Жеке микробиология

Медициналық маңыздылығы жоғары вибриондар - Vіbrіo cholerae, V.parahaemolytіcus, 

V.vulnіfіcus. 

Vіbrіo  cholerae  -  тырысқақ  ауруының  қоздырғышы.  Тырысқақ  ауруы  -  аса  қауіпті, 

қатерлі жағдайға әкелетін, ауыр өтетін инфекция. Еуропа медицинасы тырысқақпен Х1Х 

ғасырдың бірінші жартысында ғана танысты; ал оған дейін тырысқақ Үндістан аймағында 

эпидемиясы  байқалған.  Тырысқақ  ауруының  эпидемиологиялық  ерекшелігі  -  соғыс 

шайқастар  кезінде  ауру  көтеріледі.  Аурудың  кең  таралуы  Ұлыбританияның  Индия  мен 

Орталық  Шығыс  аймағына  колониялық  экспансиялауы.  Батыс  Еуропа  мен  Ресейге 

тырысқақ  поляктардың  көтерілісі  кезінде  (1830-1830)  тіркелді. Қоздырғыштың Еуропаға 

таралу жолдары - Таяу Шығыс (Левант, Анатолия), Египет және Жерорта теңізі порттары. 

Тырысқақты  зерттеу  үшін  египетке  2  экспедиция  жасақталған  -  француздар  (Ру,  Нокар, 

Штраусс, Тюйе) және немістер (Кох, Гаффки, Фишер, Тресков). Зерттеу барысында Луи 

Тюйе  ауруды  жұқтырып  алып,  қайтыс  болады.  Немістердің  экспедиция  зерттеу 

қорытындысы  -  1883  жылы  тырысқақ  вибрионың  тапқаны  (“Кох  үтірі”).  Кох  ұсынысы 

бойынша  бактерияларды  бөлу  үшін  тығыз  қоректі  ортаға  екті  (шыныда  желатина 

құйылған орта). Тырысқақ вибрионы табылған соң көптеген гемолитикалық вибриондар 

анықталған,  олар  патогенді  емес.  Осылай  вибриондарды  бөлуін  Готшлих  ерлі-зайыптар 

жоққа  шығарды,  себебі  1906ж  Египетте  Эль-Тор  стансасында  олар  Меккеге  қажылыққа 

барған  мұсылмандардың  қайтыс  болған  организмдерінен  гемолитикалық  вибриондар 

тапқан.  1939ж  Сулавеси  аралында  (Индонезия)  осы  қоздырғыштар  тырысқақ 

эпидемиясын  тудырған,  ал  кейін  тырысқақтың  жетінші  пандемия  қоздырғышы  екендігі 

дәлелденді.  1993  ж  мәліметтер  бойынша  Оңтүстік-Шығыс  Азияда  тырысқақ  ауруының 

қозғаны тіркелген, қоздырғышы вибрионның 0139 серовары (Бенгал).  

 

Морфологиясы 

Тырысқақ  вибрион  клеткасының  көлемі  1-3.0х0.2-0.4  мкм,  бір  талшығы  бар,  ол 

чехолмен  қапталған  және  өсіндісі  бар.  Вибрионның  морфологиясы  құбылмалы:  тығыз 

қоректік  ортада  өскен  колониялардан  жасалынғын  жұғында  пішіні  таяқша  секілді. 

Крахмал қосылған ортада вибрионның пішіні жылдам өзгеріліп отырады. Вибриондар өте 

қозғалғыш  келеді  және  оны  анықтау  -  манызды  диагностикалық  белгі.  Тинкториалық 

қасиеттері  энтеробактерияларға  ұқсас,  вибриондарды  түрлі  анилин  бояулармен  бояуға 

болады. Жиі қолданатын бояулар: сулы Пфайффер фуксині немесе Циль бойынша карбол 

фуксинімен.  

23 

 

жүктеу/скачать 1,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: