|
ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК
Қазақ тілі мен латын тілі кафедрасы
|
044 -36/15-( 15 )
беттің -беті
|
«Қазақ тілі» пәні бойынша жұмыс бағдарламасы
|
Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы
Техникалық және кәсіби білім беру факультеті
Қазақ тілі мен латын тілі кафедрасы
«БЕКІТЕМІН"
ТжКББФ деканы,
____________М.Ә. Отыншиев
«____»_______2010 ж.
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Пән: Қазақ әдебиеті
Мамандығы: 0302000 – «Мейірбике ісі»
Біліктілігі: 0302033 – «Жалпы тәжірибелік мейірбике»
Курс: І
Семестр: І, ІІ
Сағат саны: 156
Шымкент, 2010
Жұмыс бағдарламасы ҚР ғылым министрлігінің 2009 ж. 9 маусым №2 хаттамаға сәйкес бекітілген үлгілік оқу бағдарламасы негізінде құрастырылды.
Кафедра мәжілісінде қаралды
Хаттама №_____
«___» ____ 2010 ж.
Каф. меңгерушісі ______________ Джумадиллаева Г.Н.
Әдістемелік кеңес мәжілісінде бекітілді
Хаттама №_____
«___» ____ 2010 ж.
Әдістемелік кеңес төрайымы ______________ Джуманкулова Н.Р.
Құрастырған
Оқытушы: Сарымсақова Ж.С.
1. Алғы сөз
Қазақ халқы - әдемілікке, сұлулыққа жаны құмар халық. Дүниенің ағысы мен жаратылыстың бітім – болмысындағы болар – болмас, жай көзге аңғарыла бермейтін өте нәзік нәрселерді байқағыш-ақ, аңғарғыш-ақ. Оларға адам мен табиғаттың арасындағы тепе-теңдік құбылыс ерекше әсер еткен.
Осындай көркем дүниелер келтірілген орта мен дәстүр әдебиеттке өз әсерін тигізді.
Әдебиет – халық өмірінің көркем бейнесі. Бұл заңдылықты қазақ әдебиетінің туу, қалыптасу жолынан да көруге болады. Қазіргі таңда қазақ әдебиетінде рухани дамуымызға, ұлттық жан дүниемізге өз шығармаларымен үлкен үлес қосқан ақын- жазушыларымыздың шығармашылығын қарастырып, олардың әдебиеттегі орны, суреткерлік ерекшелігін ажырату қажеттілігі заңдылық. Қазіргі әдебиеттану ғылымында қазақ әдебиетінің көптеген мәселелері қарастырылып, зерттелуде.
Студенттерге қазақ әдебиетіне танымал ақын – жазушыларды, олардың тың мәселе көтерген шығармаларын, поэзия, проза, драматургия жанырларындағы шығармаларын, олардың даму ерекшеліктерін және әдебиетке байланысты түрлі тақырыптарды игерте отырып, түсініктер береді, әдебиетке деген қызығушылығын арттырады.
2. Тақырыптық жоспар
І семестр
№
|
Тарауы мен тақырыптың аталуы
|
Сағат саны
|
Оның ішінде
|
Теориялық сабақ
|
Тәжірибелік сабақ
|
1
|
Кіріспе
|
4
|
|
4
|
|
1-бөлім
|
|
|
|
1.1
|
ХІХ ғасырдың 1-жартысындағы жазушылар шығармалары.
|
4
|
|
4
|
1.2
|
Дулат Бабатайұлы «Аягөз», «Еспенбет» дастаны.
|
4
|
|
4
|
1.3
|
Маханбет Өтемісұлы «Ереуіл атқа ер салмай».
|
4
|
|
4
|
|
Бөлім бойынша барлығы:
|
16
|
|
16
|
|
2-бөлім
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.1
|
Ш. Уәлиханов «Ыстықкөл күнделігі»
|
4
|
|
4
|
2.2
|
Ы. Алтынсарин «Өнер білім бар жұрттар», «Жаз».
|
4
|
|
4
|
2.3
|
Абай Құнанбайұлы «Ғылым таппай мақтанба», «Өлен – сөздің патшасы сөз сарасы», «Әсемпаз болма әрнеге», «Ескендір» дастаны
|
4
|
|
4
|
2.4
|
Шәкәрім Құдайбердіұлы. «Жастарға», «Кел, жастар, бір түрлі жол табайық» өлеңдері, «Еңлік-Кебек» дастаны
|
4
|
|
4
|
2.5
|
ХІХ ғасырдың 2-жартысындағы қазақ елінің сазы мен өлеңі (жалпы шолу)
|
4
|
|
4
|
|
Бөлім бойынша барлығы:
|
20
|
|
20
|
|
3-бөлім
|
|
|
|
3.1
|
ХХ ғасырдың бас кезіндегі жазушылар
|
4
|
|
4
|
3.2
|
Ахмет Байтұрсынов «Қырық мысал», «Маса»
|
4
|
|
4
|
3.3
|
Міржақып Дулатов «Оян қазақ» өлен жинағы, «Бақытсыз Жамал» романы.
|
4
|
|
4
|
3.4
|
Сұлтанмахмұт Торайғыров. өлеңдері, «Қамар сұлу» романы, «Кім жазықты», «Адасқан өмір» поэмалары
|
4
|
|
4
|
3.5
|
Мағжан Жұмабаев өлеңдері «Батыр Баян» поэмасы
|
4
|
|
4
|
|
Бөлім бойынша барлығы:
|
20
|
|
20
|
|
4-бөлім
|
|
|
|
4.1
|
ХХ ғасыр 20-30 жылдарындағы әдебиет (қысқаша шолу).
|
4
|
|
4
|
4.2
|
Жүсіпбек Аймауытов «Қартқожа», «Ақ білек»
|
4
|
|
4
|
4.3
|
Сәкен Сейфуллин «Көкшетау», «Қызыл ат» поэмалары.
|
4
|
|
4
|
4.4
|
Бақылау тесті
|
4
|
|
4
|
4.5
|
Шығарма
|
4
|
|
4
|
4.6
|
Қайталау сабағы
|
2
|
|
2
|
|
Бөлім бойынша барлығы:
|
22
|
|
22
|
|
Барлығы:
|
78
|
|
78
|
ІІ семестр
|
5-бөлім
|
|
|
|
5.1
|
ХХ ғасыр 20-30 жылдарындағы шығармалар
|
4
|
|
4
|
5.2
|
Ілияс Жансүгіров «Күйші», «Құлагер».
|
4
|
|
4
|
5.3
|
Бейімбет Майлин өлеңдері «Мырқынбай», «Ыбыраймыз», «Ыбыраймын», «Әңгімелері», «Сексен сом», «Күлпаш», «Дадын басы Дайырбайдың көк сиыры».
|
4
|
|
4
|
|
Бөлім бойынша барлығы:
|
12
|
|
12
|
|
6- бөлім
|
|
|
|
6.1
|
ХХ ғасырдың 40-60 жылдарындағы әдебиет (қысқаша шолу). Жамбыл Жабаев өлеңдері «Зілді бұйрық», «Ленинградтық өренім»
|
4
|
|
4
|
6.2
|
Сәбит Мұқанов «Сұлушаш» романы, «Ботагөз» романы
|
4
|
|
4
|
6.3
|
Мұхтар Әуезов. «Қорғансыздың құны» әңгімесі, «Еңлік -Кебек» трагедиясы, «Абай жолы» эпопиясы
|
4
|
|
4
|
6.4
|
Ғабит Мүсірепов «Қыран жыры», «Сөз жоқ, соның іздері» әңгімелері, «Ұлпан» романы.
|
4
|
|
4
|
6.5
|
Ғабиден Мұстафин «Дауылдан кейін» романы.
|
4
|
|
4
|
6.6
|
Қасым Аманжолов «Дариға сол қыз», «Туған жер».
|
4
|
|
4
|
6.7
|
Әбділда Тәжібаев «Теңізге», «Қара теңізге».
|
4
|
|
4
|
6.8
|
Ілияс Есенберлин «Көшпенділер» триологиясы.
|
4
|
|
4
|
6.9
|
Әбдіжәміл Нұрпейісов «Курляндия» романы, «Қан мен тер» трилогиясы.
|
4
|
|
4
|
6.10
|
Мұқағали Мақатаев «Қазақ жері», «Үш бақытым», «Поэзия», «Музаға».
|
4
|
|
4
|
6.11
|
Қадыр мырза Әли «Асауды үйрету», «Қазақтарды шетелдіктерге таныстыру»
|
4
|
|
4
|
6.12
|
Тұманбай Молдағалиев «Қайта оралды тырналар», «Түскиіз».
|
4
|
|
4
|
6.13
|
Қабдеш Жұмаділов. «Соңы көш» триологиясы, «Қаздар қайтып барады».
|
4
|
|
4
|
6.14
|
Олжас Сүлейменов «Азия», «Қыш кітабы» шығармалары.
|
4
|
|
4
|
6.15
|
Мұхтар Шаханов «Төрт ана», «Түсінісу теоремасы», «Желтоқсан тағлымы».
|
4
|
|
4
|
6.16
|
М. Айтқожина,
Ф. Оңғарсынова
Қорытынды.
|
4
|
|
4
|
|
Бөлім бойынша барлығы:
|
64
|
|
64
|
|
7-бөлім
|
|
|
|
7.1
|
Қазақ әдебиетінің әлем әдебиетіндегі алатын орны
|
2
|
|
2
|
|
Барлық сабақтың саны
|
78
|
|
78
|
3. Кіріспе
ХІХ ғасырдың І-жартысындағы қазақ елеінің тарихи-әлеументтік жағдайы. Сырым Датов, Исатай Тайманов пен Маханбет Өтемісұлы, Кенесары Қасымов бастаған Ресей отаршылдығына қарсы күрес пен оның сол кезең әдебиетіндегі көрінісі туралы сипаттама.
1-тарау. ХІХ ғасырдың І-жартысындағы әдебиет.
Тақырып 1.1. ХІХ ғасырдың І-жартысындағы жазушылар шығармалары.
Аталған кезеңдегі әдебиеттің көрнекті өкілдерінің (Байтоқ, Жанұзақ, Мұрат, Шортанбай, Маханбет, Шернияз, Алмажан) өлең толғау, дастандары туралы.
Тақырып 1.2. Дулат Бабатайұлы
Қысқаша өмірбаяны. «Аягөз», «Ақжайлау мен Сандықтас» өлеңдері, «Еспенбет» дастаны.
Тақырып 1.3. Маханбет Өтемісұлы
«Ереуіл атқа ер салмай», «Нарын», «Соғыс», «Ей, Маханбет жолдасым», «Толарсықтан саз кешіп», Тайманның ұлы Исатай», «Мұнар күн», «Қызғыш құс», «Баймағанбет сұлтанға айтқаны», т.б. өлеңдері.
2-тарау ХІХ ғасырдың 2-жартысындағы әдебиет.
ХІХ ғасырдың 2-жартысындағы қазақ әдебиеті мазмұндық, Тақырыптық, көркемдік, түр жағынан сапалық биік сатыға көтерілігендігі. Бұл кезең әдебиетінің демократтық, ағартушылық сонны өріске бет түзеуі.Қазақтың Ыбырай, Абай, Шәкәрім есімдерімен байланысты классикалық жаңа әдебиетінің жасалуы.
Тақырып 2.1 Шоқан Уәлиханов
Өмірі мен шығармашылығы. Таланты ғалым, публицист, әдебиет зерттеуші, ер жүрек саяхатшы географ.
Туындылары: «Ыстықкөл туындылары», «Жоғары очерктері», «Қазақтың халық поэзиясының түрлері», «Қашқария очерктері», орыстың аса көрнекті ақын-жазушыларымен, ғалымдармен жазысқан «хаттары».
Тақырыптар 2.2. Ыбырай Алтынсарин
Өмірі мен ағартышының қызметі. Оның ақындық, жазушының шығармашылығының ағартушыдық-демократтық идеясымен өзектестігі.
Өлеңдері: «Өнер білім бар жұрттар», «Жаз», «Өзен», «Ананың сүюі».
Әңгімелері: «Әке мен бала», «Бақша ағаштары», «Талаптың пайдасы», «Әдептілік» т.б.
Тақырып 2.3. Абай Құнанбайұлы
Абайдың өмірі мен шығармашылығы. Ұлы ақын, данышпан, ойшыл, философ.
Өлеңдері: «Ғылым таппай мақтанба», «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін», «Өлең - сөздің патшасы сөз сарасы», «Әсемпаз болма әрнеге», «Адамның кейбір кездері», «Желсіз түнде жарық ай», «Мәз болады болысың», «Жаз», «Күз», «Жазғытұры».
Дастаны: «Ескендір»-философиялық мәні, көркемдігі.
Аудармалары: «Қараңғы түнде тау қалғып», «Теректің сыйы», «Татьиянаның хаты», «Онегиннің хаты», Есек пен бұлбұл, «Піл мен канден». Қарасөздері
Тақырып 2.4. Шәкәрім Құдайбердіұлы
Өмірі мен шығармашылық ізденістерінің кең ауқымдылығы мен алуан түрлілігі, Абайдың шәкірті әрі оның дәстүрін жаңа өрістерге бағыттап дамыта жалғастырушы екені. Ойшыл, оқымысты, философ.
Өлеңдері: «Жастарға», «Кел, жастар, бір түрлі жол табайық», «Насихат», «Дүние мен өмір», «Жастық туралы».
Дастаны: «Еңілік-Кебек». Кейіпкер бейнелерін даралау шеберлігі, драмалық тартымдылығы, ізгілік-гуманистік идеяны өзек етуі.
Тақарып 2.5. ХІХ ғасырдың 2-жартысындағы қазақ елеінің сазы мен өлеңі (жалпы шолу)
ХІХ ғасырдың 2-жартысындағы қазақ елінде сазы мен өлеңін қатар шығарып, теңдесі жоқ дара шеберлікпен орындайтын суырып салама «дала бұлбұлдары» (А Жұманов) - өнер жұлдыздары шоғырының пайда болуы. Бұл топқа жататын: Біржан сал, Ақан сері, Балуан Шолақ, Жаяу Мұса, Әсет, Үкілі Ыбырай, Естайлардың әрқайсысы әуен-сазын өзі шығарған аса көрнекті сазгер, өзі орындайтын ұлы әнші, өлеңдерін де өзі тудырған тамаша ақындар.
3-тарау. ХХ ғасыр әдебиеті туралы ұғым
Тақырып 3.1. Кіріспе ХІХ ғасырдың бас кезіндегі әдебиет.
Қысқаша шолу
Тақырып 3.2 Ахмет Байтұрсынов
Шығармашылық өмірі, қоғамдық қызметі. «Қырық мысал», «Маса» бойынша жинақталған түйіндемелік түсінік.
Тақырып 3.3. Міржақып Дулатов
Шығармашылық өмірі, қоғамдық қызметі. «Оян қазақ» өлең жинағы, «Бақытсыз Жамал» романы бойынша жинақталған түйіндемелік түсінік.
Тақырып 3.4 Сұлтанмахмұт Торайғыров
Шығармашылық өмірі. Өлеңдері, «Қмар сұлу»романы, «Кім жазықты», «Адасқан өмір», поэмалары. ВАқын шығармаларындағы азаматтық әуен, лирикалық сезім.
Тақырып 3.5. Мағжан Жұмабаев
Шығармашылық өмір. Өлеңдері. «Батыр Баян поэмасы» - романтикалық шығарма.
4-тарау. ХХ ғасыр 20-30 жылдардағы әдебиет
Тақырып 4.1 ХХ ғасыр 20-30 жылдарындағы әдебиет
Қысқаша шолу
Тақырып 4.2 Жүспбек Аймауытов
Шығармашылық өмірі. «Қартқожа», «Ақбілек» романдарының мәні. Драмалық шығармалары туралы түсінік «Шернияз» пьесасы.
Тақырып 4.3 Сәкен Сейфуллин
Шығармашылық өмірі, қоғамдық қызметі.
Өлеңдері: «Сағындым», «Тұлпарым», «Маржан», «Тау ішінде». Поэмалары «Көкшетау», «қызыл ат». Прозасы «Бандыны қуған Хамит» әңгімесі, «Тар жол тайғақ кешу» романы
5-тарау. ХІХ ғасыр 20-30 жылдарындағы әдебиеттің ерекшелігі
Тақырып 5.1. ХІХ ғасыр 20-30 жылдарындағы әдебиет шығармалары.
Тақырып 5.2. Ілияс Жансүгіров
Шығармашылық өмірі. Өлеңдері, лирик ақын. «Күйші» өнер құдіретін суреттеуі, «Құлагер» ақын мен ат трагедиясы – заман трагедиясы поэмалары. Сатиралық әңгімелері «Құйрықты базар» т.б.
Тақырып 5.3. Бейімбет Майлин
Шығармашылық өмірі. Ауыл шындығының жыршысы «Мырқымбай», «Ыбыраймыз», «Ыбыраймын», т.б. «Шұғаның белгісі» повесі сұлулық портреті. Әңгімелері «Сексен сом», «Күлпаш», «Даудың басы Дайрабайдың көк сиыры» т.б. «раушан коммунист» повесі.
6-тарау. ХХ ғасырдың 40-60 жылдарындағы әдебиет
Тақырып 6.1. ХХ ғасырдың 40-60жылдарындағы әдебиет
Қысқаша шолу
Тақырып 6.2. Жамбыл Жабаев
Шығармашылық өмірі.
Өлеңдері: «Зілді бұйрық», «1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс» жыры, «Ленинградтық өренім», «Бесік жыры», «Балаларға», «Патша әмірі тартылды», «Абайдың суретіне», «Алатауды айналсам».
Тақырып 6.3 Сәбит Мұқанов
Өмірбаяны. Әдебиеттің барлық жанырында сүмбелі туындылар Берген ірі суреткер екені. Әдебиетті дамыту мен жас таланттарды қанатттандырудағы зор еңбегі. Ұйғырлар өмірінен алып жазған туындылары, ұйғардың көрнекті әдебиет қайраткерлерімен шығармашылық, достық, қарым-қатынасы.
Шығармалары: өлеңмен жазылған «Сұлушаш» романында әлеументтік теңсіздік құрбаны болған екі жастың өмір драмасы әсерлі өрлегені, тілі бай да бейнелі, оқиғасы қою да қызықты екені. «Ботагөз» романы – отаршылдық өктемдік пен ұлт-азаттық көкөтерілістен Кеңес өкіметінің орнауына дейінгі қилы заман хикаясын баяндайтын күрделі әлеументтік-тарихи роман.
Тақырып 6.4. Мұқтар Әуезов
Өмір жолы. Туындыларының ізігілік пен гуманистік көзқарасқа, туған халқына шексіз сүйіспеншілік пен оның тағдырына деген жанпидалық сезімге толы, философиялық терең толғаныстар пен поэтикалық сұлу сезімдерін өрлеген биік көркемдігі. Ұлы жазушының үздік әңгіме, хикаяттары, драмалары, әсіресе, «Абай жолы» романы-эпопеясыи әлем әдебиетінің таңдаулы үлгілеріне жатады. Дүние жүзінің атақты жазушыларыа мен әдебиет сыншыларының берген бағалары, 100 жылдық мерейтойының ЮНЕСКО шеңберінде атап өтілген.
Шығармалары: «Қорғансыздың құны», әңгімесі «Еңілік-Кебек» трагедиясы, «Абай-жолы» эпопеясыт т.б.
Тақырып 6.5. Ғабит Мүсірепов
Шығармашылық өьірбаянына шолу. Әңгіме жанырының шебері екені. Оның романдарымен дарамалары ХХ ғасырдағы қазақ әдебеиетінің алтын қорына қосылған әдебиет-көркемдік табысы болып саналатыны. Сөз зергері, стилист.
Халықаралық әдеби қозғалыстың көрнекі қайраткері.
Шығармалары: «Өмір жорығы», әңгімелері, «Ұлпан» романы.
Тақырып 6.6. Ғабиден Мұстафин
Жазушының өмірі мен шығармашылығы. Романист жазушының туындыларына ХХ ғасырдағы 1-жартысындағы ел өміріндегі өзгерістердің көркем бейнесі жасалғаны. «Даулдан кейін» романында Кеңес өкіметі орнағаннан кейінгі алғашқы 10 шақты жылындағы қазақ ауылының күрделі өмірі, замана шындығы, кейіпкерлердің реалистік толыққанды бейнелері сомдалған.
Тақырып 6.7. Қасым Аманжолов
Өмірбаяны, шығармашылығы.
«Дариға сол қыз», «Туған жер» өлеңдері.
Тақырып 6.8. Әбділда Тәжібаев
Өмірі. ХХ ғасырдағы аса көрнекті қазақ ақындарының бірі. «Теңізге», «Қара теңізге».
Тақырып 6.9.Ілияс Есенберлин
Жазушының өмір жолы. Тарихи Тақырыпқа тың сүрлеу салған «Көшпенділер»трилогиясы, («Алмас қылыш», «Алтын орда», «Қаһар» романдары).
Тарихи тұлғалар бейнесі және олардың жеңістері мен жеңілістерінің тағлымы.
Тақырып 6.10 Әбдіжамал Нұрпейісов
Жазушының шығармашылық өмірі.
Соғыстан оралған жас талаптың тырнақалды туындысы – қазақ әдебиетінде өзіндік орны бар «Курляндия» романы болса, туған жері – Арал балықшыларының реолюция жылдарындағы өмірін суреттеуге арналған, жазушының есімін әлемге танытқан «Қан мен тер» трилогиясы.
Тақырып 6.11. Мұқағали Мақатаев
Ақынның өмірі, шығармашылығы. ХХ ғасырдың 2-жартысындағы әлемдік деңгейдегі ең ірі ақындардың бірі екендігі. Туындыларындағы еркіндік, шынайылық, ой мен сезім тереңдігі, драматизм.
Шығармалары: «Қазақ жері», «Үш бақытым», «Поэзия», «Музаға», «Өлең деген тумайды жайшылықта», «Қарлығашым», «Қайран Қарасазым-ай», «Туған жерге», «Қабағы таудың қатулы», «Махаббат диалогі», «Есіңе алғайсың», «Көңілім», «Кең дүние», «Асығып алыс күндерге» т.б. өлеңдері. «Аққулар ұйқтағанда» поэмасы.
Тақырып 6.12. Қадыр Мырза Әли
Шығармашылық өмірбаяны. Өмір мен табиғат құбылыстарын суреттеудегі тапқырлығы. Философиялық лириканың ірі өкілі екені.
Өлеңдері: «Асауды үйрету», «Қазақты шетелдіктерге таныстыру», «Бабалардың шоқ басқан табанымен», «Тігерге тұяқ қалмай қырқып атып», «Өмірдің өзі қызық-ақ».
Тақырып 6.13 Тұманбай Молдағалиев
Өмірбаяны. Махаббат, жастық, көркем жыршысы. «Қайта оралдытырналар», «Түскиіз».
Тақырып 6.14 Қабдеш Жұмаділов
Өмірбаян. Қазақ тарихы менҚытай қазақтары өмірін арқау еткен қатпарлы романдарының авторы екені. Өзіне тән стильдік, көркемдік тәсілдері. Тіл байлығы, тілінің сұлу орамдылығы.
Туындылары: «Соңғы көш» трилогиясы, «Қазадар қайтып барады».
Тақырып 6.15 Олжас Сүлейменов
Өмірі мен шығармашылығы. Орыс тілінде жазатыны. ХХ ғасырдың аса көрнекті ақындарының бірі.
Туындылары: «Азия», «Қыш кітабы» шығармалары, «Арғымақтар», «Қыз қуу», «Ришад-қыр қазағының баласы», «Бір соғыстың аяғы…», «Қасқырдың бөлтіріктері».
Тақырып 6.16 Мұқтар Шаханов
Өмірбаяны. Есімі әлемге танымал ірі ақын. Өлең, поэмалары дүние жүзі халықтарының тіліне ең көп аударылған қазақ ақыны.
Шығармалары: «Төрт ана», «Түсіну теоремасы», «Желтоқсан тағлымы» өлеңдері мен «Отырар» поэмасы.
Тақырып 6.17. ХХ ғасырдағы қазақтан шыққан ақын-жазушы әйелдер
М. Айтқожина, Ф. Оңғарсынова туындыларының идеялық, көркемдік, тақырыптық, стильдік сипаттамасы.
7-тарау. Қазақ әдебиетінің лем әдебиетінен алатын орны (бақылау)
4.1 Ұсынылатын әдебиеттер:
Негізгі:
1. С.Қирабаев, Қ.Мырзағалиева. Қазақ әдебиеті (Х1Х ғасырдың 2-ші жартысы-ХХ ғасырдың басы.
2.Қ.Әбдібаев, З.Қабдолов. Қазақ әдебиеті (11- сыныпқа арналған оқулық)
3. С.Мақпырұлы, Т.Сыдықов. Қазақ әдебиеті 1-2 бөлім.
4. Ұ.Асылов. Хрестоматия 11- сынып.
5. Ә.Шәріпов, С.Қирабаев. Хрестоматия 10 – сынып
6. Ұ.Асыл. Қазақ әдебиеті (XIX ғасыр) Хрестоматия.
7. Ұ.Асыл, Т.Жұмажанова. Қазақ әдебиеті
4.2. Қосымша:
1. Қазақ әдебиетінің тарихы. Алматы 1964 ж.
2. Қазақ халық ақындары. Өлеңдер жинағы. С.Бегалин. Алматы ҚМКӘБ, 1953 ж.
3. Халық қаһары. Халық ақындарының Отан соғысына арналған өлеңдері. Алматы, ҚБМБ, 1941
4. Әуезов М. Қазақ әдебиетінің тарихын жасау мәселелері. «Уақыт және әдебиет» 1962 ж.
5. Тәжібаев Ә. Жамбыл және қазақ әдебиеті. - Әдебиет және искусство, 1946ж.
6. С.Мұқанов. Өсу жолдарымыз. А., 1960ж.
7. Р.Сыздықова. Ахмет Байтұрсынов.А., 1990ж.
8. С.Қирабаев. Жүсіпбек Аймауытов. А.,Білім, 1990ж.
9. Р.Нұрғалиев. Мөлдір сезім, биік парасат (Мағжан туралы). «Қазақстан коммунисі». 1989, №5.
10. М.Мағауин. Шәкәрімнің шеберлігі. «Жұлдыз», 1988, №10.
11 Қазақ әдебиеті энциклопедиялық анықтамалық, «Аруна» баспасы, Алматы, 2005ж.
12 Оразлинов С.Ш. Абай елі – А., 1994.
13 Әдебиеттану терминдерінің сөздігі – а., 1996.
14 Екімыңжылдық дала жыры – А., 2000ж.
15 Түркістан. Халықаралық энциклопедиялық анықтамалық – А., 2000
16 Қазақстан Республикасы. Энциклопедиялық анықтамалық – А., 2001
17 Қазақстан жазушылары: ХХ ғасыр – А.,2004
18 Әдеби өмір шежіресі – А., 2005
4.3 Көрнекілік құралдар және ОТҚ:
1. Электрондық оқулықтар;
2. Мультимедиялық проектор;
3. Ақын – жазушылардың портреттері;
4. Әдебиет терминдерінің кестесі;
5. Видео, аудио материалдар.
4.4. Тест тапсырмалары. (624 тест тапсырмалары қосымша беріледі).
1. ХІХ ғасырдың І-жартысындағы жазушылар шығармалары.
Аталған кезеңдегі әдебиеттің көрнекті өкілдерінің (Байтоқ, Жанұзақ, Мұрат, Шортанбай, Маханбет, Шернияз, Алмажан) өлең толғау, дастандары туралы.
2. Дулат Бабатайұлы қысқаша өмірбаяны. «Аягөз», «Ақжайлау мен Сандықтас» өлеңдері, «Еспенбет» дастаны.
3. Маханбет Өтемісұлы «Ереуіл атқа ер салмай», «Нарын», «Соғыс», «Ей, Маханбет жолдасым», «Толарсықтан саз кешіп», Тайманның ұлы Исатай», «Мұнар күн», «Қызғыш құс», «Баймағанбет сұлтанға айтқаны», т.б. өлеңдері.
4. Шоқан Уәлиханов өмірі мен шығармашылығы. Таланты ғалым, публицист, әдебиет зерттеуші, ер жүрек саяхатшы географ.Туындылары: «Ыстықкөл туындылары», «Жоғары очерктері», «Қазақтың халық поэзиясының түрлері», «Қашқария очерктері», орыстың аса көрнекті ақын-жазушыларымен, ғалымдармен жазысқан «хаттары».
5. Ыбырай Алтынсарин Өмірі мен ағартышының қызметі. Оның ақындық, жазушының шығармашылығының ағартушыдық-демократтық идеясымен өзектестігі. Өлеңдері: «Өнер білім бар жұрттар», «Жаз», «Өзен», «Ананың сүюі».Әңгімелері: «Әке мен бала», «Бақша ағаштары», «Талаптың пайдасы», «Әдептілік» т.б.
6. Абай Құнанбайұлы өмірі мен шығармашылығы. Ұлы ақын, данышпан, ойшыл, философ.
Өлеңдері: «Ғылым таппай мақтанба», «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін», «Өлең - сөздің патшасы сөз сарасы», «Әсемпаз болма әрнеге», «Адамның кейбір кездері», «Желсіз түнде жарық ай», «Мәз болады болысың», «Жаз», «Күз», «Жазғытұры».Дастаны: «Ескендір»-философиялық мәні, көркемдігі.Аудармалары: «Қараңғы түнде тау қалғып», «Теректің сыйы», «Татьиянаның хаты», «Онегиннің хаты», Есек пен бұлбұл, «Піл мен канден». Қарасөздері
7. Шәкәрім Құдайбердіұлы өмірі мен шығармашылық ізденістерінің кең ауқымдылығы мен алуан түрлілігі, Абайдың шәкірті әрі оның дәстүрін жаңа өрістерге бағыттап дамыта жалғастырушы екені. Ойшыл, оқымысты, философ.
Өлеңдері: «Жастарға», «Кел, жастар, бір түрлі жол табайық», «Насихат», «Дүние мен өмір», «Жастық туралы».Дастаны: «Еңілік-Кебек». Кейіпкер бейнелерін даралау шеберлігі, драмалық тартымдылығы, ізгілік-гуманистік идеяны өзек етуі.
8. ХІХ ғасырдың 2-жартысындағы қазақ елеінің сазы мен өлеңі (жалпы шолу)
ХІХ ғасырдың 2-жартысындағы қазақ елінде сазы мен өлеңін қатар шығарып, теңдесі жоқ дара шеберлікпен орындайтын суырып салама «дала бұлбұлдары» (А Жұманов) - өнер жұлдыздары шоғырының пайда болуы. Бұл топқа жататын: Біржан сал, Ақан сері, Балуан Шолақ, Жаяу Мұса, Әсет, Үкілі Ыбырай, Естайлардың әрқайсысы әуен-сазын өзі шығарған аса көрнекті сазгер, өзі орындайтын ұлы әнші, өлеңдерін де өзі тудырған тамаша ақындар.
9. ХХ ғасыр әдебиеті туралы ұғым. ХІХ ғасырдың бас кезіндегі әдебиет.Ахмет Байтұрсынов
Шығармашылық өмірі, қоғамдық қызметі. «Қырық мысал», «Маса» бойынша жинақталған түйіндемелік түсінік.
10. Міржақып Дулатов
Шығармашылық өмірі, қоғамдық қызметі. «Оян қазақ» өлең жинағы, «Бақытсыз Жамал» романы бойынша жинақталған түйіндемелік түсінік.
11. Сұлтанмахмұт Торайғыров
Шығармашылық өмірі. Өлеңдері, «Қмар сұлу»романы, «Кім жазықты», «Адасқан өмір», поэмалары. ВАқын шығармаларындағы азаматтық әуен, лирикалық сезім.
12. Мағжан Жұмабаев
Шығармашылық өмір. Өлеңдері. «Батыр Баян поэмасы» - романтикалық шығарма.
13. ХХ ғасыр 20-30 жылдардағы әдебиет
14. Жүспбек Аймауытов
Шығармашылық өмірі. «Қартқожа», «Ақбілек» романдарының мәні. Драмалық шығармалары туралы түсінік «Шернияз» пьесасы.
15. Сәкен Сейфуллин
Шығармашылық өмірі, қоғамдық қызметі.
Өлеңдері: «Сағындым», «Тұлпарым», «Маржан», «Тау ішінде». Поэмалары «Көкшетау», «қызыл ат». Прозасы «Бандыны қуған Хамит» әңгімесі, «Тар жол тайғақ кешу» романы
16. ХІХ ғасыр 20-30 жылдарындағы әдебиеттің ерекшелігі
17. Ілияс Жансүгіров Шығармашылық өмірі. Өлеңдері, лирик ақын. «Күйші» өнер құдіретін суреттеуі, «Құлагер» ақын мен ат трагедиясы – заман трагедиясы поэмалары. Сатиралық әңгімелері «Құйрықты базар» т.б.
18. Бейімбет Майлин
Шығармашылық өмірі. Ауыл шындығының жыршысы «Мырқымбай», «Ыбыраймыз», «Ыбыраймын», т.б. «Шұғаның белгісі» повесі сұлулық портреті. Әңгімелері «Сексен сом», «Күлпаш», «Даудың басы Дайрабайдың көк сиыры» т.б. «раушан коммунист» повесі.
19. ХХ ғасырдың 40-60жылдарындағы әдебиет
Жамбыл ЖабаевШығармашылық өмірі.Өлеңдері: «Зілді бұйрық», «1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс» жыры, «Ленинградтық өренім», «Бесік жыры», «Балаларға», «Патша әмірі тартылды», «Абайдың суретіне», «Алатауды айналсам».Сәбит Мұқанов Өмірбаяны.
20. Ғабит Мүсірепов
Шығармалары: «Өмір жорығы», әңгімелері, «Ұлпан» романы.
21. Ғабиден Мұстафин «Даулдан кейін» романы.
22. Қасым Аманжолов
Өмірбаяны, шығармашылығы.
«Дариға сол қыз», «Туған жер» өлеңдері.
23. Әбділда Тәжібаев
Өмірі. ХХ ғасырдағы аса көрнекті қазақ ақындарының бірі. «Теңізге», «Қара теңізге».
24.Ілияс Есенберлин
Тарихи Тақырыпқа тың сүрлеу салған «Көшпенділер»трилогиясы, («Алмас қылыш», «Алтын орда», «Қаһар» романдары).
Тарихи тұлғалар бейнесі және олардың жеңістері мен жеңілістерінің тағлымы.
25. Әбдіжамал Нұрпейісов
Жазушының шығармашылық өмірі.
26. Мұқағали Мақатаев
Шығармалары: «Қазақ жері», «Үш бақытым», «Поэзия», «Музаға», «Өлең деген тумайды жайшылықта», «Қарлығашым», «Қайран Қарасазым-ай», «Туған жерге», «Қабағы таудың қатулы», «Махаббат диалогі», «Есіңе алғайсың», «Көңілім», «Кең дүние», «Асығып алыс күндерге» т.б. өлеңдері. «Аққулар ұйқтағанда» поэмасы.
27. Қадыр Мырза Әли
Шығармашылық өмірбаяны. Өмір мен табиғат құбылыстарын суреттеудегі тапқырлығы. Философиялық лириканың ірі өкілі екені.
Өлеңдері: «Асауды үйрету», «Қазақты шетелдіктерге таныстыру», «Бабалардың шоқ басқан табанымен», «Тігерге тұяқ қалмай қырқып атып», «Өмірдің өзі қызық-ақ».
28. Тұманбай Молдағалиев
Өмірбаяны. Махаббат, жастық, көркем жыршысы. «Қайта оралдытырналар», «Түскиіз».
29. Қабдеш Жұмаділов Өмірбаян. Қазақ тарихы менҚытай қазақтары өмірін арқау еткен қатпарлы романдарының авторы екені. Өзіне тән стильдік, көркемдік тәсілдері. Тіл байлығы, тілінің сұлу орамдылығы.
Туындылары: «Соңғы көш» трилогиясы, «Қазадар қайтып барады».
30. Олжас Сүлейменов
Өмірі мен шығармашылығы. Орыс тілінде жазатыны. ХХ ғасырдың аса көрнекті ақындарының бірі.
Туындылары: «Азия», «Қыш кітабы» шығармалары, «Арғымақтар», «Қыз қуу», «Ришад-қыр қазағының баласы», «Бір соғыстың аяғы…», «Қасқырдың бөлтіріктері».
31. Мұқтар Шаханов
Өмірбаяны. Есімі әлемге танымал ірі ақын. Өлең, поэмалары дүние жүзі халықтарының тіліне ең көп аударылған қазақ ақыны.
Шығармалары: «Төрт ана», «Түсіну теоремасы», «Желтоқсан тағлымы» өлеңдері мен «Отырар» поэмасы.
32. М. Айтқожина, Ф. Оңғарсынова туындыларының идеялық, көркемдік, тақырыптық, стильдік сипаттамасы.
Достарыңызбен бөлісу: |