Өз-өзін тексеруге арналған сұрақтар мен тапсырмалар

1. 
   Тұтықпаны түзету жұмыс жүйесі қандай қағидаларға негізделген?
   
2. 
   Жеке сабақтардың құрылымын атаңыздар.
   
3. 
   Арнайы техникалық құралдарды атаңыздар.
   
4. 
   Дидактиканың бір қағидасын түзету жұмысында сақталуына мысал келтіріп, дәлелдеңіздер.
   

Мектепке дейінгі балалардың тұтықпасын түзетудің кешенді жүйесінің алғашқыларының біріне Н. А. Власованың, Е. Ф. Раудың (1933, 1959, 1983) әдістемелері жатады. Ол әдістемелер осы күнге шейін өзектілігін жоғалтқан жоқ. Авторлар алғаш рет кешенді әдістің қағидаларын негіздейді:

1. 
   Түзету жұмысына дейін толық медициналық – психологиялық – педагогикалық тексеру;
   
2. 
   Түзету жұмысы тек сөйлеу дағдысын дамытуға ғана емес, тұтығушының тұлғасын қалыптастыруға бағыттау;
   
3. 
   Логопедиялық жұмыстың алдында сөйлеу ережесін сақтау.
   
4. 
   Жатық сөйлеу дағдыларын өз бетімен сөйлеу деңгейін біртіндеп күрделену арқылы жүргізу.
   

• 
  Ілесіп сөйлеу
  
• 
  Қайталап сөйлеу
  
• 
  Таныс сурет бойынша сұраққа жауап беру
  
• 
  Өз бетімен суретті сипаттау
  
• 
  Естіген әңгімені айтып беру;
  
• 
  Өздігінен сөйлеу ( таныс емес сурет бойынша әңгімелеу)
  
• 
  Қалыпты сөйлеу ( әңгімелеу т.б)
  

1. 
   Дайындық кезеңінде 7 – 8 сабақ өткізеді. Сауықтыру шаралары және қорғау күн тәртібін сақтау мен қатар бұл кезеңде моторикасын дамыту, сөз қорын молайту жұмыстары жүргізіледі. Логопедиялық сабақтарда тек тұтықпа бермейтін сөйлеу түрлері ғана қолданады.
   
2. 
   Жаттықтыру кезеңі. (20 – 22 сабақ) Моторикамен қатар психикалық фунллллллкцияларына (зейінін, жадын т.б) дамытуға мақсатты жұмыс жүргізеді. Бұл кезеңде сөйлеудің қиын түрлері әр түрлі жағдайда жаттықтырылады және сабақ барысында қалыптасқан дағдыларды бекітуге ата – аналар белсенді қатысады.
   
3. 
   Қорытындылау кезеңінде (6 – 9 сабақ) тұтықпа баланың тұлғасына кешенді психологиялық – педагогикалық ықпал ету жалғасады. Баланың жатық еркін сөйлеу дағдылары күнделікті іс – әрекетінде бекітіледі. Бұл кезеңде әртүрлі жұмыс түрлері ( әңгімелеу, рольды ойындар, концертке қатысу т.б) кеңінен қолданады.
   
4. 
   В. И. Селиверстовтың ұсынған түзету әдістемесінде жұмыстың барлық кезеңін де ата – аналармен жұмысқа ерекше көңіл бөледі.
   

1. 
   Пропедевтикалық кезеңнің мақсаты:
   

• 
  Ұйымдасқан тәртіпке дағдыландыру. Сөйлеуді шектеу тәртібі сақталады.
  

2. 
   Қоса сөйлеу логопедиялық сабақтағы іс – әрекетін өздігінен қоса айту. Баланың сөйлеуі біртіндеп күрделенеді ( бір сөзбен, екі сөзбен, толық жауап беру т.б).
   
3. 
   Қорытындылап сөйлеу немесе көргенін елестету ізімен сөйлеу; Бұл кезеңнің барлық сабақтарында қоса сөйлеу, қорытындылап сөйлеу (істелген іс – әрекетіне қатысты) түрлері қолданады. Көрнекілікті біртіндеп азайту арқылы контекстік сөйлеуге ауысуға мүмкіншілік жасалады.
   
4. 
   Алдын ала сөйлеу кезеңінде бұрын қолданған сөйлеу түрлерімен қоса, баланың орындайтын жұмысын алдын ала жоспарлау біліктілігін дамытады. Бала істейтін жұмысын жоспарлап, іс – әрекетін айтып түсіндіреді. Сөйлеуі күрделене түседі: бірнеше сөйлемді айту, күрделі сөйлемдерді қолдану өз бетімен әңгіме құрастыру, сөздерді дұрыс қолданып, кезектілікті сақтап өз ойын дұрыс жеткізу.
   
5. 
   Өз бетімен сөйлеу дағдысын бекіту кезеңінде балалар істеген заттарының қалай орындалғанын әңгімелейді, сұрақ қояды, сұраққа жауап береді, талдайды.