Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
жануарлар экологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- (Сатеіш /егиз Рггеуі.), қүлан (Ецииз һетіопиз Раіі), қарақұйрық (Сазеііа зиһ^итгоза СиЫі.)
| (Віагіпа һгеуісашіа)
деп аталатын жәндікжемір сүткоректілердің сілекей безінің қүрамьшда жэндіктерді салдық (иаралич) күйге үшырататын улы зат болатындықтан, аулаған жэндігі 3-5 күнге дейін шала жансар күйде тірі жатады. Қорегінің артық қалған бөлігін шірітпей сақтау үшін осылайша шала жансар сақгау оларға пайдалы екені түсінікті. 86 14-сурет. Помпил атты паразит жарғаққанапы жэндік бізгек тұмсыгын өрмекшінің жүйке туйнегіне түйреп уын шашып жатқан кезі. (Жан-Анри Фабр (1962) бойынша) Эволюциялық даму барысында жемтік жануарларда жыртқыштардың аулау эдіс-эрекеттеріне кдрсы өзін қүтқаруға бағытталған мінездер қалыптасып жетіледі. Жыртқыштардың шабуылына шалдыклаудьгң бір түрі- сактық , сезімтаддық. Кеміргіпггер жайылымға шығудан бұрын інінен басын ғана қылтитып шыгарады да үзақ уақыт төңіректі байқап отырып қауіп-қатер жоқ болса ғана інінен шығып қоректене бастайды, інінен ұзап кетпейді, бір-екі рет шөп жұлып жей салады да тікесінен тік тұрып төңірегІн аңыстайды. Монғолиядағы Гобидың шөлінде тіршілік ететін жабайы түйе (Сатеіш /егиз Рггеуі.), қүлан (Ецииз һетіопиз Раіі), қарақұйрық (Сазеііа зиһ^итгоза СиЫі.) қатарлы жануарларды қаскыр бұл шөлде өте сирек кездесетін бастау судың төңірегінде аңдып жатып ұстап жейді. Ал қасқырдан запыс болған бұл жануарлар бастау суга жақындаудан бұрын, судың төңірегінде жасырынған касқырдың барын, не жоғын білу үшін таяп келіп бірнеше рет кері бұрыла қашып барып артына бұрылып карап тұрады. Осылайша бірнеше қайталап барып қасқыр білінбесе суға тұмсыгын тигізе бере қайтадан үркіп кері бұрылады да судан алысырак барып біраз уақыт аңыстап түрады. Осындай еақгық эрекеттерді жасаган кезде егер қаскыр бар болса дегбірсізденіп, жасырынған орнынан атып түрады да өзін білдіріп алады. Мұндай қатерлі кезде жемтікпк жануарлар үиірімен жүреді жэне үйірдің алдында ең сақа, мықтылары жүріп үйірге жеіекшілік С ТС Д І. ё Сондай-ақ аркар, тауешкілер үйірімен жусап, үйықтаган кезде ең сақ, тэжірибелі біреуі үйыктамай үйірді күзетіп түрады, егер 87 жыртқыштан қауіп білінсе, пыскырыи белгі береді де қатерден кұтылуга ең оңтайлы жаққа бастап қашады. Жемтік жануарларда жырткыштан жасырыну мінездері кеңінен өріс алған. Қорғаныш реңі арқылы жырткыиггарға көрінбей немесе оларды адастьфып жасырыну кең таралған. Қорғаныш реңді жасырғыш немесе криптлық жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|