-ДӘРІС. Информатиканың семантикалық негізі

Әлеуметтік нформацияны таңдағанда алдыңғы орында информацияны шыншылдығы (истинность), өзуақыттылы (своевременность), құныдылығы (ценность), толықтығы (полната) және т.б. қасиеттері алдыңғы орында тұрады. Оларды анықталмағандығының азаюымен (ықтималдылығы), символдарының санымен (көлемділігі) жағынан бағалау мүмкін емес. Информацияның сапалы жағына назар аудару, оны бағалаудың басқадай жақтарына әкелді. Аксиологиялық жағынан алғанда информацияның құндылығы, практикалық маңызы, яғни әлеуметтік жүйедегі сапалы мазмұны бағаланады. Семантикалық жағынан информация формасы жағынан сол сияқты мазмұны жағынан қарасытырылады. Информация ұғымын техникалық пәнаралық терминдер деп санауға болмайды. Информация бұл фундаменталды, филисофиялы категория. Информацияның философиялық аспектілерін қазіргі кезде ғалымдар зерттеуде.

Енді ақпараттық ресурстың не екеніне тоқталайық.Ресур - бұл кейбір заттардың қоры немесе көзі. Кез келген қоғам, мемлект, фирма және жеке адамның тіршілік әрекетіне белгілі ресурстары болады. Қоғамдық ресурс–тардың келесі түрлері бар:

• 
  Материалдық
  
• 
  Шикізат (табиғи)
  
• 
  Энергетикалық
  
• 
  Еңбек
  
• 
  Қаржы
  

Ақпараттық ресурстарға әр тұрғыдан түсінік беруге болады. Заң тұрғысынан қарастырсақ Ресей Федерациялық заңында ақпарат, ақ–параттану, ақпаратты қорғау туралы былай делінген: Ақпараттық ресурстар - жеке құжаттар мен құжаттардың жиынтығы (кітапханалар,

архивтер, қорлар, басқа да ақпараттық ресурстар). Осы анықтама ақпарат–тық ресурстарды қорғау мәселелерін заңды түрде шешуге көмекте–седі.Алдында айтылған барлық құжаттар мен құжаттар жиынтығы соны құрған адамдардың әртүрлі формадағы білімдерін көрсетеді. Бұл білімдер көбінесе бірегей (уникальный). Оларды қолдану материалдық ресурстарды үнемдеуге, әлеуметтік - экономикалық қатынастардың қалыптасуына кө–мектеседі.

Сонымен қатар басқа заңды формула сияқты келтірілген ақпараттық ресурстар туралы түсініктер бір арнада тоғысады, ал көптеген адамдар оны кең мағынада түсінуі мүмкін. Онымен келісуге болады,бірақ өмірдегі барлық нәрселерді нақты формуламен өлшеуге болады.Шындығында ақпараттық ресурстарға барлық ғылыми - техникалық білімдерді, әдеби және өнер туындыларын, қоғамды ,мемлекеттік маңызы бар ақпараттарды жатқызуға болады.

Қоғамның ақпараттық ресурстары қазіргі уақытта стратегиялық ресурсы ретінде қарастырылады,мағыналық жағынан ұқсас ресурстарға: материалдық, табиғи, энергетикалық , еңбек және қаржы ресурстары жатады. Бірақта ақпараттық ресурстар мен басқа ресурстардың арасында бір маңызды айырмашылық бар.Кез келген ресурс пайдаланғаннан кейін жоғалып кетуі мүмкін(жанармай, ұсталынып кеткен қаражат т.с.с),ал ақпараттық ресурстар сол күйінде қалады және де оны бірнеше қайтара қолдануға болады.Ол шексіз көшіріле береді.Сонымен қатар ақпараттық ресурстарды қолданылуына байланысты тенденция көбейуде. Сонымен бірге ақпараттық ресурс жеке-жеке өзі ресурс бола алмайтынын және өздігінен тек қана потенциалдық мағынаға ие екенін түсінуіміз керек.

Кез келген қоғамның ақпараттық ресурсын жіктеймін деген бос әурешілік.Жіктелудің негізіне мыналарды жатқызуға болады:

• 
  Негізгі принцип(өнеркәсіп,әлеуметтік сфералар,ғылым түрлері бар–лық ақпаратқа қатысты ғылым салалары).
  

• 
  Жеткізу формасы(тасымалдаушылар түріне қарай,формальдану деңгейі қосымша сипаттауда және т.б) мен басқа принциптер.
  

Ақпаратық ресурстың ірі түрінің бірі - ұлттық ақпараттық ресурстар. Ал бұл ұғымның пайда болғанына көп болған жоқ, 1980 жылдардың ба–-сын да дамыған елдерде ақпаратты беру және өңдеу жолдарына байланысты шыққан.Төменгі жақта оның жүктелуі көрсетілген.