Жаңа экономикалық саясаттың жалпы қорытындысы

Жаңа экономикалық саясаттың жалпы қорытындысы:

• Жаңа экономикалық саясат кезінде нарық енгізілді.
• Ауыл шаруашылығы дамымай қалды.
• Бұл саясат аяғына дейін жеткізілмеді.
• Өнеркәсіп артта қалды, дамымады.
• Жаңа экономикалық саясат бұрмаланды.
• Саяси өмірде демократия бұрмаланды.
• Еркіндік мүлде болмады.
• 1921-1922 жылдардағы ашаршылық

Қазақстандағы күштеп ұжымдастыру саясаты –қазақ халқының қайғысы.

Қазақстандағы күштеп ұжымдастырудың басты зардабы шаруалар көтерілісі болды. Біреу білер біреу білмес бірақ күшпен ұжымдастырудың зардабы орасан болғаны анық. Қазақстандағы жаппай ұжымдастырудың тез қарқынмен жүруі шаруалардың өз еркімен болмай, күштеу, зорлау, жазалау әдістері арқылы жүзеге асырылып отырды. Ауқаттының малын еріксіз ортаға алып, енді жекешенің күн көрісіне жарап отырған азын — аулақ малды да сыпыра бастады. Сол тұста «Асыра сілтеу болмасын, аша тұяқ қалмасын», «Қайдан тапсаң одан тап — қаптың түбін мықтап қақ» деген ұрандар тарады. Зорлаумен ортаға түскен мал күтімсіздіктің салдарынан жаппай қырыла бастады. 1929 жылы 1 қаңтардағы архив құжаттарындағы мәлімет бойынша 47 миллионға жуық мал болса, 1934 жылы 1 қаңтарда не бары 4,5 миллионы қалды. Жаппай ұжымдастыру саясатын жүргізу Қазақстан шаруашылығы үшін орны толмас қайғылы оқиғаларға алып келді. Оның шаруашылығының қалыптасқан құрылысын бұзды, елдің әлеуметтік — демографиялық дамуына өзгерістер әкелді. Көшпелілердің рухани — мәдени дамуына бөгет жасады. Басшылық көбінесе әкімшілік әдістермен жүргізілді. Ұжымдастыру принципін өрескел бұзушылық жаппай сипат алды.