Казақстан республикасы білім жəне ғылым министрілігі

Ұңғымаға 

қабаттан

флюидтердің  түсуін  қамтамасыз  ету  үшін  жəне  мұнайлы  немесе  газды

қабаттарды ашу үшін шегенделген колоннаны перфорациялау (тес) керек. Оқты

перфораторлардың  жұмыс  жасау  принципі  бүйірден  атылатын «грунтонос»

сияқты, тек олар шегенделген колоннаны, цемент тасын тесіп жəне қабатқа 30-

40см  дейін  кіретін  болат  оқтармен  зарядталған. Оқты  перфораторлар  жұмыс

істеуі біруақытты жəне селективті  болып бөлінеді. Біруақытта жұмыс  істейтін

перфораторлардың  оқтары  біруақытта  атылады, ал  селективтіде  бірінен  соң

бірі, бір- бірлеп  атылады. Ұңғымалардағы  перфорация  жұмыстарының  ең  көп

тарағаны  куммулятивті  перфорация. Оның  конструкциясы  мынандай

бөліктерден тұрады: жарылыс затынан (гексоген) детонатор, темір воронкадан,

қоршаушы  корпустан. Кумулятивті  заряд- оқсыз  кіші  өлшемді  қуыстарды

атқылауда  өте  үлкен  нəтиже  береді. Мұндай  зарядтың  жарылуы  барысында

кумулятивті  қуыстың (выемка) бетінде  түзілген  толқындар  металл  воронканы

жоғары қысыммен  сығады. Осы  кезде  воронка  іш  жағынан ериді  де, жарылыс

нəтижесінде  кумулятивті  заряд  осі  бойымен  жылдамдығы  өте  жоғары (8-10

мың  м\сек) жартылай  сұйық  металлдың  жіңішке  ағысы  атқылайды.

Жылдамдығы 300 мың  кг\см

3

  бұл  ағыс  құбырда  жəне  цемент  сақинасында

пластинаны  жəне  бүтіндей  цементтелген  колоннаны 300 мм  дейін  тесіп  өтіп,

10-12 мм  диаметрлік  қуыс  беру  мүмкіндігі  бар. Зарядтарды  герметизациялау

бойынша  куммулятивті  перфораторлар  екі  топқа  бөлінеді: 1) корпусты; 2)

корпуссыз.

1) Корпусты  куммулятивті  перфораторлары  қолданыс  уақытына  қарай,

көп ретті жəне бір реттіболып бөлінеді. Корпусты куммулятивті перфораторда

заряд  детонацияланбайтын  жарылыс  патроны  герметизацияланған  болатты

68

корпустың  ішінде  орналасады. Көп  ретті  куммулятивті  перфоратор 10-50рет

атуға  дейін  шыдайды. Ал, бір  реттік, мысалы: ПКО  жəне  ПКОС  типтілері  бір

рет қолданылады. Атылған кезде корпусы толығымен сынып бітеді.

15.3. сурет- Оқты перфораторлар

қондырғысының құрылысы.

 15.4. сурет- куммулятивті перфоратордың

жұмыс жасауы.

2) Корпуссыз  куммулятивті  перфоратордың  ленталық  айта  кететін

болсақ, оның  жұқа  темір  лентаның  ішінде  герметизацияланған  зарядтар

орналасады. Детонациялайтын  бау  алюминді, ал  жарылыс  патроны  жəне

шойын  жүгі, шыны  ішіне  бекітілген. Бұл  перфораторлар  жарылыс  кезінде

толығымен  қиратылады, бірақ  корпуссыз  перфораторлардың  тесу  қабілеті,

корпусты перфораторларға қарағанда өте жоғары болады.

жүктеу/скачать 2,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: