балшыққа батқандар сілкініп, ұшпаққа самғай жөнелді. Бәрі ақшаға ті-
реліп тұрса, нөсілдер арасындағы алшақтық жойылып, аралас-құра-
ластық, әсіресе нәсіларалық неке қию үрдісі басталар еді.
9 -728
129
Е К ІН Ш І Б Ө Л ІМ
Бірақ ондай ештеңе бола қойған жоқ. 1865 жылға таман ақтар (сон-
дай-ақ қаралардың да көпшілігі) қаранәсілділер ақнәсілділерге Караган
да топас әрі жапқау, жеке гигиенаға мән бермейді, есесіне, зорлық-зом-
былық пен жыныстық азғындьщқа бейім турады деген ойды миға сіңіріп
алған еді. Оларды агрессия мен індеттің, яғни тағы да былғаныштың
ошағына балады. 1895 жылға дейін қаранәсілді алабамалық ғайыптан
тайып, білім алудың жолын тауып, «таза» қызмет істеуге, мысалы, банк
клеркі болуға талпынып көрсе, бәрібір оның біліктілігі ақнәсілдінің мүм-
кіндігінен әлдеқайда төмен жатыр: оған қаранәсілділер тумысынан жал-
қау, топас әрі сенімсіз деген теріс түсінік те қарсы турар еді.
Уақыт өте келе адамдар мұндай теріс түсініктердің нақты деректен
емес, желбуаз мифтен шыққанын ұғып, қаранесілділерге ақ адамдар
сияқты әрекетке қабілетті, заңды құрметтейтін ері жүғымды адамдар
екөнін дәлелдеуге мүмкіндік беретіндей көрінген. Бірақ та үрдіс қара-
ма-қарсы болып шықты: жалған нанымның жаны сірі екен, уақыт өткен
сайын шиеленісе түсті. Ақнәсілділер жақсы жұмыс орындарының бәрін
жайлап алғандықтан, олардың қаранәсілділерге басымдық танытып
көлө жатқанына көз жеткізу қиын емес еді. «Өздерің көріп отырсыңдар, -
дейді кез келген ақнәсілді, - қаранәсілділердің бірнеше ұрпағы азат өмір
сүрді, бірақ олардан оқытушылар, адвокаттар, дәрігерлер, ең болмаса,
банк қызметшілері шыққан емес. Осының өзі қаранәсілділердің жара-
Достарыңызбен бөлісу: |