FOREIGN EXPERIENCE OF ADAPTIVE PHYSICAL EDUCATION DEVELOPMENT A.Zh. Anapin ‒ graduate student of ENU named after L.N.Gumilyov, Nur-Sultan
Annotation. At present, the World Health Organization (WHO) «Disability and Rehabilitation» programs, as well as the
«Social Determinants of Health», which include the implementation of measures to prevent disability and increase the degree
of integration of persons with disabilities in society by overcoming various barriers. In this article, the experience of several
countries in implementing these programs is considered.
Key words : adaptive physical education, people with disabilities, USA, England, Australia, health improvement,
rehabilitation.
Кіріспе.
Мүмкіндігі шектеулі тұлғалар мәселесі – экономикалық даму деңгейіне қарамастан, әлемнің
барлық елдерінде бар жаһандық проблема. Əлемнің көптеген бөліктерінде өсіп келе жатқан мүмкіндігі
шектеулі тұлғалардың білімінің, оқу және ғылымының жаңа бағыттарының пайда болуына әкелді. Бейімдік
дене мәдениетін дамытуда көптеген ұйымдастырушылық проблемалар бар, оның ішінде паралимпиадалық
және арнайы спорт проблемалары бар, оған мүгедектерге арналған спорт түрлерін анықтау кіреді, сонымен
қатар күшті қаржылық қосу жүйесінің болмауымен байланысты қаржылық проблемалар, ақпаратпен
қамтамасыз ету мәселесі туындап отыр. Аталған жайттар, тақырыптың өзектілігін көрсете түседі.
«
Бейімдік
дене мәдениеті» (Adapted Physical Education) және «
Бейімдік
спорт» терминдері көптеген
шет елдерде кең және денсаулық жағдайы дұрыс адамдардың жоғары жетістіктері спортын, яғни жаппай
спорт, білім алудың әртүрлі кезеңдерінде дене тәрбиесі, рекреациялық қозғалыс белсенділігін қоспағанда,
мүмкіндігі шектеулі адамдардың ықпалдасуына ерекше назар аудара отырып, көбінесе қозғалыс
қызметінің барлық түрлерін қамтитынын атап өту қажет.
Бейімдік
дене тәрбиесі (APE) – бұл мүмкіндігі
шектеулі тұлғаларға дене шынықтыру сабақтарын алдын ала жан-жақты бағалау негізінде мұқият
әзірленген дене шынықтыру оқу бағдарламаларын студенттерге толыққанды өмір сүру үшін, дене бітімі
мен денсаулығын жақсарту үшін қажетті демалыс дағдыларын, демалыс, спорт, тәжірибе жинақтау
жерлерін пайдалану мақсатында әзірлеу, іске асыру және мониторингілеу өнері мен ғылымы. Жоғарыдағы
фактілердің негізінде мақаланы жазуда келесі
