Қондырғының сипаттамасы және есептеу формуласын алу
Стокс әдісімен сұйықтың тұтқырлығын анықтайтын вискозиметр, тік орналастырған ұзын шыны цилиндр ыдысынан тұрады (2-сурет).
Ыдыс зерттелетін сұйықпен толтырылып, суретте көрсетілгендей, А және В белгілері қойылған.
Тығыздығы алдын ала белгілі бірнеше шариктер алып, сұйықтың ішінде түсіп келе жатқан шарик А және В белгілерінің арасында қанша уақытта өткендегі секундомер арқылы өлшенеді.
С
ұйықтың ішіндегі шарикке (3-сурет) үш күш әсер етеді:
ауырлық күші
(4)
архимед күші
(5)
ішкі үйкеліс күші
(6)
мұндағы, – шарик материалының тығыздығы; с– сұйықтың тығыздығы; r – шарик радиусы; – динамикалық тұтқырлық; V – сұйықтың ішіндегі шариктің орныққан (бірқалыпты) қоғалысының жылдамдығы; g – еркін түсу үдеуі.
Сұйықтың ішіндегі шариктің тұрақталған бірқалыпты қозғалысы кезінде:
(7)
(4–6)/ теңдеулерін (7) өрнегіне қойып, тұтқырлық коэффициенті үшін мынадай теңдеу аламыз:
(8)
Шариктің жылдамдығын анықтау үшін l қашықтықты ол қанша уақытта t өткендігін білу керек, яғни
(9)
Осыны ескерсек (8) теңдеу былай өрнектеледі:
(10)
ал шариктің диаметрі арқылы,
(11)
Достарыңызбен бөлісу: | 
