Сабақ тақырыбы: Балықтарға жалпы сипаттама. Шеміршекті және сүйекті балықтар класы. Өткізген: биология мұғалімі Букубаева Дидар Темирхановна Ақмола облысы Көкшетау қаласы №17 орта мектеп
Үй тапсырмасын тексеру
1.Қандай жануарларды желілілер деп атайды? 2.Желілілердің қандай тип тармағы бар? 3.Жақсүйексіздер дегеніміз не.? 4.Денелерінің температурасына қарай жануарлар нешеге бөлінеді?
“Таза тақта” әдісі
Сөздерді үш тілде айту:
қазақша,
орысша,
ағылшынша.
Әрбір дұрыс жауап 1 балл.
Жұппен жұмыс: берілген тізбектен желілі жануарларға тән белгілерін теріп жазыңдар. 2 минут
А) қаңқа сыртқы, хитинді немесе ақтәсті
Ә) қанқа ішкі, желілі немесе сүйекті
Б) жануарлар сәулелі симметриялы
В) екіқабатты жануарлар
Г) жануарлар екіжақты симетриялы
Ғ) үшқабатты жануарлар
Д) қанайналым жүйесі тұйық
Ж) қанайналым жүйесі ашық
З) бас миі көбінде жақсы дамыған
И) Жүрегі құрсақ жағында орналасқан
Құрғақ жерге жатпаған,
Судың іші мекені.
Тұла бойын қаптаған,
Теңгелері жетеді
Балықтарды
зерттейтін ғылым ихтиология
деп аталады.
Қазіргі таңда балықтардың 20000-нан астам түрі бар.
Сабақтың мақсаты:
а) білімділігі: оқушыларға балықтарға жалпы сипаттама беру.
Балықтардың сыртқы құрылысы бойынша зертханалық жұмыс арқылы білімдерін қалыптастыру.
ә) дамытушылығы: оқушылардың ой - өрісін,
іздену қабілетін, іскерлігі мен танымдық белсенділігін, зейінін, шығармашылығын дамыту.
б) тәрбиелігі: оқушыларды табиғатты қорғауға,
ізденімпаздыққа және ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Жүйедегі орны:
Дүние: Жануарлар-Животные-Аnimals
Дүние тармағыКөпжасушалылар-
Многоклеточные- Multicellular
Тип: Желілілер-Хордовые-Chord
Тип тармағы: Омыртқалылар-Позвоночные-
Vertebrotes
Класы: Балықтар-Рыбы-Fish
Класс тармағы:1. Шеміршекті-Хрящевые
рыбы-Cartilaginous
2. Сүйекті-Костные рыбы-Boni
fish
Балықтар екі класс тармағына бөлінеді
Шеміршекті-
Хрящевые-
Сartilaginous
Сүйекті-
Костные-
Bonu
Тапсырмалармен жұмыс «Түртіп алу» әдісі
а)Терминологиялық жұмыс;
ә) дәптермен жұмыс; Жаңа сөздерді, терминдерді қазақша, орысша, ағылшынша жазып алады
Балықтың сыртқы құрылысы
Зертханалық жұмыс №5
1.Балықтың
сыртқы
құрылысы
және
жабыны
2. Балықтың
сезім
мүшелері
3. Жүзбе
қанаттарының
орналасуы,
түрлері
Балықтың сыртқы құрылысы
Тұлға-
Туловище-
Trunk
Басы-
Голова-
Head
Құйрығы-
Хвост -
Tail
Жүзбе қанаты-
Плавники –
Fins
Қабыршақтары-
Чешуя-
Scale
Есту мүшесі
Орган слуха
Оrgana audites
Бүйір сызығы-
Боковая линия-
Laterol line
Танау-
Ноздри-
The nostrils
Ауызы-
Рот-
Mouth
Көзі-
Глаза-
Eues
Желбезек қақпақшалары
Балықтар туралы қызықыты мәліметтер
Балықтар жер жүзінде 450 млн жыл бұрын пайда болды.
20000 астам балықтар түрі бар
Мөлшері 7,5 мм-ден 20 м дейін
100 жылға дейін өмір сүреді
Салмағы 15 мг -нан 20 тоннаға дейін
Жүзу жылдамдығы 130 км/сағ. дейін
7 000 м тереңдікте тіршілік ете алады 50 градус температурада
Иыс сезуі 3-4 км шақырымда
Логикалық есеп
Аю күнде алдыңғы күнге қарағанда алты балыққа артық жейді. Бес күнде ол 100 балық жеді. Бірінші күні аю неше балық жеді?
Жауабы:
8 балық
Х + (Х+6) + (Х+12) + (Х+18) + (Х+24) = 100
100 – 60 = 40
5х = 40
Х = 8
Үй тапсырмасы:
§ 33
Оқу, сурақтарға жауап беру. Жаңа ұғымдарды жаттау.
