Көкжиекке Бұрыш Жасай Лақтырылған дененің қозғалысы
жүктеу/скачать 7,08 Mb.
|
Koekzhiekke-Burysh-Zhasaj-Lakhtyrylghan-Dene
|
Көкжиекке Бұрыш Жасай Лақтырылған дененің қозғалысы. Бұл тақырыпта көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысын қарастырамыз. Бұл қозғалыс күнделікті өмірде кездесетін, мысалы, футбол добын лақтыру, садақ ату, спортшының биікке секіруі сияқты қозғалыстар. Дененің көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған кездегі қозғалысы, яғни траекториясы, әртүрлі факторларға тәуелді: бастапқы жылдамдығы, лақтыру бұрышы, ауырлық күші. Қозғалыстың Сипаттамасы Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысы кезінде дененің траекториясы парабола түрінде болады. Дененің қозғалысы екі бағытта жүреді: көлденең және тік. Көлденең бағытта дененің қозғалысы бірқалыпты, ал тік бағытта дененің қозғалысы бірқалыпты өзгермелі, яғни ауырлық күшінің әсерінен жылдамдығы өзгереді. Бастапқы Жылдамдық Дененің бастапқы жылдамдығы лақтыру кезіндегі жылдамдығы. Тік Бағыттағы Қозғалыс Ауырлық күшінің әсерінен тік бағытта дененің жылдамдығы төмендейді. Көлденең Бағыттағы Қозғалыс Көлденең бағытта дененің жылдамдығы тұрақты қалады. Кинематикалық Шамалар Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысын сипаттау үшін кинематикалық шамалар қолданылады. Бұл шамаларға дененің жылдамдығы, үдеуі, уақыты және жылжыған қашықтығы жатады. 1 Жылдамдық Дененің жылдамдығы уақытқа байланысты өзгереді. Дененің жылдамдығы екі компоненттен тұрады: көлденең және тік. 2 Үдеу Дененің үдеуі ауырлық күшінің әсерінен тік бағытта жүреді және тұрақты болады. 3 Уақыт Дененің қозғалыс уақыты бастапқы нүктеден соңғы нүктеге дейінгі уақыт аралығы. 4 Жылжыған Қашықтық Дененің жылжыған қашықтығы бастапқы нүктеден соңғы нүктеге дейінгі қашықтық. Лақтыру Бұрышының Рөлі Лақтыру бұрышы дененің қозғалысының траекториясына және жылжыған қашықтығына тікелей әсер етеді. Лақтыру бұрышы 45 градус болған кезде дененің жылжыған қашықтығы ең үлкен болады. 1 0 градус Бұл кезде дене көкжиекке параллель лақтырылады, траекториясы тік сызық болады. 2 45 градус Бұл кезде дене жылжыған қашықтығы ең үлкен болады, траекториясы парабола болады. 3 90 градус Бұл кезде дене тік жоғары лақтырылады, траекториясы тік сызық болады. Ауа Қарсылығының Әсері Ауа қарсылығы дененің қозғалысына әсер ететін күш. Бұл күш дененің қозғалысын баяулатады, жылжыған қашықтығын қысқартады. Ауа Қарсылығының Болмауы Ауа қарсылығы болмаған жағдайда дененің қозғалысы тек ауырлық күшінің әсерінен болар еді. Ауа Қарсылығының Болуы Ауа қарсылығы дененің қозғалысын баяулатады, жылжыған қашықтығын қысқартады, траекториясын өзгертеді. Көкжиекке Бұрыш Жасай Лақтырылған Денеге Арналған Формулалар Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысын сипаттау үшін бірқатар формулалар қолданылады. Жылдамдықтың көлденең компоненті Vx = V0 * cos(θ) Жылдамдықтың тік компоненті Vy = V0 * sin(θ) - gt Жылжыған қашықтықтың көлденең компоненті Sx = V0x * t Жылжыған қашықтықтың тік компоненті Sy = V0y * t - (1/2)gt^2 Қолдану Аясы Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысын зерттеу әртүрлі салаларда қолданылады. Спорт Футбол, бейсбол, атлетика сияқты спорт түрлеріндегі қозғалыстарды талдау үшін қолданылады. Әскери Іс Зымырандардың қозғалысын болжау үшін қолданылады. Әуе Ұшуы Ұшақтардың қозғалысын зерттеу үшін қолданылады. Артиллерия Артиллериялық оқтардың қозғалысын болжау үшін қолданылады. Қорытынды Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысы - физикадағы маңызды тақырып. Бұл тақырып күнделікті өмірде кездесетін көптеген құбылыстарды түсіндіруге көмектеседі. жүктеу/скачать 7,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|