Жұмыс бағдарламасы «Экология және тұрақты даму»

Ерекше қорғалатын табиғи территориялардың қандай ұйымдастыру формасының анықтамасы берілген: «Мемлекеттік табиғи қорықтар құрамына кіретін және биосфералық процесстерді зерттеуде фондтық қорық – эталондық объектісі ретінде қолданылатын, территориялардың учасклері»:

В) Фондық қорық.

С) Табиғи ұлттық саябақ.

D) Қорғалым

E) Дендрологиялық саябақ және ботаникалық бақшасы.
$$$ 227

Ерекше қорғалатын табиғи территориялардың қандай формасының анықтамасы берілген: «Ғылыми, экологиялық, мәдени және эстетикалық бағасы бар уникалды және ерекше қайта қалпына келмейтін табиғи объектілер»:

А)Табиғи ескерткіш.

В) Қорық.

С) Биосфералық қорық.

D) Қорғалым

E) Дендрологиялық саябақ
$$$ 228

Қазіргі кезде Қазақстанда қанша ботаникалық саябақ жұмыс істеуде:

А) 3

В) 5

D) 9

Шығыс Қазақстан территориясында қанша қорық орналасқан:

А) 1

В) 3

D) 4

Ерекше қорғалатын табиғи территориялардың қандай ұйымдастыру формасы Баянауылдың әсем кешендерін қорғау үшін қолданылады:

А) Қорық.

В) Қорғалым.

С) Табиғи ескерткіш.

D) Ұлттық саябақ.

E) Ботаникалық саябақ.
$$$ 231

Шығыс Қазақстан территориясында қандай қорық орналасқан:

А) Батыс Алтай.

В) Үстірт.

С) Ақсу-Жабағалы

D) Барсакелмес.

E) Наурызым.
$$$ 232

Қазақстандағы ең бірінші қорықты ата:

А) Батыс Алтай.

В) Үстірт.

С) Ақсу-Жабағалы.

D) Барсакелмес.

E) Наурызым.
$$$ 233

Қазақстандаға ең алғашқы қорық қандай жылы ұйымдастырылды:

А) 1816

В) 1916

D) 1936

Болжамға сәйкес жер бетіндегі халықтың саны қаншаға келгенде тұрақтану керек:

А) 6 млрд. адам.

В) 10-12 млрд. адам.

С) 8 млрд. адам.

D) 7 млрд. адам.

E) 12-15 млрд. адам.
$$$ 235

Қазіргі кезде жер бетіндегі халық саны қанша:

А) 10 млрд. адам.

В) 8 млрд. адам.

С) 6 млрд. адамнан астам.

D) 5 млрд. адамнан аз.

E) 12 млрд. адам.
$$$ 236

Планетадағы орман массивтерінің жалпы ауданы шамамен құрайды:

А) 10,5 млрд. га

В) 9,8 млрд. га

С) 5,5 млрд. га

D) 4,0 млрд. га

E) 2,2 млрд. га

$$$ 237

А) 2 %

С) 4 %

E) 6 %

Қазіргі кезде дүние жүзінде автомобиль саны қанша:

А) 6 мың

В) 2 млрд.

С) 250 млн.

D) 100 мың

E) 500 млн.

$$$ 239

А) Көмірсутектер.

В) Күкірт диоксиді.

С) Қорғасын.

D) Иісті газ.

E) Бензапирен.

$$$ 240

Семей сынақ полигонының қызымет жасаған кезеңі:

А) 1938-1988 жж.

В) 1949-1989 жж.

С) 1965-1995 жж.

D) 1970-2000 жж.

E) 1947-1987 жж.

7 вариант

$$$ 241

Семей полигоны қызымет жасаған жылдары қанша ядролық қару-жарақ сыналды:

А) 250.

В) 370.

D) 470.

$$$ 242

А) 1960 ж.

В) 1970 ж.

С) 1992 ж.

D) 1990 ж.

E) 1980 ж.

Қандай конференцияда маңызды және негізгі документ «21 ғасыр күн тәртібі» қабылданды:

А) 1987 ж., Норвегия.

В) 1992 ж., Рио-де-Жанейро.

С) 1997 ж., Нью-Йорк.

D) 2002 ж., Йоханнесбург.

E) 2003 ж., Мәскеу.
$$$ 244

«Қоршаған орта және дамуы туралы БҰҰ декларациясы» қай жылы қабылданды:

А) 1962.

В) 1972.

D) 1992.

Қай жылы және қай жерде рет қоршаған орта және дамуы туралы БҰҰ-ның екінші конференциясы өткізілді:

А) 1987 ж., Норвегия.

В) 1992 ж., Рио-де-Жанейро.

С) 1997 ж., Нью-Йорк.

D) 2002 ж., Йоханнесбург.

Е) 2003 ж., Мәскеу.
$$$ 246

Қай Саммитте Қазақстан Республикасының президенті

Н.А. Назарбаев «Экономикалық өсім тек әлеуметтік даму және экологиялық қауіпсіздік жағдайында» баяндамасымен шықты:

А) 1987 ж., Норвегия.

В) 1992 ж., Рио-де-Жанейро.

С) 1997 ж., Нью-Йорк.

D) 2002 ж., Йоханнесбург.

E) 2003 ж., Мәскеу.

Экологиялық заңдылықтың негізгі даму кезеңдерін атаңыз:

А) Бірінші, екінші, үшінші.

В) Пайда болуы, қалыптасуы, дамуы.

С) 19 ғасыр, 20 ғасыр, 21 ғасыр.

D) Консервативтік, табиғиресурстық, экологиялық.

E) Биологиялық, экологиялық, техникалық.
$$$ 248

«Экологиялық құқық» деген түсініктің ең дұрыс анықтамасын табыңыз:

А) Бүгінгі ұрпақтың мүддесіне сәйкес қоршаған ортаны жақсатру мақсатында қоғам мен табиғаттың арасындағы өзара қоғамдық қатынастарды қадағалайтын құқық нормаларының жүйесі.

В) Бүгінгі және ертеңгі ұрпақтың мүддесіне сәйкес қоршаған ортаны сақтау, салауаттандыру мен жақсарту мақсатында қоғам мен табиғат қарым-қатынасы сферасындағы өзара қоғамдық қатынастарды қадағалайтын құқық нормаларының жүйесі болып табылатын құқық саласы.

С) Ертеңгі ұрпақтың мүддесіне сәйкес қоршаған ортаны сақтау мақсатында қоғам мен табиғиттың арасындағы өзара қарым-қатынастарды қадағалайтын құқық саласы.

D) Қоршаған табиғит ортасын сақтау, салауаттандыру мен жақсарту мақсатында қоғам мен табиғаттың арасындағы өзара байланыстылық сферасында қоғамдық қатынастарды қадағалайтын құқық нормалары жүйесі болып табылатын құқық саласы.

E) Қоғам мен табиғаттың арасындағы өзара байланыстылық сферасында қоғамдық қатынастарды қадағалайтын құқық нормалары болып табылатын құқық саласы.
$$$ 249

Бақа қай жануарлар тобына жатады:

А) Пойкилотермдік.

В) Ксерофиттік.

С) Гетеротермдік.

D) Гомойотермдік.

E) Эвригалендік.
$$$ 250

Кит қандай топқа жатады:

А) Паразиттер.

В) Гомойотермдік.

С) Мезофилдік.

D) Гиобионттық.

E) Пойкилотермдік
$$$ 251

Эвтрофтылар қандай топырақтың өсімдіктері:

А) Бай топырақтың.

В) Кедей топырақтың.

С) Тұзды топырақтың.

D) Орташа қоректік заттары бар топырақтың.

E) Құмды топырақтың.
$$$ 252

Жасыл өсімдікке түскенде күн радиациясы қалай пайдаланады:

А) Толық жұтылады.

В) Толық шағылысады.

С) Өсімдіктің бойында жылыну процесі жүреді.

D) Өсімдік бұл процеске қатыспайды.

1. 
   Фотосинтез процесінде және өсімдік бойының жылынуы үшін қолданылады.
   

$$$ 253

А) Нектон, планктон.

В) Нектон, бентос.

С) Бентос.

D) Нектон, планктон, бентос.

1. 
   Планктон, бентос.
   

$$$ 254

А) Құрғақшылықта жақсы өсетін өсімдіктер.

В) Ылғалды қажет ететін өсімдіктер.

С) Қоңыржай ылғалдылықтың өсімдіктері.

D) Суда өсетін өсімдіктер.

1. 
   Өте ылғалды жерлерде өсетін өсімдіктер.
   

$$$ 255

А) Нектон, планктон, пелагиаль.

В) Нектон.

С) Планктон.

D) Пелагиаль, бенталь.

E) Бентос, пелагиаль.

Тіршілік ету ортасын атаңыз:

А) Су, жер, тау.

В) Топырақ, жер, ауа.

С) Топырақ, су, жер-ауа, ағза.

D) Су, жер-ауа, ағза, теңіздік.

E) Теңіздік, жер-ауа, ағза.
$$$ 257

Гидросфераның қандай тереңдігінде тірі организмдер тараған:

А) 100м.

В) 1500м.

С) 3000м.

D) Күн сәулесі түсетін тереңдікте.

E) Барлық тереңдікте.
$$$ 258

Топырақта ылғал қандай түрде болады:

А) Байланыстылық, гравитациялық, ерітінді, бу түрінде.

В) Бу түрінде, капиллярлық, минералдық , байланыстылық.

С) Бу түрінде, капиллярлық, гравитациялық, байланыстылық.

D) Капиллярлық, бу түрінде, гравитациялық.

E) Кристалдық, капиллярлық, гравитациялық, байланыстылық.
$$$ 259

Биосфера дегеніміз:

А) Жердің қатты қабаты.

В) Экосфера.

С) Тірі және космостық заттар өмір сүру орталығы.

D) Барлық тірі зат және оның таралу облысынан тұратын жердің сыртқы қабаты.

E) Жердің сұйық қабығы.
$$$ 260

Биосфера дегеніміз:

А) Жаңа өмір мен ақыл- парасаттың ортасы.

В) Атмосфераның төменгі, барлық гидросфера, литосфераның жоғарғы бөлігі.

С) Жердің ғаламдық экожүйесі.

D) Жердің сыртқы қабығы.

1. 
   Ақыл-парасаттылық ортасы.
   

$$$ 261

А) Тірі зат, биогенді зат, костық зат, биокостық зат, адам, өсімдік заты.

В) Костық, биокостық, биогендік, тірі заттар.

С) Өсімдіктер, жануарлар, бактериялар, балдырлар, микроорганизмдер.

D) Продуценттер, консументтер, редуценттер.

E) Тірі зат, биогендік зат, костық зат, биокостық зат, өсімдік зат.

Биосфераның дамуының жоғарғы сатысындағы адамның саналы іс-әрекетінің негізгі күшке айналу кезеңі:

А) Криосфера.

В) Мезозой.

С) Антропосфера.

D) Кайназой.

E) Ноосфера.
$$$ 263

Биосфераның тірі затының негізгі массасын құрайтындар:

А) Жануарлар.

В) Өсімдіктер.

С) Бактериялар.

D) Зоопланктон.

E) Жыртқыштар.
$$$ 264

Биосферада тірі заттың таралуы:

А) Құрлық бетінде және мұхитта біркелкі.

В) Құрлық бетінде біркелкі емес, бірақ мұхитта біркелкі.

С) Құрлық бөлігінің жоғарғы бетінде ең көп, біркелкі емес.

D) Мұхит бөлігінің жоғарғы бетінде ең көп, біркелкі емес.

E) Құрлық бетінде біркелкі емес, бірақ мұхит бетінде біркелкі.
$$$ 265

Биосферадағы биогенді миграция – бұл қандай айналым:

А) Тірі ағзаларда шоғырланған энергияның.

В) Тірі ағзалардың құрамына кіретін элементтердің.

С) Тірі ағзаларда шоғырланған заттардың.

D) Тірі ағзалардың құрамына кіретін органикалық заттардың.

1. 
   Тірі ағзалардың құрамына кіретін бейорганикалық заттардың.
   

$$$ 266

А) 5 км.

С) 20 км.

D) 25 км.

E) 50 км.

Тіршілік температураның қандай шегіне төзімді:

А) –50 ⁰С -ден 50 ⁰С.

В) 0 ⁰С -ден 50 ⁰С.

С) –270 ⁰С -ден 180 ⁰С.

D) –80 ⁰С -ден 80 ⁰С .

E) -100 ⁰С -ден 100 ⁰С.
$$$ 268

Литосферада биосфераның төменгі шекарасын не анықтайды:

А) Температура.

В) Қысым.

С) Оттегінің болмауы.

D) Судың болмауы.

E) Метаморфтық тау жыныстарының шөгуі.
$$$ 269

Антропогендік әрекеттің табиғатқа әсері – бұл:

А) Адам әрекетімен байланысты.

В) Биосферадағы процестерге байланысты.

С) Табиғи құбылыстарға байланысты.

D) Геологиялық құбылыстарға байланысты.

E) Абиотикалық процесстерге байланысты.
$$$ 270

Қоршаған ортаның физикалық ластануы - бұл:

А) Шулы ластану.

В) Бактериялармен ластану.

С) Көмірқышқыл газымен ластану.

D) Ауыр металдармен ластану.

E) Вирустармен ластану.
$$$ 271

Антропогендік әсердің нәтижесінде атмосферадағы көмірқышқыл газының жинақталуы қандай теріс зардаптарға соқтырады:

А) Озон тесіктерінің пайда болуы.

В) Климаттық қозғалыстар, мысалы «парникті эффект».

С) Фотосинтездеуші организмдермен органикалық заттардың түзілуінің күшейуі

D) Жер атмосферасының шағылыстыру қабілетінің артуына.

1. 
   Көміртегі қазбалар формаларының түзілуі: көмір, мұнай және табиғи газ.
   

$$$ 272

А) Иісті газ.

В) Күкірт оксидтері.

С) Метан.

D) Фреондар.

E) Диоксиндер.

Қышқыл жаңбырдың пайда болуында негізгі роль атқаратын заттарды ата:

А) Иісті газ.

В) Күкірт оксидтері.

С) Метан.

D) Фреондар.

E) Диоксиндер.
$$$ 274

Қоршаған ортаның мониторингі анықтамасының қайсысы нақты мәнін көрсетеді:

А) Қоршаған ортаның жағдайын бақылау.

В) Қоршаған ортаның жағдайын сандық бақылау.

С) Қоршаған ортаны жағдайын бақылау.

D) Қоршаған ортаның жағдайын жүйелік бақылау және болжау.

1. 
   Қоршаған ортаның сапасын басқару.
   

$$$ 275

А) Магнето.

В) Диатриба.

С) Альбедо.

D) Марина.

E) Секка.

Ауадағы улы заттардың шегі:

А) ДОК.

В) ПКВ.

D) ПДК.

Тропосфераның 78,1 % неден тұрады:

А) Оттегінен.

В) Гелийден.

С) Көмірқышқыл газынан.

D) Азоттан.

E) Сутегінен.
$$$ 278

Дамыған елдерде атмосфераға улы заттар қалдықтарының негізгі мөлшерін шығаратын сала:

А) Жылу электр станциясы.

В) Химиялық өндіріс.

С) Түсті металлургия.

D) Атом электр станциясы.

Е) Автотранспорт.
$$$ 279

Түтіннің, тұманның, шаң-тозаңның улы қоспасы қалай аталады:

А) Қышқыл жаңбыр.

В) Фреон.

С) Иісті газ.

D) Түтін (смог).

Е) Фотооксидант.
$$$ 280

Сумен қамтамасыз етуге жарамды тұщы сулар, гидросфераның жалпы көлемінің мына пайызына келеді:

А) 1 %.

В) 0,5 %.

D) 2 %.

Е) 1,5 %.

8 вариант
$$$ 281

Суаттар ластануындағы негізгі мәнге иелері:

А) Өнеркәсіп өндірістерінің ағынды сулары.

В) Коммунальды өндірістерінің ағынды сулары.

С) Пайдалы қазбаларды өндіру мен байытудағы өндіріс қалдықтары.

D) Нөсерлі жауындармен заттардын шайылуы.

Е) Жануарлар кешеніндегі ағынды сулар.
$$$ 282

Соңғы жылдары тез қарқынмен суларда ғаламдық ластаушылардың қай түрі өсуде:

А) Ауыр металдардың.

В) Мұнайдың.

С) Фенолдың.

D) Пестицидтердің.

Е) Синтетикалық заттардың.
$$$ 283

Төмендегілердің қайсысына адамның ең көп ықпалы тиеді:

А) Су өсімдігіне.

В) Топырақ өсімдігіне.

С) Жер асты өсімдігіне.

D) Жер беті өсімдігіне.

Е) Теңіз өсімдігіне.
$$$ 284

Топырақ деградациясының ғаламдық көрінуі:

А) Эрозия.

В) Ластану.

С) Тұздану.

D) Шөлдену.

Е) Батпақтану.
$$$ 285

Либих заңы-бұл:

А) Экология зандарының бірі.

В) Толеранттылық заңы.

С) Экологиялық факторлар жайлы заң.

D) Минимум заңы.

Е) Барлық жоғарыда аталғандар.
$$$ 286

Ноосфера – бұл:

А) Сана сферасы.

В) Адамның саналы әрекеті анықтаушы болып келетін кезең.

С) Биосфера дамуының факторы.

D) Биосфераның дамуының жоғары сатысы.

Е) «Ойлаушы қабық».
$$$ 287

Экожүйеге су қоймалары салынуының ықпалы:

А) Қолайлы.

В) Зиянды.

С) Аз белгілі.

D) Ықпал етпейді.

Е) Дұрыс жауабы жоқ.
$$$ 288

Қышқыл жаңбырларды шақырушы күкіртті газдың негізгі көзі:

А) Жылу электр станциялары.

В) Мұнай химия өндірісі.

С) Құрылыс материалдар өндірісі.

D) Автотранспорт.

Е) Ауыл шаруашылығы.
$$$ 289

Атмосфераға ластанудың ең көп мөлшері двигателі бар жүк автомобилінің қандай түрінен түседі:

А) Дизельді.

В) Іштен жану.

С) Газды.

D) Электрлі.

Е) Дурыс жауабы жоқ.
$$$ 290

Суды ластанудан тазалаудың биологиялық әдісі мынаны қолдануға негізделген:

А) Балықтар.

В) Өсімдіктер.

С) Микроағзалар.

D) Шымтезек.

Е) Мұнай.
$$$ 291

Энергияның экологиялық таза көздері:

А) Жылу электр станциялары.

В) Дизельды двигательдер.

С) Атом электр станциялары.

D) Күн батареялары.

Е) ЖЭО.
$$$ 292

Адам саны шығыны жағынан бірінші орын алатын апат түрі:

А) Жанартау атқылауы.

В) Жер сілкіну.

С) Тропикті циклондар.

D) Өрт.

Территориялар шөлденуінің басты себебі:

А) Өнеркәсіп.

В) Ауыл шаруашылығы.

С) Мұнай өңдеу.

D) Өрттер.

Е) Балық шаруашылығы.
$$$ 294

Озон қабатының жойылуының басты себепкері:

А) Иісті газ.

В) Фреон.

С) Көмірқышқыл газы.

D) Күкіртті газ.

Е) Су.
$$$ 295

Берілген территориялардағы 2000 құстың 1800-н торғайлар құрайды. Торғайлардың басымдылық деңгейі мына пайызға тең:

А) 40 %.

В) 25 %.

D) 15 %.

Ноосфера түсінігін еңгізген:

А) Академик Вернадский.

В) Э. Леруа мен П. Тейяр де Шарден.

С) Э. Леруа, П. Тейяр де Шарден мен Вернадский.

D) П. Тейяр де Шарден мен Вернадский

Е) П. Тейяр де Шарден мен Н.Н. Моисеев.
$$$ 297

Вернадскийдің биосфера жайлы іліміне сәйкес биогенді миграцияға қатысатындар:

А) Микроорганизмдер мен көпклеткалы өсімдіктер.

В) Микроорганизмдер мен көпклеткалы жануарлар.

С) Барлық көпклеткалы организмдер адамдарды қоспағанда.

D) Микроорганизмдер, барлық көпклеткалы организмдер және де адам.

Е) Тек адам.

$$$ 298

А) 113.

С) 3.

Е) 9.
$$$ 299

Қазақстанда қанша қорық жұмыс жасауда:

А) 13.

С) 3.

Е) 10.
$$$ 300

Солтүстік Каспийдегі басты табиғат қорғаушы мәселе:

А) Алтын өндіру.

В) Түсті металл өндіру.

С) Мұнай өндіру.

D) Теңіз деңгейінің төмендеуі.

Е) Барлық жоғарыда аталғандар.

SSS 301

Қоршаған орта неден тұрады?

A)Табиғи және техногендік мегажүйеден

B)Табиғи мегажүйеден

C)Техногендік мегажүйеден

D)Биосферадан

E)Гидросферадан, атмосферадан
SSS 302

Жер қыртысының массасының 80% келесі химиялық үш элементтен тұрады:

1. 
   O,Fe,Ca
   

1. 
   Si,Na,Ca
   

2. 
   Al,Fe,Na
   
3. 
   O,Si,Al
   
4. 
   Ca,Fe,Mg
   

SSS 303

A)Литосфера, гидросфера

B)Литосфера, атмосфера

C)Биосфера, атмосфера

D)Литосфера, гидросфера, биосфера, атмосфера

E)Литосфера, биосфера

Бастапқы минералдардың желдетуден пайда болған минерал:

A)Кварц

B)Ортоклаз

D)Каолинит

E)Пирит
SSS 305

Терең жататын тау жыныстарының үлкен сілемі:

A)Лакколит

B)Өзектер

C)Батолит

D)Жамылғылар

E)Базальттік қабат
$$$ 306

Вернадский В.И. бойынша биосфера құрылымы-олар:

А. Тірі, белсенді, кості, биокості зат, адам өсімдікті зат.

В. Кості, биокості, биогенді, тірі зат.

С.Өсімдіктер, жануарлар, бактериялар, балдырлар, микроағзаларү

D.Продуценттер, консументтер, редуценттер.

E. Тірі өат, биогенді зат, кості зат, биокості зат, өсімдікті зат.
$$$ 307

Биосфера дамуындағы, адамның іс әрекетін анықтаушы күш болатын жоғарғы кезеңнің атауы:

А. Криосфера

В. Мезазой

С.Антропосфера

D. Кайназой

E. Ноосфера
$$$ 308

Биосфера жер қабықшаларының бірі болып табылады және жасы бойынша:

A. Ең көне

B. Жердің бір уақытта түзілген барлық қабықшаларына тең

C. Жер қабықшаларындағы ең жасы

D. Гидросферадан үлкен.

E. Литосфераға дейін түзлген.
$$$ 309

Табиғатқа антропогенді әсер ету бұл:

А. Адам іс әрекетіне болаған;

В.Биосферадағы үрдістерімен байланысқан

С. Табиғаттың құбылыстарымен байланысқан;

D. Геологиялық құбылыстармен байланысқан

E. Абиотикалық үрдістермен байлангысқан.
$$$ 310

Қоршаған ортаның физикалық ластануына не жатады?

А. Шумен ластану

В. Батериялармен ластану

С. Көмірқышқыл газбен ластану

D. Ауыр металлдармен ластану

E. Вирустармен ластнау
$$$ 311

Атмосферада көмірқышқыл газының жиналуы антропогенді әсер әсер нәтижесінде келесі жағымсыз салдарды болдыруы мүмкін

А. Азон тесіктерінің пайда болуы

В. Климаттық ауытқулар

С. Фотосинтездеуші ағзалармен органикалық заттар түзудің күшеюі

D. Жер атмосферасындағы шағылысу қабілетінің ұлғаюы

E. Көміртектің қазба түрлерінің түзілуі
$$$ 312

«Азон тесіктерінің» ұлғаюы негізінен мына қалдықтар шығарудан болады

А. Иіс газының

В. күкіріт оксидінің

С. Метан

D. Фреондардың

E. Диоксиннің
$$$ 313

Азон қабаты-биосфера болуыныңқажетті шарты, өйткені азон қабаты:

A. Космостық сәуленің нәтижесінде түзіледі

B. Ультракүлгін сәулелер енуіне кедергі келтіреді

C. Атмосфераның ластнауынан сақтайды

D. Биосфераның ластануынан сақтайды

E. Барлық жауаптар дұрыс
$$$ 314

Қышқылдық жаңбырлар туындайтын мәнді рөл ойнайтын затты атаңыз:

А. Иісті газ

В. күкірт оксидтері

С. Метан

D. Фреондар

E. Диоксиндер
$$$ 315

Қышқылдық жаңбыр түсуіне себепкер саналатын атмосфераға әсерін тигізетіндер

A. Электромагниттік саулелер

B. Жоғары улы қосылыстар

C. Күкіртті газдың қалдықтарын шығару

D. Күйе болшектері

E. Цемен шаңдары
$$$ 316

Қоршаған орта мониеторингісі анықтамаларын қайсысы оның мәнін нақты көрсетеді:

А. Қоршаған орта күйін бақылау

В. Қоршаған орта күйін сандық бақылау

С. Қоршаған орта күйін бақылау, бағалау және болжау

D. Қоршаған орта күйін жүйелік бақылау мен болжау

E. Қоршаған орта сапасын басқару
$$$ 317

«Мониторинг» терминіні ұсынған кім?

А. В.И. Вернадский

В. А.Н. Формозов

C. Ю.А. Израэль

D. А.Г. Карташев

E. П.С. Паллас
$$$ 318

Күн сәулелерінің беттен шағылысқан үлесінің аталуы:

А. Магнето

В. Диатриба

С. Альбедо

D. Марина

E. Секка
$$$ 319

Ауадағы зиянды заттар шектері:

А. ДОК

В. ПКВ

D. ПДК

Тропосфераның 78,1 %-ы тұрады:

А. Оттегінен

В. Гелия

D. Азота

9 вариант

$$$ 321

Дамыған елдерде зиянды заттар төгінділерінің негізгі саны:

А. Жылу электрстанцияларынан

В. Химиялық өндірістерінен

С. Түсті металлургиядан

D. Атом электростанцияларынан

E. Автотранспорттан
$$$ 322

Шаң, тұман,түтіннің улы қоспасынаң атауы:

А. Қышқыл жаңбыр

В. Фреон

D. Смог

Сумен қамтуға жарамды тұщы суларға гидросфераның жалпы көлемінен келеті.

А. 1%

В. 0,5%

D. 2%

Су қоймаларының ластануында негізгі мәні:

А. Өндірістік мекемелердің құбыр сулары

В. Комуналдық мекемедегі құбыр сулар

С. Пайдалы қазбаларды алу мен байыту кезіндегі өндіріс қалдықтары

D. Нөсер тұнбаларымен заттардың шайылуы

E. Мал өсіру кешендеріндегі құбыр сулар
$$$ 325

Суды жаханды ластаушылардың қайсысының әсері соңғы жылдары тез өсуде:

А. ауыр металдардың

В. Нефти

D. Пестицид

E. Синтети
$$$ 326

Адамның максималды әсер:

А. Су өсімдігіне

В. Топырақ өсімдігіне

С. Жерасты өсімдіктеріне

D. Жерүсті өсімдіктеріне

E. Теңіз өсімдіктеріне
$$$ 327

Топырақ деградациясының жаһанда көрінуі

А. Эрозия

В. Ластанулар

С. Тұзданулар

D. Шөлденулер

E. Саз батпақтанулар
$$$328

Ю.Либихтың заңы бұл:

A.Экология заңдарының бірі

B. Толеранттылық заңы

C. Экологиялық факторлар туралы заң

D. Минимум заңы

E. Жоғары көрсетілгеннің бәрі дұрыс
$$$ 329

В. Шелфорд заңы-бұл:

A. Экологиялық заңдарының бір

B. Толеранттылық заңы

C. Экологиялық факторлар туралы заң

D. Минимум заңы

E. Жоғарыда көрсетілгеннің бәрі
$$$ 330

Толеранттылық бұл ағзаның қабілеттілігін:

A. Қоршаған орта өзгерісіне ағза төзуі

B. Жергілікті факторлар түзу

C. Ағзаны тіршілікте қолдану

D. Қатаң белгіленген шарттарға байланысты

E. Жаңа шарттарға бейімделу
$$$ 331

Атмосфераның Химиялық құрамына не енеді?

А. 78,08% азот, 20,94% оттегі, 0,93% аргон, 0,03% көміртегі

В. 50% азот, 27,25% оттегі,1,2% аргона

C. 21,8% азот, 22,9% оттегі, 2,7% аргон.

D. 24% азот, 52% оттегі, 0,93% аргон.

Е. 78,08% азот, 20,94% көміртегі, 2,6% аргон.
$$$ 332

Атмосферадағы оттегі құрамы:

A. 0,03%.

B. 0,93%.

C. 0,1%.

D. 78,08%.

E. 20,95%.
$$$ 333

Қышқылдық жаңбыр түсуіне себепкер саналатын атмосфераға әсерін тигізетіндер

A. Электромагниттік саулелер

B. Жоғары улы қосылыстар

C. Күкіртті газдың қалдықтарын шығару

D. Күйе болшектері

E. Цемен шаңдары

$$$ 334

A. 0,93%.

B. 21%.

C. 0,1%

E. 78%.
$$$ 335

В.И.Вернадский қай заттарды биогенді деп атады?

A. Тірі ағзалардың салыстырмаыл құрамы

B. Ағзалардың тізбекті топтары

C. Құрылуында тірі ағзалар қатыспайтын заттар

D. Продуцентер-редуценттердің тізбекті қатарлары арқылы энегияның таралуы

E. Тірі ағзалармен жасалған заттар

В.И.Вернадский іліміне сәйкес, биосфера келесі құрылымдардан тұрады?

A. Тірі мен тірі емес

B. Биокості

C. Тірі кості, биокості, биогенді

D. Кості және органикалық

Е. Органикалық және бейорганикалық

$$$ 337

А. ЮНЕСКО.

В.ФАО.

С. МАГАТЭ.

Е) ЮНЕП.

Атомды энергетика бойынша халықаралық агенттік:

А. ЮНР.П.

B. МАГАТЭ.

C. ФАО.

D. ВОЗ.

Улкен қашықтарға ауаның траншектеулі ластануы туралы конвенцияға қол қойылды

A.1950 ж

B. 940 ж

D.1990 ж

«Қоршаған орта мен даму» өкіметі мен мемлекеттер басшылары деңгейінде БҰҰ халықаралық конференциясы қашан, қайда өтті?

А. 1972 ж.Стокгольмде.

В. 1982 ж. Москвада

С. 1996 ж. Нью - Йоркте

D. 1975 ж. Хельсинкте

Е. 1992 ж Рио-де-Жанейрода.
$$$ 341

КСРО, АҚШ, Англия, франция және басқа елдер арасында Антрактида туралы келісімге қол қойылды:

A. 990 ж.

B. 1960 ж.

C. 980 ж.

D. 959 ж.

Е. 1970 ж.
$$$ 342

Жабайы фауна мен флора түрлерімен халықаралық сауда туралы Конвенцияға қол қойылды:

A. 1960 ж.

B. 2000 ж.

C. 1973 ж.

D. 1930 ж.

Е. 2005 ж
$$$ 343

Азық-түлік пен ауыл шаруашылық бойынша БҰҰ мүшесі:

A. МАГ ATE.

B. ЮНЕСКО.

C. ЮНЕП.

D. МСОП.

«Мониторинг» термині қашан қолданысқа енді?

A. 1994.

B. 1991.

D. 1972.

Қоршаған орта мониторингісі жалпы мемлекеттік жүйесі:

A. Ұлттық

B. Округтік

C. Аймақтық

D. Жергілікті

E. Жаһандық
$$$ 3246

Экологиялық мониторингке жатады:

A. Зерттеу және аймақтық

B. Тәжірибелік және зерттеулік

C. Жаһандық және тәжірибелік

D. Ұлттық және зерттеулік

E. Жаһандық және Ұлттық
$$$ 347

Жеке алынған өндіріс мониторингі:

A. Жаһандық

B. Жергілікті

C. Округті

D. Болжамды

E. Ұлттық
$$$348

Халықаралық деңгейде жүзеге асатын мониторинг

A. Болжамды

B. Жаһандық

C. Аймақтық

D. Жергілікті

E. Ұлттық
$$$ 349

ҚР-ң Қызыл-Кітабындағы бірінші санаттағы жануарлар түрлеріне жатады.

A. Қар барсы, ілеусін, жарқанат

B. Кіші аққу

C. Қызыл қасқыр, қызыл құм арқары, скопа

D.Құлан, сары құтан

E. Төрт сызықты табан
$$$ 350

Қызыл кітаптағы екінші санатқа жататын өсімдіктер мен жануарлар түрлері:

A. Қалпына келтірілген түрлер.

B. Белгісіз түрлер

C. Сирек түрлер

D. Сандары азайып бара жатқан түрлер

E. Жоғалып бара жатқан түрлер
$$$ 351

Қызыл Кітаптағы төртінші санаттағы өсімдіктер мен жануарлар түрлері :

A. Жоғалып бара жатқан түрлер

B. Қайтымсыз жоғалған түрлер

C. Сирек түрлер

D. Белгісіз түрлер

E. Қалпына келген түрлер
$$$ 352

«Қаздар ұшып өтетін» табиғат ескерткіші орналасқан

A..Саңғытау облыы

B.Қостанай облысы

C. Шығы-қазақстан облысы

D. Павлодар облысы

E. Қарағнды облысы
$$$ 353

Халықаралық мәнді су-саз батпақты қажеттер қорына ЮНЕСКО мен енгізілген қорық

A. Алматы.

B. Корғалжын.

C. Ақсу-Жабағылы.

D. Алакөл.

E. Батыс-Алтай.
$$$ 354

Сайғақтар популяциясын сақтау мақсатында құрылған қорық

A. Наурызым.

B. Алматы.

C. Алакөл.

D. Барсакелмес.

E. Марқакөл.
$$$ 355

Батыc-Алтай қорығы құрылды

A. 992 ж.

B. 1978 ж.

С. 1993ж.

D. 974 ж.

E. 1998 ж.
$$$ 356

Халықаралық Қызыл Кітапқа енген ҚР жануарлар түрлері

A.Құлан, гепард, ақ тырна, қызғылт фламинго, бірқазан.

B. Кіші саршұнақ, сұр қасқыр

C. кесіртке, жолбарыс

D. Жарқанат, аққу, дауылпаз

E. Тау ешкісі, арқар
$$$ 357

МСОП Қызыл кітабындағы «қара тізімге» енгендер

A. Сирек түрлер

B. сандары қалыпына келтірілген түрлер

C. Жоғалған түрлер

D. Сандары азайып бара жатқан түрлер

Е. Қайтымысз жоғалған түрлер
$$$ 358

ҚР осы уақытта қана қорық жұмыс істейді

А. 6

В. 12

D. 22

Қазақстандағы бірінші қорық

А. Алматы

В. Ақсу-Жабағлы

С. Наурызым

D. Барсакелмес

Е. Корғалжын.
$$$ 360

Көрсеткен жануарлардың қай сирек түрі Семей қаласында өмір сүреді

А. Кұлан

В. Гепард

С. Манул

D. Барс

10 вариант

$$$ 361

ҚР Қызыл Кітабына енген Қызғылт фламинго Қазақстанның қай қорығында бар

А. Алматы

В. Корғалжын

С. Барса-Келмес

D. Куратау.

Е. Аксу-Жабағылы
$$$ 362

Демалу мен туризмге рұқсат етілген, ерекше қорғалатын аймақ түрі:

А. Қорық

В. Саябақ

С. Ұлттық бақ

D. Табиғат ескерткіштері

Е. Табиғи бақ
$$$363

Баянауыл ұлттық бағы орналасқан

А. Павлодар облысы

В. Акмола облысы

С. Қарағанды облысы

D. Оңтүстік-Қазақстан обласы

Е. Алматы облысы
$$$ 364

ҚР аймағының неше пайызы ерекше қорғалатын табиғи аймақтар алады?

A. 21

B. 5

D. 1

Қазіргі уақытта әлемде неше биосфералық қорықтар бар?

A. 200 астам.

B. 500 астам.

C. 400 астам.

D. 300 астам.

E. 100 астам.
@@@ Тұрақты даму
$$$ 366

ҚР-ның қоршаған ортаны қорғау туралы заңы қай жылы қабылданды:

А. 1999;

В. 1995;

D. 1997 ;

Е. 1991.
$$$ 367

ҚР-ның ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңы қай жылы қабылданды:

А. 1997;

В. 1995;

D. 1999;

ҚР-ның экологиялық сараптама туралы заңы қай жылы қабылданды:

А. 1994;

В. 1995;

D. 1998;

$$$ 369

А. 1994;

В. 2000;

С. 2005;

Е. 1990.

Қоршаған ортаға және тұрақты дамуға қатысты БҰҰ-ның конференциясы қай жылы өтті:

А. 1992;

В. 1995;

D. 1999;

Рио-де Жанейро декларациясында «Тұрақты дамуға» байланысты қанша принцип қабылданды:

А. 10;

В. 15;

D. 24;

«Азон тесіктерінің» ұлғаюы негізінен мына қалдықтар шығарудан болады

А. Иіс газының

В. күкіріт оксидінің

С. Метан

D. Фреондардың

E. Диоксиннің
$$$ 373

Азон қабаты-биосфера болуыныңқажетті шарты, өйткені азон қабаты:

A. Космостық сәуленің нәтижесінде түзіледі

B. Ультракүлгін сәулелер енуіне кедергі келтіреді

C. Атмосфераның ластнауынан сақтайды

D. Биосфераның ластануынан сақтайды

E. Барлық жауаптар дұрыс
$$$ 374

Қышқылдық жаңбырлар туындайтын мәнді рөл ойнайтын затты атаңыз:

А. Иісті газ

В. күкірт оксидтері

С. Метан

D. Фреондар

E. Диоксиндер
$$$ 375

Қышқылдық жаңбыр түсуіне себепкер саналатын атмосфераға әсерін тигізетіндер

A. Электромагниттік саулелер

B. Жоғары улы қосылыстар

C. Күкіртті газдың қалдықтарын шығару

D. Күйе болшектері

E. Цемен шаңдары
$$$ 376

Ю.Либихтың заңы бұл:

A.Экология заңдарының бірі

B. Толеранттылық заңы

C. Экологиялық факторлар туралы заң

D. Минимум заңы

E. Жоғары көрсетілгеннің бәрі дұрыс
$$$ 377

В. Шелфорд заңы-бұл:

A. Экологиялық заңдарының бір

B. Толеранттылық заңы

C. Экологиялық факторлар туралы заң

D. Минимум заңы

E. Жоғарыда көрсетілгеннің бәрі
$$$ 378

Толеранттылық бұл ағзаның қабілеттілігін:

A. Қоршаған орта өзгерісіне ағза төзуі

B. Жергілікті факторлар түзу

C. Ағзаны тіршілікте қолдану

D. Қатаң белгіленген шарттарға байланысты

E. Жаңа шарттарға бейімделу
$$$379

Атмосфераның Химиялық құрамына не енеді?

А. 78,08% азот, 20,94% оттегі, 0,93% аргон, 0,03% көміртегі

В. 50% азот, 27,25% оттегі,1,2% аргона

C. 21,8% азот, 22,9% оттегі, 2,7% аргон.

D. 24% азот, 52% оттегі, 0,93% аргон.

Е. 78,08% азот, 20,94% көміртегі, 2,6% аргон.
$$$ 380

Атмосферадағы оттегі құрамы:

A. 0,03%.

B. 0,93%.

C. 0,1%.

D. 78,08%.

E. 20,95%.
$$$ 381

атмосферадағы көмірқышқыл газ құрамы:

A. 0,93%.

B. 21%.

D. 0,03%.

E. 78%.
$$$ 382

В.И.Вернадский қай заттарды биогенді деп атады?

A. Тірі ағзалардың салыстырмаыл құрамы

B. Ағзалардың тізбекті топтары

C. Құрылуында тірі ағзалар қатыспайтын заттар

D. Продуцентер-редуценттердің тізбекті қатарлары арқылы энегияның таралуы

E. Тірі ағзалармен жасалған заттар
$$$ 383

В.И.Вернадский іліміне сәйкес, биосфера келесі құрылымдардан тұрады?

A. Тірі мен тірі емес

B. Биокості

C. Тірі кості, биокості, биогенді

D. Кості және органикалық

Е. Органикалық және бейорганикалық

$$$ 384

Оттегі айналысының жылдамдығы:

А. 2 млн. жыл

В. 2000 жыл

С. 100 жыл

D. 1 млрд. жыл.

E. 300 жыл

$$$ 385

Көмірқышқыл газының айналыс жылдамдығы

В. 2000 жыл.

С.100 жыл

D. 1 млрд. жыл.

E. 300 жыл
$$$ 386

Озонның негізгі салмағы жер бетінен қандай биіктікте орналасқан?

A. 20-25 км.

B. 7-10 км.

C. 5-10 км.

D. 90-100 км.

E. 40-50 км.
$$$ 387

Планетаны су ресурстары тұрады:

А.. Мұздықтардан, атмосфералық ылғалдылықтардан, өзендерден, жерасты суларынан

В. Беткі, жерасты, мұзыдқатардан, атмосфералық. топырақты ылғалдан

C. Өзендер, үстінгі сулар, жер ылғалынан

D. Жер асты бастауларынан, теңіздерден

E. Мұздықтардан, ылғалдылықтардан, өзендерден, су қоймаларынан.
$$$ 388

Жер планетасының жасы

А. 4,5 млрд. жыл

В. 10 млрд. жыл

С. 12 млрд. жыл

D. 1000 жыл

Е. 3 млн. жыл.
$$$ 389

Атмосфераны ластаушылар бөліненді

A. Өнеркәсіптік және механикалық

B. Тұрмыстық және ауылшаруашылық

C. Жаратылысты және антропогенді

D. Ұйымдастырушы және антропогенді

E. Газды және қатты
$$$ 390

Қышқылды жауын алғаш тіркелген

A. 1945 ж. АҚШ-та

B. 1990 ж. Ресейде

C. 1960 ж.Жапонияда

D. 1950 ж. Францияда

E. 1908 ж. англияда
$$$ 391

Қышқылдық жауын терминіні енгізген инженер

A. Г.Крутцен.

B. Роберт Смит.

C. В.И.Вернадский.

D. Ш.Раулапь.

E. Исаченко.
$$$ 392

Ластануға әсер ететін метерологиялық факторлар

A. Атмосфера ластануына әсер ететін табиғи үрдістер

B. Метеофакторлар әсерімен атмосфераның ластануы

C. Атмосфера ластануы шараларының жүйесі

D. Метеорологиялық құбылыстарымен және үрдістерімен ластану

E. Атмосфера ластануына метеофакторлар әсері.
$$$ 393

Антропогенді ластануға төмендегілердің қайсыы жатады?

A. Жанартаулар

B. Шаңборандары

C. Торнадо

D. Жерсілікнісі

Е. Автомобиль газдары, смог.
$$$ 394

Адамдар денсаулығына әсер ететін қатердің биологиялық факторларына жатады:

A. Сапалы тамақтану

B. Табиғи және антропогенді патогенді микроағзалар

C. Қоршаған орта сапасы

D. Жұқпалы аурулар

E. Табиғи патогенді микроағзалар
$$$ 395

Алғашқы қалдықтардағы қышқылдану өнімдері:

A. Формальдегидтер.

B. Күкіртпен азот оксидтері

C. Фреондар.

D. Фотооксиданттар.

E. Бензапирендер.
$$$396

Концерогенді заттар тудырады:

А. Жүйке күйзелісін

В. Суық тиу ауруларын

С. Аллергиялық ауруларын

D. Жұқпалы ауруларды.

Е. Жаман сапалы және жақы сапалы жаңа түзілімдер

Автокөліктен аэрозольді түтінмен немесе тұманмен газтәрізді және қатты қоспалардың сәйкестенуі

A. Смог.

B. Детрит.

C. Эндемик.

D. Репеллент.

E. Техносфера.
$$$ 398

Шығыс Қазақстан Облысындағы өнекәсіптік мекемелер қоршаған ортаға жылына қанша поютанттар шығарады.

A. 410 мың. тонн.

B. 2 млн тоннадан көп.

C. 1960 мың. тонн.

D. 2230 мың. тонн.

E. 360 мың. тонн.
$$$ 399

Шаңнан атмосфераны тазалаудың негізгі әдістері

А. Флотанционды

B. Объектілі және облысты

C.Құрғақ және дымқыл

D. Гравитациялы және инерциялы

Е. Механикалық және электрлік
$$$ 400

XXI ғасыр басында Қазақстандағы шөлге айналған аймақтардағы аудандардың пайыздық қатынасы шамамен құрады:

A. шамамен 66.

B. шамамен 70.

C. шамамен 60.

D. шамамен 50