Протромбиндік уақыт (PT) сынағы қанның сұйық бөлігінің ұюына кететін уақытты өлшейді. Қанның бұл сұйық бөлігі плазма деп аталады. Қанның ұюы қан кетуді тоқтату үшін қан мен ақуыздардың қатты массаға айналуын білдіреді
Қанның ұюына орташа уақыт 10-14 секунд. Егер сіздің қаныңыз баяу немесе одан да жылдам ұйыса, сізде ұю проблемасы болуы мүмкін. Егер сіздің дәрігеріңіз бұған күдіктенсе, ол PT тестін ұсынуы мүмкін.PT сынақтарының ең көп тараған себебі, егер сіз қанды сұйылтатын варфаринді қабылдасаңыз, қан деңгейін бақылау болып табылады.Варфарин қан ұйығыштарының алдын алу үшін қолданылады. Қан ұйығыштары терең веноздық тромбоз немесе өкпе эмболиясы сияқты ауыр жағдайларды тудыруы мүмкін
Гемоглобин
Ер адамдарда 130-160 г/л, әйелдерде 120-140 г/л Гемоглобин (Hb) –бұл оттегі тасымалдауға қабілеті бар, темір атомы бар белок (ақуыз). Гемоглобин эритроциттерде болады. Гемоглобин өлшем бірлігі грамм/литр. Гемоглобин деңгейі қалыпты болу ағза үшін маңызды, себебі гемоглобин жетіспеу кезінде ағзада оттегі жетіспеушілігі байқалады.
Гемоглобин жоғарылау себебі:
Сусыздану (су ішудің азаюы, шөлдеу, бүйрек жұмысының бұзылуы, қант диабеті, көп мөлшеде құсу және іш өту, зәр айдағыш заттарды пайдалану);
Жүректің немесе өкпенің туа пайда болған ақауы;
Жүрек немесе өкпе жетіспеушілігі;
Бүйрек аурулары (бүйрек артериясының стенозы, қатерсіз ісіктер)
Қан түзу ағзаларының аулары (эритемия);
Эритроциттер
Ол құрамында гемоглобин барқандағы қызыл түйіршіктер. Ерлердегі қалыпты мөлшері – (4.0–5.1) * 12-10/л, әйелдерде – (3.7–4.7) * 12-10/л. Денсаулығы мықты адам биік таулы аймақтарда болған кезде және жүрек ақауы, бронх, өкпе, бауыр мен бүйрек ауруларында эритроциттер шамадан тыс артады. Кейде ол ағзадағы стероидті гормондар шектен тыс артқанда орын алады. Ал эритроциттер жетіспеушілігі – қаназдық, созылмалы қабыну процестері, қатты қансырау белгісі. Кейде жүктіліктің соңғы кезеңінде болады.
Тромбоциттер
Қанның ұюына жауап беретін жасушалар тромбтардың түзілуіне қатысады. Қалыпты саны – (180–320) * 10-9/л. Егер олар нормадан көп болса, туеркулез, ойық жаралы колит, бауы циррозына шалдығуыңыз мүмкін. Мұндай көрсеткіш отадан кейін немесе гормондық дәрі-дәрмек салдарынан да болуы мүмкін. Ішімдік әсерінен, ауыр метталдардан улану, қан аурулары, бүйрек және көкбауыр жетіспеушілігі,гормондық ақаулар кезінде нормадан төмен көрсеткіш көрсетеді. Жәнә нтибиотиктер, зәр айдайтын дәрі-дәрмек, дигоксин, нитроглицерин, гормондар әсері болуы да ықтимал.
