Жиымдар (массивтер)

Жиымның типі:

• Сандық
• Тіркестік
• Символдық
• логикалық

• Власова О.А. СОШ №5, Елабуга

Жиым түрлері:

• Бірөлшемді
• Екіөлшемді
• Көпөлшемді т.б

• Власова О.А. СОШ №5, Елабуга

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Мысалы: көбелектер;

• Бірөлшемді жиым ұғымы

• гүл алқабы;

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Бірөлшемді жиым ұғымы

• Бір аптаға арналған температура кестесі

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Жыимдар

• Жиым – ортақ атпен және типпен біріктірілген, нөмірлері бойынша реттелген мәндердің жиыны.

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Жиым сипаттамасы:

• A[I]

• АТЫ

• [индексі]

• Жиымдар

• Жиым элементінің түрі

• Жиымның аты

• Жиымның көлемі

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Жиымдар

• A

• жиым

• 3

• 15

• жиым элементінің
• НОМЕРІ
• (ИНДЕКСІ)

• A[1]

• A[2]

• A[3]

• A[4]

• A[5]

• Жиым элементінің
• МӘНІ

• A[2]=10

• 2 жиым элементінің
• НОМЕРІ (ИНДЕКСІ)

• 10 жиым элементінің
• МӘНІ

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Паскаль тіліндегі жиым сипаттамасы

• бүтін санды жиым:

• аты

• бастапқы индекс

• соңғы индекс

• Элемент түрі

• Const N=5;
• var A: array[1..N ] of integer;

• var A : array[ 1 .. 5 ] of integer ;

• Константа арқылы көлем:

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Жиымды толтыру

• пернетақтадан;
• кездейсоқ сандар датчигі көмегімен;
• фурмулалар көмегімен.

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Жиымды толтру

• Мысал А жимын пернетақтадан толтыру

• a[1] =
• a[2] =
• a[3] =
• a[4] =
• a[5] =

• 13
• 10
• 15
• 20
• 25

• for i:=1 to 5 do
• begin
• write('a[', i, ']=');
• read ( a[i] );
• end;

• пернетақтадан

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Жиымды толтыру

• Кездейсоқ сандармен

• 0 ден 1-ге дейінгі айқын сан
• random

• for i:=1 to 10 do
• begin
• a[i]:=random(101); { 1 ден 100-ге дейінгі сан}
• end;

• [0, M-1] интервал аралығындағы сан
• random (М)

• [a, b] интервал аралығындағы сан
• random (b-a+1)+a

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Жиымды толтыру

• Формуланың көмегімен

• Мысал. 10 саннан тұратын бірөлшемді жиымды b[i]:=i*3 формуласы бойынша толтыру .

• var b: array [1..10] of integer;
• i: integer;
• begin
• for i:=1 to 10 do
• b[i]:=i*3;
• end;

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Жиымды шығару

• writeln('Жиым А:');
• For i:=1 to 3 do
• write (А[i]:4);
• End;

• 3 элементтен тұратын А жиымы үшін:

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Экранда

• А Жиымы:
• 4 5 7

• Жиымды шығару

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Максималды элемент

• Есеп: жиымдағы максималды элементті табу.
• Алгоритм:

• Ең үлкен

• max

• max

• max

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• { бірінші элемент, максималды деп есептейміз }
• for i:=2 to N do
• if a[i] > { максималдыдан } then
• { жаңа максималды элементті есте сақтау a[i] }

• Максималды элемент

• Максимал элементтің номері

• max := a[1]; { біріншісі, максимал деп санайық }
• iMax := 1;
• for i:=2 to N do { қалғандарын тексереміз }
• if a[i] > max then { жаңа максимал таптық}
• begin
• max := a[i]; { есте сақтау a[i] }
• iMax := i; { есте сақтау i }
• end;

• Қосымша: максимал элементтің номерін табамыз.

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Бағдарлама

• const N = 5;
• var a: array [1..N] of integer;
• i, iMax: integer;
• begin
• writeln(' Алғашқы жиым:');
• for i:=1 to N do begin
• a[i] := random(100) + 50;
• write(a[i]:4);
• end;

• [50,150) интервал аралығындағы кездейсоқ сан

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• iMax := 1; {біріншісі, максимал деп санаймыз}
• for i:=2 to N do {қалғандарын тексереміз }
• if a[i] > a[iMax] then { жаңа максималды}
• iMax := i; {есте сақта i }
• writeln; {келесі жолға көшу}
• writeln('Макс.элемент a[', iMax, ']=', a[iMax]);
• end.

• Максималды іздеу

• Макс.элементті шығару

• Бағдарлама /жалғасы

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Pascal программалау тілінде берілген бүтін сандар жиымы көлемі 30 элемент болатын, басқа жиымнан, оның элементтерінің мәні бірінші жиымның мәндерінің модульдері болған жағдайдағы алгоритм құру.

• Есептер шығару үлгісі

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• A

• жиымы

• A[1]<0?

• A[2]<0?

• B жиымы:
• 5 10 5 20 25

• Есептер шығару үлгісі

• жоқ

• иә

• A[3]<0?

• иә

• A[4]<0?

• A[3]<0?

• жоқ

• иә

• Алгоритм:

Бағдарлама

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• var a,b:array[1..30] of integer; i:integer;
• begin
• for i:=1 to 30 do
• begin
• write('a[',i,']=');
• read(a[i]);
• end;

Бағдарлама

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• for i:=1 to 30 do
• if a[i]<0 then
• b[i]:=-a[i] else b[i]:=a[i];
• readln;
• for i:=1 to 30 do
• write(b[i]:4);
• Writeln;
• readln;
• end.

• Теріс таңбалы элементтерді оңға алмастыру

• В жиымын шығару

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Бірөлшемді жиымның (жалпы көрінісі)

• Сипаттамасы:

• const N = 5;
• var a: array[1..N] of integer;
• i: integer;

• for i:=1 to N do begin
• write('a[', i, ']=');
• read ( a[i] );
• end;

• for i:=1 to N do a[i]:=a[i]*2;

• writeln('Массив A:');
• for i:=1 to N do write(a[i]:4);

• Элементтік операция:

• Экранға шығару:

• Пернетақтадан енгізу:

• Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

• Бірөлшемді жиымдар

• Осы сабақта біз таныстық:
• - бірөлшемді жиым ұғымымен;
• жиым сипаттамасын қарастырдық;
• бірөлшемді жиымды енгізу және шығару;
• есептер шығару үлгісін қарастырдық.

• Сау болыңыздар!!!