Кіріспе  Ғылымның салалары  Ғылыми зерттеудің түрлері

Мәселе (Проблема) – бұл шешімі қоғаммен шығарылған, күрделі теориялық және практикалық есептердің жиынтығы. Әлеуметтік – психологиялық позиция тұрғысынан проблема бұл – қоғамдық қажеттіліктер арасындағы білімде және оны белгілі жолдармен алудағы қарама – қайшылығының, білім және білімсіздіктің арасындағы қарсыластықтың көрінісі. Проблема адамзаттық тәжірибе қиындыққа жолыққанда немесе мақсатқа жету мүмкінсіздігіне келгенде ғана туады.

Спицификалық проблемаларға белгілі бір өнеркәсіптік өндірісіне тән. Мұнай газ өндірістердің өнеркәсіпте мұндай проблемаларға мұнай бергіштіктің жоғарылауы және мұнай мен газ өндіру құралдарының жаңа түрін шығару және т.б. жатады.

Ғылыми зерттеулердің проблемаларын және тақырыбын таңдауда алдымен зерттейтін бағыттың қарама қайшылығын талдау негізінде, проблеманың өзі құралады және жалпы түрде күтілетін нәтижелер анықталады, сонан соң проблема құрылысы өндіріледі, тақырыптар, сұрақтар, орындаушылар анықталады және олардың өзектілігі (актуалдығы) белгіленеді.

Бұл кезде псевдопроблеманы ғылыми проблемалардан ажырата білу маңызды. Псевдопроблемалардың көп болуы ғылыми жұмысшылардың қажетті мөлшерде ақпараттандырылмағандығымен байланысты, сондықтан кейде мақсаты бұрын алынған нәтижелер болатын проблемалар туады. Бұл ғылымдардың еңбектерінің және қаражаттардың қажеті жоқ шығынына әкеледі. Сонымен бірге кейде аса актуалды проблеманы өндіру кезінде оның шешілуіне әртүрлі ғылыми коллективтерін қатыстыру мақсатымен оны қосарландыру керек болады.