Каз Мектеп-10-2015. indd
Негізгі лексикалық сын есімге тән мағына, оған жоғарыда келтірілген мысалдар жатады. 2
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Pdf көрінісі
|
Каз-Мектеп-10-2015
| 1. Негізгі лексикалық сын есімге тән мағына, оған жоғарыда келтірілген
мысалдар жатады. 2. Ауыс мағына: мұның өзі де іштей неше түрге жіктеледі, мәселен, «сүттен ақ, судан таза» дегендігі «ақ» атауы – өзіне тән көптеген ауыс мағыналардың тек бір қырын ғана – «күнәдан таза, айыбы жоқ, пәк адам» дегенді аңғартып тұр.
мағынасы жатады. Бұл мағынаның «туынды» болатын себебі – сүт тағам- дардың басқа қасиеттеріне емес, түріне байланысты мотив негізінде жасалу- ында.
4. Түр-түс атауларына тән тағы бір мағына – одардың символикалық, рәміздік мағынасы. Егер түр-түс атауларының, сайып келгенде, түр-түстің өзінің негізгі лексикалық мағынасы белгілі зат пен құбылысқа тән бояу-реңкті анықтау нәтижесінде, ауыс мағынасы – олардың арасындағы логикалық байланыс пен ұқсастықтан, туынды мағынасы – мотивтік сәйкестік негізінде пайда болса, символдық, рәміздік мағынаның қалыптасуы бұлардан сәл өзгешелеу. Символдық, рәміздік мән-мағына әдетте нақтылы заттармен бірге олардың сыртқы бояу-реңкіне байланысты және қоғамдық өмір салты, дәстүр, ұлттық наным, әдет-ғұрып ретінде қалыптасуы шарт. Демек, символикалық, рәміздік мән-мағынаға ие болған заттар мен құбылыстар тек тіл тұрғысынан ғана емес, этнолингвистикалық таным тұрғысынан да зерттелуі қажет. Сондықтан біз бұл мақалада түр-түс символикасын жалпы сөз етуден гөрі «ақ» және «қара» түстерге байланысты ұлттық салт-дәстүрімізде кездесетін символдық, рәміздік қолданыстарды ғана қарастыруды жөн көрдік. Сан алу- ан түр-түс атауларының ішінен тек «ақ» пен «қара» түстерді ғана бөліп алып қарастыруымыздың өзіндік себебі де жоқ емес.
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|