Химия пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар



бет388/401
Дата07.02.2022
өлшемі5,02 Mb.
#88596
1   ...   384   385   386   387   388   389   390   391   ...   401
Байланысты:
260f67b3-a150-11e4-8a1d-f6d299da70eeучебно-методические материалы для БТ

Клетчатка (целлюлоза). Клетчатка немесе целлюлоза формуласы (С6Н10О5)n барлық өсімдіктердің құрамында болады, олар клетка қабықшасын түзеді. Клетчатка суда, эфирде, спиртте ерімейді, сұйытылған қышқылдар мен сілтілердің ерітінділеріне төзімді болады.
Клетчатка тек қана Швейцар реактивінде (сұйытылған Сu(OH)2, концентрлі NH3 және концентрлі H2SO4) ериді. Таза клетчатка молекулалық массасы 100 000 және одан да астам, түссіз, иіссіз, талшықты, ақ түсті зат. Целлюлозаның әр буынында 3 гидроксил тобы болады, олар минералды қышқылдармен, органикалық қышқылдармен күрделі эфир түзуге қатысады:

С6Н7О2(ОН)3 + 3HNO3  С6Н7О2(NО2)3 + 3 Н2О


Тринитроцеллюлоза алынады, егер бір не екі гидроксил топтары қышқылдарға алмасса, сәйкесінше нитро-, динитроцеллюлоза түзіледі.


Сірке қышқылымен әрекеттесіп, ацето-, диацето-, триацетоцеллюлоза түзеді. Целлюлоза толық тотығу реакциясына түссе, көмір қышқыл газы және су түзіледі:

6Н10О5)n + nO2 → 6 nСO2 + 5 n Н2O


Минералды қышқылдарымен гидролизденеді:



Клетчатканы алуан түрлі өсімдіктерден алады. Ол адам организмінде қорытылмайды, ал жануарлар организмінде ас қорыту органдарындағы микроорганизмдердің, ферменттердің әсерімен қорытылады. Клетчатка өнеркәсіпте кең қолданылады.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   384   385   386   387   388   389   390   391   ...   401




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет