Диссертацияның мазмұны төмендегі басылымдарда жарияланды: Монография, оқу, оқу-әдістемелік құралдар:
Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің теориясы мен әдістемесі. Монография. - Алматы: Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты, 2007. –310 б.
Ерлiк тағылымы. Оқу құралы. – Алматы: РБК, 1998. -131 б.
Мектептегi тәрбие жұмысының теориясы мен әдiстемесi. Оқу құралы. –Алматы: РБК, 1999. - 132 б. (С.Қалиев, Ш.Майғаранова, Г.Нысанбаева, т.б. авторлық бірлестікте).
Теория и методика воспитания школьников. Учебное пособие. –Алматы: РИК, 1999. -138 с. (в соавторстве с С.Калиевым, Ш.Майгарановой, и др.).
Мектептегi тәрбие жұмысын ұйымдастырудың әдiстемесi. Оқу-әдiстемелiк құрал. - Алматы: Рауан, 1999. –104 б. (С.Қалиев, Ш.Майғаранова, т.б. авторлық бірлестікте).
Оқушылардың тұлғалық қасиеттерін дамытудың педагогикалық негiздерi. Оқу құралы. –Алматы: Бiлiм, 2001. (Авторлық бірлестікте). –Б. 187-207.
Адамгершiлiк сабақтары. Оқу құралы. –Алматы: Бiлiм, 2001. - Б. 20-32. (С.Қалиевпен авторлық бірлестікте).
Үлгiлi үйдiң ұл-қызы. Оқу құралы. –Алматы: Санат, 2001. - Б. 115-123.
Тарихи ескерткiш мұралар тағылымы. Оқу құралы. –Алматы: “ХХІ ғасыр мектебi” баспасы, 2003. – 52 б. (К.М.Алиевамен авторлық бірлестікте).
Педагогика школы. Учебное пособие. –Алматы: Казахский государственный женский педагогический институт, 2004. – 186 с. (в соавторстве с В.В.Шахгулари, Н.А.Мухамединовой, Р.Муратхановой)
Основы школоведения. Учебное пособие. –Алматы: Казахский государственный женский педагогический институт, 2006. – 266 с. (в соавторстве с Ж.А.Караевым, В.В.Шахгулари).
Ұлттық патриотизм негiздерi. Оқу құралы. –Алматы: Қазақ мемлекеттiк қыздар педагогика институты, 2004. 206 б.
Мектептегi тәрбие жұмысын ұйымдастырудың теориясы мен әдістемесі. Оқу-әдiстемелiк кешен. –Алматы: Қазақ мемлекеттiк қыздар педагогика институты, 2005. - 288 б. (Ш.Майғарановамен авторлық бірлестікте)
Бағдарламалар мен ережелер:
Орта мектептiң 10 сыныбына арналған “Әдеп“ пәнiнiң бағдарламасы. –Алматы: РБК, 1996. - 27 б. (С.Қалиевпен авторлық бірлестікте).
Болашақ оқушылар ұйымының Ережесi. –Алматы: Қазақ мемлекеттiк қыздар педагогика институты, 2005. -36 б. (С.Қ.Қалиев, С.М.Төрениязова, Г.Д.Алиновамен авторлық бірлестікте).
“Мектептегi тәрбие жұмысын ұйымдастырудың теориясы мен әдістемесі“ пәнiнiң типтiк бағдарламасы. – Алматы: Қазақ мемлекеттiк қыздар педагогика институты, 2005. – 18 б. (Ш.М.Майғарановамен авторлық бірлестікте)
Педагогикалық сөздiктер, антологиялар:
Педагогика және психологиядан қазақша-орысша түсiндiрме сөздiк. –Алматы: Рауан, 2000. – 315 б. (авторлық бірлестікте).
Педагогика және психологиядан түсiндiрме сөздiк. –Алматы: Рауан, 2002. - 256 б. (авторлық бірлестікте).
Қазақ тәлiм-тәрбиесiнiң Антологиясы. I-том. Қазақша-орысша. –Алматы: Рауан, 2000. – 420 б. (авторлық бірлестікте).
Қазақ тәлiм-тәрбиесiнiң Антологиясы. II-том. Қазақша-орысша. –Алматы: Рауан, 2000. - 350 б. (авторлық бірлестікте).
Қазақ тәлiм-тәрбиесiнiң Антологиясы. I-том. –Алматы: Сөздік-Словарь, 2005. – 405 б. (авторлық бірлестікте).
Қазақстан Республикасы мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің тұжырымдамасы. –Алматы: Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты, 2005. -20 б. (С.Қ.Қалиев, Ш.Т.Таубаевамен авторлық бірлестікте).
Ғылыми мақалалар және баяндамалар:
Ерлiк мектебi //Қазақстан мектебi. -1992. -№2. – Б. 25-27.
Қабанбай батыр //Ақжелкен. -1991. -№9. - Б. 13-15.
Абылай ханға арналған кеш //Қазақ тарихы. - №1. - 1996. Б.-74-77.
Ақын-жыраулар шығармасындағы батырлар бейнесi //Қазақ тiлi мен әдебиетi, -1996. -№3. –Б. 90-96.
Ерлiк тәрбиесiнiң ғылыми негiздерi //Қазақстан мектебi. -1996. -№9 -Б.58-65.
Орыс халқының салт-дәстүрлерi //Ұлағат. -1996. -№1. –Б. 30-33.
Жауынгерлiк ел салты //Қазақ тарихы. -1997. -№1. - Б. 60-63.
Ерлiк тағылымы //Қазақстан мектебi. -1997. - №8. - Б. 54-57.
Ұлттық жауынгерлiк дәстүрдi мектептiң оқу-тәрбие үрдiсiне ендiру //Этнопедагогика және бүгiнгi оқу-тәрбие iсi: республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдары. –Алматы: 1994 –Б.47-51.
Абай шығармаларындағы ұлттық ерлiк дәстүрлерi //Абай тағылымы: республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдары. –Алматы: 1994. –Б. 31-32.
Мектептегi қоғамдық ұйымдардың жаңа формалары туралы //Этнопсихология мен этнопедагогиканың әдiснамалық және қолданбалық проблемалары: еларалық ғылыми-теориялық конференция материалдары. –Алматы: Әл-Фараби атындағы Қазақ ҰУ, 1996. 28-29 қараша. –Б.50-53 (С.Қ.Қалиевпен авторлық бірлестікте)
XVIII ғасырдағы ұлттық жауынгерлiк дәстүр. //Білім беру жүйесінің басшы және ғылыми-педагогикалық кадрлар біліктілігін арттыратын республикалық институтында өткен Халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары. – Алматы: 1994. –Б.40-42.
Мектептегi сыныптан тыс уақыттағы тәрбие жұмысын ұйымдастыру. //Этнопедагогиканың теориясы мен практикасы: Халықаралық ғылыми-теориялық конференция. –Алматы: Әл-Фараби атындағы Қазақ ҰУ. 26-27 қараша, 1998. - Б. 30-33.
Оқушылардың салауатты өмiр салтын қалыптастыру. //Қоғам және адам денсаулығы проблемалары: Ы. Алтынсарин атындағы Қазақ бiлiм академиясында өткен ғылыми-практикалық конференция материалдары. –Алматы: 1998. –Б.47-48.
Жаңа типтегі мектеп-гимназияда оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыру //Қазақстан мектебi. – 1999 - № 9. –Б. 44-48. ( Игiсiновпен авторлық бірлестікте)
Алыс және жақын шетелдердегi қоғамдық ұйымдардың дамуы //Қазақстан мектебi. - 1999. - №9. -Б. 42-45.
Мектептегi “Болашақ” оқушылар ұйымының жұмысын ұйымдастырудың жолдары. //Бiлiм беру ұйымдарында әдiстемелiк және ғылыми жұмыстарды жетiлдiру жолдары мен проблемалары: I-Республикалық педагогикалық оқулар, 5-7 қараша. 2000. -Б. 42-45. (С.Қ.Қалиевпен авторлық бірлестікте).
Детская ученическая организация “Болашақ” в системе дополнительного образования Республики Казахстан. //Духовное наследие народов Казахстана и школьное образование: Международная научно-практическая конференция –Алматы: 16 февраля. 2001. -С. 34-38.
Балалар үйіндегі оқушы-жастарға патриоттық тәрбие беру. //Білім беру ұйымдарында жетім балаларды тәрбиелеу: жай-күйі, мәселелері, әлеуметтік бейімдеудің болашағы: Халықаралық ғылыми практикалық конференция материалдары. –Алматы: 29-30 наурыз. 2001. –Б. 125-128.
12 жылдық бiлiм беру жүйесiнде тәрбие жұмысын ұйымдастыру. //Қазақстан Республикасындағы жалпы орта білім беруді дамытудың тенденциялары мен мәселелері: Ы. Алтынсарин атындағы ҚБА өткен ғылыми-теориялық конференция материалдары. – Алматы: -2002. –Б. 44-48.
Ұрпақ тәрбиесіндегі ізгілік және ізгілендіру үрдісінің мәселелері. //Қазақстандағы экономикалық бiлiм берудiң ғылыми-теориялық негiздерi: республикалық ғылыми-практикалық конференция. - Ақтау: 12-13 май. 2003. –Б. 38-39. (Г.Көшербаева, Қ.Базарбаевамен авторлық бірлестікте)
Основы творческой деятельности учащихся в современной школе. //Интеграция науки и практики в условиях мирового образовательного пространства: материалы международной научно-практической конференции посвященной 75 летие АГУ им. Абая. – Алматы: 2002. - С.379-382 (в соавторстве с М.Х.Каламкалиевым, В.В. Шахгулари).
Мектеп оқушыларына патриоттық және интернационалдық тәрбие берудiң бiрлiгi //Болашақ-жастар. -2002. -№1. –Б. 12-15.
Вопросы социализации личности в системе непрерывного образования. //Социализация молодежи: опыт, проблемы и перспективы; материалы республиканской научно-практической конференции ЕНУ им. Л.Н.Гумилева. –Астана: 18 апреля. 2003. С. 50-53. (в соавторстве с М.Х.Каламкалиевым, В.В.Шахгулари).
12 жылдық мектептерде тәрбие жұмысын ұйымдастырудың негіздері //Болашақ-жастар журналы. - 2003. - № 1. –Б. 22-26.
Ұлттық ерлiк дәстүрiнен қазақ қызының алатын орны. //Қазақ мемлекеттiк қыздар педагогика институтында өткен Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. – Алматы: 2003 ж. –Б. 181-184.
Динамика управления творческой деятельностью учащихся. //Психолого- педагогические основы начального и дошкольного образования на современном этапе: материалы международной научно-практической конференции КазГосЖенПИ. –Алматы: 11-12 ноября. 2003. -С. 310-314 (в соавторстве с В.В.Шахгулари).
Психолого-педагогические решения задач управления творческой деятельностью учащихся. //Психолого- педагогические основы начального и дошкольного образования на современном этапе: материалы международной научно-практической конференции КазГосЖенПИ. –Алматы: 11-12 ноября. 2003. -С. 340-345 (в соавторстве с В.В.Шахгулари).
Школьный учебник как источник активизации творческих способностей учащихся. //Межкультурная коммуникация и актуальные проблемы казахской, русской филологии: материалы международной научно-практической конференции КазГосЖенПИ. –Алматы: -2004. 29-30 октября. -С.310-314. (в соавторстве с В.В.Шахгулари).
Қазақстандық патриотизмнің негізгі тірегі //Қазақстан мектебi. -2005. -№ 9-10. –Б. 14-17.
Патриоттық тәрбие берудің әдiснамалық негiздерi //Бастауыш мектеп. -2005. -№4. –Б. 56-60.
Батырлар тарихы - ел тарихы //Жалпы тарих және құқықтану мектепте. -2004. -№5. –Б. 38-41. (Т.Иманбаевпен авторлық бірлестікте).
Батырлар тарихы - ел тарихы //Жалпы тарих және құқықтану мектепте. -2004. -№6. –Б. 30-33. (Т.Иманбаевпен авторлық бірлестікте).
Ұлттық патриотизмнiң дамып қалыптасу кезеңдерi. //Бiлiм беру жүйесiндегi этнопедагогика: тәжiрибесi, мәселелерi мен болашағы: Халықаралық ғылыми-тәжiрибелiк конференцияның материалдары. –Атырау: 10-12 маусым. 2005. –Б. 115-117.
Мектептегi қоғамдық ұйымдардың оқушылардың белсендiлiгiн арттыруға ықпалы. //Бiлiм беру жүйесiндегi этнопедагогика: тәжiрибесi, мәселелерi мен болашағы: Халықаралық ғылыми-тәжiрибелiк конференцияның материалдары. –Атырау: 10-12 маусым. 2005. –Б. 191–193.
Создание учебной литературы как средство подготовки педагогических кадров новой формации. //Профессионализм педагога: сущность, содержание, перспективы развития: материалы юбилейной международной научно-практической конференции, приуроченной к 10 летию МАНПО. 15-17 сентября, 2005. Москва, МПГ, - С. 97-100. (в соавторстве с Ж.А.Караевым, В.В.Шахгулари).
Вопросы готовности будущих учителей к творческой деятельности в школе в условиях демократизации казахстанского общества. //Материалы международной научно-практической конференции. -Белград– Днепропетровск: 2005. (в соавторстве с Ж.А.Караевым, В.В.Шахгулари). — С. 40-44.
Современная школа в системе образования. //Образование как интегративный фактор цивилизационного развития: материалы международной научно-практической конференции. Москва –Казань. 28—30 августа. –2005. –С. 133-139. (в соавторстве с В.В.Шахгулари).
Технология коллективной творческой деятельности учащихся в процессе изучения стихотворений на уроке литературы. //Мировая образовательная политика в контексте трансформации системы образования: международная научно-практическая конференция. Алматы - Москва. 2006. 26-27 июня. - С. 275-277 (в соавторстве с В.В.Шахгулари).
Жаңа әлеуметтік даму жағдайында мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің ғылыми-практикалық негіздері. (С.Қ.Қалиев, Ш.Т.Таубаевамен авторлық бірлестікте) //Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институтының Хабаршысы. -2006. -№ 4. –Б.55-64.
Қазақстандық патриотизмді қалыптастырудың негізгі бағыттары. //ХХІ ғасырдағы қазақ мектебі: даму болашағы: республикалық ғылыми практикалық конференция материалдары. –Алматы: Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты. 2005. –Б.127-130.
Современная школа в поиске новых парадигм профессиональной ориентации учащихся: проблемы и перспективы их решения. //Управление организациями образования на основе синергетического подхода: материалы международной научно-практической конференции. –Алматы: Республиканский институт повышения квалификации руководящих и научно-педагогических кадров системы образования. 11-12 мая. 2006. –С.380-385. (в соавторстве с Ж.А.Караевым, В.В.Шахгулари, А.Калмагамбетовой). — С. 102–104.
Ұлттық философиядағы патриотизм мәселелері //Ұлт тағылымы. - 2007. - № 2. -Б. 21-25 б.
Патриоттық тәрбие тұлғаны қалыптастырудың факторы //Ізденіс. -2007. -№ 2. -Б. 229-232.
Алыс және жақын шет елдердегі патриоттық тәрбиенің даму ерекшелігі //Білім. - 2007. - № 2. - Б. 36 -41.
Әскери-патриоттық тәрбие берудің негізгі бағыттары //Қайнар университетінің хабаршысы. 2007. №3. – Б 67-71.
Қазіргі мектепте құндылықты қалыптастыру //Білім менеджменті. - 2007. - №2. Б. –45-48.
Ұлттық идея - патриотизмнің тұғыры //Абай атындағы Алматы ҰУ хабаршысы. - 2007. - № 2. – Б. 76-80.
РЕЗЮМЕ Иманбаева Сауле Тохтаровна
Научно-педагогические основы патриотического воспитания учащихся школ в условиях социального развития Республики Казахстан
13.00.01 – Общая педагогика, история педагогики и образования, этнопедагогика
Актуальность исследования определяется сложившимся сегодня уровнем социального развития Республики Казахстан и его влиянием на патриотическое воспитание школьников в условиях всемирной глобализации. При этом приоритетным является формирование у школьников казахстанского патриотизма, основанного на государственную идеологию нашей страны. Казахстанский патриотизм выступает системообразующим ядром патриотического воспитания школьников, стоящих в преддверии многообразного, сложного мира со всеми его социальными и экономическими проблемами, включения более широких возможностей для их адаптации в новых социокультурных условиях.
Отсутствие в настоящее время специальных научных исследований по патриотическому воспитанию школьников в контексте осмысления Казахстанского патриотизма с позиций национальной идеи, обусловило выбор темы настоящей диссертации.
Цель исследования: теоретико-методологическое обоснование системы патриотического воспитания школьников в новых условиях социального развития Республики Казахстан и ее научно–методическое обеспечение.
Объект исследования: учебно–воспитательный процесс школы.
Предмет исследования: система патриотического воспитания школьников в новых условиях социального развития Республики Казахстан.
Методологическаую основу исследования составили философские и психологические идеи о развитии личности, основные положения теории ценности, личности и деятельности, теория воспитательных систем школ, современные подходы к исследованию педагогического феномена: аксиологический, культурологический, цивилизационный, системный, личностный, деятельностный, и др.
Методы исследования: Теоретический анализ литературы, изучение и анализ нормативной, учебной документации, анкетирование, беседа, моделирование, педагогический эксперимент, обобщение и внедрение передового педагогического опыта педагогов-наваторов.
Теоретическая и практическая значимость исследования :
- Определены научно-педагогические основы формирования Казахстанского патриотизма личности-школьников, с учетом особенностей социального развития Республики Казахстан.
- В новых социальных условиях развития общества проведен анализ категории патриотизма, патриотического воспитания, определена научно-педагогическая характеристика категорий «патриотическая ценность», «общечеловеческий патриотизм», «Казахстанский патриотизм», «национальный патриотизм».
- На основе научно-теоретического анализа общечеловеческих и национальных ценностей определена категория «патриотическая ценность».
- Разработаны компоненты категории «патриотическая ценность» и теоретическая модель формирования патриотических ценностей личности.
- Разработаны концептуальные основы патриотического воспитания в новых социальных условиях развития общества.
- На основе цели опытно-экспериментальной работы определены направления, формы и методы патриотического воспитания школьников.
- Определена эффективность учебно-методического комплекса по формированию патриотических ценностей учащихся.
Апробация и внедрение результатов исследования. Результаты работы были представлены на республиканских и международных научных конференциях. Разработаны концепция патриотического воспитания учащихся школ, монография, учебно-методический комплекс, включающие программы, спецкурсы, научно-методические и учебные пособия, рекомендации, которые внедрены в учебно-воспитательный процесс школы.
Область применения: выводы и рекомендации, указанных в диссертации можно использовать в совершенствовании патриотического воспитания общеобразовательных школах, высших педагогических заведениях, системе повышения квалификации и переподготовки кадров.
Дальнейшие перспективы исследования:
- в перспективе разработать и внедрить Концепцию патриотического воспитания граждан Казахстана в государственном масштабе в системе непрерывного образования, учреждениях, средствах массовой информации и др.
- в соответствии с Военной доктриной Республики Казахстан совершенствовать содержание, формы и методы военно-патриотического воспитания подрастающего поколения с учетом современных реалий.
- внедрить в общественное сознание Казахстанский патриотизм в условиях глобализации социально-экономических и культурных процессов.
Summary Imanbayeva Saule Tokhtarovna
“Scientific- pedagogical bases of the pupil’s
patriotic upbringing at schools under social conditions of the development of the republic of Kazakhstan
Specialty 13.00.01 – General Pedagogics, History of Pedagogics and Education, Ethno-Pedagogics
The pupis’ patriotic upbringing under conditions of globalization and social development of the Republic of Kazakhstan is an actual problem.
During the process of globalization specifying scientific- methodological bases of the pupils’ patriotic upbringing under new social conditions of the development of the Republic of Kazakhstan the category of patriotism acquires a world-wide importance fostering the unification of peoples all over the world for preserving the civilization.
The basis of the general national idea and the state ideology of multi-national Kazakhstan is the formation of the Kazakhstan patriotism with the pupils’ personality. On the basis of the general national idea the Kazakhstani and general humane patriotism are formed.
The aim of the research: theoretical and methodological substantiation of the pupils’ patriotic upbringing under new social conditions of the development of the Republic of Kazakhstan, the development of scientific-methodical systems and introduction into an integral pedagogical process for the formation of patriotic values of the personality.
The object of the research: the academic-educational process at school.
The subject of the research: the system of the pupils’ patriotic upbringing under new social conditions of the development of the Republic of Kazakhstan.
The methodological basis of the research has been made up by philosophical and psychological ideas of the development of a personality, the theory of upbringing systems at schools, as well as modern approaches to the pedagogical education: axiological, cultural, civilization, system, successive, personal, active, etc.
Methods of investigation: theoretical analysis of literature, the study and analysis of the normative, academic documentation, question airing, testing tasks, conversations, modeling, pedagogical experiment, generalization and the introduction of pedagogical experiences of pedagogues-innovators.
Theoretical and practical importance of the research:
for the first time the scientific-methodological bases for forming the Kazkahstani patriotism with the pupils’ personality have been substantiated;
under social-economic conditions of the development of the society there has been made the analysis of the category of patriotism, patriotic upbringing and on the basis of these data the scientific-pedagogical characteristics of the categories “patriotic value”, “general humane patriotism”, “Kazakhstani patriotism”, “national patriotism” have been defined, with regard to the message of the President of the Republic of Kazakhstan the model of the “National Image” has been developed.
- on the basis of the scientific-theoretical analysis of general humane and national values the category of the “patriotic value” has been defined;
the components of the “patriotic value” category and theoretical-
conceptual model of forming patriotic values of the personality have been developed;
under new social conditions of the development of the society scientific- conceptual bases for the patriotic upbringing have been developed;
on the basis of experimental works the effective directions, forms and methods of the pupils’ patriotic upbringing have been defined;
the academic-methodical complex efficacy for forming the pupils’ patriotic values has been defined.
The Approbation and putting the results of the research into practice. The results of the work have been presented at the Republican and International Scientific Conferences. The conception of the patriotic upbringing of pupils at schools, the monograph, the academic-methodical complex including programs, special courses, scientific-methodical and academic manuals, recommendations have been developed and put into practice in the academic upbringing process at school and in scientific articles.
The area of application: the conclusions and recommendations specified in the thesis can be used in improving the patriotic upbringing at general educational schools by scientists, pedagogues, students of higher pedagogical institutions, at the courses for improving the qualification and retraining of the personnel, in delivering courses in the theory and methods of the work in upbringing.
Further perspectives of the research:
- to develop and put into practice the conception of the patriotic upbringing of the Kazakhstani citizens in the perspective, in the national scope and to realize the given problem in the system of a continuous education, institutions, mass media, etc.
in accordance with the military doctrine of the Republic of Kazakhstan to improve the contents, forms and methods of the military-patriotic upbringing of the growing generation in view of modern realities.
in the process of globalization of social-economic and cultural perspectives to introduce the notion of the Kazakhstan patriotism into social minds.
Басуға 29.08.2007 ж. қол қойылды. Пішімі 6084 1/16. Офсеттік қағазы.
Көлемі 2,75 ес.-б.т. Таралымы 100 дана. Тапсырыс № 196.
Е.А.Бөкетов атындағы ҚарМУ баспасының баспаханасында басылып шықты
100012, Қарағанды қ., Гоголь к-сі, 38
Достарыңызбен бөлісу: |