Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология



Pdf көрінісі
бет124/240
Дата08.02.2022
өлшемі6 Mb.
#122639
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   240
Байланысты:
Цитология және гистология оқу құралы 2017 - лаб. сабақ

1.
 
 Телобластикалық 
2.
 
 Энтероцелдік 
Телобластикалық – гаструляция кезінде бірінші реттік ішек қуысының 
екі жағында, бластопорға жақын жерде бір – бірден ірі жасушалар – 
телобластар пайда блады, олардан кішкене жасушалар бӛлініп мезодерма 
дамиды. Бұл әдіс бірінші реттік ауыз қуыстыларға тән. 
Энтероцелдік – бұл кезде бірінші реттік ішек немесе гастроцелдің екі 
жағынан қалташықтар пайда болады. Олар бірте – бірте ішектен бӛлініп, 
кӛбейіп, екі ұрық қабатының арасына орналасып мезодерма түзеді. Бұл 
әдіс хордалыларға тән. Міне осы әдістермен 3 ұрық жапырақшасынан 
тұратын гаструла сатысы қалыптасады. Мезодермалық ӛсіндінің куысы 
дененің екінші реттік қуысы немесе 
целом
деп аталады. 
Мезодерма этодерма және энтодерма сияқты клеткалардың тұтас 
қабаты емес. Оның компоненттерінің миграцияланатын қабілеті бар және 
мезенхима деп аталатын құрылымды, ұрықтық дәнекер ұлпасын құрайды. 
Энтодерма мен мезодермадан дамыған мезенхиманы эндомезенхима деп 
атаса, эктодермадан дамығандарын эктомезенхима дейді. 


95 
Омыртқалыларда эндомезенхимадан ересек организмнің дәнекер 
ұлпаларының әр түрлері, қан тамырлары мен бірыңғай салалы бұлшық ет, 
қанның клеткалары дамиды. Экзомезенхимадан висцералдық қаңқаның 
бәріне дерлігі, пигменттік клеткалар, микроглия мен дерманың бір бӛлігі 
түзіледі. Сонымен, гаструляция аяқталғаннан кейін хордалыларға тән дене 
құрылысының жалпы жоспары анықталады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   240




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет