1-нұсқа,№13, 2015. Медицинада қолданылатын йодтың 5%-тік ерітіндісінің 50 г үлгісіндегі йод молекулаларының саны:
А) 1,3·1023молекула B) 5·1022молекула C) 6·1021молекула D) 2,3·1020молекула E) 7·1022молекула
Шешуі: 50 г ----- 100% х г ----- 5% Бұдан х = 2,5 г.
1-нұсқа,№15, 2015. Массасы 245 г концентрленген күкірт қышқылы мырышпен әрекеттескенде түзілетін күкірт диоксидінің массасы:
А) 60 B) 65 C) 80 D) 75 E) 70 Шешуі:
245 г (H2SO4) ---------- х г (SO2) 196 г (H2SO4) ---------- 64 г (SO2) х=245 г 64 г = 80г(SO2)
129
Ескерту: Есептің шартында күкірт қышқылы ерітіндісінің концентрациясы берілмеген. Сондықтан біз оны 100%-тік деп қарастырдық.
Жауабы: С
1-нұсқа,№16, 2015. Құрамындағы молекулаларының саны 1,2·1024 болатын азот газының массасы (г):
А) 35,5 B) 55,8 C) 75,8 D) 64,6 E) 48,4 Шешуі: ν(N2)=NNA2) =6,021023=1,993моль m(N2) = ν(N2) ∙ M(N2) = 1,993 моль ∙ 28 г/моль = 55,8 г Жауабы: В
1-нұсқа,№18, 2015. Мӛлшері 0,5 моль сахароза гидролизі кезінде түзілген фруктозаның массасы:
А) 80 г B) 90 г C) 60 г D) 70 г E) 55 г Шешуі: 0,5 моль
C12H22O11+ H2O =C6H12O6+ C6H12O6180 г/моль
фруктоза глюкоза
ν(C6H12O6) = ν(C12H22O11) = 0,5 моль
m(C6H12O6) = ν(C6H12O6) ∙ M(C6H12O6) = 0,5 моль ∙ 180 г/моль = 90 г Жауабы: В
1-нұсқа,№19, 2015. Күйені таза кӛміртек деп қарастыруға болады. Зат мӛлшері 3750 моль метан толық тотыққанда түзілетін күйенің массасы: А) 45 кг B) 42 кг C) 48 кг D) 49 кг E) 50 кг Шешуі: 3СН ль С + 2Н 22,4 л/моль 12г/моль
ν(С) = ν(СH4) = 3750 моль
m(С) = М(С) ∙ν(С) = 12 г/моль ∙ 3750 моль = 45000 г ≈45 кг Жауабы: А
1-нұсқа,№20, 2015. Массасы 250 г натрий гидроксиді ерітіндісін бейтараптау үшін 228 г 20%-тік тұз қышқылы ерітіндісі жұмсалған. Ерітіндідегі сілтінің массалық үлесі:
А) 35% B) 30% C) 40% D) 10% E) 20%
130
Шешуі: m(HCl) = ω100%-дi= 20100%8г= 45,6 г
х г 45,6 г
NaOH+ HCl = NaCl +H O 40 г/моль 36,5 г/моль
х г (NaOH) ---------- 45,6 г (HCl) 40 г (NaOH) ----------- 36,5 г (HCl) х=45,6 г 40 г =49,97г(NaOH)
49,97 г --------- у % 250 г ---------- 100%
у=49,97 г 100% =20%(NaOH)
Жауабы: Е
1-нұсқа,№21, 2015. Құрамында 92% кальций карбонаты бар 200 кг әктасты ӛртегенде бӛлінетін кӛмірқышқыл газының кӛлемі (қ.ж.): А) 33,6 B) 41,2 C) 22,4 D) 44,2 E) 11,2 Шешуі: Әктастың құрамындағы таза кальций карбонатының массасы: 200 кг ---------- 100%
х кг ---------- 92%
x=200 кг 92% =184кг(СaCO3) Реакция теңдеуі бойынша бӛлінген кӛмірқышқыл газының кӛлемі:
V СaCO3CaO + CO2100 г/моль 22,4 л/моль
184000 г (СaCO3) ---------- V л (CO2) 100 г (СaCO3) ---------- 22,4 л (CO2)
V 184000г22,4л41216 л 41,2 м3
Жауабы: В
1-нұсқа,№22, 2015. Массасы 3,9 г кӛмірсутек жанған кезде 13,2 г кӛміртек (IV) оксиді және 2,7 г су буы түзілген. Кӛмірсутек буының сутек бойынша салыстырмалы тығыздығы 39. Кӛмірсутектің формуласы:
131
А) С2Н2 B) С9Н12 C) С6Н6D) С7Н8E) С8Н10 Шешуі: Кӛмірсутектің формуласын СхНудеп белгілейміз. 3,9 г у+ О213,2 г + 2,7 г
44 г/моль 18 г/моль
13,2 г (СО2) ----------- х г (С) 44 г (СО2) ------------ 12 г (С) х = 3,6 г (С)
2,7 г (Н2О) ----------- у г (H) 18 г (Н2О) ------------2 г (H) у = 0,3 г (H)
ν(С) : ν(H) = M(C): M(H)= 12г/моль∶1г/моль= 0,3 : 0,3 = 1 : 1.
Демек, белгісіз кӛмірсутектің қарапайым формуласы – СnHn. DН(СnHn) = 39
Демек, кӛмірсутектің молярлық массасы:
M(СnHn) = DН(СnHn) ∙ М (Н2) = 39 ∙ 2 г/моль = 78 г/моль 12n + n = 78; 13n = 78; n = 6 (С6Н6)
Жауабы: С
1-нұсқа,№23, 2015. Массасы 200 г фенолдың бензолдағы ерітіндісіне бром суымен әсер еткенде 66,2 г трибромфенол түзілген. Фенолдың бастапқы ерітіндідегі массалық үлесі (%):
А) 9,4 B) 7,4 C) 9,5 D) 8,8 E) 8,4 Шешуі:
1-нұсқа,№24, 2015. Массасы 22 г этанальды гидрлегенде түзілген спирт 177 г суда ерітілген. Ерітіндідегі спирттің массалық үлесі (%):
132
А) 11,1 B) 11,5 C) 12,5 D) 13,1 E) 10,5 Шешуі: 22 г х г
CH3COH + H2= C2H5OH 44 г/моль 46 г/моль
22 г (CH3COH) --------- х г (C2H5OH) 44 г (CH3COH) --------- 46 г (C2H5OH) х=22 г 46 г =23г(С2Н5ОН)
ω(С2Н5ОН) = m(С2Н(ОН)+m(H2O)100% = 23г+177г100% = 11,5% Жауабы: В
1-нұсқа,№25, 2015. Массасы 14,6 г глицилаланин гидролиздегенде түзілген глицинмен әрекеттесетін 40%-тік NaOH ерітіндісінің массасы: А) 30 г B) 15 г C) 20 г D) 10 г E) 25 г
Шешуі: NH2CH2CONHCH(CH3)COOH NH2CH2COOH 146 г/моль
NH2CH2COOHNaOH = NH2CH2COONa + H2O
ν(глицилаланин) = M(глицилаланин)146г/моль0,1моль m(NaOH) = ν(NaOH) M(NaOH) = 0,1 моль 40 г/моль = 4 г.
4 г ----- 40%
х г ----- 100%
х = 4г4100%10 г
Жауабы: D
2-нұсқа,№11, 2015. Мыс (ІІ) хлориді ерітіндісін электролиздегенде анодта 8,96 л газ бӛлінген. Катодта бӛлінген зат және оның массасы: А) 2,56 г, Cu B) 25,6 г, Cu C) 12,8 г, Cu
D) 16,8 г, Н2 E) 0,8 г, Н2 Шешуі:
133
х г (Cu)----------- 8,96 л (Cl2) 64 г (Cu) ------------ 22,4 л (Cl2) х=8,96 л 64 г =25,6г(Cu)
Жауабы: В
2-нұсқа,№12, 2015. Температура әрбір 100С кӛтерілген сайын реакция жылдамдығы 3 есе артады. Реакция жылдамдығы 81 есе кемитін болса, температураның тӛмендеуі:
А) 200С B) 300С C) 400С D) 500С E) 600С Шешуі: ϑ2= γt2−t1
81 = 3t2−t1; 34= 3t1−t2 ; 4 = t2−t1 40 = t2– t1 Жауабы: C
2-нұсқа,№13, 2015. Массасы 100 г 5%-тік ерітіндіге 300 г 15%-тік ерітіндіні құйғанда түзілген ерітіндідегі тұздың массалық үлесі:
А) 24,55% B) 15,15% C) 25,3% D) 12,0% E) 12,5% Шешуі: m1ω1+ m2ω2= m3ω3 100 ∙0,05 + 300 ∙0,15 = 400 ∙ω3 5 + 45 = 40 ∙ω350 = 40 ∙ω3ω3= 12,5%
Жауабы: Е
2-нұсқа,№14, 2015. Егер реакция нәтижесінде 11,2 л сутек бӛлініп шықса, онда сумен әрекеттескен литийдің зат мӛлшері:
А) 0,25 моль B) 0,50 моль C) 0,75 моль D) 1,00 моль E) 1,25 моль
Шешуі: 11,2 л 2Li + 2H2O = 2LiOH + H2
22,4 л/моль
ν(Н2) = VM = 22,4л/моль= 0,5 моль ν(Li) = 2ν(Н2) = 2 · 0,5 моль = 1 моль
Жауабы: D
134
2-нұсқа,№15, 2015. Кӛлемі 44,8 л (қ.ж.) күкіртсутекті 20 л суда еріткенде түзілген қышқылдың массалық үлесі (%):
А) 0,56% B) 0,45% C) 0,34% D) 0,68% E) 0,23% Шешуі: ν(H2S) = VM= 22,4л/моль= 2 моль
m(H2S) = M(H2S) ∙ ν(H2S) = 34 г/моль ∙ 2 моль = 68 г m(H2О) = V · ρ= 20000 мл · 1 г/мл = 20000 г
ω (H2S) = mсу+ m(Н2S)∙100% = 20000г+ 68г∙100% = 0,34% Жауабы: С