Бағалау критерийі
|
Білім алушы
Металл катиондарының сапалық сипаттамаларын анықтайды
Fe2+, Fe3+, Cu2+ тұздарынан түзілетін ерімейтін қосылыстардың түсі мен құрамын көрсетеді
Ұсынылған аниондарды анықтайтын реагенттерді анықтайды, қысқартылған иондық теңдеулерін құрастырады, қосылыстардың түстерін көрсетеді
Эксперименттік деректерді бағалайды және белгісіз заттың құрамын анықтайды
Химиялық реакция кезінде түзілетін тұнбаның массасын есептейді
|
Ойлау дағдыларының деңгейі
|
Білу және түсіну/ Қолдану
|
Орындау уақыты
|
20 минут
|
Тапсырма
1. Отшашуларда әр түрлі түстерді шығару үшін металдардың тұздарын қолданады. Жалынның боялуы «Құрғақ тәсіл» әдістерінің бірі металл катиондарына сапалық реакция болып табылады. Берілген суреттегі отшашудан Na+, Ba2+, Ca2+ иондарының түстерін анықтаңыздар:
сары сары - жасыл қызыл кірпіш
|
Химиялық стақандарда Cu2+, Fe3+ және Fe2+ иондарының тұз ерітінділері берілген. Стақандардағы тұз ерітінділеріне бірнеше тамшы NaOH ерітіндісін тамызғанда тұнба түзіледі. Cu2+, Fe3+ және Fe2+ тұнбаларының түстерін анықтаңыз:
|
Cu2+
|
Fe3+
|
Fe2+
|
Түсі
|
|
|
|
Құрамы
|
|
|
|
Ұсынылған иондарға сапалық реакцияны анықтайтын реагенттер мен қысқартылған иондық теңдеулерін жазыңыз және түрлі - түсті қаламдарды пайдалана отырып реакция нәтижесінде байқалатын өзгерістерді бояңыз:
Иондар
|
Аниондарды
анықтайтын реагенттер
|
Қысқартылған иондық теңдеу
|
Байқалған
өзгерістер нәтижесі
|
І-
|
|
|
|
SO42-
|
|
|
|
Br-
|
|
|
|
PO43-
|
|
|
|
CO32-
|
|
|
|
NO3-
|
|
|
|
Зертханада белгісіз заттың сулы ерітіндісі дайындалды. Алынған ерітіндіге бірнеше миллилитр натрий гидроксидінің ерітіндісін және алюминий фольгасының бірнеше бөлігін қосып, алынған қоспаны спиртшам жалынының үстінен қыздырды. Нәтижесінде өткір иісі бар газ пайда болды. Ылғал қызғылт лакмус қағазын бөлінген газы бар сынауыққа салған кезде көк түске боялды. Белгісіз құрғақ заттың бір бөлігін жанарғының жалынына апарғанда жалын сары-жасыл түске боялды.
Сапалық талдау нәтижесінде анықталған затты анықтаңыз.
Тұздың формуласы және атауы: Берілген ерітіндідегі катионды қандай сапалық реакцияның көмегімен анықтауға болатынын көрсетіңіз?
Құрамында 11,1 г кальций хлориді және 35 г қорғасын (ІІ) нитраты бар екі ерітіндіні қосқанда түсетін тұнбаның массасын есептеңіз:
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
№
|
Дескриптор
|
Бал
л
|
Білім алушы
|
Метал катиондарының сапалық сипаттамаларын анықтайды
|
1
|
отшашуға сары түс беретін катионды
анықтайды;
|
1
|
отшашуға жасыл - сары түс беретін
катионды анықтайды;
|
1
|
отшашуға қызыл - қоңыр түс беретін
катионды анықтайды;
|
1
|
Fe2+, Fe3+, Cu2+ тұздарынан
түзілетін ерімейтін қосылыстардың түсі мен құрамын көрсетеді
|
2
|
Cu2+ тұзынан түзілетін тұнбаның түсі мен
құрамын көрсетеді;
|
1
|
Fe3+ тұзынан түзілетін тұнбаның түсі мен
құрамын көрсетеді;
|
1
|
Fe2+ тұзынан түзілетін тұнбаның түсі мен
құрамын көрсетеді;
|
1
|
Ұсынылған аниондарды анықтайтын реагенттерді анықтайды, қысқартылған иондық теңдеулерін құрастырады, қосылыстардың түстерін көрсетеді
|
3
|
І- анионын анықтайтын реагентті
анықтайды, қысқартылған иондық теңдеуін құрастырады және нәтижесінде байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетеді;
|
1
|
SO42- анионын анықтайтын реагентті анықтайды, қысқартылған иондық
теңдеуін құрастырады және нәтижесінде байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетеді;
|
1
|
Br- анионын анықтайтын реагентті
анықтайды, қысқартылған иондық теңдеуін құрастырады және нәтижесінде байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетеді;
|
1
|
PO43- анионын анықтайтын реагентті анықтайды, қысқартылған иондық
теңдеуін құрастырады және нәтижесінде байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетеді;
|
1
|
CO32- анионын анықтайтын реагентті анықтайды, қысқартылған иондық
теңдеуін құрастырады және нәтижесінде
байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетеді;
|
1
|
NO3- анионын анықтайтын реагентті анықтайды, қысқартылған иондық
теңдеуін құрастырады және нәтижесінде байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетеді;
|
1
|
Cl- анионын анықтайтын реагентті
анықтайды, қысқартылған иондық теңдеуін құрастырады және нәтижесінде байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетеді;
|
1
|
|
|
2-
SiO3 анионын анықтайтын реагентті
анықтайды, қысқартылған иондық теңдеуін құрастырады және нәтижесінде
байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетеді;
|
1
|
Эксперименттік деректерді бағалайды және белгісіз заттың құрамын сәйкестендіреді
|
4
|
эксперименттік деректер бойынша белгісіз тұздың катионын және анионын
анықтайды;
|
1
|
тұздың формуласын құрастырады және
атауын береді;
|
1
|
ерітіндідегі тұз катионын анықтайтын қысқартылған иондық теңдеуін
құрастырады және нәтижесін болжайды;
|
1
|
Химиялық реакция кезінде түзілетін тұнбаның массасын есептейді
|
5
|
теңестірілген химиялық реакция теңдеуін
құрастырады;
|
1
|
әрекеттесуші заттардың зат мөлшерін
есептейді;
|
1
|
тұнбаның массасын есептейді.
|
1
|
Барлығы
|
20
| 9.1В «Бейорганикалық қосылыстардың сапалық талдауы» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі
|
Оқу жетістіктерінің деңгейі
|
Төмен
|
Орта
|
Жоғары
|
Металдардың катиондарын сипаттамаларын анықтайды
|
сапалық
|
Металдардың анықтаудың сипаттамаларын қиналады.
|
катиондарын
сапалық анықтауда
|
Отшашуға сары түс/жасыл - сары/ қызыл - қоңыр түс беретін катионды анықтауда қателіктер жібереді.
|
Металдардың катиондарын сапалық сипаттамаларын анықтайды.
|
Fe2+, Fe3+, Cu2+ тұздарынан түзілетін ерімейтін қосылыстардың түсі мен құрамын көрсетеді
|
Fe2+, Fe3+, Cu2+ тұздарынан түзілетін ерімейтін қосылыстардың түсі мен құрамын анықтауда қиналады.
|
Cu2+/ Fe3+/ Fe2+ тұнбаның түсі мен қателіктер жібереді.
|
тұзынан құрамын
|
түзілетін көрсетуде
|
Fe2+, Fe3+, Cu2+
тұздарынан түзілетін ерімейтін қосы- лыстардың түсі мен құрамын көрсетеді.
|
Ұсынылған аниондарды анықтайтын реагенттерді анықтайды,қысқартылған иондық теңдеулерін құрастырады, қосылыстардың түстерін көрсетеді
|
Аниондарды анықтайтын
реагенттерді анықтауда,
қысқартылған иондық теңдеулерін құрастыруда, қосылыстардың түстерін көрсетуде қиналады.
|
І- / SO42- /Br- / PO43- /CO32- / NO3-/ Cl-/ SiO32-
аниондарын анықтайтын реагентті анықтауда/қысқартылған иондық теңдеуін құрастыруда/байқалатын өзгерістерді түстердің көмегімен көрсетуде қателіктер жібереді.
|
Аниондарды анықтайтын реагенттерді анықтайды, қысқартылған иондық теңдеулерін құрастырады, қосылыстардың түстерін көрсетеді.
|
Эксперименттік деректерді бағалайды және белгісіз заттың құрамын сәйкестендіреді
|
Эксперименттік деректерді бағалайды және белгісіз заттың құрамын анықтауда қиналады.
|
Эксперименттік деректер бойынша белгісіз тұздың катионын/анионын анықтауда/ тұздың формуласын құрастыруда және атауын беруде/ ерітіндідегі тұз катионын анықтайтын қысқартылған иондық теңдеуін құрастыруда және нәтижесін сәйкестендіруде қателіктер жібереді.
|
Эксперименттік деректерді бағалайды және белгісіз заттың құрамын сәйкестендіреді.
|
Химиялық реакция
кезінде түзілетін
тұнбаның массасын есептейді
|
Химиялық реакция кезінде түзілетін тұнбаның массасын есептеуде қиналады.
|
Теңестірілген химиялық реакция теңдеуін құрастыруда/ әрекеттесуші заттардың зат мөлшерін/тұнбаның массасын есептеуде қателіктер жібереді.
|
Химиялық реакция кезінде түзілетін тұнбаның массасын есептейді.
|
С «Химиялық реакция жылдамдығы», 9.1D «Қайтымды реакциялар» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты
|
Реакция жылдамдығы ұғымын түсіндіру
Реакция жылдамдығына әсер ететін факторларды анықтау және оны бөлшектердің кинетикалық теориясы тұрғысынан түсіндіру
Қайтымды және қайтымсыз реакцияларды білу;
Тепе-теңдікті динамикалық үдеріс ретінде сипаттау және Ле-Шателье-Браун принципі бойынша химиялық тепе-теңдіктің ығысуын болжау
Химиялық тепе – теңдік күйіне және химиялық реакция жылдамдығына жағдайлар өзгерісінің әсерін түсіну және ажырату.
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
Жылдамдық тұрғысынан химиялық реакцияның өту принципін ажыратады
Бөлшектер теориясы тұрғысынан химиялық реакцияның жылдамдығына әсер ететін факторларды анықтайды
Қайтымды және қайтымсыз химиялық процестерді жіктейді
Сыртқы факторлар өзгерген кезде химиялық реакцияның жылдамдығының өзгеруін болжайды
Химиялық тепе-теңдікті өнімнің түзілу жағына қарай жылжытуға қабілетті факторларды көрсетеді
|
Ойлау дағдыларының деңгейі
|
Білу және түсіну Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
|
Орындау уақыты
|
20 минут
|
Тапсырма
Химиялық реакция: А + В = С сызбанұсқасы бойынша жүреді.
Реакция кезінде А және В заттарының концентрациялары қалай өзгереді?
А және В заттары қатты заттар екені белгілі болса, берілген реакцияны температураны өзгертпей қалай жылдамдатуға болады?
Кальций карбонаты және тұз қышқылы әрекеттесуі нәтижесінде көмір қышқыл газы бөлінеді.
Химиялық процестің реакция теңдеуін құрастырыңыз:
|
Реагенттердің толық жұмсалуына қажет уақытты жоғарыдағы графиктен анықтаңыз:
Реакция аяқталуына байланысты реакция жылдамдығының төмендеуін, бөлшектер теориясы тұрғысынан түсіндіріңіз:
Ұсынылған үрдістерді қайтымды және қайтымсыз деп жіктеңіз:
А
|
Аммиак өндірісі
|
В
|
Қышқылдық жаңбырдың әсерінен сәулет құрылыстарының бұзылуы
|
С
|
Тағамдардың ашуы
|
D
|
Бейтараптану реакциясы
|
1
Қайтымды үрдістер
|
2
Қайтымсыз үрдістер
|
|
|
Химиялық реакцияның жылдамдығына әсер ететін факторлар бар.
Суретте химиялық реакцияның жылдамдығына әсер ететін қандай фактор көрсетілгенін анықтаңыз:
Барлық үрдістер үшін пайдаланылуға болатынын түсіндіріңіз:
i) жоғарыда көрсетілген фактордың өзгеруі химиялық реакция жылдамдығының артуына қалай әсер ететінін болжаңыз:
ii) жүйе тепе-тең және гомогенді болған жағдайда жоғарыда көрсетілген фактор жоғарылаған кезде ығысуды болжаңыз:
Тепе-теңдікті (Vөнім) реакция өнімдеріне қарай ығыстыруға қабілетті факторларды көрсетіңіз: (a) 2NF3(г) + 3H2(г) → 6HF(г) + N2(г) + Q
(b) Салқындату тепе-теңдік күйіне және келесі реакцияларда өнімдердің шығымына қалай әсер етеді? Осы өзгерістерді болжап, кестеге жауаптарды солға, оңға / V(өн) ≥/ ≤ V(түз) үлгісінде енгізіңіз:
№
|
Үрдіс
|
Салқындату әсері
|
1
|
2SO3(г) ↔ 2SO2(г) + O2(г) − Q
|
|
2
|
Н2(г) + I2(г) ↔2HI(г) + Q
|
|
3
|
N2(г) + O2(г) ↔2 NO(г) − Q
|
|
4
|
2 NO(г) + O2(г) ↔2 NO2(г) +Q
|
|
5
|
C(қ) + 2Cl2(г) ↔ CCl4(г) + Q
|
|
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
№
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білім алушы
|
Жылдамдық тұрғысынан химиялық реакцияның өту принципін түсінеді
|
1
|
концентрацияның өзгеруі тұрғысынан химиялық реакцияның жылдамдығының
өзгеруін көрсетеді;
|
1
|
қатты реагенттер үшін химиялық
реакцияны жылдамдату әдісін ұсынады;
|
1
|
Бөлшектер теориясы
тұрғысынан химиялық реакцияның жылдамдығына әсер ететін факторларды анықтайды
|
2
|
кальций карбонаты мен тұз қышқылының
арасындағы теңестірілген реакция теңдеуін құрастырады;
|
1
|
реагенттерді толық жұмсау үшін кесте бойынша уақытты белгілейді;
|
1
|
реагенттердің шығыны тұрғысынан
химиялық реакцияның жылдамдығын азайту себебін түсіндіреді;
|
1
|
өнімнің түзілуі тұрғысынан химиялық реакцияның жылдамдығының азаю
себебін түсіндіреді;
|
1
|
Қайтымды және қайтымсыз химиялық үрдістерді жіктейді
|
3
|
ұсынылған тізбеден қайтымсыз үрдістерді
анықтайды;
|
1
|
ұсынылған тізбеден қайтымды үрдістерді
анықтайды;
|
1
|
Сыртқы факторлар өзгерген кезде химиялық реакцияның жылдамдығының өзгеруін болжайды
|
4
|
суретте көрсетілген реакция жылдамдығына әсер ететін факторды
анықтайды;
|
1
|
реагенттердің агрегаттық күйін ескере отырып, факторлардың (а) қолданылуын
түсіндіреді;
|
1
|
факторлардың өзгеруі (а) химиялық реакцияның жылдамдығын арттырады деп
болжайды;
|
1
|
факторлар (а) жүйеге көтерілген кезде химиялық тепе-теңдіктің ығысуын
болжайды;
|
1
|
Химиялық тепе-теңдікті өнімнің түзілу жағына қарай жылжытуға қабілетті факторларды көрсетеді
|
5а
|
реагенттер/өнімдер концентрациясын ескере отырып, реакция өнімдеріне (Vөн) қарай ығысатын тепе-теңдік факторын
көрсетеді;
|
1
|
жүйедегі температураның жоғарылауын/төмендеуін есепке ала отырып, реакция өнімдеріне (Vөн) қарай ығысатын тепе-теңдік факторын
көрсетеді;
|
1
|
жүйедегі қысымның
жоғарылауын/төмендеуін есепке ала отырып, реакция өнімдеріне (Vөн) қарай ығысатын тепе-теңдік факторын көрсетеді;
|
1
|
|
5b
|
№1 процесс үшін салқындату кезінде (-Q) химиялық тепе-теңдіктің ығысуын
анықтайды;
|
1
|
№2 процесс үшін салқындату кезінде (-
Q) химиялық тепе-теңдіктің ығысуын анықтайды;
|
1
|
- №3 процесс үшін салқындату кезінде (-Q) химиялық тепе-теңдіктің ығысуын
анықтайды;
|
1
|
- №4 процесс үшін салқындату кезінде (-Q) химиялық тепе-теңдіктің ығысуын
анықтайды;
|
1
|
- №5 процесс үшін салқындату кезінде (-Q) химиялық тепе-теңдіктің ығысуын анықтайды.
|
1
|
Барлығы
|
20
|
Достарыңызбен бөлісу: |
