«Ілиястану» пәнінен тест сұрақтары
жүктеу/скачать 106,61 Kb.
|
«Ілиястану» тест 2018 (1)
| «Мен өзім тауда туып, тасында өстім,
Жасымнан мұз төсеніп, қарды кештім; Арқада Аршалыға қозы жайып, Бұлттың аспандағы қасында өстім.» ????? «Құлагер» ????? «Жаңа туған» ????? «Исатай» ????? «Жорық» ????? «Дала» ##### «Құлагер» поэмасындағы Ақан серінің туған жері ????? Сырымбет ????? Ұлытау ????? Оқжетпес ????? Қарқаралы ????? Жетісу ##### І. Жансүгіровтің «Қолбала» поэмасын халық аузынан жазып алған кім? ????? Әнуарбек Дүйсенбиев ????? Ғали Орманов ????? Жамау Бұхарбаев ????? Жұмабек Ербаланов ????? Бейсен Кенжебаев ##### «Қолбала» поэмасындағы Солтанбайдың ұрлыққа әуес болып өскен ұлы: ????? Қангелді ????? Қолбала ????? Әбдібай ????? Тұрсын ????? Тәшен ##### «Қолбала» поэмасында: «Қып – қызыл қырғи қабақ, қыр мұрынды. Бас – аяғы балғадай жігіт екен, Дөңгелек орта бойлы, жауырынды», - деп кімге сипаттама берілген? ????? Қолбалаға ????? Қангелдіге ????? Тұрсынға ????? Тәшенге ????? Әбдібайға
????? Байтан ????? Тасубай ????? Жайнақ ????? Қысымбай ????? Шінәсіл ##### «Қолбала» поэмасында Қолбала неше жасында кісі қолынан қаза тапқан? ????? 32
????? 30 ????? 35
????? 36 ????? 37
????? Ақан ????? Сәкен ????? Мәди ????? Тәттімбет ????? Құрманғазы
????? 1927 ????? 1933 ????? 1932 ????? 1930 ????? 1923 ##### “Рүстем қырғыны” поэмасындағы болған оқиға ????? Жетісу ????? Батыс Қазақстан ????? Шу өңірі ????? Арқа жері ????? Семей ##### ”Дала” поэмасының алғашқы бөлімінің атауы. ????? Таңда ????? Кеште ????? Шежіреші ғалым ????? Тұңғышбай ????? Сағым кеш ##### ”Дала” поэмасының соңғы бөлімінің атауы. ????? Той бастау ????? Кеште ????? Шежіреші ғалым ????? Тұңғышбай ????? Сағым кеш ##### “Жаңа туған” поэмасының жазылған уақыты. ????? 1933 ????? 1935 ????? 1932 ????? 1931 ????? 1923 ##### “Исатай” поэмасының кейіпкерлері. ????? Жалдықара, Қарлыға ????? Абылай, Бөгенбай ????? Тәуке, Керей ????? Жәнібек ????? Керей ##### «Байкал» поэмасының басты кейіпкері. ????? Сібірдің бір қатты шалы ????? Сібірдің бір қатты жігіті ????? Сібірдің бір қатты аязы ????? Сібірдің бір қатты кемпірі ????? Сібірдің бір қатты ағашы ##### I.Жансүгiровтің туған жері ????? Кіндікқоңыр ????? Мамырбек ????? Далабай ????? Арпа ????? Беркен ##### І.Жансүгiровтің поэзиясын зерттеген ғалым. ????? Әбдірахманова Т. ????? Жароков Т. ????? Есімова Қ. ????? Кереева М. ????? Құрамысова Р. ##### І.Жансүгіровтің алғашқы жинағы қай жылы, қай қалада шықты? ????? 1928 жылы, Қызылорда ????? 1927 жылы, Омбы ????? 1929 жылы, Қазан ????? 1930 жылы, Алматы ????? 1926 жылы, Семей ##### І.Жансүгіровтың «Күй» поэмасында қандай күйдің шығу тарихы туралы айтылған? ????? «Бозінген» күйі ????? «Сарыарқа» күйі ????? «Ақ көбік» күйі ????? «Балбырауын» күйі ????? «Азат» күйі ##### І.Жансүгіровтің «Құлагер» поэмасын «өлеңімен жазылған роман» деп айтқан ұлы жазушыны ????? М.Әуезов ????? С.Торайғыров ????? Ғ.Мүсірепов ????? С. Мұқанов ????? Ж.Аймауытов ##### «Құлагер» поэмасында Күреңбай сыншы Құлагерді қандай тұқымнан шыққан дейді? ????? Швед, Шотланд ????? Монғол ????? Герман ????? Украин ????? Ағылшын ##### І.Жансүгіровті «Қазақ поэзиясының Құлагері» деп атаған сыншы ????? М.Қаратаев ????? А.Нұрқатов ????? Т.Нұртазин ????? С.Әшімов ????? Е.Ысмаилов ##### І.Жансүгіров шығармаларын жазғанда кімді поэзияның туы етіп көтеріп, үлгі тұтты? ????? Абайды ????? Ыбырайды ????? Шәкәрімді ????? Науаиды ????? Шоқанды ##### «І. Жансүгіровтің тіліндегі метафоралық пен тілдің әсерін күшейту үшін халықтың дәстүрлі поэтикалық сөздігін жаңашылдықпен өзінше жаңғыртып пайдаланады» - деп айрықша бағалаған ғалым? ????? І.Кеңесбаев ????? Т.Әбдрахманова ????? Т.Бейісқұлов ????? Т.Қожакеев ????? Т. Нұртазин ##### «Күйші» поэмасында қызға ғашық болған күйшінің монологінен: Оймақтай ауызынан жұтылар ем, Ашыған ғашығыма қымыз болсам», - деген жолдардан метафораны анықтаңыз. ????? қымыз ????? оймақтай ????? ашыған ????? жұтылар ем ????? ауыз
Қайратты қайсар қара өгіз», - деген үзіндіде қолданылған көркемдеу тәсілін табыңыз. ????? метафора ????? эпитет ????? теңеу ????? синекдоха ????? символ ##### Қай үзіндіде теңеу кездеседі? ????? Пысқырып үркек құландай Ысқырып жүрдек жыландай. ????? Арпылдап паровоз, Қайратты қайсар қара өгіз. ????? Үйірін көрген құт қара Арқырар да кіжінер. ????? Тастамай тас желінін идірмеген Бірлесіп бие сауған Риддер деген ????? Жер желіндеп, тау тасып.
Протоколды жазамын, Контролін қазамын. ????? варваризм ????? дисфемизм ????? жаргон ????? неологизм ????? архаизм ##### Үзіндідегі орынсыз қолданылған сөз? «Заявления – арыз Тексеру бізге парыз» ????? варваризм ????? дисфемизм ????? жаргон ????? неологизм ????? архаизм ##### Үзіндідегі сөйлем түрлерін анықтаңыз. Ел жатты. Жылқы жусау. Тоғай тынды. От сөнді. Қатын қайтты қайнатқан құр ????? жай сөйлемдер ????? құрмалас сөйлем ????? сабақтас құрмалас сөйлем ????? салалас құрмалас сөйлем ????? аралас құрмалас сөйлем ##### Инверсияланып тұрған сөйлемді табыңыз. Ел жатты. Жылқы жусау. Тоғай тынды. От сөнді. Қатын қайтты қайнатқан құрт ????? Қатын қайтты қайнатқан құрт ????? Ел жатты. ????? Жылқы жусау. ????? Тоғай тынды. ????? От сөнді. ##### Үзіндіде қандай көркемдік тәсіл қолданылған? Көзінен нұр төгіліп, Жерінен дүр гүл өніп, Мажыраған бұл қай жақ? Қуарған қыр қуанып, Суалған сыр нұрланып Мажыраған бұл қай жақ? ????? қайталау ????? метафора ????? эпитет ????? символ ????? инверсия ##### Қайталаудың қай түрі қолданылған? Көзінен нұр төгіліп, Жерінен дүр гүл өніп, Мажыраған бұл қай жақ? Қуарған қыр қуанып, Суалған сыр нұрланып Мажыраған бұл қай жақ? ????? эпифора ????? анафора ????? метафора ????? гипербола ????? литота ##### «Лермонтов, Пушкин көктен атылған құс, Түскен бе Көкшетауға көлеңкесі?» Үзіндідегі сұраулы сөйлемнің түрін анықтаңыз? ????? риторикалық ????? альтернативті ????? бақылау ????? ашық ????? түрткі ##### Көркем шығармадағы қайталаудың стильдік қызметі қандай? ????? ойды күшейту ????? ауыс мағына тудыру ????? образды түрде сипаттау ????? көптік мағына тудыру ????? шендестіру ##### Қайталаудың стильдік қызметі қандай? ????? белгілі бір затқа, құбылысқа, ойға оқырман назарын ерекше аудару ????? ауыс мағына тудыру ????? образды түрде сипаттау ????? көптік мағына тудыру ????? шендестіру ##### Үзіндіде қайталаудың қай түрі кездеседі? ... Талай өмірді өзгертіп, Талай асқарды алған ел. Талай тауды талқандап, Талай жауды басқан ел. Талай – талай той тойлап, Талай кеңес ашқан ел (І.Ж.) ????? анафора ????? эпифора ????? метафора ????? гипербола ????? литота ##### Үзіндіде қайталаудың қай түрі кездеседі? «Суық күн! Ақша қармен жерді жапқан. Суық күн! Жұрт жүрегін қалтыратқан. Суық күн! Ұлы Отанның жүрегіне Жау жендет жасырынып бір оқ атқан», - ????? анафора ????? эпифора ????? метафора ????? гипербола ????? литота ##### Үзіндідегі қайталаудың қызметі қандай? «Суық күн! Ақша қармен жерді жапқан. Суық күн! Жұрт жүрегін қалтыратқан. Суық күн! Ұлы Отанның жүрегіне Жау жендет жасырынып бір оқ атқан», ????? белгілі бір затқа, құбылысқа, ойға оқушы назарын ерекше аудару ????? ауыс мағына тудыру ????? образды түрде сипаттау ????? көптік мағына тудыру ????? шендестіру ##### Үзіндіден инверсияланған сөйлемді анықтаңыз. ????? Күйінді ол, күңіреніп Құлагерге Айрылды ол, аттан – жақсы, достан – тәтті. ????? Осылай ақын зарлап жылап жатты, Қайтсін ол, жыламасқа, жанға батты. ????? Безілдет! Сарнат! Зарлат! Үздіктірші! ????? Керек жоқ! Лақтыр әрі! Қысқарт! Қысқарт! ????? ... Қайғылы, мұңды, өнерлі, шерлі жанға Ой салар, ойын түртер, жыбыршытар.
Толғантар, толғақ салар, толықсытар, Кейде аяз, кейде бұрқақ, кейде қырбақ, Кейде ерген, кейде кірбік, кейде сырғақ. ????? қайталау ????? метафора ????? эпитет ????? символ ????? инверсия
Қаз-қатар мың үш жүз ат жайды қанат, Балалар бір-біріне: Алақ! Алақ! ????? қарады ????? айтады ????? көреді ????? атады ????? сұрады ##### Үзіндіде стильдік фигураның қай түрі қолданылған? Неткен дыбыс? Не еткен үн? Әлде жылау? Әлде өлең? Қалғандар кім? Кеткен кім? ????? қайталау ????? метафора ????? эпитет ????? символ ????? инверсия
????? Қожахметова Х. ????? Смағұлова Г. ????? Кеңесбаев І. ????? Салқынбай А. ????? Балақаев М. ##### «Ілияс ақынның «Күйші» және «Құлагері» - халық болмысы жайлы туындылар болғандықтан, қолданылған фразалық тіркестер – ауызекі сөйлеу тілінде кездесетін етістік фразеологизмдер және фольклорлық фразеологизмдер болып келеді» - деп пікір білдірген тілші-ғалым. ????? Сыздықова Р. ????? Қожахметова Х. ????? Смағұлова Г. ????? Кеңесбаев І. ????? Салқынбай А. ##### Үзіндіде қандай тілдік тұлға қолданылған? ... Қорғады мұны халық, азарлады. Әркім-ақ тұс-тұстан бажаңдады Кесілсін ердің құны Құлагерге! Тартатын тоғыз айып сазаң бар-ды. ????? фразеологизм ????? мақал-мәтел ????? афоризм ????? дисфемизм ????? табу ##### Фразеологизм қатысып тұрған үзіндіні табыңыз. ????? Құлагер құлыныңның маған біттің Төрт бөліп түн ұйқымды баптап күттім. ????? Шырқа, шырқа, сен дауыс, Бүгін тойда атойла! ????? О заман кетсін өзімен, Күлдірген бізді бұ заман. ????? Аңқылдап алтын күрек домбырадан Құйып тұр жазғы жылы жауындай боп. ????? Неткен дыбыс? Не еткен үн? Әлде жылау? Әлде өлең? ##### Үзіндіде қолданыс тапқан лексикалық тұлғаны табыңыз. Көгеріп балуан қаны қашып, Көргеннің бәрі аясты жаны ашып. Балуаны жыққан Арғын шуылдап жүр, «Аруақ қолдады» деп көңілі тасып ????? фразеологизм ????? мақал-мәтел ????? афоризм ????? дисфемизм ????? табу
????? Көргеннің бәрі аясты жаны ашып. ????? Тоғайы тұтас томсарып Қыздың қолаң шашындай. ????? Ақ қоян, бозша байтал, ақша нар қыз ????? Қақырығы қан татып, Түкірігі жын татып ????? Мен мұз болсам, сен жалын ##### Тұрақты сөз тіркесі кездесетін өлең жолын анықтаңыз ????? «Аруақ қолдады» деп көңілі тасып ????? Тоғайы тұтас томсарып Қыздың қолаң шашындай. ????? Ақ қоян, бозша байтал, ақша нар қыз ????? Қақырығы қан татып, Түкірігі жын татып ????? Мен мұз болсам, сен жалын ##### І.Жансүгіров үзіндіде көріктеу амалының қай түрін қолданған? Құрығы құба секілденіп, Төгіліп түсті белге сүмбіл шашы ????? теңеу, эпитет ????? метафора, теңеу ????? эпитет, синекдоха ????? қайталау ????? метонимия, метафора ##### «Мен мұз болсам, сен жалын Тым-ақ жаман ұсқының». Метафора қалай жасалып тұр? ????? шендестіру арқылы ????? салыстыру арқылы ????? жалпылау арқылы ????? теңеу арқылы ????? меңзеу арқылы
????? «Қызықсыз қысыр сөзге кім айналсын» ????? Безілдет! Сарнат! Зарлат! Үздіктірші! ????? Керек жоқ! Лақтыр әрі! Қысқарт! Қысқарт! ????? «Ел қысылды қояндай» ????? Түлкі қыз қызыл Алтай , кер марал қыз, ##### Эпитет қатысып тұрған өлең жолын анықтаңыз. ????? Тамыздың тас балқытқан ыстық күні ????? Ел жатты. Жылқы жусау. Тоғай тынды. ????? Колхоз болған ауылда Істемеген тістер ме? ????? Ел қысылды қояндай ????? Мен мұз болсам, сен жалын
????? метафора ????? метонимия ????? синекдоха ????? эпифора ????? теңеу ##### Жансүгіров көркемдеу тәсілінің қай түрі қолданған? Сүйел қолды қара ұста, Қыр жауырын диханшы ... Көргенде күйелі төс, күсті білек Бір жағы - өңшең ақ білек Бір жағы - өңшең күс білек. ????? эпитет ????? метонимия ????? метафора ????? анафора ????? ассонанс
????? Дүйсенов М. ????? Қожакеев Т. ????? Бейісқұлов Т. ????? Әбдрахманова Т. ????? Әділбекова Л. ##### І.Жансүгіров қайталау амалын қандай сөздердің көмегімен жасаған? Қыз екен ақ тамағын сүйер ме еді, Алпыс жыл асығына күйер ме еді, Көрінбей тірі жанға жүру үшін, Құс кебін перілердің киер ме еді? ????? сұраулық шылау мен көмекші етістік арқылы ????? қайталама қос сөздер арқылы ????? етістікті қайталап қолдану арқылы ????? жалғаулық шылау мен көмекші етістік арқылы ????? есімше арқылы ##### Өлеңнің стильдік ерекшелігін анықтаңыз. Талай өмірді өзгертіп, Талай асқарды алған ел. Талай тауды талқандап, Талай жауды басқан ел. Талай-талай той тойлап, Талай кеңес ашқан ел. ????? анафора мен эпифораның қатар қолданылуы ????? анафораның қолданылуы ????? эпифораның қолданылуы ????? окказионал қолданыстың болуы ????? ассонанс ##### І.Жансүгіров мына үзіндіде қайталау амалын қандай сөздердің көмегімен жасаған? Алтынай ай, Алтынай! Нағып байланып қалдың?! Бақытсыз қудың қатыны-ай! ????? антропонимикалық қайталау арқылы ????? сұраулық шылау мен көмекші етістік арқылы ????? қайталама қос сөздер арқылы ????? етістікті қайталап қолдану арқылы ????? жалғаулық шылау мен көмекші етістік арқылы
Балуаны шешінген жақ дікең қақты «Кісіңді шығар», - деп- ақ бақты. ????? қожаңдады ????? қорқытты ????? қуанды ????? ашуланды ????? жеңді ##### Үзіндіде қолданылып тұрған фразеологизмнің мағынасын түсіндіріңіз. Көзіне неге таса қылсын Ақан Іргені ат жақтағы түргіздірді. ????? жіті бақылады ????? жасырды ????? мақтан тұтты ????? баптады ????? сынады ##### Өлең жолындағы фразеологизмнің түрін анықтаңыз. Көзіне неге таса қылсын Ақан Іргені ат жақтағы түргіздерді. ????? фразеологиялық бірлік ????? фразеологиялық тұтастық ????? фразеологиялық ұя ????? фразеологиялық оралым ????? фразеологиялық тізбек ##### Үзіндідегі фразеологизм қай сөз табына қатысты? «Жаршылар жағы сембей, жүр қақсауда». ????? етістік мәнді ????? зат есім мәнді ????? сын есім мәнді ????? үстеу мәнді ????? сан есімді білдіретін
Үйіне сүйретіліп келген мерген, Үні жоқ, сөз айтуға тіл күрмелген. ????? тіркестің бір компоненті қысқарартылған ????? фразеологизмнің арасына сөз қосылған ????? тіркестің фонетикалық варианты жасалған ????? тіркестің лексикалық варианты жасалған ????? фразеологизмнің тірек компоненті ауыстырылған ##### «Ілиястың «Күйші» поэмасындағы түйдек образдар, тамаша бай теңеулер – бәрі де орынды, күйдің сарынынан, әрбір кезеңдегі толқындарынан өмірдегі айнала табиғаттағы көріністің, құбылыстың бәрін тауып теңеген...» деген кім?????? Е. Ысмайылов ????? Т.Кәкішев ????? М.Дүйсенов ????? Қ.Жұмалиев ????? М.Қаратаев
... Ажалым айдаһарға айдапты ғой, Ал, құдай, Тәуба. Тәуба дедім. ????? метонимия ????? метафора ????? эпитет ????? синекдоха ????? теңеу ##### Көріктеу тәсілін анықтаңыз. Бөрі отыр бөлтірікке беріп ырғақ, Алар деп өз абыройын өз-ақ жиып. («Күйші») ????? метонимия ????? метафора ????? эпитет ????? синекдоха ????? теңеу ##### Үзіндідегі фразеологизмнің түрін анықтаңыз. Тал шыбық қыпша белдің өзі нағыз Түлкі қыз, қызыл алтай, кер марал қыз, ????? фразеологиялық тізбек ????? фразеологиялық тұтастық ????? фразеологиялық бірлік ????? фразеологиялық оралым ????? фразеологиялық ұя ##### Үзіндідегі сұраулы сөйлемнің түрін анықтаңыз? Адамның арғымағы осы шығар. Пендеге бітеді екен мұнша көрік? ????? риторикалық ????? альтернативті ????? бақылау ????? ашық ????? түрткі ##### «Құлагер» поэмасында қолданылған ас беру, сауын айту, бата қылу, табақ тарту, ердің құнын кесу сияқты тіркестер қандай сөздер? ????? этнографизмдер ????? варваризмдер ????? табу сөз ????? эвфемизм ????? неологизм ##### Үзіндіде қандай лексикалық құбылыс пайдаланылған? ... Шалдарға былш-былш қақырынған, Сар қымыз салқын үйде сапырылған ????? дисфемизм ????? эвфемизм ????? варваризм ????? табу ????? жаргон ##### Өлең жолындағы дисфемизм? ????? ... Шалдарға былш-былш қақырынған, Сар қымыз салқын үйде сапырылған ????? Ақсақал ат әкелген ата ұлынан. ????? Қазақты асқа келген Арқа күтті, Су беріп бал бұлақтан кілем жая. ????? Қоңыр жаз самал соққан жылмая. ????? Арқаның жазы жібек, жері сая ##### Өлең жолындағы дисфемизм? ????? Өзі нән болса керек, руы айдын Болғанын әлдеқалай сұмырайдың. ????? Ақсақал ат әкелген ата ұлынан. ????? Қазақты асқа келген Арқа күтті, Су беріп бал бұлақтан кілем жая. ????? Қоңыр жаз самал соққан жылмая. ????? Арқаның жазы жібек, жері сая ##### Үзіндіде қандай лексикалық құбылыс пайдаланылған? Біздерше-хат білмейтін бір қатты шал, Жуан ит сүйек бермес, жалмауызы. ????? дисфемизм ????? эвфемизм ????? варваризм ????? табу ????? жаргон ##### І.Жансүгіровтің дисфемизмдерді пайдалана отырып сипаттаған кейіпкерін табыңыз. Шүйке шал, аузы ұрадай опырылған, Су мұрын, қу мұрт, ұрты шұқырайған. Боз бура бір күндегі тысқа шөгіп, Шал отыр қу қайыңда мықырайған. ????? Ақан ????? Сатан ????? Молықбай ????? Кенесары ????? Шалматай ##### Эвфемизм қолданылып тұрған өлең жолын анықтаңыз. ????? Қарғалар қызыл көрген анталап жүр, Итініп ет үйлерге ит пен жетім, «Қай жерден қағамыз» деп байқап-ақ жүр ????? Су мұрын, қу мұрт, ұрты шұқырайған. ????? Аң іздеп Алатаудың алабынан. ????? Арқаның жазы жібек, жері сая Қоңыр жаз самал соққан жылмая. ????? Қазақты асқа келген Арқа күтті ##### Үзіндіден қандай лексикалық құбылысты байқауға болады? Қандай сор Ерейменге айдап келген!? Қазаңның жеткен жері осы ма еді?! ????? эвфемизм ????? дисфемизм ????? варваризм ????? табу ????? жаргон ##### Үзіндідегі тұрақты сөз тіркесінің сөз табына қатысын анықтаңыз. Ақанға ешкім қой деп айта алмады Ер көңілін еңіреген қайтармады Жазықты сияқтанып жанның бәрі Жанына жақындауға бата алмады. ????? етістік мәнді ????? зат есім мәнді ????? үстеу мәнді ????? сын есім мәнді ????? сан есім мәнді ##### Үзіндідегі фразеологиялық тіркес қандай өзгеріске ұшыраған? Жығылды жерге ол омақаса, Жаныштап жерге иесін, үстін баса. ????? компоненттер арасына сөз кірістірілген ????? тіркестің бір компоненті қысқарартылған ????? тіркестің фонетикалық варианты жасалған ????? тіркестің лексикалық варианты жасалған ????? фразеологизмнің тірек компоненті ауыстырылған ##### Үзіндідегі фразеологиялық тіркес қандай өзгеріске ұшыраған? Айрылды күйші есінен қызды көріп, Кірпігі қақпай қалды көзі төніп. ????? компоненттер арасына сөз кірістірілген ????? тіркестің бір компоненті қысқарартылған ????? тіркестің фонетикалық варианты жасалған ????? тіркестің лексикалық варианты жасалған ????? фразеологизмнің тірек компоненті ауыстырылған ##### Өлең жолдарында қандай мәндегі фразеологизм қолданылған? «... Жансар ел, жақын көңіл тілектес боп, «Бәйгелі болсын!» деп жүр бір-біріне». ????? тілек мәнді ????? алғыс мәнді ????? қарғыс мәнді ????? сөйлеу мәнді ????? қалып-күй мәнді ##### Қандай мәндегі фразеологизм ұтымды қолданылған? «Жалғыз – ақ жылқышы құс көңіл айтып, «Жоғыңның болсын оралғысы!» ????? тілек мәнді ????? алғыс мәнді ????? қарғыс мәнді ????? сөйлеу мәнді ????? қалып-күй мәнді ##### Үзіндідегі фразеологизмнің тірек сөзі «... Осылай Ақан зарлап жылап жатты, Қайтсін ол жыламасқа жанға батты» ????? жан ????? зарлап ????? батты ????? ол ????? жатты ##### Үзіндідегі фразеологизмнің тірек сөзі. Жарлының жалғызы өлсе жанын ұрар Дәл сондай жақсы атына Ақан жылар. ????? жан ????? жарлы ????? жақсы ????? атына ????? жылар ##### Тиісті сөзбен тұрақты сөз тіркесінің құрылымын толықтырыңыз. Шомылып мөлдір көлге, орманда ұйықтап, Жақсы жер жұмбақ жанын ... ????? аялаған ????? аямаған ????? арнаған ????? ашыған ????? азаптаған ##### Үйсіннің өңшең құсы ұшып кетті – Тау бүркіт, күшігендер, мықи, қырғи. Ақын кімдерді жыртқыш құстарға балайды? ????? қанышерлерді ????? барымташылар ????? датқаларды ????? старшынданры ????? балпаң батырлары
????? Кей-кейде әнге шырқап, өлең айтты. ????? Қызық –ақ біздің бәйге қырда шапқан. ????? Шыдар ма қазақ жаны ұшып кетпей... ????? Аттарға шаң шығарып келе жатқан. ????? Атты артық көрген еліміз мінген тақтан, ##### -дай, -дей, -тай, -тей, -ша, -ше, -дайын, -дейін жұрнақтары арқылы жасалатын көркемдік құрал? ????? теңеу ????? метонимия ????? метафора ????? кейіптеу ????? гипербола ##### І.Жансүгіров мына үзіндіде қайталау амалын қандай сөздердің көмегімен жасаған? Апырау елге осылар төре ме екен? Төрелік елге дұрыс бере ме екен? Қой болдым қорасына келіп сіңген, Құл болып осыларға өлсем бе екен? ????? сұраулық шылау мен көмекші етістік арқылы ????? қайталама қос сөздер арқылы ????? етістікті қайталап қолдану арқылы ????? жалғаулық шылау мен көмекші етістік арқылы ????? есімше арқылы ##### Үзіндіден диалект сөзді табыңыз. Осыдан екіұдай боп елеуресті. Үйткені етке тойып, қымыз ішті, ????? үйткені ????? елеуреу ????? екіұдай ????? осы ????? тойып ##### Үзіндідегі диалект сөздің түрін атаңыз. Осыдан екіұдай боп елеуресті. Үйткені етке тойып, қымыз ішті, ????? фонетикалық диалект ????? лексикалық диалект ????? морфологиялық диалект ????? стильдік диалект ????? орфографиялық диалект ##### Үзіндіден диалект сөзді табыңыз. Ішінде сол топырдың дұспан да бар, Деп тұрған: «ат жығылып өлді дағы» ????? дұспан ????? топыр ????? бар ????? ішінде ????? тойып ##### Үзіндідегі диалект сөздің түрін атаңыз. Ішінде сол топырдың дұспан да бар, Деп тұрған: «ат жығылып өлді дағы» ????? фонетикалық диалект ????? лексикалық диалект ????? морфологиялық диалект ????? стильдік диалект ????? орфографиялық диалект ##### Үзіндідегі жергілікті тіл ерекшелігін білдіретін сөз Қолына я бөрік, я тұмақты алып, Ақтаған ат үстінен сияқтанып, ????? диалект ????? синоним ????? антоним ????? архаизм ????? фразеологизм ##### Үзіндідегі диалект сөздің түрін атаңыз. Қолына я бөрік, я тұмақты алып, Ақтаған ат үстінен сияқтанып. ????? фонетикалық диалект ????? лексикалық диалект ????? морфологиялық диалект ????? стильдік диалект ????? орфографиялық диалект ##### І.Жансүгіров қолданысындағы жалшы, би, жасауыл сөздері қандай лексикаға жатады? ????? пассив ????? актив ????? бейтарап ????? кәсіби ????? диалектілік ##### Ілияс ақын шығармаларында жиі ұшырасатын ояз, дуан қандай сөзге жатады? ????? көнерген ????? диалект ????? эвфемизм ????? дисфемизм ????? фразеологизм ##### «І. Жансүгіровтің халық ауыз әдебиетін пайдалану әдістері» атты еңбектің авторы кім? ????? Естаев Е. ????? Әбдрахманова Т. ????? Әділбекова Л. ????? Смағұлова Г. ????? Шөкенов Қ. ##### Белгілі бір қаламгерге тән, тосыннан пайда болатын, тілдің сөз тудыру тәсілдеріне сәйкес те, сәйкессіз де жасалатын, контекст қалауына қарай қызмет атқаратын, әдеби тілімізге, сөздіктерге кіру қабілеті шектеулі, үнемі жаңашылдығымен, экспрессивтілігімен ерекшеленетін бір қолданар сөздер қалай аталады? ????? окказионализмдер ????? метафоралар ????? этнографизмдер ????? антропонимдер ????? дисфемизмдер ##### І.Жансүгіров шығармасындағы окказионал қолданыс ????? Соғайын сөзіммен бір сұлу сарай ????? Салбырап бет моншағы балуандардың ????? Жерің анау, Жасыл жолақ кілемдей ????? Күнің мынау, Елжіреген енеңдей. ????? Алдымда жойқын майдан бар ##### І.Жансүгіров шығармасынан оказионал қолданысты анықтаңыз. ????? Сапырған сырлы сөзді сар қымыздай; ????? Салбырап бет моншағы балуандардың ????? Жерің анау, Жасыл жолақ кілемдей ????? Күнің мынау, Елжіреген енеңдей. ????? Алдымда жойқын майдан бар ##### І.Жансүгіров шығармасынан оказионал қолданысты анықтаңыз. ????? Асылын арамынан аршып алу; ????? Салбырап бет моншағы балуандардың ????? Жерің анау, Жасыл жолақ кілемдей ????? Күнің мынау, Елжіреген енеңдей. ????? Алдымда жойқын майдан бар ##### І.Жансүгіров қолданысындағы «сезгір сезім», «өлеңнің өзені» қандай тіркестер? ????? окказионал қолданыстар ????? диалектілік қолданыс ????? метафоралық тіркес ????? тұрақты тіркес ????? перифразалық тіркес ##### І.Жансүгіров қолданысындағы «бал бұлақ», «зәһар заман» қандай тіркестер? ????? окказионал қолданыстар ????? диалектілік қолданыс ????? метафоралық тіркес ????? тұрақты тіркес ????? перифразалық тіркес ##### Берілген үзіндідегі фразеологизмнің мағыналық тобын ажыратыңыз. Кесілсін ердің құны Құлагерге! Тартатын тоғыз айып сазаң бар-ды. ????? әдет-ғұрпқа байланысты ????? отбасы жайлы ????? уақыт, өлшем, кеңістікті білдіретін ????? адамның түр әлпеті, жас мөлшеріне байланысты ????? сезім әрекетіне қатысты ##### Берілген үзіндідегі фразеологизмнің мағыналық тобын ажыратыңыз. Құлагер құлыныңның маған біттің Төрт бөліп түн ұйқымды баптап күттім. ????? адамның физикалық қалпын бейнелейтін ????? әдет-ғұрпқа байланысты ????? отбасы жайлы ????? уақыт, өлшем, кеңістікті білдіретін ????? адамның түр әлпеті, жас мөлшеріне байланысты ##### Ой-сезімді білдіретін фразеологизмі бар үзіндіні табыңыз. ????? Көл қылып көзім жасын бірге төкпей? ????? Өсектен ат тонын ала қашса… ????? Біраз күн сөйтіп ләм демей ????? Асылын арамынан аршып алу; ????? Түздегі қу бастайын жақ қуарған ##### «Жалғыз-ақ іштен сені жек көреді» Үзіндідегі фразеологизмнің мағыналық түрі ????? ой-сезім мәнді фразеологизм ????? адамның әлеуметтік жағдайына байланысты ????? табиғат құбылыстарына қатысты ????? отбасы, туыстық қатынасқа байланысты ????? сөйлеу мәнді ##### «Тіл тигізіп жынды емен» Үзіндідегі фразеологизмнің мағыналық түрін анықтаңыз. ????? сөйлеу мәнді фразеологизм ????? ой-сезім мәнді фразеологизм ????? адамның әлеуметтік жағдайына байланысты ????? табиғат құбылыстарына қатысты ????? отбасы, туыстық қатынасқа байланысты ##### «Құлақ тігіп, көз салып, жиып терсе» Үзіндідегі фразеологизмнің түрі? ????? іс-қимылды білдіретін фразеологизм ????? ой-сезім мәнді фразеологизм ????? адамның әлеуметтік жағдайына байланысты ????? табиғат құбылыстарына қатысты ????? отбасы, туыстық қатынасқа байланысты ##### Синонимдік қатары бар өлең жолын көрсетіңіз. ????? Жер көгермей даланың қашса құты, Атақ, мерей, абырой – басқанікі. ????? Салбырап бет моншағы балуандардың Теп тегіс төмен қарап, болды күйеу ????? Алдымда жойқын майдан бар Ағарту елді – майданым ????? Гималай – көктің кіндігі Гималай – жердің түндігі. ????? Мұз туарлық, қар үзік, Түрілмеген бір күні.
????? сөйлем мазмұнын байыту үшін қолданылған. ????? сөйлемнің ажарын аша түсу үшін ????? белгілі бір оқиғаны көркемдеп, асыра суреттеу үшін; ????? ойдың экспрессиясын арттыру үшін ????? орынсыз сөз қайталанбауы үшін; ##### І.Жансүгіров шығармаларында кездесетін кірме сөздер негізінен қай тілдерден енген? ????? орыс, араб, парсы ????? монғол, итальян ????? қытай, корей ????? латын, қытай ????? араб, корей ##### І.Жансүгіров қолданысындағы «керей, матай, бәсентиін, сыбан» қандай сөздер? ????? этноним ????? антропоним ????? эвфемизм ????? ороним ????? урбаноним ##### Жансүгіровтің «Жоластар» романында қолданыс тапқан ойконимдерді көрсетіңіз. ????? Дегелең, Шідерті, Бақанас ????? Қаратау, Алатау ????? Іле, Ақсу ????? Қаратал, Лепсі ????? Тарбағатай, Мұғалжар ##### І.Жансүгіровтің «Жолдастар» романындағы антропонимдер ????? Сатан, Мардан ????? Қарашаш, Әлімқұл ????? Исатай, Махамбет ????? Шойынқұлақ, Күлжан ????? Батырбек, Күлипа ##### «Мен Омбы оязының қазақ комитеті атынан сендерді бұдан былай тұтқынға алынды деп жариялаймын!» Сөйлемдегі жалқы есімнің түрі ????? ойконим ????? ороним ????? гидроним ????? зооним ????? космоним ##### І.Жансүгіровтің «Жолдастар» романында суреттелетін жер-су атаулары қай облысқа қарасты? ????? Шығыс Қазақстан ????? Оңтүстік Қазақстан ????? Орталық Қазақстан ????? Солтүстік Қазақстан ????? Батыс Қазақстан ##### І.Жансүгіров бірнеше ономастикалық бірлікті қандай мақсатпен қолданған? «Мардан Баян тауында туған. Ол күнде Шідерті болысы, руы Сары атанады. Ауылнай шаңырақ ақша жинағанда бұларды Майқара деген ауылдан іздейді». ????? жер-су аттарының орналасқан шегін көрсету мақсатымен ????? кейіпкерлерге сипаттама беру мақсатымен ????? қайталау мақсатымен ????? жай сөйлемді күрделендіру мақсатымен ????? ойдың әсерлілігін арттыру мақсатымен
????? Салқынбел, Қалмаққырған ????? Қоянды, Қарқаралы ????? Алматы, Талды ????? Үкілі, Ырғайты ????? Париж, Риддер ##### Ақынның шығармашылығын «І.Жансүгіровтің ірі поэмалары – «Дала», «Күйші», «Құлагер». Осы үш поэма тұсында қазақтың Абайдан кейінгі поэзиясы аса биік ірі сапа табады» деп бағалаған кім? ????? М.Әуезов ????? Ә.Тәжібаев ????? М.Дүйсенов ????? М.Қаратаев ????? Б.Шалабаев ##### «Құлагер» поэмасында қолданылған гидронимдер ????? Балқаш, Арал, Бурабай ????? Жетісу, Семей, Орал ????? Алатау, Хантәңірі ????? Көкшетау, Арқа ????? Сырымбет, Оқжетпес ##### Берілген үзіндідегі жалқы есім сөйлемнің қандай мүшесі? Оқжетпес оқшырайып өрлеп кеткен, Кеудесін керіп көкке сермеп кеткен. ????? пысықтауыш ????? бастауыш ????? баяндауыш ????? анықтауыш ????? толықтауыш ##### Үзіндідегі жалқы есім сөйлемнің қандай мүшесі? Екі айдай Ерейменді ет сасытпай, Жұрт малын жылулаған аясын ба? ????? толықтауыш ????? бастауыш ????? баяндауыш ????? анықтауыш ????? пысықтауыш ##### Үзіндідегі жалқы есім сөйлемнің қандай мүшесі? Сылтауы ас, Сарыарқаны қазақ басты, Қыл сақал, қымыз сасып, қолпаң киім. ????? толықтауыш ????? бастауыш ????? баяндауыш ????? анықтауыш ????? пысықтауыш ##### Үзіндідегі жалқы есім сөйлемнің қандай мүшесі? Астанам алатаудан саңқылдасам, Жетпей ме жер жүзіне жаңғырығым? ????? пысықтауыш ????? толықтауыш ????? бастауыш ????? баяндауыш ????? анықтауыш ##### Үзіндідегі жалқы есім сөйлемнің қандай мүшесі? Асқарда Аршалыға қозы жайып, Бұлттың аспандағы қасында өстім. ????? пысықтауыш ????? толықтауыш ????? бастауыш ????? баяндауыш ????? анықтауыш ##### Жалқы есімдердегі байланыс формасы? Аралдың Алаүйрегі, Жарылқаптың Жирені, Балқаштың бейпіл Бөртесі, Семейдің Сұрсеркесі... ????? матасу ????? меңгеру ????? қабысу ????? қиысу ????? жанасу ##### Омонимдік қатары бар сөз? Алатау күй тыңдады ауылдай боп, Тас балқып толқып жатты бауырдай боп ????? күй ????? ауылдай ????? Алатау ????? тыңдады ????? балқып ##### Синоним контекстік қатары бар өлең жолын көрсетіңіз. ????? Отырамын жабырқап, жүдеп көңіл, Мұң, ыза, наз жиналып жүрекке кіл. ????? Шалқайып Каспий жатар ерді жауып, Желінен Баку жатыр күмп – күмп сауып. ????? Жүректі жебе сауған, мұңды дауыс, ????? Жүректің жазы шығып, жаңбыр төкті... ????? Атанған алты өзені Жетісудың Балқашқа бауырымдап еңкілдейді.
????? Бүгін – жақын, ертең жат адамдардың Мінезіне, мәніне таң қаламын. ????? Шалқайып Каспий жатар ерді жауып, Желінен Баку жатыр күмп – күмп сауып. ????? Жүректі жебе сауған, мұңды дауыс, ????? Жүректің жазы шығып, жаңбыр төкті... ????? Атанған алты өзені Жетісудың Балқашқа бауырымдап еңкілдейді.
Сен жүргенмен шындық деп күнде құлап, Бірде күліп балаша, бірде жылап, ????? антоним ????? синоним ????? омоним ????? көпмағыналы сөз ????? табу сөз ##### Ақын тілінде ең көп кездесетін қандай фразеологизмдер? ????? адамның ішкі жан дүниесін, көңіл-күйін сипаттайтындар ????? адамның физикалық қалпын бейнелейтіндер ????? адамның әлеуметтік жағдайына қатыстылар ????? ауа райына қатыстылар ????? тамақ, киімге байланыст туындағандар ##### І.Жансүгіров шығармаларында кездесетін көнерген сөздер ????? ұрын келу, зындан ????? сел, дауыл ????? хаттама, өтініш ????? саяжай, жағажай ????? бағдаршам, гауһар ##### І.Жансүгіров шығармаларында кездесетін арту-озу-асу, арту-көбею-молаю синонимдері қандай жолмен жасалған? ????? көпмағыналы сөздер арқылы ????? сөзжасам тәсілдері арқылы ????? кірме сөздер арқылы ????? диалектизмдер арқылы ????? неологизмдер арқылы ##### «Кедей баласына айттырған қыздың қалың малы көп дегенде он-он бес қарадан артпайды» деген сөйлемде метонимия қалай жасалған? ????? сапалық сын есімдер мен олардың заттанған мағыналарының байланыстылығынан ????? қимыл әрекет пен оның нәтижесінің шектестігінен ????? зат пен оның ішкі мазмұнының шектестігінен ????? іргелес заттық ұғымдардың шектестігінен ????? жалқы есімдердің шектестігінен ##### І.Жансүгіров ойын жеткізуде екі мәндес сөзді қатар қойып, алдыңғысы соңғысының мағынасын күшейте түсетін тәсілді жиі қолданған. Ол қандай тәсіл? ????? перифраз ????? неологизм ????? плеоназм ????? синоним ????? эвфемизм ##### Заттың немесе құбылыстың белгілі бір қасиетін айрықша бейнелі мағынада көрсететін троптың түрі қалай аталады? ????? плеоназм ????? неологизм ????? перифраз ????? синоним ????? эвфемизм ##### Ақын қолданысындағы қарсы мәндес фразеологизмді анықтаңыз: ????? көзінің жасы көл болу – ішегі қатқанша күлу ????? тауы шағылу – жүрегінің түгі бар ????? көпшік қою – қолтығына су бүрку ????? алаң болмау – қаннен қаперсіз ????? дымсыз қалу – кенде қалу ##### І.Жансүгіров қолданысындағы ботақан, қарағым, ағажан, алпамсадай, төбеттей сөздері қандай лексикаға жатады? ????? экспрессивтік-эмоционалдық лексика ????? терминдік лексика ????? диалектілік лексика ????? жалпыхалықтық лексика ????? кітаби лексика ##### Жансүгіров әр түрлі экспрессивті-эмоциялық мән үстеп, ерекше стильдік реңк туғызып қолданған жомарт, дидар, ғаламат, нұр, махаббат, мәртебе, абзал сөздері қай тілден енген? ????? араб тілі, парсы тілі ????? неміс тілі, француз тілі ????? араб тілі, славян тілі ????? роман-герман тілдері, парсы тілі ????? қытай тілі, монғол тілі ##### Аттатып атандайын алшаңдатып, Желкілдеп қара сақал шудадайын Бұлқынды алып қара бурадайын, - деген Жансүгіров өлеңінің үзіндісінде көріктеу амалының қай түрі кездеседі? ????? теңеу ????? эпитет ????? синекдоха ????? метафора ????? символ ##### Қазақта қобызшының қалғаны сол, Жорға еді маймаңдаған бақайшағы, - Үзіндіде ауыс мағына қандай тәсіл арқылы жасалған? ????? метафора ????? теңеу ????? синекдоха ????? синоним ????? эпитет
Қарамды көре алмайтын сендей торғай, - деу арқылы ақын нені меңзейді? ????? теңсіздікті ????? жомарттықты ????? жалқаулықты ????? надандықты ????? атаққұмарлықты
Жайықтың боз талындай. Бет ажарын қарасаң, Жазғы түскен сағымдай, - Үзіндіде Ілияс Жансүгіров қолданған теңеуді анықтаңыз. ????? талындай, сағымдай ????? Жайықтың ????? тұлғасын қарасаң, ажарын қарасаң ????? жазғы, боз талындай ????? сағымдай, қыз
Еділ жайық таңындай Екі көзін қарасаң Нұр шырақтың шамындай – Үзіндіде көркемдеу тәсілінің қай түрі қолданылған? ????? теңеу ????? эпитет ????? метафора ????? синекдоха ????? қайталау
Қызылыма тойынар, - деген ел іші, ағайын арасындағы ала ауыздықты сынауда көркемдік тәсілдің қай түрін пайдаланады? ????? метафора ????? теңеу ????? эпитет ????? синекдоха ????? символ
????? Қыз тұлғасын қарасаң, Жайықтың боз талындай. ????? Ел қысылды қояндай... ????? Қаңтардағы бурадай... ????? Шығынсыз шыбыш лақтап, Төлдеген тоқты бір заман, ????? Қаптасты құмырсқадай қырға қазақ ##### Өңшең жауыз, қанды ауыз, Жеті жүз бас жалмауыз, - деп І.Жансүгіров кімді сипаттайды? ????? жемқорларды ????? байларды ????? батырларды ????? қоныс аударушыларды ????? малшыларды
Жеті жүз бас жалмауыз, - Үзіндіден ауыз әдебиетінің дәстүрлі образын танытатын сөздерді анықтаңыз. ????? жалмауыз ????? жеті жүз ????? жауыз ????? қанды ауыз ????? өңшең
????? Өңшең жауыз, қанды ауыз, Жеті жүз бас жалмауыз. ????? Мен мұз болсам, сен жалын Тым-ақ жаман ұсқының ????? Шығынсыз шыбыш лақтап, Төлдеген тоқты бір заман, ????? Ұлықта тілмаш, ояз тамырласып, Айналды тары терген тауығына, - ????? Қонысы – сай, көші – жел Көгермей қурап өшкен кім?
Сықылды жын патшасы, дажал түсті», - Үзіндіден халықтық дәстүрдегі эпитетті сөз тіркестерін табыңыз. ????? жыланнан сырға салған ????? жолбарыс қыз ????? жын патшасы ????? жылан ????? дажал түсті
Ебелектей көшкен кім? Қонысы – сай, көші – жел Көгермей қурап өшкен кім? – үзіндідегі мақал тілдің сөздік жүйесіне енбейді. Неліктен? ????? құрылымы өзгертілген окказионалдық мағына болғандықтан ????? сөйлеу нормасына жатпайтындықтан ????? жазба тілде ғана қолданылатындықтан ????? көпмағыналы болғандықтан ????? ауыс мағыналы болғандықтан
????? Қожахметова Х. ????? Смағұлова Г. ????? Кеңесбаев І. ????? Салқынбай А. ????? Балақаев М. ##### Ақынның шығармаларының тілін зерттеуші қай ғалым төмендегідей тұжырым жасаған: «І. Жансүгіровтің өзі сатираға бейім ақын болғандықтан бүгінгі өмір туралы жазған өлеңдерінде сын, әзіл, мысқыл араласып отырады. Бұл кезде ақын орыс сөздерін әдейі қолданады». ????? Дүйсенов М. ????? Қожакеев Т. ????? Бейісқұлов Т. ????? Әбдрахманова Т. ????? Әділбекова Л. ##### Өлеңнің стильдік ерекшелігін анықтаңыз. Талай өмірді өзгертіп, Талай асқарды алған ел. Талай тауды талқандап, Талай жауды басқан ел. Талай-талай той тойлап, Талай кеңес ашқан ел. ????? анафора мен эпифораның қатар қолданылуы ????? анафораның қолданылуы ????? эпифораның қолданылуы ????? окказионал қолданыстың болуы ????? ассонанс жүктеу/скачать 106,61 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|