d- элементтерінің валенттілік электрондарының жалпы формуласы ns 2 (n-1) d 1-10 (n≥ 4, үлкен периодтардың қосымша топшаларының элементтері, олардың сыртқы қабаттарында бір немесе екі электрон болад
Металл атомдарының қасиеттерін сипаттайтын шамалар :
1. Негізгі топшадағы металдардың атом радиустары жоғарыдан төмен қарай артады, иондану энергияларының шамасы мен электронтартқыштық және электртерістілік қасиеттері кемиді.Олай болса металдық қасиет топ бойынша біртіндеп артады.
2. Период бойынша металл атомдарының радиусы біртіндеп кемиді, сондықтан иондану энергиясы, электронтартқыштық және электртерістілік қасиеттері артады. Сәйкесінше металдық қасиет период бойынша біртіндеп азаяды.
2. Период бойынша металл атомдарының радиусы біртіндеп кемиді, сондықтан иондану энергиясы, электронтартқыштық және электртерістілік қасиеттері артады. Сәйкесінше металдық қасиет период бойынша біртіндеп азаяды.
3. Қосымша топша металдары үшін, негізгі топшадағы заңдылықтар сақталады. Бірақ V және VI- периодтың металдары үшін кезекті электрондарының ішкі энергетикалық деңгейге орналасуына байланысты атом радиусы өзгермейді немесе аздап артуы мүмкін. Сондықтан жоғарыда келтірілген негізгі топшадағы заңдылықтардың өзгерісі де бәсең болады.
3. Қосымша топша металдары үшін, негізгі топшадағы заңдылықтар сақталады. Бірақ V және VI- периодтың металдары үшін кезекті электрондарының ішкі энергетикалық деңгейге орналасуына байланысты атом радиусы өзгермейді немесе аздап артуы мүмкін. Сондықтан жоғарыда келтірілген негізгі топшадағы заңдылықтардың өзгерісі де бәсең болады.
Көптеген металдар табиғатта тек қосылыстар түрінде кездеседі. Табиғи қосылыстардың табиғаты металдың белсенділігіне байланысты. Металл неғұрлым белсенді болса, олардың табиғи қосылыстары – тұздар. Мысалы: сілтілік металдар –галогенидтер, нитраттар, сульфаттар түрінде кездеседі. Бұл қосылыстардың барлығы суда жақсы ериді.(NaCI-ас тұзы, KCI∙NaCI-сильвинит)
