Инвестициялар түсінігі, түрлері

• 
  қоржынды – бағалы қағаздарды сатып алу және оларға басқару жүргізу.
  
• 
  венчурлық – жаңа қызмет өрістеріне немесе жаңа өнімдерге жұмсалатын қаржы
  
• 
  тура – шаруашылық жүргізуші субъектілерінің жарғылық капиталына жасалынатын салымдар
  
• 
  аннуитеттер – сақтандыру және зейнетақы қорларына жасалынатын салымдар.
  

Нақты инвестициялар келесі түрде бөлінеді:

1. 
   мүлікке – күрделі шығындар
   
2. 
   материалдық емес (кадрларды даярлау, жарнама, зерттеулерге, құрастыруларға).
   

1. 
   ақшалай немесе оған эквивалентты қаржымен;
   
2. 
   жер қорымен;
   
3. 
   ғимараттармен, құрлыстармен, жабдықпен немесе басқа мүлікпен;
   
4. 
   ақшалай саналған мүлік құқықтарымен (патент, сауда маркалары, лицензия).
   

1. 
   кәсіпорынның өзіндік қаржысы (пайда, амортизация, сақтандыру қоры);
   
2. 
   келтірілген қаржы (акция, облигация, бағалы қағаздар сату);
   
3. 
   қарызды қаржы (несие, облигациялық қарыз, шетел банктердің, ұйымдардың несиелері, сақтандыру және зейнетақы қорларының несиелері);
   
4. 
   Жоғары тұрған холдингпен, қаржы-өнеркәсіптік топтармен берілетін қаржы;
   
5. 
   Мемлекеттік бюджет пен қаржы қорларынан тегін салымдар;
   
6. 
   Шетел инвестициялары.
   

1. 
   «замазка» қағидасы. Инвестиция тиімділігін алдын-ала анықтау.
   
2. 
   Адаптациялық шығындар қағидасы. Жаңа инвестициялық ортаға бейімделу шығындары.
   
3. 
   Мультипликатор қағидасы. Салалардың байланысын ескеру.
   
4. 
   Q қағидасы. Қатаң реттеу жүргізілмейтін кәсіпорындарда қолданылады. Инфляцияны, тәуекелді, қайтарып алу мерзімін және капитал салу шарттарын есебке алу.
   

Күрделі шығындар - өндірістік қорлардың құнын өсіруге жіберілетін салым

1. 
   ескі – іс жүзінде істейтін негізгі қорлар құны (К_е).
   
2. 
   жаңа – жаңа жабдықтың құны: бағасы, жеткізу және орнату құны, модернизация шығыны, жобалауға, құрылысқа және айналым қаржыны өзгертуге кеткен шығындар:
   

3. 
   К_қолд– қолданылған күрделі шығындар.
   
4. 
   К_қос=К_ж–К_е