Казахстан республикасы бiлiм ж?Не ?Ылым министiрлiгi
Электр тогының адам ағзасына зиянды әсері
жүктеу/скачать 1,21 Mb.
|
МГ еңбекті қорғау 2021
| Электр тогының адам ағзасына зиянды әсері.
Теріден өтетін электр тогы жылу, электролит және биологиялық әсерге ие. Бұл ағзадағы әртүрлі бұзылуларға әкеліп соғады, бұл тері мен мүшелерге де, денеге де жалпы зақым келтіреді. 5 мА дейінгі шағын токтар тек ыңғайсыздықты тудырады. 10-15 мА үлкен токтарда адам тірі бөліктерден өздігінен босатыла алмайды және токтың әрекеті ұзаққа созылады. Мұндай токтарға ұзақ уақыт әсер ету арқылы адам әртүрлі электр жарақаттарын ала алады. Электр соққысының әр түрлі түрлерін қарастырайық. Электр соққысы-бұл адамның ішкі мүшелерінің зақымдануы. Бірнеше ондаған миллиампер мен 15-20 секундтық токқа ұзақ уақыт әсер еткенде тыныс алу сал ауруы және өлім болуы мүмкін. 50-80 мА ток жүректің фибрилляциясына әкеледі, бұл жүректің бұлшықет талшықтарының жиырылуы мен босаңсуынан тұрады, нәтижесінде қан айналымы тоқтап, жүрек тоқтайды. Тыныс алу параличімен де, жүрек параличімен де органдардың функциялары өздігінен қалпына келмейді, бұл жағдайда алғашқы көмек қажет (жасанды тыныс алу және жүрек массажы). Үлкен токтардың қысқа мерзімді әрекеті тыныс алу параличін де, жүрек фибрилляциясын да тудырмайды. Жүрек бұлшықеті күрт қысқарады және Ток тоқтағанға дейін осы күйде қалады, содан кейін ол жұмысын жалғастырады. 2-3 секунд ішінде 100 мА токтың әрекеті өлімге әкеледі (өлім тогы). Күйіктер адам денесі арқылы өтетін токтың жылу әсерінен немесе электр жабдықтарының қатты қыздырылған бөліктеріне тиюден, сондай-ақ электр доғасының әсерінен болады. Ең қатты күйіктер 35-220 кВ желілерде және үлкен желілік сыйымдылығы бар 6-10 кВ желілерде электр доғасының әсерінен болады. Бұл желілерде күйіктер зақымданудың негізгі және ауыр түрлері болып табылады. Кернеуі 1000 В дейінгі желілерде электр доғасы күйіп қалуы мүмкін (егер үлкен индуктивті жүктеме болса, ашық ажыратқыштармен тізбекті ажыратқан кезде). Электрлік белгілер-бұл дөңгелек немесе эллиптикалық пішінді, сұр немесе ақ-сары түсті электродтармен жанасатын жерлерде терінің зақымдануы (d = 5-10 мм). Олар токтың механикалық және химиялық әрекеттерінен туындайды. Кейде электр тогы өткеннен кейін бірден пайда болмайды. Белгілер ауыртпалықсыз, олардың айналасында қабыну процестері байқалмайды. Зақымдану орнында ісіну пайда болады. Кішкентай белгілер қауіпсіз емдейді, белгілердің үлкен мөлшерімен дененің некрозы жиі кездеседі (көбінесе қолдар). Теріні электрометаллизациялау – бұл металды ұсақ бөлшектермен сіңіру, мысалы, доғаның жануы кезінде, оның ағып кетуіне және булануына байланысты. Терінің зақымдалған бөлігі қатты, өрескел бетке ие болады, ал зардап шеккен адам зақымдану орнында бөтен дененің болуын сезінеді. Зақымданудың нәтижесі күйік сияқты зардап шеккен дененің аймағына байланысты. Көптеген жағдайларда металдандырылған тері жоғалады және іздер қалмайды. Қарастырылғандардан басқа, келесі жарақаттар болуы мүмкін: доғаның әсерінен көздің зақымдануы; токтың әсерінен құлаған кезде көгеру және сынықтар және т. б. жүктеу/скачать 1,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|