Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж



Pdf көрінісі
бет407/444
Дата17.11.2023
өлшемі3,59 Mb.
#191774
түріОқулық
1   ...   403   404   405   406   407   408   409   410   ...   444
Байланысты:
Okulik XX kazak adebiet

V БӨЛІМ.
 
Әдеби сын тарихы және ғылыми мектептер
және ХХ ғасырдың жиырмасын-
шы жылдардағы қазақ әдебиетін 
зерттеуші өзге де ғалымдар еңбегі 
бүгінгі күн мүддесіне толық қызмет 
етеді. Бұл орайда, өзге ғалым еңбегі 
бір төбе де, әдебиетіміздің осы күр-
делі кезеңінде бар ғұмырын сарп 
етіп келе жатқан Тұрсынбек Кәкішев 
еңбегі бір төбе. Дәуір әдебиетіне түрлі 
аспектіде келіп, жан-жақты зерттеген 
ғалым еңбегі бірнеше ерекшелігімен 
дараланады.
1960 жылы «Қазақ әдебиетінің 
қа лыптасу дәуіріндегі идеялық-твор-
честволық мәселелер (1917-1929 жж.)»
деген тақырыпта кандидаттық дис-
сертация қорғады. Осы зерттеу ең-
бегін Т. Кәкішев 1962 жылы «Ок-
тябрь өркені» атты монографияға 
айналдырады. Бұл кітап жас ғалым-
ның өткір де толымды ойларының 
молдығына ғана емес, сонымен қатар 
қазақ әдебиеттану ғылымында тари-
хи мұрағаттық деректерді пайдалану, 
сөйтіп дәуір шындығын ашу үшін 
ғылыми ізденімпаздық жолға түсу 
мәселелерін күн тәртібіне қойды. 
Сан-салалы ғылыми ізденістер дің 
нәтижесінде әдебиет тарихында өзін-
дік орны бар, бірақ әртүрлі себептер-
мен айтылмаған, ұмтылуға жақын 
қалған есімдерді уақыт тозаңынан та-
зартып, әдеби айналымға әкеп қос ты. 
Мәселен, Жиенғали Тілепбергенов, 
Елжас Бекенов сынды дарындар жа-
йында Т. Кәкішев арнайы мақала жа-
зып қана қоймай, олардың еңбектерін 
жинау, жариялау ісімен шұғылда-
нады. 1957 жылы Саттар Ерубаевтың 
мұраларын түгелге жақын жинап, 
жеке кітап етіп шығарады. Оны 
толықтырып 1979 жылы екінші, 
1994 жылы үшінші рет жарияла-
ды. 1959 жылы Сабыр Шариповтің 
екі томдығын Қ. Жармағанбетовпен 
бірлесіп шығарса, С.Шариповтің 
100 жылдығына бағыштап 1982 жы -
лы екінші рет жариялады. 1960 жыл -
дан бастап С. Сейфуллиннің алты 
томдығын шығаруға белсене қа-
ты сып, 4. 5, 6 томдарын құрас ты-
рады. 1969 жылы Жиенғали Ті леп-
бергеновтің «Ізбасар» атты таң да-
малы жинағын шығарса, Елжас Беке-
новтің «Дала қоңырауына» алғы сөз 
жазды. 
Өз еңбегімен қатар өзгенің шы-
ғармаларын ескі газет-журналдардан 
тауып алып, оған қайтадан өмір беру, 
архив ақтару машығы ғалымның 
өзіне ғана емес, ғылымға да олжа 
салғанын көреміз. Ғалым зерттеулері 
әменде практикалық қажеттілікпен 
астарласып жатады. Профессор Т. Кә-
кішев қазақ әдебиетінің тарихын жа-
сау жолындағы ғылыми-әлеуметтік 
мәні зор іске белсене араласуда 
«Қазақ әдебиет тарихының» үшінші 
томының І және ІІ кітаптарына ар-
наулы тараулар мен бөлімдер жаз-
ды. Екінші кітаптың жауапты ре-
дакторының бірі болды. Е. Ысмайы-
лов, М. Дүйсенов үшеуі бірігіп СССР 
Ғылым академиясының М. Горький 
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У


430


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   403   404   405   406   407   408   409   410   ...   444




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет