m(FeSO4) = ν(FeSO4) ∙ M(FeSO4) = 0,075 моль ∙ 152 г/моль = 11,4 г m(Cu) = ν(Cu) ∙ M(Cu) = 0,075 моль ∙ 64 г/моль = 4,8 г
Жауабы: D
25-нұсқа, № 24,2021. Құрамында 15% бӛтен қоспалар бар 400 г кальций карбидінен алынған ацетиленнің (шығымы 80%) кӛлемі: А) 95,2 л В) 44,2 л С) 96,2 л D) 22,2 л Е) 90,2 л
Шешуі: ω(СаС2) = 100% - ω(қоспа) = 100% - 15% = 85% 100% ---------- 400 г 85% ---------- х г
х = 85%∙400г= 340 г (СаС2)
115
CaC22H2OCaOHCхH264 г/моль 22,4 л/моль
340 г (CaC2) ----- х л (C2H2) 64 г (CaC2) ----- 22,4 л (C2H2) х=340 г 22,4 л 119л 119 л ----- 100% у л ----- 80% Бұдан у = 95,2 л
Жауабы: А
116
2015жылтапсырмалары
1-нұсқа,№7,2015. Болат баллонда 30 кг сұйық хлор бар. Хлордың кӛлемі (қ.ж.) (м3):
А) 8,02 В) 7,05 С) 9,15 D) 8,64 E) 9,46 F) 7,74 G) 8,63 H) 7,55 Шешуі: ν(Cl2) M(Cl2)71г/моль422,5 моль
V(Cl2) = ν(Cl2) VM422,5 моль 22,4 л/моль = 9464 л = 9,46 м3Жауабы: Е
1-нұсқа,№8,2015. Құрамында 25% бӛтен қоспалар бар 240 г пириттен алынатын күкірт (IV) оксидінің кӛлемі:
А) 89,6 л B) 11,2 л C) 22,4 л D) 33,6 л E) 44,8 л F) 67,2 л G) 72,2 л H) 38,2 л Шешуі: ω(FeS2) = 100% - ω(қоспа) = 100% - 25% = 75%
100% ---------- 240 г 75% ---------- х г Бұдан: х = 180 г (FeS2).
у л 4FeS2+ 11O2= 2Fe2O3+ 8SO2120 г/моль 22,4 л/моль
180 г (FeS2) ---------- у л (SO2) 480 г (FeS2) ---------- 179,2 л (SO2) у = 67,2 л (SO2)
Жауабы: F
1-нұсқа,№15, 2015. Мӛлшері 1 моль этанол мен 30 г натрий әрекеттескенде түзілген сутектің кӛлемі (қ.ж.):
А) 15,4 л B) 11,2 л C) 16,2 л D) 17,5 л E) 18,6 л F) 19,7 л G) 15,3 л H) 14,6 л Шешуі: х л 2CH COOH + 2Na = 2CH COONa + H
23г/моль22,4 л/моль
ν(Na) M(Na)23г/моль1,3 моль 117
ν(Na) > ν(CH3COOH)
Демек, есептеуді сірке қышқылы бойынша жүргіземіз:
ν(Н2) = 2ν(CH3COOH) = 0,5 моль
V(H2) = ν(H2) VM= 0,5 моль 22,4 л/моль = 11,2 л
Жауабы: В
1-нұсқа,№17, 2015. Глюкозаның спирт түзе ашуы кезінде 89,6 л газ бӛлінген. Реакцияға қатысқан глюкозаның және түзілген спирттің массалары:
А) 310 г, 174 г B) 320 г, 147 г C) 390 г, 164 г D) 330 г, 184 г E) 350 г, 164 г F) 370 г, 154 г G) 360 г, 184 г H) 380 г, 154 г
Шешуі: 89,6 л
C6H12O62С2Н5ОН + 2СО2180 г/моль 46 г/моль 22,4 л/моль
2-нұсқа,№3,2015. Температуралық коэффициенті γ = 3 болатын реакцияның жылдамдығы 81 есе артса, онда температура ӛзгерісі: А) 1800С артады B) 30С артады C) 600С артады
D) 810С артады E) 400С артады F) 3600С артады G) 400С артады H) 40С артады
Шешуі: t-tt -t υ2=γ10; 813 10; 343 10;
t2-t1; 10
t2-t140
Жауабы: Е
2-нұсқа,№5,2015. Массасы 180 г су электр тогы әсерінен айырылғанда түзілген сутектің және оттектің массалары:
А) 160 г, 20 г B) 20 г, 160 г C) 0,2 г, 16 г D) 40 г, 160 г E) 10 г, 170 г F) 90 г, 90 г G) 100 г, 80 г H) 60 г, 120 г
Шешуі:
2180 г 18 г/моль
х г у г 2H2O2
2 г/моль 32 г/моль
m(H2) = ν(H2) M(H2) = 10 моль 2 г/моль = 20 г m(O2) = ν(O2) M(O2) = 5 моль 32 г/моль = 160 г
Жауабы: В
119
2-нұсқа,№12, 2015. Массасы 5,4 г үш валентті металды еріту үшін 20%-тік күкірт қышқылының 147 г ерітіндісі жұмсалған. Белгісіз металл:
А) хром B) темір C) алюминий D) галлий E) индий F) таллий G) скандий H) иттрий Шешуі: 100% ----- 147 г 20% ----- х г Бұдан: х = 29,4 г.
2Me + 3H9SO Me (SO ) 3H хг/моль98 г/моль
Реакция теңдеуі бойынша:
5,4 г (Me) ----- 29,4 г (H2SO4) 2х (Me) ----- 294 г (H2SO4)
х=294 г,5,4 г 54г Демек, белгісіз металдың молярлық массасы 27 г/моль. Олай болса, белгісіз металл – алюминий.
Жауабы: С
2-нұсқа,№13, 2015. Егер 1 м3жерді зарарсыздандыруға 250 г дихлорэтан жұмсалатын болса, онда 3,5 м3жерді зарарсыздандыруға жұмсалатын дихлорэтанды алу үшін қажет этан мен хлордың кӛлемдері (қ.ж.):
А) 198 л этан, 396 л хлор B) 296 л этан, 396 л хлор C) 396 л этан, 396 л хлор D) 190 л этан, 396 л хлор E) 200 л этан, 396 л хлор F) 396 л этан, 198 л хлор G) 195 л этан, 396 л хлор H) 999 л этан, 396 л хлор Шешуі:
V(C2H6) = ν(C2H6) VM2,52 моль 22,4 л/моль = 56,448 л V (Cl2) = ν(Cl2) VM2,52 моль 22,4 л/моль = 56,448 л V (Cl2) = ν(Cl2) VM2,52 моль 22,4 л/моль = 56,448 л
V(Cl2) = V (Cl2) + V (Cl2) = 56,448 л + 56,448 л = 112,896 л 56,448 л (C2H6) ----- 1 м3(жер) х л (C2H6) ----- 3,5 м (жер) Бұдан: х = 198 л.
112,896 л (Cl ) ----- 1 м3(жер) х л (Cl2) ----- 3,5 м3(жер) Бұдан: х = 396 л.
Жауабы: A
2-нұсқа,№15, 2015. Массасы 30 г сірке қышқылы мен 15 г этанол әрекеттескенде түзілген күрделі эфирдің массасы:
А) 32,7 г B) 33,7 г C) 34,4 г D) 28,7 г E) 30,7 г F) 20,7 г G) 23,7 г H) 21,7 г Шешуі: CH3COOH C2H5OH = CH3COOC2H5H2O 60 г/моль 46 г/моль 88 г/моль 18 г/моль
ν(CH3COOH) M(CH3COOH)60г/моль= 2 моль
ν(C2H5OH) M(C2H5OH)46г/моль= 0,326 моль ν(CH3COOH) > ν(C2Н5OH)
Демек, есептеуді этанол арқылы жүргіземіз:
ν(CH3COOC2Н5) = ν(C2Н5OH) = 0,326 моль m(CH3COOC2H5) = ν(CH3COOC2H5) M(CH3COOC2H5) =
= 0,326 моль 88 г/моль = 28,7 г
Жауабы: D
2-нұсқа,№16, 2015. Салыстырмалы молекулалық массасы 44 болатын альдегидтің формуласы:
А) СН3СН2СОН B) СН3СОН C) СН3СООН
D) СН2СН2СОН E) НСОН F) СН3(СН2)3СООН G) СН3СН2СН2СОН H) НСООН
121
Шешуі: Альдегидтердің жалпы формуласы: CnH2n+1CHO. Демек:
12n + 2n + 1 + 12 + 1 + 16
14n + 30 = 44; 14n = 14; Бұдан: n = 1. Демек, белгісіз альдегидтің формуласы: HCOH.
Жауабы: E
2-нұсқа,№20, 2015. СН4→ Х → СН3ОН → Ү → НСООН ӛзгерістері тізбегіндегі Х және Ү заттары:
А) СН4 B) СН3Cl C) HCOOH D) HCOH E) CO2 F) CH3COOH G) CH3COH H) CH3 Шешуі: CH4+ Cl2CH3Cl + HCl CH3Cl + H2O = CH3OH + HCl CH3OH O2HCHO + H2O
HCHO + Ag2O = HCOOH + 2Ag
Жауабы: B, D
3-нұсқа,№6,2015. Мӛлшері 4 моль фосфор мен оттек әрекеттескенде түзілген фосфор (V) оксидінің зат мӛлшері және жұмсалған оттектің кӛлемі (қ.ж.):
А) 2 моль B) 5 моль C) 4 моль D) 8 моль E) 98 л F) 102 л G) 112 л H) 124 л Шешуі: 4 мольх моль 2P O5