IV тарау
Масса және күш
Коньки теуіп жүрген екі бала бірін-бірі қолдарымен итетіп жібереді де, 5 м/с және 3 м/с жылдамдықпен екі жаққа қарай кетеді, қай баланың массасы артық?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Арбалардың массалары 1 кг және 3 кг, олардың жылдамдықтары нөлге тең. Өзара әсерлескенде үлкен арба 15 см/с жылдамдыққа ие болды. Кіші арба қандай жылдамдыққа ие болады?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Масса дегеніміз - _____________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Массалардың төменде берілген мәндерін кг арқылы өрнекте:
0,00000003 г = ______________ кг
5,6 т = _____________________ кг
0,7 ц = _____________________кг
4890 г = ____________________кг
0,667 т = ___________________ кг
34 ц = _____________________ кг
Салмақсыздық жағдайында иінді таразыны пайдаланып, екі дененің қайсысының массасы артық екенін анықтау мүмкін бе?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Насос поршенінің астындағы ауа сығылды. Бұл жағдайда ауаның массасы өзгере ме?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Су мұзға немесе буға айналғанда су молекулаларының массасы өзгере ме? Жауабыңды түсіндір:_____________________________________________________
________________________________________________________________________
Заттың тығыздығы дегеніміз –__________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Заттың тығыздығы мына формуламен анықталады: ρ=__________
Мына шамалардың өлшем бірліктерін жаз:
[m]=_______
[V]=_______
[ρ]=________
Сәйкес тығыздық бірліктерін жаз:
1 г/см3 = ____0,001/0,000001=1000г/см3=0,001 кг/м3
1000 т/м3=1000000 кг/м3 = 106 кг/м3
0,09 кг/мм3=0,09/1000 =0,00009=9*10-5 кг/м3
34 ц/дм3=3,4 кг/м3
Бірдей шелектердің біріне ауыз су, екіншісіне теңіз суы толтырылған. Бұлардың массалары бірдей бола ма? ______________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Ыдысқа толтыра су құйылған. Қандай жағдайда ыдыстан су көбірек төгіледі: ыдысқа массасы 1 кг қалайыны батырғанда ма, әлде қорғасынды батырғанда ма? ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Мыс детальды қыздырған. Бұл жағдайда детальдың массасы, көлемі, тығыздығы өзгере ме? Жауабыңды түсіндір:_________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Көлемі 1 л өсімдік майының массасы 920 г. Майдың тығыздығын тап:
V=1л=10-3 =0,001 м3
m=920 г =0,92 кг
p-?
p=m/V=0.92/0.001= 920 кг/м3
________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
1 мин ішінде адам демін ішке 15 рет тартқанда өкпесіне 600см3 ауа келеді екен. Бір сағатта адамның өкпесі арқылы өтетін ауаның массасын есепте:_________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Машинаға арналған болат детальдің массасы 780г. Оның көлемін анықта:_____
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Мыс өткізгіштің орамын жазбай жатып-ақ, ұзындығын анықтауға бола ма?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Күш дегеніміз – ______________________________________________________
________________________________________________________________________
Суреттегі қысқыш пен тығынның жылдамдығы қандай әсердің салдарынан өзгеріп тұр?
_______________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
Күштің өлшем бірлігі қандай?
[F]=________
Суреттегі шардың қозғалу себебі неде?
Суретте деформацияның қай түрі көрсетілген?
Деформация дегеніміз –________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Гук заңы былай тұжырымдалады:_______________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Серпінділік күші мына формуламен анықталады:
F=_____________
Cуреттегі тақтай деформацияның қай түріне ұшыраған?
Солқылдақ тақтайдың ұшында секіруге ыңғайланған адам тұр. Қандай денелердің өзара әсері тақтайдың пішінін өзертті?
Суретте қандай прибор салынған? Ол не үшін қолданылады. Оның бөлік құны нешеге тең?
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
Суретте динамометрдің қай түрі кескінделген?
О л не үшін және қайда пайдаланылады?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Тең әрекетті күш дегеніміз – ___________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Денеге бір түзудің бойымен бір бағытта үш күш әрекет етеді: F1=25 H; F2=75 H; F3=10 H. Олардың тең әрекетті күші неге тең?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Парашютшіге қандай күштер әсер етеді? Ол неліктен жерге құламайды?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Неліктен денелер жерге құлайды?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Ауырлық күшіне мысалдар келтір.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Денеге әсер ететін ауырлық күші мен оның массасының арасында қандай байланыс бар?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Дененің массасы 100 кг. Оған әсер ететін ауырлық күшін анықта.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Шелектегі судың массасы екі есе азайғанда, оның салмағы өзгере ме? Қалай өзгерді?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Көлемі 18,75 л керосиннің салмағы қанша?
Б ерілгені: ХБЖ Шешуі:
V=18,75 л
ρ=800 кг/м3
Р – ?
Жауабы: _______________________________________________________________
Бөлмеге ілінген шам төбеге 49 Н күшпен әсер етеді. Шамның массасы қандай?
Б ерілгені: Шешуі: Есептелуі:
F=49 H
m-?
Жауабы: ________________________________________________________________
Айда массасы 1 кг денеге 1,62 Н-ға тең ауырлық күші әсер етеді. Массасы 75 кг адамның ай бетіндегі салмағының неге тең болатынын анықта.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Суретте жеңіл қауырсын мен ауыр қорғасын бытыра ыдыстың түбіне бірдей түсті. Осыған қарап, ыдыста ауаның бар-жоқтығын анықтаңдар.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________
Дененің массасын қандай құралмен өлшейді?
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Дененің салмағын қандай құралмен өлшейді?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Физикалық шамалардың қайсысы Жердің барлық нүктелерінде және басқа планеталарда өзгермейді?
Ауырлық күші
Дененің салмағы
Дененің массасы
Салмақсыздық қандай жағдайда байқалады?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Су бетінде қалқыған шардың салмағы бар ма? Жауабыңды түсіндір.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Массасы 2 кг ағаш білеушені қатаңдығы 100 Н/м серіппенің көмегімен ағаш тақтайдың бетімен бірқалыпты сүйреп келеді. Үйкеліс коэффициенті 0,3-ке тең. Серіппенің ұзаруы қандай?
Б ерілгені: Шешуі: Есептелуі:
Үйкелістің пайдасы:___________________________________________________
________________________________________________________________________
Үйкелістің зияны:_____________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Велосипедтің доңғалағы не себепті бедерлі болып келеді?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Неліктен ауыр дорба көтеріп келе жатқанда, тайғанақ жолда жүру оңайырақ?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Картопты пайдаланып, ауыр шкафты қалай орнынан қозғалтуға болады?
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Достарыңызбен бөлісу: |