И.П.Павловтың көрсетуі бойынша ОЖЖ-нің төменгі бөлімдері қыртыс асты, ми бағанында, жұлында пайда болатын рефлекстік әрекеттер туа біткен және тұқым қуалайтын тұрақты жүйе жолдарымен орындалады. Жоғарғы жүйке әрекеті организм мен сыртқы ортаның күрделі қарым қатынасын қамтамасыз етіп, оның мінездік негізін құрады.
Ол шартты және шартсыз рефлекстерден тұрады:
Шартсыз рефлекс – жүйке жүйесінің туа біткен әрекеті.
Шартты рефлекс – жеке тіршілік барысында пайда болатын жүйке жүйесінің әрекеті.
Рефлекс ( лат. тілінен аударғанда reflecsus – тойтарыс беру) дегеніміз - орталық жүйке жүйесінің сыртқы және ішкі тітіркендіргіштерге беретін күрделі жауабы.
Рефлекс ( лат. тілінен аударғанда reflecsus – тойтарыс беру) дегеніміз - орталық жүйке жүйесінің сыртқы және ішкі тітіркендіргіштерге беретін күрделі жауабы.
Рефлекс сөзін тұңғыш қолданған 1664 жылы Рене Декарт.
Рефлекске ғылыми сипаттама берген 1817 жылы чех ғалымы Прохаска.
Рефлекс теориясын тұжырымдаған орыс ғалымдары И.М.Сеченов, И.П. Павлов, П.К. Анохин.
Рефлекстің морфологиялық негізі – рефлекстік доға, яғни қозуды рецептордан жүйке орталығына, одан шеткі ағзаға жеткізетін жол.
Рефлекстік доға 5 бөлімнен тұрады:
1. Рецептор;
2. Афференттік жүйке;
3. Орталық жүйке жүйесі:
4. Эфференттік жүйке;
5. Эффектор.
Жүйке орталығы деп бірыңғай қызмет атқаратын орталық жүйке жүйесінің белгілі бір жеріндегі топталған нейрондар жиынтығын айтады.
Шартты рефлекстерді зерттеу. Фистула әдісі
Анохин Пётр Кузьмич
Анохин Пётр Кузьмич
(1898–1974)
Академик, физиолог, И.П. Павловтың шәкірті;
Әрекеттік жүйе теориясының негізін қалады.
Жоғарғы дәрежелі жүйке қызметіне гнозис (таным/познание), праксис (әрекет/действие), сөз (речь), жады (память), ойлау (мышление), сана (сознание) жатады.
