Когнитивті лингвистика
жүктеу/скачать 0,63 Mb. Pdf көрінісі
|
document (3)
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланған әдебиеттер
| этнолингвистика.
Антропологияда «адамға» этнолингвистикада «этносқа» тән болмыстың тұтас көрсетілуін зерттеу мәселесінде бұл екі пәнді сабақтастыратын ұғымдар – ментальдылық , тіл әлемі , этнос табиғаты және ғаламның этникалық тілдік бейнесі ұғымдары. Ментальдылық адамның, әлеуметтік қоғам, дәуір немесе этномәдениеттің рухани әлемін бейнелейтін әлеуметтік-психологиялық құбылысты айқындайды . Ол вербальды жүзеге асады, яғни тіл арқылы сыртқа танылады. Бұл ретте ментальды лексиканың да өз маңызы бар. Ол индивидтің өзі өмір сүретін ортасына әрі тәуелділігін білдіріп,әрі оның интеллектуальды, рухани дүниесін сипаттайды және өзге халықтан ерекшелендіретін қасиеттерін жинақтап көрсетеді. Этнос тілі, ғаламның этникалық тілдік бейнесі тілдің күрделі когнитивтік қызметінің өнімі ретінде когнитивтік лингвистиканың негізгі нысаны болса, «этностың өзін танып білудегі қайнар көзі, біліктіліктің кәусар бұлағы-тіл әлемі» (4.11) этнолингвистикалық зерттеудің өзекті мәселесі болып табылады. Когнитивтік лингвистикада ғаламның тілдік бейнесі динамикалық негізді, уәжді және адаммен тікелей қатысты, тұтас бірліктегі дүние деп түсініледі. Когнивтивтік лингвистиканың өзге пәндермен шектелуі де негізінен тіл қызметі, не әдіс-тәсіл ортақтығына байланысты. Бірақ олар нәтижелік мақсат қоюда ажырайды. Жалпы тіл білімінде жарты ғасырдан астам уақыт даму тарихына ие когнитивтік ғылым әр деңгейлі ішкі қайшылықтарына 34 қарамастан бұл уақытта өз категориялық аппараты бар, зерттеу нысаны айқын ғылым деңгейіне көтерілді. Пайдаланған әдебиеттер: 1.Аитова Н.Н. Қазақ тіліндегі түр-түс атауларының когнитивтік семантикасы. Ақтөбе, 2006 2. Оразалиева Э. Қазақ тіл біліміндегі когнитивтік парадигма (Филология ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация) Алматы, 2007 жүктеу/скачать 0,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|