Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология
жүктеу/скачать 6 Mb. Pdf көрінісі
|
Цитология және гистология оқу құралы 2017 - лаб. сабақ
| қалдық денешіктер
деп атайды. Қалдық денешіктер органелла емес, олар қосымшаларға жатады. Кейде фагосомадағы зат толығымен қорытылып, фагосома мембранасы тарап кетеді. Мембрана қалдықтары Гольджи кешеніне барып жаңа мембраналар түзуге қолданылады. Екінші реттегі лизосомалар ӛзара немесе алғашқы лизосомамен қосылыс түзулері мүмкін. Бұл жағдайда ӛзгеше екінші реттегі лизосомалар – мультивезикулярлы денешіктер пайда болады. Жасуша орталығы (центриоль) - мембраналық құрылымы жоқ екі центриольдан тұратын ультрамикроскопиялық органелла. Жануарлар мен тӛменгі сатыдағы ӛсімдіктердің жасушаларының бӛлінуіне қатысады. Клетка орталығын 1875 жылы Гертвиг ашқан . Эдвард ван Бенеден 1876 жылы аскарида жұмыртқасының митоз процесін зерттеу барысында жасуша жиегіндегі кішкене жұмыр денешіктерді байқап, оларды «полярлы немесе орталық денешіктер» деп атаған. 42 Гистологиялық препараттарды темір гемотоксилинмен бояу әдісін ашқаннан кейін, жасуша орталығы центросома, немесе центросфера деп аталатын жұмыр массаның ортасында орналасқан екі хромофильді денешіктерден – центриольдардан тұратыны анықталды. Центриольдің диаметрі 0,1-0,5 мкм, ұзындығы 0,3-0,6 мкм цилиндр тәрізді денешік, қабырғасы бір-біріне параллель орналасқан микротүтікшелердің 9 триплетінен тұрады. Әртүрлі жасушалардағы түтікшелердің саны тұрақты. Центриольдің микротүтікшелер жүйесінің формуласы 9+0 немесе (9х3)+ 0. Интерфазалық жасушада бір-біріне перпендикуляр орналасқан екі центриоль болады. Әрбір жеке центриольді құрылымсыз немесе жіңішке талшықты матрикс қоршап тұрады. Центриольдер кірпікшелер мен талшықтардың негізінде орналасып базальді денешіктерді құрады және бӛлініп жатқан жасушаларда бӛліну ұршығын қалыптастыру функциясын атқарады. жүктеу/скачать 6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|