И 08. 14/02 Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі



Pdf көрінісі
бет3/21
Дата09.12.2019
өлшемі3,21 Mb.
#53264
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Байланысты:
baibaktina 6


Аралық бақылау кестесі 
І аралық бақылау 
ІІ аралық бақылау 
Аралық 
бақылау 
түрі 
Сағаттар 
саны 
Тапсыру 
мерзімі 
Аралық 
бақылау 
түрі 
Сағаттар 
саны 
Тапсыру 
мерзімі 
Бақылау 
жұмысы 
Тест 


6 апта 
5 апта 
Бақылау 
жұмысы 
Коллоквиум 


13 апта 
14 апта 
Емтихан сұрақтары: 
№  Сұрақтар мәтіні 
1.  Программалау тілдері жіктемесі. Программалау технологиялары. 
2.  Си  программалау  тілі  туралы  жалпы  мағұлыматтар.  Өзге  тілдерден 
ерекшелігі. 
3.  Стандартты енгізу-шығару мүмкіндіктері. Форматтау тегтері. 
4.  Жолдарды енгізіп-шығару функциялары. Есептеулер реті  мен приоритеттері. 
5.  Айнымалылар. Тұрақтылар.Декларациялар. 
6.  Арифметикалық операторлар. Логикалық және реттік қатынас операторлары. 
7.  Типтерді түрлендіру. 
8.  Инкрементік және декременттік операторлар. Биттік операторлар. 
9.  Инструкциялар мен блоктар түсінігі. Шартты конструкциялар.  Циклдар 
инструкциялары. 
10.  Меншіктеу және өрнек операторлары. Ажыратқыш (таңдау) инструкциясы. 
11.  Функциялар туралы негізгі мәліметтер. Функциялардың қайтаратын мәндері. 
12.  Файлдармен жұмыс жасау ерекшеліктері, режимдері Файлдармен жэұмыс 
жасау  функциялары.   
13.  Екілік файлдармен жұмыс жасау мүмкіндіктері. Тексттік файлдармен жұмыс 
жасау мүмкіндіктері 
14.   Рекурсивті алгоритмдер. 
15.  Массивтер. Типінің сипаттамасы. Инициализациялау тәсілдері. 
16.  Рекурсия. Түсінігі мен түрлері.  
17.  Массивтерді сұрыптау алгоритмдері. Массивтерден іздеу алгоритмдері. 
18.   Көрсеткіштер. Адрестер. Адрестік арифметика.  Функцияларға 
көрсеткіштер. 
19.  труктура туралы жалпы түсініктер. Структуралар мен функциялар. 
Структураларға көрсеткіштер . 
20.  typedef  құралы. Бірігу 
 
КУРСҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР:  
Лабораториялық жұмыс компьютерлік класта жүргізіледі.  Аталған курс бойынша 
берілген  теориялық  материалдарды  практикада  қолдану  дағдысын  қалыптастыруға 
арналған.  Арнайы  дайындалған  әдістемелік  нұсқауда  көрсетілген  талаптарды 
орындау  және  сәйкес  есебін  тапсыру  қажет.  Әр  лабораториялық  сабақ  соңында 
тиесілі  ұпайы  анықталып  отырады.  Уақыты  орындалмаған  жұмысқа  белгіленген 
ұпай толық берілмейді. 

24 
 
Студенттің  өзіндік  жұмысы: Студенттің өз бетімен  орындаған тапсырмалары:  үй 
тапсырмасы,  мәнжазба  орындау,    ғылыми  еңбектерді  пайдалану  арқылы 
конспектілеу және талдау жұмыстары есептелінеді. 
Бақылау  жұмысы:  семестрде  2  рет  нақты  тақырыптар  бойынша  есептер  беріледі. 
Есептерді  ЭЕМ  –да  есеп  шығару  кезеңдерін  сипаттай  отырып  орындап  жазбаша 
тапсыру қажет болады.  
Коллоквиум:  Курста  қарастырылған  материалдар  бойынша  жазбаша    немесе 
ауызша  түрде  қабылданады.    Қабылдау  түрі  мен  мерзімі    алдын-ала  ескертіліп 
белгіленеді және сұрақтар мазмұны таныстырылады. 
Мәнжазба:  Студенттің  зерттеушілік  және  шығармашылық  қабілетін  арттыру, 
білімін  тереңдету  мақсатында  анықталған  тақырыпта  мәнжазба  жазу  тапсырылады.  
Студент  тақырыпқа  сай  жоспарын  құруы  мен  оның  мазмұнын  анықтауы  тиіс. 
ОСӨЖ  барысында  жоспары  мен  мазмұнын  ортақ  талқылауға  да  болады.  Соңынан 
безендіріліп, дайын болған мәнжазба белгіленген мерзімде қорғалады. 
Аралық  бақылау  тесті  нақты  бір  тарау  аяқталған  соң  қарастырылған  тақырыптар  
бойынша алынатын тесттер. Семестрде график бойынша   өткізіледі. 
Қорытынды  емтихан:  Семестрдің    соңында  қорытынды  емтихан    өткізіледі,  
емтиханның  мерзімі  деканаттың    кестесімен  белгіленеді.  Емтихан  компьютерлік 
тест  түрінде  өткізіледі.  Тестке  курстағы    программа  бөліктерінің    тапсырмалары  
енгізіледі,  емтиханда  дәріс  конспектісін,  оқулықты,  кез-келген  жазбаны  қолдануға  
болмайды.    Емтихан  ережесін  сақтамаған  студент,  емтиханның  соңына  дейін 
қатыстырылмайды және емтихан тапсырмаған болып есептелінеді.  
Бағалар шкаласы: 
Әріпт
ік 
баға 
Ұпай 
Пайыздық  
мөлшер 
Дәстүрлі жүйе 
бойынша баға 

4,0 
100% 
Өте жақсы 
А- 
3,67 
90 – 94% 
B+ 
3,33 
85 – 89% 
Жақсы 

3,0 
80 – 84% 
B- 
2,67 
75 – 79% 
C+ 
2,33 
70 – 74% 
Қанағаттанарлық, 
орташа 

2,0 
65 – 69% 
C- 
1,67 
60 – 64% 
D+ 
1,33 
55 – 59% 

1,0 
50 – 54% 


0 – 49% 
Қанағаттанарлықсыз 
 

25 
 
РЕЙТИНГІК БАҒАЛАУ 
Бақылау түрлері 
Апталар 
Ұпай 
саны 
 
1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15 
Сабаққа 
қатысымы 
*  *  *  *  *  *  *  *  *  * 





100 
Практикалық 
жұмыс 
(карточкамен 
жұмыс) 
 
  *    *    * 
 
 

 
 
 
 
 
100 
Лабораториялық 
жұмыс 
*  *  *  *  *  *  *  *  *  * 





100 
Мәнжазба 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
100 
Конспект 
  *    *    *   
 
 

 

 

 
100 
Семестрлік 
жұмыс 
 
 
 
 
 
  * 
 
 
 
 
 
 
 
*
 
100 
Бақылау жұмысы 
 
 
 
 
  *   
 
 
 
 
 

 
 
100 
Коллоквиум 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
100 
Тест 
 
 
 
  *   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
100 
Емтихан 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
100 
Барлық  ұпай 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
100 
 
 
Ескертулер: 
1.  Студент сабақ кестесіне қойылған  барлық  сабаққа қатысуға міндетті. Алдын-ала 
келісім  бойынша  жіберген  сабақтарын  өтеуі  тиіс.  Егер  жіберген  сабақтарын 
өтемесе сәйкес ұпайлары берілмейді. 
2.  Кез келген  себеппен 2 рет  сабаққа кешіксе, ол 1 рет сабаққа  қатыспаған болып  
есептеледі және сабаққа қатысымы үшін қойылатын ұпай саны төмендетіледі. 
3.  Барлық тапсырмаларды белгіленген мерзімінде тапсыруға міндетті. 
Аудитория талабы: 
1.  Аудиторияға ұялы телефонды сөндіріп кіру қажет. 
2.  Сабақ уақытында орынсыз әңгімелер айтып, аудитория тыныштығын бұзуға жол 
берілмейді. 
Курсты жүргізу. 
1.  Аудиториялық    сабақтарға:  дәріс,  лабораториялық  сабақ,  ОСӨЖ,  материалды 
талдау,  әртүрлі   тапсырмалар мен  жаттығуларды орындау  уақыттары енеді. Әрбір 
сабаққа  студент дайындықпен келуі тиіс. 
2.  Әрбір  дәрісте  тақырыпқа  сай  негізгі  түсініктер  мен    анықтамалар  беріледі  және 
негізгі тұжырымдамалар жасалады. Студент  сабаққа  қатысуға  және дәрісті  жазуға 
міндетті. Қатыспаған  жағдайда өз бетінше жұмыс жасап, тақырыпты білуі тиіс және 
сәйкес  конспектісі  жасалынуы  қажет.  Оқытушы    әр    студент  үшін    жеке    дәрістік 
материал  бермейді. 
3.  Лабораториялық жұмыста студентке арнайы дайындалған әдістемелік нұсқаулар 
беріледі.  Нұсқаудағы  жұмысты  орындау  үлгісі  қарап  меңгерген  соң,  студент 
оқытушыдан өзіндік жұмыстардан өз нұсқасын анықтап алуы қажет.  Студент өзіне 

26 
 
берілген нұсқадағы тапсырманы орындап тапсыруы тиіс. Егер  студент тапсырманы  
орындап  үлгермесе,  оны    орындауына  рұқсат  етіледі.  Мұндай  жағдай  3  реттен  
артық  қайталанбауы шарт. 
4.  Егер студентке  бір нәрсе  түсініксіз болса, оқытушыдан сұрауы керек. 
5.  Компьютер  кабинетіне  кіру  оқытушы  немесе  оператордың    рұқсатымен  ғана 
жүзеге  асады  және  сабақ  кестесінен  тыс  компьютер  кабинетінде  жұмыс  жасау  
оператордың қатысуымен ғана орындалады. 
6.  Сабақтан немесе сабақ кезінде орынсыз сұрануға рұқсат етілмейді. 
7.  Сабақ  барысында  ұялы  телефонмен  сөйлесуге,  бөгде  жұмыстармен  айналысуға 
қатаң түрде тыйым салынады.  

27 
 
ПӘННІҢ ТАПСЫРМАЛАРЫН ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ 
 
№ 
Тақырып аты 
СӨЖ 
бақылау 
түрі 
СӨЖ 
тапсыру 
графигі 
1. 
Программалау 
тілдерінің 
жіктемесі. 
Программалау 
технологиялары: 
«төменнен 
жоғары»,  «жоғарыдан  төмен»  программалау:  
Құрылымдық, 
модулдік 
және 
объектілі-
бағытталған программалау түсініктері. 
Конспект 
тест 
1-2 апта 
2. 
Функционалдық 
декомпозиция. 
Локализация 
принципі.  Программаны  құрастыру  негіздері. 
Программа 
сапасын 
анықтау 
критерийлері 
Программалау  стилі  элементтері,  принциптері.  
Құжатталуы. 
Конспект 
тест 
3 апта 
3. 
Алгоритмдерді    программалауға  арналған  жеке 
тапсырмаларды орындау 
Карточкалар 3-13  апта 
4. 
«


,
 
 
Стандарты 
кітапхана  функциялар»  тақырыбында  конспект 
жазу  
конспект 
4, 13 апта 
5. 
№1Бақылау жұмысына дайындық. 
Бақ. жұмысы  4-5 апта 
6. 
Тестке дайындық 
Тест 
1-6 апта 
7. 
«Программалау  технологиялары»  тақырыбында 
мәнжазба жазу. 
Мәнжазба 
7-8 атпа 
8. 
Сұрыптау  және  іздеу  алгоритмдерінің  әртүрлі 
әдістерін 
меңгеруге 
арналған 
тапсырмалар 
орындау 
Мәнжазба 
8 атпа 
9. 
№2 Бақылау жұмысына дайындық. 
Бақ.жұмысы  9-13 апта 
10.  Адрестік арифметика. 
конспект 
10 апта 
11.  С/С++ 
тілдеріндегі 
графика. 

, 
стандарты 
кітапханалары» 
тақырыбында конспект жазу 
Конспект 
11-12 апта 
12.  Кодты 
автоматты 
түрде 
генерациялау. 
Компоненттік  технология.  Платформадан  тәуелді 
және 
тәуелсіз 
моделдерді 
(MDA) 
қолдану 
концепциясы. 
Аспектілі-бағытталған 
программалау. 
конспект 
13 апта 
13.  Коллоквиумға дайындық 
коллоквиум  13-14 атпа 
14.  Семестрлік жұмыстарды тапсыру 
есептер 
11-14 апта 
15.  «Жобалау  технологиясы.  Жүйенің  архитектурасын 
жобалау 
проблемасы. 
Құрылымдық 
және 
функционалдық 
схемасын 
құру. 
Мәліметтер 
құрылымын жобалау. Жобалау шаблондары. 
Мәнжазба 
15 апта 
 

28 
 
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ  
 Автордың 
 аты-жөні 
Оқу-әдістемелік құралдың 
атауы 
Баспасы, 
шыққан жылы 
Дана саны 
Кітапха
нада 
кафедрад
а 
В. Турский.   
Методология 
программирования. 
М.: Мир, 1981.  10 
Электрон
.түрде 
Б. Боэм, Дж. 
Браун,  
Х. Каспар 
Характеристики качества 
программного обеспечения. 
М.: Мир, 1981.  10 
 
Г.Майерс. 
Надежность программного 
обеспечения. 
М.: Мир, 1980.  
 

 
В.В. Липаев 
Качество программного 
обеспечения. 
М.: Финансы и 
статистика, 
1983. 

 
Дж. Хьюз, Дж. 
Мичтом 
Структурный подход к 
программированию. 
М.: Мир, 1980.  7 
 
 Г. Буч. 
Объектно-ориентированное 
проектирование с примерами 
применения. 
М.: Конкорд, 
1992. 
10 
Электрон
.түрде 
 И.Г. Семакин, 
А.П.Шестакови
ч 
Основы программирования  М: 
Мастерство,200

10 
Электрон
.түрде 
 
В.В.Подбельски
й 
Язык Си++ 
М.: Финансы и 
статистика, 
2003 
10 
Электрон
.түрде 
Е.А.Аксенова, 
А.В.Соколов 
Ялгоритмы и структуры 
данных на С++ 
 
 
Электрон
.түрде 
Б.Страуструп 
Язык программирования С++  
 
Электрон
.түрде 
 Ф.П. Брукс.   
Как проектируются и 
создаются программные 
комплексы. 
М.: Наука, 
1979. 
10 
 
Б. Шнейдерман. Психология 
программирования. 
М.: Радио и 
связь, 1984. 
 
 
 В.Н. Агафонов. Спецификация программ: 
понятийные средства и их 
организация. 
Новосибирск: 
Наука 
(Сибирское 
отделение), 
1987. 
 

 Н.Культин 
С/С++ в задачах и примерах 
–  
БХБ-
Петербург, 
2002 г. 
10 
Электрон
.түрде 
Крис Паппас 
Программирование на С и 
С++  
BHV, Киев, 
2000 г. 
 
Электрон
.түрде 

29 
 
Уэйт М. 
Язык Си. Руководство для 
начинающих: Пер. с англ. 
М., Мир, 1988 
г. 
 
Электрон
.түрде 
Ален И. Голуб.   Правила программирования 
на С и С++: 
М., БИНОМ, 
1996. 
 
Электрон
.түрде 
Болски 
Язык программирования Си. 
Справочник. пер. с 
английского, 
М., Радио и 
связь, 1988. 
 
Электрон
.түрде 
Белецкий Я.  
Энциклопедия языка Си. 
М.: Мир, 1992.   
Электрон
.түрде 
Б.И.Березин, 
С.Б.Березин  
"Начальный курс С и С++" 
М.: Финансы и 
статистика, 
2003 
10 
Электрон
.түрде 
Вирт Н.  
Алгоритмы и структуры 
данных: 
Пер. с анг.- М.: 
Мир, 1989 г. 
 
Электрон
.түрде 
Д.Кнут  
Искусство 
программирования для 
ЭВМ.Т.1 Основные 
алгоритмы. 
М.: Мир, 1976   
Электрон
.түрде 
Д.Кнут  
Искусство 
программирования для 
ЭВМ.Т.3:Сотировка и поиск. 
Основные алгоритмы. 
М.: Мир, 1976. 
3. 
 
Электрон
.түрде 
Керниган Б., 
Плоджер Ф.  
Элементы стиля 
программирования: 
Пер. с англ.-М.; 
Радио и свзь, 
1984 
 
Электрон
.түрде 
Майерс Г.  
Искусство тестирования 
программ 
.М., Финансы и 
статистика, 
1982 
 
Электрон
.түрде 
Байбақтина 
А.Т. 
с/С++ тілдері  
Қ.Жұбанов 
атындағы АМУ 
баспа орталығы 
50 
баспа 
Павловская 
Т.А. 
Объектно-ориентированное 
программирование: 
Практикум 
СПб.: Питер, 
2004. 
150 
 
Павловская 
Т.А. 
С ++. Программирование на 
языке высокого уровня: 
Учебник 
СПб.: Питер, 
2005. 
150 
 
Паппас К. 
Программирование на С и 
С++: Учебное пособие 
Киев: BHV, 
2000. 
140 
 
Романов Е.Л. 
Язык СИ++ в задачах, 
вопросах и ответах: Учебное 
пособие/ Е.Л. Романов 
Новосибирск: 
Изд-во НГТУ, 
2003 
145 
 
 

30 
 
Республикасы Білім және Ғылым министрлігі 
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемелететтік университеті 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
«Программалау тілдері және технологиялары» пәнінің 
ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ақтөбе, 2011

31 
 
І. ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫН  ҚҰРАСТЫРҒАН ЖӘНЕ ЕНГІЗГЕН 
 
Орындаушы 
Информатика және ЕТ кафедрасының   
Доценті, п.ғ.к.                                                       ______ Байбақтина А.Т. 
 
«___»__                        2011 ж. 
 
 
Жауапты орындаушы  
Информатика және ЕТ кафедра   
меңгерушісі                                         _____________ Сарсимбаева  С.М. 
«___» _                             _2011 ж. 
 
II. 
КАФЕДРАНЫҢ 
ӘДІСТЕМЕЛІК 
 
СЕКЦИЯСЫНЫҢ 
ОТЫРЫС 
БАСЫНДА ТАЛҚЫЛАНДЫ 
Хаттама  № _  «__» _____2011  ж. 
 
 
III. СЫН-ПІКІР БЕРУШІ 
___АЖ кафедрасының аға оқытушысы      ______________Бекешова Л.Р. 
 «_ _»_________2011 ж. 
 
IV. 
ФИЗИКА-МАТЕМАТИКА 
ФАКУЛЬТЕТІ 
 
ӘДІСТЕМЕЛІК 
КОМИССИЯСЫНА ҰСЫНЫЛДЫ  
Хаттама   № __  «___» _              _ 20__ ж. 
 
V. 
Қ.ЖҰБАНОВ 
АТЫНДАҒЫ 
АМУ-НІҢ 
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК 
СЕКЦИЯСЫНЫҢ ОТЫРЫСЫНДА МАҚҰЛДАНҒАН   
Хаттама   № __  «___» _              _ 20__ ж. 
 
VІ.  АЛҒАШҚЫ ТЕКСЕРУ МЕРЗІМІ 
2012 жыл 
     ҚАЙТАЛАП ТЕКСЕРУ МЕРЗІМІ 
2 жыл 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

32 
 
Дәріс №1.  Программалау технологиялары туралы түсінік.   
С/С++ тілдеріне кіріспе 
Дәріс мақсатыПрограммалау технологиялары түсінігін қалыптастыру. С/С++ 
тілдерінің 
ерекешеліктерін, 
жүйелік 
программалық 
жабдықтарға 
арналған 
машиналық  бағытталған  тілдігін  және  осы  тілдердегі  программа  құрылысын 
көрсету. Тілді меңгеруде назар аударуды қажет ететін мәліметтерге бағыт беру. 
 
 
Кілттік  сөздер:  программалау  технологиялары,  программалық  жабдықтарды 
өңдеу  құралдары  мен  әдістері,  С/С++  программалау  тілі,  программа,  препроцессор 
директивасы, жүйелік программалау тілі, тақырыптық файлдар. 
 
 
Жоспары: 
1.1. 
 Программалау тілдері. Программалау тілдерінің жіктемесі. 
1.2.   Программалау технологиялары. 
1.3.  С\С++    программалау  тілдерінің  тарихына  қысқаша  шолу.  С\С++  
программалау тілдерінің   мүмкіндіктері мен ерекшеліктеріне шолу  
1.4.  С/С++  тіліндегі  программаның    жалпы  құрылысы.  Препроцессор 
директивалары 
1.1. Программалау тілдері. Программалау тілдерінің жіктемесі. 
Қазіргі  электрондық  есептеуіш  машиналарын  программалық  жабдықтау 
барысында  негізгі  орын  –  программалау  жүйелеріне  тиесілі.  Ал,  программалау 
жүйелері  –  ақпараттармен  жұмыс  жасауға  арналған  универсал  құрал.  Олардың 
көмегімен  есептеулер  жүргізуге,  мәтіндерді  өңдеу,  графикалық  бейнелер  тұрғызу, 
мәліметтерді сақтау және іздеу т.б. әрекеттерді жүзеге асыруға болады.  
Өз  кезегінде  бұл  құралдардың  өзі  –  программалау  тілдерінде  жазылған 
программа.  
Ал,  программалау  тілдерінің  өзгеру  қарқыны  өте  жылдам,  қазіргі  таңда 
программалау тілдерінің саны көп және жыл сайын жаңа бір тілдер пайда болуда.  
Программалау  тілдерінің  даму  бағытын  шартты  түрде    –  процедуралық  және 
процедуралық емес деп бөлуге болады.  
Процедуралық программалау есептеуіш техникаларының даму кезеңінен бастап 
таралған  және  әлі  кең  қолданыста.  Және  процедуралық  тілдердегі  программа 
орындауға  тиісті  әрекеттерді  сипаттайды,  әрекеттерге  сәйкес  нәтиже  нақты  бір 
процедуралардың  көмегімен  алынады.  Олай  болса,  процедуралық  программалау 
алгоритмдік  ойлау  қабілетімен  негізделеді,  демек  ойлау  қабілетін  дамыту  құралы 
ретінде  қолданыла  алады.  Процедуралық  тілдердің  ішінде  структуралық  тілдерді 
айрықша атауға болады. 
Структуралық  тілдерде  бір  оператор  көмегімен  бүтін  бір  алгоритмдік 
құрылым  жазылатынын  белгілі.  Алгоритмдік  құрылымдар:  ілесу,  тармақ,  циклдар 
екені  бәрімізге  аян.  Ал,  операциялық  тілдерде  мұны  сипаттау  бірнеше  амал 
орындауды қажет етеді. Структуралық тілдер Pascal, C/C++ . 

33 
 
Процедуралық  емес  программалауға  функциональдық    және  логикалық  тілдер 
жататыны  мәлім.  Функционалдық  тілдердегі  программа  қандай  да  бір  функцияның 
есептелуін  сипаттайды.  Және  ол  функция  басқа  қарапайым  функциялар 
композициясы ретінде анықталады. Функциональдық тілдердегі кең тараған элемент 
– 
рекурсия 
болып 
табылады. 
Меншіктеу 
және 
циклдар 
классикалық 
функциональдық тілдерде жоқ. Кең тарағаны – Лисп тілі. 
Функционалдық және процедуралық тілдердің құралдарынан тұратын тіл – Лого. 
Логикалық  тілдерде  программа  әрекетті  сипаттамайды,  мәліметтерді  береді 
және  олардың  арасындағы  сәйкестілік  орнатылады,  яғни  машина  программада 
анықталған мәліметтерді терімдеп(перебор) сәйкестілікті анықтайды. Мысал ретінде 
Пролог тілі қабылданады, бірақ онда да процедуралық элементтер кіріктірілген. Сол 
секілді  кең  құлаш  жайып  жатқан  тілдер  –  объектілі–бағытталған  программалау 
тілдері.  Мұнда  да  процедуралық  программалау  элементтері  болғанымен,  мұнда 
есепті шешудегі әрекеттердің айқын тізбегі сипатталмайды. 
 
1.2. Программалау технологиялары 
Программаларды  жобалаудың    негізгі  екі  тәсілі  «жоғарыдан  төмен»  және 
«төменнен жоғары» бар. 
«Төменнен  жоғары»  технологиясының  мағынасы:  алдымен  етене  таныс  және 
түсінікті  (сұрыптау  алгоритмдері  жүзеге  асыру,  жолдарды  өңдеу,  мәліметтерді 
енгізу)  мәселелер  орындалады  да  сосын  барып  үлкен,  күрделі  прорамманы  дайын 
бөлшектерден құрастыру жасалады.  
«Жоғарыдан  төмен»  тенологиясының  мағынасы:  алдымен  программа  скелеті 
дайындалып (процедуралар мен олардың арасындағы байланысы) алынады да содан 
кейін жеке бөлшектерін жазуға кіріседі. 
Көбінесе  программа  аталған  екі  технологияны    аралас  қолдану  арқылы 
құрылады. 
Программалар жиі нашар құрылымдарға ие болады немесе оларда мәліметтер 
көрінісі орындалатын жұмысқа сәйкес болмағандықтан, олармен жұмыс істеу қиын. 
Мәліметтердің  жақсартылған  құрылымын  таңдау,  үйрене  алмайтын  өзінің  тегіндегі 
көркемөнері  болып  табылады.  Шешімдер  процесі  жеңілірек  болу  үшін  және 
мәліметтер  құрылымында  қандай  өзгерістер  басқаруды  қысқартуға  көмектесетінін 
анықтау үшін алдын-ала программаның алғашқы жазылған түрін жиі жазып отыруға 
тура келеді. 
Көптеген программалар, оларды түгелдей қабылдау үшін өте қолайсыз болып 
келеді. Жеке-жеке меңгеру үшін, оларды бөліктерге бөлу қажет. Бұл программаның 
сеніділігін  арттырудың  жалғыз  жолы,  сондай-ақ  оқу  мен  түсінудің  жалғыз  тәсілі. 
Функция  мен  процедуралар  үлкен  программалаудың  «модульдері»  немесе 
құрылыстық  блоктары  болып  табылады.  Көптеген  тілдерде  ол  жеке  түрде 
трансляциялануы  және  бір-бірінен  тәуелсіз  пайдалануы  мүмкін.  Үлкен  модульдер, 
егер олар өте көп санды немесе тым әртүрлі функцияларды орындайтын  болса кең 
түрде қолдану үшін өте мамандандырылған болады және пайдалану қиын. 

34 
 
Қайда  және  не  орындалу  керектігін  анықтайтын,  программаны  ұйымдастыру 
жеткіліксіз мәліметтерді енгізу және шығару форматтары мен есепті талдау салдары 
болып табылады. 
Үлкен көлемдегі есептерді кіші көлемді есептерге бөлу процесі «құрылымдық 
жобалау» деп аталады. Осы пәннің шеңберінде: 
-  Жазу  мен  үлкен  программаларды  сүйемелдеудің  жалғыз  тәсілі  –  оларды  модуль 
түрінде ұйымдасқан біраз функциялардың жиынтығы ретінде көрсету; 
-  Модульде ақпарат, ол өзінің есебін қалай шешетіндей жұмыс істемеуі керек; 
-  Әр  модуль  өзінің  тікелей  көршілерінің  шағын  тобымен  ғана  өзара  әрекеттесуі 
қажет; 
-  Программаның құрамында өнделген мәліметтердің бейнесі табылуы керек. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет