Идеал газ күйінің тещдеуі



бет1/2
Дата03.05.2023
өлшемі67,02 Kb.
#175968
  1   2
Байланысты:
No4 d ris. Ideal gaz k iini te deui


Идеал газ күйінің тещдеуі
Молекулалык-кинетикалық көзқарастар және солардың негізінде алын ған теңдеулер газ кұйін анықтайтын шамаларды өзара байланыстыратын қаты-настарды табуға мүмкіндік береді. Бүл шамаларға газдың р қысымы, оның
Т температурасы және газдың белгілі массасын алатын V колем жатады. Оларды күй параметрлері деп атайды.
Бұл аталған үш шама өзара төуелсіз емес. Олардың өрбіреуі қалған еке-уінің функциясы болып табылады. Осы үш шамаларды - газдың белгілі мас-сасы үшін оның қысымын, көлемін және температурасын байланыстырып түратын тендеуді күй теңдеуі деп атайды және оны жалпы түрде

деп жазады.
Идеал газдар үшін күй тендеуін кинетикалық теорияның негізгі (1.4) және (1.5) тендеулерінен жеп-жеңіл алуға болады. Егер (1.4) тендеуге молекула-лардың орташа кинетикалық энергиясының орнына оның (1.5) тендеудегі мәнін қоятын болсақ, онда:


Егер V көлемде болшектер саны N болатын болса, ондаоны
апарып (1.6) өрнекке койсақ, мынаған келеміз:

Ьүл тендеуге барлық үш күй параметрлері де кіреді, сондықтан да ол идеал газ күйінің тендеуі болып табылады.
Мүндағы тікелей елшеуге келмейтін болшектер санының орнына жеңіл
өлшеуге болатын газ массасын енгізген тиімдірек болады. Бүл үшін моль түсінігін пандаланатын боламыз. Моль деп көміртегініц изотопының 0,012 кг массасы қанша қүрама элменттерден түратын болса, сонша қүрама элементтерден (атомдардан немесе молекулалардан) тұратын кезкелген заттың мөлшерін атайды. Сонымен кезкелген заттың бір молінде молекула (атомдардың) бірдей саны болады екен. Егерде қайсы-бір екі заттың салыстырмалык; массаларын және деп, ал осы заттардың молекулаларының массаларын жөне деп белгілеп, (1.8)
деп жаза аламыз, мүндағы жөне -осы заттардың моліндегі бөлшек-тер саны. Салыстырмалық массалардың анықтамасынан

екендігі шығады, сондықтан (1.8) өрнектегі бірінші тендікті екінші теңдікке бөлетін болсақ, онда екендігіне келеміз, яғни кезкелген зат-
тың молінде молекулалардың бірдей саны болады екен.
Барлық заттар үшін бІрдей болатын бір молдегі болшектер саны Авогадро саны деп аталады. Оны деп белгілейтін боламыз. Егер берілген зат-тың массасы молекулалардан түратын болса, онда заттың берілген массасында оның қанша молі бар екендігін білу үшін деп алсақ болтаны;
бүл қатынас бізге заттың молдерінің санын береді:

Егер осы қатынастың алымын да, бөлімін де молекуланың массасына
көбейтіп, - берілген заттың массасы да, ал — заттың




болатындығын көреміз. Осыдан деп алып, оны (1.7) теңдікке қойсақ, онда:

бір молінің массасы екендігін ескерсек, онда

Бүл теңдікке екі универсаль түракты кіреді; Л^ Авогадро саны жөне к Больцман түрақтысы. Осы екі универсаль түрақтылардың көбейтіндісінR деп белгілейді және ол универсал газ түрақтысы болып табылады. Оның  XЖ дегі мәні R — 8,31 Дж/моль.К. Енді идеал газ күйінің теңдеуІн былай деп жаза аламыз:

` (1.9)
Газдың бір молі үшін бұл теңдеу былай жазылады.
(1.10)




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет