15-нұсқа, № 10,2021. 4NH3+ 3O2= 2N2+ 6Н2O реакциясындағы оттектің концентрациясын 2 есе арттығында реакция жылдамдығы ӛседі:
А) 3 есе B) 6 есе C) 8 есе D) 81 есе E) 27 есе Шешуі: υ = k [NH ]4[O ]3 υ` = k ∙[NH3]4[2O2]3= k ∙[NH3]4· 23· [O2]3
υ` = kk∙NН4 ∙∙[O2]3]3 = 8 есе ӛседі.
Жауабы: C
15-нұсқа, № 11,2021. Массасы 19,6 г мыс (II) гидроксидін термиялық жолмен айырғанда түзілген мыс (II) оксидін тотықсыздандыруға жұмсалған сутектің кӛлемі (қ.ж.):
А) 4,48 л B) 2,24 л C) 4,46 л D) 4,40 л E) 5,60 л Шешуі:
V(H2) = VM· ν(H2) = 22,4 л/моль · 0,2 моль = 4,48 л
Жауабы: А
15-нұсқа, № 12,2021. Егер элементтің оксиді ЭО және оның молекулалық массасы 223 болса, онда оның сульфатының молярлық массасы (г/моль)
А) 160 B) 233 C) 120 D) 152 E) 303 Шешуі: М(ЭО) = 223 г/моль; Э + 16 = 223; Э = 207 Белгісіз элемент – Pb. М(PbSO4) = 303 г/моль
Жауабы: Е
15-нұсқа, № 13,2021. Натрий бромиді ерітіндісі арқылы 6,72 л (қ.ж.) хлор жібергенде түзілген бромның массасы:
А) 40 г B) 52 г C) 60 г D) 48 г E) 44 г Шешуі: 6,72 л х г
2NaBr + Cl2= 2NaCl + Br 22,4 л/моль 160 г/моль
6,72 л (Cl2) ---------- х г (Br2) 22,4 л (Cl ) ---------- 160 г (Br ) х = 6,72л∙160г= 48 г (Br2)
Жауабы: D
15-нұсқа, № 16,2021. Натрий сульфиді электролизі кезінде ерітіндіде түзілетін күрделі заттың салыстырмалы молекулалық массасы:
А) 59 B) 78 C) 40 D) 39 E) 20
Шешуі: Na2S(ерітінді)= Na++ S2-H O = H + OH
K(-): 2H++ 2e-= H 0 4 2 A(+): S2-- 2e-= S0 2 1 Na2S + H2O = H2↑ + S↓ + NaOH
Ерітіндіде түзілген күрделі зат – NaOH. Мr(NaOH) = 40
Жауабы: С
15-нұсқа, № 17,2021. Массасы 39 г бензолды гидрлеу нәтижесінде 45 мл циклогексан (ρ = 0,78 г/мл) алынған. Түзілген ӛнім шығымы (%): А) 81,92 B) 87,22 C) 83,57 D) 86,46 E) 84,85
65
Шешуі: m(C6H12) = V(C6H12) · ρ = 45 мл ∙0,78 г/мл = 35,1 г
С6Н6+ 3Н2= С6Н1278 г/моль 84 г/моль
39 г (C6H6) ------- х г (C6H12) 78 г (C6H6) -------- 84 г (C6H12) х=84 г 39 г =42г(С6Н12) η = mпрак.∙100% = 35,1г∙100% = 83,57% теор.
Жауабы: С
15-нұсқа, № 20,2021. Құрамы 10% озон мен 90% оттектен тұратын 1 л қоспаның массасы:
А) 6,4 г B) 4,5 г C) 8,9 г D) 1,5 г E) 3 г Шешуі: 10% --------- х л 100% --------- 1 л х = 0,1 л (О3)
V(О2) = 1 л – 0,1 л = 0,9 л
ν(О3) = 22,4л/моль= 0,0045 моль
ν(О2) = 22,4л/моль= 0,0402 моль
m(О3) = M(О3) · ν(О3) = 48 г/моль · 0,0045 моль = 0,216 г m(О2) = M(О2) · ν(О2) = 32 г/моль · 0,0402 моль = 1,2864 г m(қоспа) = m(О3) + m(О2) = 0,216 г + 1,2864 г = 1,5024 г ≈ 1,5 г
Жауабы: D
15-нұсқа, № 21,2021. Массасы 306 г барий оксиді күкірт қышқылымен әрекеттескенде 372,8 г тұнба түзілген. Осы реакция ӛнімінің шығымы: А) 85% B) 65% C) 75% D) 80% E) 60%
Шешуі: х г
BaO + H SO = BaSO + H O 153г/моль233 г/моль
Пропорция теңдеуі:
306 г (ВаО) --------- х г (ВаSО4) 153 г (ВаО) --------- 233 г (ВаSО4)
66
х=306 г 233 г =466г(ВаSО4)
η = mпрак.100% = 372,8г100% = 80% теор.
Жауабы: D
15-нұсқа, № 22,2021. Ацетиленнің шығымы 90% болса, онда 38,4 кг кальций карбидінен алынған ацетиленнің кӛлемі (қ.ж.):
A)12,9 м3 B)12,6 м3 C)12,7 м3 D)12,1 м3 E)12,8 м3 Шешуі: CaC2+2H2O=CaOH+C2H264 г/моль 22,4 л/моль
m(CаС2) 38,4 кг 38400 г 2 M(CаС ) 64 г/моль 64 г/моль
ν(C2H2) = ν(CаС2) = 600 моль
V(С2H2) = VM· ν(С2H2) = 22,4 л/моль · 600 моль = 13440 л = 13,44 м 13,44 м ----------- 100%
х м3----------- 90%
х=13,44 м0 90% =12,1м3(С2Н2) Жауабы: D
15-нұсқа, № 23,2021. Фенол мен ароматты кӛмірсутектің 14,7 г қоспасын бром суымен ӛндегенде, 33,1 г тұнба түскен. Фенол мен кӛмірсутектің мольдік қатыныстары 2:1 болса, кӛмірсутектің молекулалық формуласы:
А) С7Н14 В) С7Н8С) С6Н6D) С6Н14 Е) С8Н10 Шешуі: 33,1 г
C6H5OH + 3Br = C6H2Br OH + 3HBr 94 г/моль 331 г/моль
х г (C6H5OH) ---------- 33,1 г (C6H2Br3OH) 94 г (C6H5OH) -------- 331 г (C6H2Br3OH) х = 9,4 г
15-нұсқа, № 24,2021. Құрамындағы крахмалдың массалық үлесі 20% 1 т картоптан 100 л этанол (тығыздығы 0,8 г/см3) алынған. Этанолдың шығымы (%):
А) 70,3 B) 70,0 C) 70,1 D) 70,4 E) 70,2 Шешуі: mер.зат(крахмал) = ω10ер−ді= 20% ·1т= 0,2 т
Есептеуді крахмалдың бір элементар буынына арнаймыз:
0,2 т
C6H10O562 г/моль
2C2H5OH 46 г/моль
0,2 т (C6H10O5) ----------- x т (C2H5OH) 162 г (C H O ) -------- 92 г (C H OH)
x = 0,2т∙92г= 0,11358 т = 113,58 кг (C2H5OH)
Ал, этил спиртінің эксперимент жүзіндегі массасы:
m = V ∙ ρ; ρ(г/см3)= ρ мл; V = 100 л = 100000 мл m = 100000 мл ∙ 0,8 г/мл = 80000 г = 80 кг
η = mпрак.∙ 100% = 113,58кг∙100% = 70,4%
Жауабы: D
16-нұсқа, № 5,2021. Кӛлемі 222 мл суда 78 г қантты еріткенде алынған ерітіндідегі қанттың массалық үлесі:
А) 13% B) 25% C) 26% D) 78% E) 39% Шешуі: m(H2О) = V(H2О) · ρ = 222 мл · 1 г/мл = 222 г
ω (қант) = mсу +m(қант)∙100% = 222г+ 78г∙100% = 26% Жауабы: С
16-нұсқа, № 10,2021. Азоттың тотығу реакциясының жылу эффектісі 180 кДж/моль. Кӛлемі 896 л (қ.ж.) азот тотыққанда бӛлінетін жылу мӛлшері:
А) 6800 B) 6160 C) 5568 D) 7900 E) 7200 Шешуі: 896 л
N + 2O = 2NO + Q 22,4 л/моль 180кДж
896 л -------- Q кДж 22,4 л --------- 180 кДж Q = 7200 кДж
Жауабы: Е
16-нұсқа, № 11,2021. Кальций сульфаты кристаллогидратының құрамында 79% (массасы бойынша) тұз бар. Кристаллогидраттың құрамындағы тұздың 1 моль мӛлшеріне сәйкес келетін судың моль саны:
А) 1 моль B) 2 моль C) 3 моль D) 0,5 моль E) 1,5 моль Шешуі: СaSO4· nH2O = СaSO4+ nH2O
Кристаллогидраттың 100 г үлгісін аламыз. Олай болса: m(СaSO4) = 79 г, m(H2O) = 21 г
79 г (СaSO4) -------- 21 г (H2O) 136 г (СaSO4) -------- 18n г (H2O)