3. Суретке қарап отырып, оқиғаны сипаттаңыз.
Жауабы:
Арал апаты. Өзбекстан мен Қазақстан жерінде, Тұран ойпатының шөлді белдемінде, Үстірттің шығыс шетінде орналасқан тұйық көл арал теңізі деп аталады. Арал теңізі 1960-1970 ж дүниежүзілік теңіз деңгейінен 53,0 м биіктікте жатса, 1998 ж 18 м төһмендеген. Соның салдарынан теңіз 2 суайрыққа бөлінді Үлкен арал және кіші арал 1992 ж. Арал теңізінің тарылуына Арал апаты пайда болды.
Теңіздің жиегінен 400 шақырымға созылған «тұзды бұлт» өсімдіктер мен жануарлар түрлерін азайтты. Теңіз түбінен 70 млн тонна улы шөгінділер көтеріліп, тұзды шаңға айналып, егістіктер мен жайылымдарды улап, адам денсаулығына үлкен қауіп төндіріп отыр.
13-билет
ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның экономикалық жағдайы.
Жауабы:
Шетелдік интервенция мен, азаматтық соғысынан кейінгі өлкедегі шаруашылық көріністері:
307 кәсіпорындарының 250-і жұмыс істемеді
Өнеркәсіп өнімі 6,3 % болды
Егіс көлемі Оралда 2 есе, Жетісуда 3 есе қысқарды.
Мал саны 29,9 млн-нан – 16,3 млн-ға кеміді.
1921 жылы 8-16 науырызда РКП (б) Х съезі өтіп, онда жаңа экономикалық саясатқа (ЖЭС) көшу туралы шешім қабылданды.
ЖЭС-тің мәні:
азық-түлік салғырты азық-түлік салығымен ауыстырылып, еңбек міндеткерлігі жойылды;
сауда жасауға, жерді жалға алу, жалдамалы еңбекті пайдалануға рұқсат етілді;
кооперация мен шаруашылық есепке еркіндік берілді.
2.Әбілхайыр ханның Ресей патшалағымен жүрізген келіссөздерінің мәні мен сипаты.
Жауабы:
Қазақ елінің ауыр сыртқы жағдайын Кіші жүз ханы Әбілқайыр хан (1680-1748) Ресей империясының қолдауы арқылы шешпекші болды.
Әбілқайыр ханның мақсаттары:
Қалмақтар мен башқұоттардың Қазақ жерін шабуылдарын тоқтату
Петербург билеушілеріне арқа сүйеп, аға хандыққа таласта қарсыластарын жеңу
Ең басты мақсаты жоңғарларға қарсы күресте ресеймен байланысм орнату.
Әбілқайыр хан 1726 ж Ресей империясының құрамына кіруге өтініш білдіріп, елшілерін жіберген болатын. Бірақ елшілікке күманданған патша үкіметі хан ұсынысын жауапсыз қалдырған болатын.
1730 ж кіші жүз ақсүйектерінің талабы Ресеймен әскери одақ құру
Әбілқайырдың талабы Ресейдің құрамына кіру
1730 ж қыркүйекте Петербургке аттанған елшілер Сейтқұл Қойдағұлұлы мен Құтлымбет Қоштайұлына Ресейдің құрамына кіру туралы құжат тапсырылды.
1731 ж 19 ақпан кіші жүзді империя құрамына қабылдау туралы ұсынысымен императрица Анна Иоанновна қабылдады.
Тевкеелев қазақ жеріне жіберілді.
1731 ж 10 қазанда кіші жүздің 29 старшыны Ресейдің қол астына кіруге ант берді.
Достарыңызбен бөлісу: |
