«Қызықты математика» қосымша курсының басты мақсаты
Күні: Оқу ісінің меңгерушісі
жүктеу/скачать 1,37 Mb.
|
Қызықты матем
| Күні: Оқу ісінің меңгерушісі:
Қызықты математика. Тақырыбы: Сиқырлы төртбұрыштар Мақсаты: Фигуралардың және заттардың көлемін табу; Сандардың разрядтық құрамына тоқталу; екі және үш таңбалы сандарды бөлуді баған түрінде жазу ыңғайлы екенін көрсету; білімдерін пысықтау. С\ барысы: І. Қызығушылықты ояту.
H b α ІІ. Мағынаны тану. Көлемін табу: V= α•b•с(дм3)V =с•b•α ( дм3 ) ІІ. Өзіндік жұмыс. Ескі парта – 124 Жаңа парта - ?, 2 есе артық ? парта Шешуі : 1) 124 х 2 = 248 2) 124 + 248 = 372 Жауабы: 372 парта. 2. Орамжапырақпен - 25 Картоппен - ?, 3 есе артық ? пирожки Повидломен- ? Шешу : 1) 25 х 3 = 75 2) 25+ 75 = 100 3) 100 +75 +25 = 200 Жауабы : 200 пирожки. ІІІ. Тексеру. 20+1+ (9) 27кг +3кг 20 кг + 1 кг +(9 кг) 27 кг + 3 кг IV. Бағалау Математика. 4- сынып С\ тақырыбы: Қалдықпен бөлу. С\мақсаты: Қалдықпен жазбаша бөлу тәсілдерін қарастыру; Сандардың разрядтық құрамына тоқталу; екі және үш таңбалы сандарды бөлуді баған түрінде жазу ыңғайлы екенін көрсету. С\ барысы: І. Қызығушылықты ояту. «Спринт» 1. 1 километрдің жартысы - ? м. (500) 2.1 тоннаның бестен бір бөлігі - ? кг. (200) 3.1 сағаттың алтыдан бір бөлігі - ? мин.( 10) 4.1 километрдің ширек бөлігі - ? м.( 250) 5. 1 сантиметрдің бестен бір бөлігі -? мм. (2) 6. 1 сағаттың ширек бөлігі - ? мин.( 15) ( Сұрақ саны, тақырыптары мұғалімге байланысты ) ІІ. Мағынаны тану. Есіңде болсын! Егер бөлген кезде қалдық қалса, оны үнемі бөлгішпен салыстыру керек. Қалдықпен бөлуді қалай тексеретінін есіңе түсір. 3: 4 =? 35: 40 = ? 6: 7 = ? - Қалай бөлеміз? Неше рет бар? Бір ретте жоқ! 3: 4 = 0 (3) 0 • 4 +3 = 3 35 : 40 = 0 (35) 0•40+35= 35 6 : 7 = 0 (6) 0•7 +6 = 6 Тапсырма: 364:3 = 121 (1)483:2 = 241 (1) 968:3 = 322 (2) 846:4 = 211 (2) 779: 7 = 111 (2) 685:2 = 342 (1) 89:4 = 22 (1) 78: 7 = 11 (1) 57:5 = 11 (2) 360 тг – 4 ашықхат 810 тг- ? ашықхат Ш: 1) 360: 4=90 2) 810: 90 = 9 Ж: 810 тг-ге 9 хат сатып алынды. 6 бумада–180 хат 8 бумада - ? хат Ш: 1) 180: 6 = 30 2) 30х8 = 240 Ж: 8 бумада 240 хат бар. ІІІ. Толғаныс. 6 дм V = 8х2х6 = 96 дм3 2 дм 8 дм Бағалау. Математика. 4- сынып С\ тақырыбы: Сандар. Рим жүйесі. С\мақсаты: сандардың оқылуы, жазылуы, жіктеу; сандар жазылуын Рим жүйесі. С\ барысы: І. Қызығушылықты ояту. 1. Теңдіктің сол жағындағы сандардың арасына теңдік орындалатындай етіп қосу таңбасын қой 44444444 = 500 (444+44+4+4+4 = 500) 2. Мына 1888 санына екі бөлікке бөліңіз. Оның әр бөлігінде 1000 саны болатын болсын. ( 1888 санын дәл ортасын сызықпен бөлу керек ) ІІ. Мағынаны тану. Сан-есептеу мен өлшеудің нәтижесін білдіретін ең негізгі математикалық ұғым. Сандар химия, физика, механика, астрономия және көптеген ғылым салаларында кеңінен қолданылады. Күнделікті өмірде де сандарды үнемі пайдаланамыз. Цифр - сандарды жазу үшін керекті таңбалар. Цифр деген сөздің төркіні арабтың «Әс-сифр» деген сөзінен алынған, ал оның мағынасы - үнді халқының бос орын - «Сунья» деген сөзінің аудармасы екен. Араб сандары: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 араб сандары деп аталады. Араб сандарын үнділер тапқан, кейін келе ол арабтардың арасына тараған. 12 ғ-дың басында Италия ғалымы Фибоначчи латын тілінде жазылған «Есеп шот» деген кітабында үнді сандарын еуропалықтарға таныстырған. Еуропалықтар бұл сандарды арабтардан қабылдағандықтан, мұны араб сандары деп атап кеткен. Араб цифрлары «цифр мәндері олардың жазылуындағы бұрыш сандарына тура келеді» қағидасымен құрылған екен. Бірақ, қазіргі уақытта цифрлар дөңгелектеніп кеткен, ал ертеректе , нөлден басқа цифрлар тік бөліктерден құралған. Яғни, нөлдік – бұрыш жоқ, бірлік –бір бұрыш, екілік –екі бұрыш және т.с.с. Сан – өте ежелгі ұғымдардың бірі. Әр түрлі халықтарда жазудың пайда болуымен қатар санаудың да белгілі бір жүйелері пайда болды.Ондық санау жүйесінен өзгеше,яғни әр таңбаның бір ғана санды білдіруімен сипатталатын санау жүйелері бар.Римдік жүйе сондай жүйенің мысалы бола алады.Мұнда сандарды жазу үшін латын алфавитінің әріптері қолданылады. Рим Цифрлары–таңбалау жүйесінің сандарды белгілеу үшін қолданылатын дәстүрлі атауы. Б.з.б. 500-жылдар шамасында этрускілерде пайда болып, Ежелгі Римде қолданылған. Рим Цифрлары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Кез келген натурал сан осы цифрларды қайталау арқылы жазылады. Егер бұл жағдайда үлкен цифр кіші цифрдың алдында тұрса, онда олар өзара қосылады (қосу принципі), ал егер кіші цифр үлкен цифрдың алдында тұрса, онда кіші цифр үлкен цифрдан алынады (азайту принципі). Соңғы ереже бір цифрды төрт рет қайталап жазбау үшін қолданылады. VІІ=5+2=7, ІX=10–1=9, XІV=10+(5—1)=14, XXL= =50—10—10=30, XXXІІІ=10 +10+10+1+1+1=33, т.б. Рим цифрлары арқылы жазылған көптаңбалы цифрларға арифметикалық амалдар қолдану өте қолайсыз. Қазір Рим цифрлары көп қолданылмайды. 1- I, 5- V, 10- X, 50- L, 100- C, 500- D, 1000- M. ІІІ. Толғаныс Әркім өзінің жасын, туған күнін, салмағын және бойының ұзындығын араб және рим цифрларымен жазуы керек. Үстел үстінде үш стакан шие тұр. Марат бір стакан шиені жеп қойды. Неше стакан қалды? Есептеңіз. 99-97+95-93+91-92+...+7-5+3-1 ХІІ-V=VII, XXXI+XLII=LXXIII M-D=D, L+C=CL Жауаптары: 3 стакан 1 мен 99 сандарының арасында 50 тақ сан. Тақ сандардың айрымын екі-екіден алсақ, 25 жұп бар. Айырымы 2-ге тең. 25*2=50 12 – 5 = 7 , 31 + 42 = 73 , 1000 – 500 = 500 , 50 + 100 = 150. Қорытындылау Математика. 4-сынып С\ тақырыбы: Күрделі теңдеулер . С/ мақсаты: Құрылымы күрделірек теңдеулерді шешу және есептерді теңдеу құру арқылы шығару. С/ барысы: І. Қызығушылықты ояту. Математикалық диктант- спринт: 1. 1 кг неше литрге тең ? (1 л ) 2. 1 ц 20 кг неше кг? ( 120 кг) 3. 2 саг 20 мин неше минут ?( 140 минут) 4. 2 км неше м ? ( 2000 м) 5. 10 дм нешеге см-ге тең ?( 100 см) 6. 10 дм-дің 1\5 неше см ?( 20 см) ІІ. Мағынаны тану.
х•30= 200+10 Мұндай түрдегі теңдеуді шешу үшін, ең алдымен оның қосымша есептеулерін орындап, жеңілдетіп алу керек. ОҢАЙЛАТУ қатар у + 260 =650 + 350 600- х =3•90 6•х = 30+330 у + 260 = 1000 600 – х = 270 6•х = 360 у = 1000 – 260 х = 600 - 270 х = 360׃ 6 у = 740 х = 330 х = 60 810 ׃ у = 30 + 30 +30 810 ׃ у = 90 у = 810 ׃ 90 у = 9 қатар х•30=1000 – 160 54+х=720׃6 880׃у = 535-491 х•30 = 840 54+х=120 880 ׃у =44 х= 840׃30 х= 120-54 у = 880 ׃ 44 х= 28 х = 66 у= 20 қатар у- 85 = 580׃20 а-45=389-254 300 +а =45•20 у- 85 = 29 а-45= 135 300 +а = 900 у= 29+85 а=135+45 а=900-300 у= 114 а=180 а = 600 ІІІ. Толғаныс. Есеп шығару. Ер бала- 14 Қыз бала - ? 45 бала Ш : 45 -14 =31 Ж: 31 ер бала Бағалау. Күні: Оқу ісінің меңгерушісі: Қызықты математика. 3- сынып С\ тақырыбы:Көбейту кестесімен теңдеуді шешу.. С/ мақсаты: Есеп бойынша теңдеу құру және шығару; Мысалдар шығару; С/ барысы: І. Қызығушылықты ояту. Математикалық диктант- спринт: 1. Ең үлкен үштаңбалы сан ? (999 ) 2. Ең кіші үштаңбалы сан ? ( 100 кг) 3. 1 тәулікте неше сағат ? ( 24 сагат) 4. 1•0= ? ( 0) 5. 1 аптада неше күн ? ( 7 ) 6. Көлемнің формуласын жаз ? ( V= α•b•h) ІІ. Мағынаны тану. а) Бірінші күні – 100 мм Екінші күні – х мм 300 мм Ш: 100 + х = 300 х = 300 – 100 х = 200 Ж: 2 к – 200 мм қар түсті. ә) 14 + х = 45 х =45 – 14 х = 31 31 қыз ойнап жүр ІІІ. Толғаныс. « Тез есепте!» 420\6=70 920\2=460 220\2=110 960\3=320 90\2=45 700\20=35 630\90=7 42х20=840 540\90=6 120х4= 480 34х2=68 210\2=105 810\9=90 96\3=32 14х3=42 50\2=25 29х2=58 170х2= 340 Бағалау. Математика. 4- сынып С\ тақырыбы: Ауызша көбейту. С\мақсаты: Білімдерін пысықтау. С \ барысы: І. Қызығушылықты ояту. «Иә-жоқ» математикалық диктант 29 бен 3-тің нәтижесі 87- ге тең. 5 санын 19 есе арттырдық, 85 деген сан пайда болды. 17 мен 5-тің қосындысын 4 есе арттырдық, 98 деген сан шықты. 56-ның жетіден бір бөлігін 12 есе арттырдық, 96 саны шықты. Бірінші көбейткіш 25-тің бестен бір бөлігіне, екінші көбейткіш 11-ге тең. Сонда нәтиже 55-ке тең. 12 мен 8-дің көбейтіндісі 100-ден кем. 57 мен 37-нің айырмасын 4 есе арттырдық. 90 саны пайда болды. Бөлінгіш 72-ге, бөлгіш 20 мен 11-дің айырасына тең. Сонда бөлінгіш 9-ға тең болады. ІІ. Мағынаны тану. 3. Дайындалды-76 кекс Салынды - ? қорапқа – 4 кекстен Қалды – 16 кекс - ? қорап Шешуі: 1) 76 – 16 = 60 2) 60: 4 = 15 (қорап) 3) 16: 4= 4 (қорап) Жауабы: 15 қорап салынды, қалғаны тағы 4 қорапқа салынды. 5. 123х3=369 963:3=321 870+130=1000 423х2=846 996:3=332 12+689= 701 313х3=939 824:2=41248+607= 655 221х4=884 484:4=121 605 – 99 = 50 ІІІ. Толғаныс. «Тир»ойыны. Мұрат- 66 Дулат - 64
- 14 ұпай - 12 ұпай Мұрат : 14+14+14+12+12=(14х3)+(12х2)=42+24=66 ұпай Дулат : 14+14+12+12+12= (14х2)+(12х3) = 28+36=64 ұпай Бағалау. Математика. 4- сынып С/ тақырыбы:Үлестер. С/мақсаты: Көбейту,бөлу кестесін қайталау; Үлестер туралы алған білімдерін бекіту; Интерактивті тақтамен жұмыстануды жалғастыру: Компьютер тәсілдерін сабақ барысына еңгізу: Математика сабағына деген қызығушылықтарын нығайта түсу. Тез есептеуге,жинақылыққа үйрету. С/ барысы: Сабаққа дайындалу. Қызығушылыкты ояту. Апельсинді біз бөлеміз: Бірақ ол біреу, ал біз нешеуміз?! Мына бөлігі қоянға! (Алмасқа) Мына бөлігі маймылға! (Ризаға) Мына бөлігі аюға! (Аймөлдірге біреуі) Ал мынау шы түлкіге?! (Мақсатқа) Мынаны берем суырға ! (Рауанға) Мына бөлігі барыска! (Дильназға) Арыстанға бір бөлік! (Асанға) Қабығы шы? Қасқырға! Жануарлардың әрқайсысына неше бөліктен тиді? Қалай жазып шығамыз? (1/7) ҮЛЕС дегеніміз не ? Әр заттың теңбе – тең бөлінген бөліндісі ҮЛЕС деп аталады. Мағынаны тану. Торт төрт адамға пісірілген.Суреттегі бөліктердің қайсысына қонақтар риза болады? а) 1/6 ә ) 1/5 б) 1/4 Қай суретте мармелад тең алты бөлікке бөлінген? а) ә) б)
6. Есеп шығарамыз: 1- қатар: а) Циркке– 56 билет ?, есе артық Театрға - 8 билет ?, есе кем Ш: 56 : 8 = 7 Ж: циркке амфитеатрға қарағанда 7 есе артық билет сатылды. театрға партерге қарағанда 7 есе кем билет сатылды. 2- қатар: ә) Циркке - ?, 7 есе артық Театрға – 8 билет Ш: 8 х 7 = 56 Ж: Циркке 56 билет сатылды. 3- қатар: б) Циркке -56 билет ? билет Театрға – 8 билет Ш: 56 + 8 = 64Ж: Барлығы 64 билет сатылды. Қатармен жұмыс: 1 2 3 1-қатар: (6+10) : 2+5 = 13 3 1 2 2-қатар: 50+(98-90)*2 = 66 3 1 2 3-қатар: 850-(2*6+120) = 718 Бағалау. Дидактикалық материалдар Математикалық сөзжұмбақтар Сөзжұмбақ “ Еркем – ай ” Көлденеңінен : 1. Қой өз төлін қалай еркелетеді ? 2. Сиыр өз төлін қалай еркелетеді ? 3. Мысық қалай еркелетеді ? 4. Түйе баласын жақсы көргенде қалай атайды ? 5. Жылқы қалай жақсы көреді ? 6. Ешкі қалай жақсы көреді ? 7. Қабан қалай жақмы көледі ? 8. Ит қалай жақсы көреді ? ҚОСЫЛҒЫШ Жауаптары: 1. Қоңырым , 2.Торпағым , 3.Соқырым , 4. Боташым , 5. Құлыным , 6. Лағым , 7. Торайым , 8. Күшігім. Сөзжұмбақ “ Халық шығармашылығы ” Тігінен: 1 Қазақ қаздарының бұрымына тағатын әшекейі. 2 Өнер саласы . 3 Заттарды нақыштаудағы нақты өрнек түрі. 4 Үрлеп тартылатын аспап. 5 Зергерлердің затты әсемдеу әдісі. 6 Айт мейрамында айтылатын ән. Ш Е Ң Б Е Р Жауаптары: 1.Шолпы, 2.Театр, 3.Таңдай, 4.Сыбызғы, 5.Бедерлеу, 6.Жарапазан . Сөзжұмбақ “ Туыстық атаулары ” Көлденеңінен: 1. Ағайынды адамдардың әйелдері . 2. Бірге туған апалы-сіңілі кісілердің балаларының туыстық атауы 3. Әйел адамының жасы кіші туысы. 4. Құда-құдағиларға киім ретінде берілетін сыйлық. 5. Қыз беріп, қыз алған екі елдің күйеу мен келінге қатысы. 6. Күйеу мен келіннің ата-енелері . 7. Ата-ана үшін баласының әйелі. БӨЛІНДІ Жауаптары: 1. Абысын, 2. Бөле, 3. Балдыз, 4. Киіт, 5. Қайын, 6. Құда, 7. Келін. Сөзжұмбақ “ Бөлгіш ” Көлденеңінен: 1. Бөлудің компаненті . 2. Аласаға қарсы ұғым 3. 5*10 нешеге тең болады . 4. Бөлудің компаненті . 5. Геометриялық фигура . 6. Геометриялық фигура . БӨЛГІ Ш Жауаптары: 1. Бөлгіш, 2. Биік, 3.Елу, 4. Бөлінгіш, 5. Тікбұрыш, 6. Шеңбер. Сергіту сәттері Тербеледі ағаштар Алдымнан жел еседі Кіп- кішкентай ағаштар Үп- үлкен боп өседі. Оң қолымда бес саусақ Сол қолымда бес саусақ Қосып едім екеуін Болып шықты он саусақ Сағаттың тіліндей Иіліп оңға бір Сағаттың тіліндей Иіліп солға бір Оң аяқ, сол аяқ Оң аяқ, сол аяқ Жаттығу оңай-ақ. Орнымыздан тұрамыз Қолымызды ұрамыз Алға қарай бір адым Артқа қарай бір адым Оңға – солға бұрылып Орнымызды табамыз Біз орманда келеміз Күн бұлттанды Жаңбыр жауды Жаңбыр қайта жауды Күн басылды Қабағымыз айдай ашылды. Шаршаса қолымыз Оңымыз, солымыз Былай – былай ойнаймыз Күш жігерді жинаймыз Санамақтар Орманда кірпі келеді, Саңырауқұлақтар тереді, Кездесті міне керекті Екеуі – қайың астында Біреуі – терек қасынан. Қанша олар болмақ есепте Тоқылған салса себетке? Алты қонжық орманға, Бара жатты қорбаңдап. Әрі қарай бармады, Жауабын тез айт Қанша қонжық кетті алда? Алдында есік күшік отыр, Күнге төсін тосып отыр. Тағы бірі келді шауып, Қатарласты ебін тауып. Енді қанша күшік болды? Пісіп тұрған төрт алмұрт Қызығатын көрген жұрт Екі алмұртты бұтақтан Алып жеді Мұратхан Қанша қалды алмұрттан? Зауза қоңыз болған екен, Бұта түбін қылған мекен Ұл мен қызы, әке, шеше,- Сонда қоңыз нешеу екен? жүктеу/скачать 1,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|