-кесте  ‒ Каратисшілердің антропометриялық деректері (даярлық кезеңінің басталуы)

«Білім беру, дене мәдениеті, туризм және спорттағы инновация». Алматы, 24 сәуір 2020 
123 
10 
166 
90 
50 
29 
22 
25 
3300 
Х 
174,7 
93,7 
67,48 
34,2 
24,7 
33,9 
3874 
Sx 
36,01 
14,81 
326,03 
30,1 
7,81 
125,8 
350,7 
V,% 
20,6 
15,8 
475,1 
89,1 
32,1 
359,4 
8,9 
 
2-кестеде даярлық кезеңінің соңында зерттелетін топтардың дене дамуы көрсеткіштері келтірілген.  
 
 
2-кесте ‒ 
Каратисшілердің антропометриялық деректері (даярлық кезеңінің соңы)
 
 
Спортшы 
Бойы, 
см 
Отырған 
кездегі бой 
ұзындығы, см 
Салмағы, 
кг 
Йық 
диам 
Жамбас 
Қол 
күші, кг 
ӨТС 
1 
179 
96 
69,2 
38 
25 
34 
3700 
2 
165 
89 
59,8 
32 
24 
46 
3680 
3 
176 
97 
109 
43 
27 
60 
3420 
4 
184 
102 
88,2 
42 
30 
25 
4720 
5 
173 
96 
63,1 
36 
26 
38 
3600 
6 
175 
91 
62, 5 
34 
25 
27 
4850 
7 
170 
90 
54,2 
29 
25 
26 
3350 
8 
182 
93 
65,2 
39 
24 
38 
4850 
9 
177 
93 
58,5 
31 
24 
33 
3780 
10 
166 
90 
50,4 
29 
25 
28 
3892 
Х 
174,7 
93,7 
68,01 
35,3 
25,5 
35,5 
3892 
Sx 
36,01 
14,81 
326,03 
27,4 
7,81 
134,3 
350,5 
V,% 
20,6 
15,8 
483,1 
80,1 
31,6 
337,1 
9,04 
 
Антропометриялық стандарттар әдісінің нәтижелері бойынша дене дамуына, зерттелетін адамдардың 
спорт және біліктілік түріне сәйкестігіне бағалау жүргізілді (3, 4-кестелер). 
 
3-кесте ‒ 
Эксперимент басындағы жұмысқа қабілеттілік бойынша деректер
 
 
Спортшылар 
PWC
170
 
кгм/мин 
PWC
170
 
кгм/мин /кг 
ОМҚ 
л/мин 
ОМҚ мл/кг/мин 
Жұмысқабілеттілік деңгейі 
1. 
1572 
18,69 
4 
55,7 
орташа 
2. 
1291 
17,21 
2,8 
56,38 
орташа 
3. 
1435 
12,41 
4,2 
36,56 
төмен 
4. 
1575 
18,7 
4,4 
53 
орташа 
5. 
1285 
19,47 
3,9 
59,04 
орташа 
6. 
1342 
19,12 
3,8 
56,15 
жоғары 
7. 
1075 
18,1 
3,7 
62,1 
төмен 
Х 
1292,4 
17,974 
3,78 
56,3 
- 
Sх 
33361,6 
3,96 
0,1716 
54,6 
- 
V 
2581,37 
22,03 
4,54 
96,9 
 
 
4-кесте 
‒ Эксперимент соңындағы жұмысқабілеттілік бойынша деректер 
 
Спортшылар 
PWC
170
 
кгм/мин 
PWC
170
 
кгм·мин. кг 
ОМҚ 
л/мин 
ОМҚ 
мл·кг·мин 
Жұмысқабілеттілік деңгейі 
1. 
1634 
18,87 
4,6 
53,73 
орташа 
2. 
1237 
20,02 
3,7 
61,34 
орташа 

«Білім беру, дене мәдениеті, туризм және спорттағы инновация». Алматы, 24 сәуір 2020 
124 
 
Оқу жылы ішінде даярлық кезеңінің басы мен соңындағы жеке тұлғаның дене тәрбиесінің барлық 
құрылымдары өсуінің жалпы пайыздық көрсеткіші – 2,57% құрады.  
Біздің  ойымызша,  жұмысқабілеттілік
 
көрсеткіштерінің  жоғары  өсуі  дәстүрлі  каратэ  элементтеріне 
оқыту үрдісінде тыныс алу жаттығуларын қолдануға негізделген. Студенттердің дене даярлығына сауық-
тыру технологиясының әсері негізінде эксперимент басы мен соңындағы PWC
170 
орташа мәндері статис-
тикалық тұрғыдан өсімді көрсетеді. 
Біздің есебімізше, тәжірибелік әдістемені қолдану нәтижесінде алынған студенттердің дене даярлығы 
деңгейінің артуы дәстүрлі каратэнің дене шынықтыру құралы ретіндегі ерекшелігіне байланысты. Оқыту 
кешенді әдіспен жүзеге асырылған жағдайда, студенттердің қимыл-қозғалыс қабілеттері барынша табысты 
дамитыны  белгілі.  Каратэ  сабақтары  шұғылданушылардан  әртүрлі  қимыл-қозғалыс  қабілеттері  мен 
дағдыларының кешенді көрсетілуін талап етеді, сондай-ақ ұзақтығы мен амплитудасы бойынша әртүрлі 
қимылдарды  қолдана  білуді  тәрбиелеуге  жәрдемдеседі,  оларды  уақыт  пен  кеңістікте  үйлестіруге 
көмектеседі,  қимыл-қозғалыс  үйлесімінің  дамуына,  әсерлерге  реакция  жылдамдығына  және  басқа  да 
өмірлік маңызды қасиеттерге ықпал етеді. 
Қорытынды.
 Сонымен, студенттердің дене тәрбиесі бағдарламасына каратэ-до элементтерін енгізуге 
эксперименталды негіздеме берілген. Каратэ-до элементтерін қолдану нәтижесінде жоғары оқу орындары 
студенттерінің дене тәрбиесі үрдісінде бірқатар үйлестіру көрсеткіштері едәуір жақсарады. 
 
Әдебиеттер тізімі: 
 
1. Абулхасанов А.И. Особенности физической подготовленности в каратэ-до. – Алматы, 2004. – Т.2. – 399 с.
 
2. Хаустов С.И. Воспитание силы в гармоническом совершенствование человека. 2000. – С.17. 
 
 
ПЕДАГОГ МƏРТЕБЕСІ: ТҮСІНІК, ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕР НƏТИЖЕЛЕРІ 
 
Р.
 
Абдрахманова 
‒ психол.ғ.к., доцент, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, 
Алматы қ. 

жүктеу/скачать 6,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: