Кафедрасы



Pdf көрінісі
бет18/108
Дата15.02.2023
өлшемі1,66 Mb.
#168875
түріБағдарламасы
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   108
Табиғи ресурстар
бұл адамдарға адамзат қоғамының өмір сүруі мен тіршілігі үшін 
қажетті
табиғи
денелер
мен
табиғат
құбылыстары. 
Басқаша
айтсақ, 
табиғи ресурстар дегеніміз өндіргіш күштердің даму деңгейіне сәйкес өндіру және ұ
тыну құралдары ретінде пайдаланатын табиғи компоненттер. 
Табиғи ресурстарды пайдалану процесінде олардың көпшілігі ресурстық цикл деп 
аталатын күрделі айналымға түседі. Ресурстық цикл деп белгілі бір заттардың немесе заттар 
топтарының өзгеруі мен кеңістікте қозғалуы және оларды адамның барлық кезңде 
пайдалануының жиынтығын айтамыз.
Табиғат байлықтарын топқа бөлу 
 
Табиғат байлықтары 
Сарқылмайтын
Сарқылатын
Күн энергиясы
Теңіз толқынының 
энергиясы
Жел энергиясы
Жер қойнауының 
энергиясы
Қалпына
келеді
Қалпына
келмейді


Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия 
ұлттық университеті 
Пәннің оқу-әдістемелік кешені 
Басылым: алтыншы 
 
 
 
Таусылуына байланысты табиғи ресурстар
сарқылатын және сарқылмайтын 
болып 
екіге бөлінеді. Сарқылмйтын табиғи ресурстар өндіру әрекетінің нәтижесінде 
таусылуы мүмкін табиғи ресурстар түрлерін қамтиды 
Сарқылатын табиғи ресурстар үш түрге бөлінеді: 
1.
Қалпына келмейтін жердегі ұзақ эволюция процесінің нәтижесінде қалыптасқан
рудалы және рудалы емес пайдалы қазбалар, минералды шикізат ресурстары. 
Минералдық 
ресурстар 
өнеркәсіпте 
пайдалануына 
қарай: 
отын-энергетикалық 
(мұнай, табиғи газ, көмір, шымтезек, уран рудалары); тау-кендік химия шикізаттары ( 
фосфарит, ас, калий, магний, тұздары күкірт т.б.), табиғи құрылыс материалдарды, сондай-ақ 
әшекейлік техникалық асыл тастар (мәрмар, гранит, алмаз т.б.), гидроминералдар (жер асты 
минералды сулар) болып бөлінеді. Қалпына келмейтін ресурстар – табиғи ресурстардың бір 
бөлігі қазірде де және болашақта да оларды басқалармен ауыстыруға болмайды (мысалы, тірі 
табиғат, адамдардың өмір сүруі жағдайы т.б.).
2. Салыстырмалы түрде қалпына келтірілетін – қалпына келуі үшін ұзақ уақыт 
аралығы қажет ресурастар: оларға сондай –ақ жойылып бара жатқан жануарлар мен 
өсімдіктер популяцияларын қалпына келтірудің шектеулі мүмкіндіктері кіреді 
3. 
Қалпына
келтірілетін
ресурстарға
тірі
табиғат
элементтері, 
өсімдіктер мен жануарлар әлемі, минералдық шикізаттың жекелеген түрлері кіреді 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   108




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет