Коммерциялық емес акционерлік қоғамы


  Қоғамның  қозғаушы  күші



Pdf көрінісі
бет57/72
Дата26.12.2021
өлшемі1,3 Mb.
#128711
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   72
Байланысты:
Дәрістер жинағы толық

12.4  Қоғамның  қозғаушы  күші
  тарихи  тұрғыдан  философиялық 
тұрғыдан  мәселенің  орны  ерекше.  Өйткені  бұл  мәселені  зерттей  отырып, 
қоғамның  болатын  қозғаушы  күштері  анықталады.  Ғылым  мен 
философиялық ізденістерде қарапайым халық қоғамның бірден-бір қозғаушы 
күші  болып  табылады.  Себебі  бұқара  халық  қоғамның  шикізат  көздерін 
өндіруші  материалдық  және  рухани  игіліктерді  жасаушы  әлеуметтік 
процестерді тудырушы жалпы қоғамның дамуы мен өзгеруін қамтамасыз ету 
арқылы  жүзеге  асады.  Осы  тұрғыда  қарапайым  халық  өзінің ой  белсенділігі 
және еңбек процесі арқылы қоғамның дамуына үлкен үлес  қосады. Мысалы: 
қоғамдағы  ғылыми  жаңалықтар,  экономикалық  даму  жолдары,  мәдениет, 
спорт,  қолөнер  мен  сауда-саттық  жетістіктері,  рухани  әлем  өмірі  осы 
халықтың  арқасында  орындалады.  Сонымен  бірге  қоғамның  қозғаушы  күші 
ретінде материалдық, экономикалық қажеттіліктер негізгі роль атқарады. Бұл 
қажеттіліктер коғамның өндіріс көздерінің дамуына, жұмысшылар мен жеке 
кәсіпкерлердің  белсенді  іс-әрекеттер  атқаруына,  қоғамның  әлеуметтік 
жағдайының  түзелуіне  себер  болады.  Сонымен  қатар  қоғамның  бірден-бір 
қозғаушы күші рухани қажеттіліктер болып табылады. Рухани қажеттіліктер 
қоғамның  этикалық,  мәдени,  діни  өмірлерінің  қалыптасып,  адам  баласының 
ұлылық  деңгейлерге  жетуіне  жол  ашады.  Сондықтан  да  материалдық, 
байланыса  отырып  қоғамның  дамуында  негізгі  роль  атқарады.  Қоғамның 
қозғаушы  күштері  туралы  мәселенің  принципті  маңызы  бар,  Өйткені  бұл 
проблеманы шеше отырып, біз қоғамның ілгері дауының басты қозғаушысы, 
оның  жүргізушісі  кім,  адамдардың  саналы  жасампаздық  қызметінің  басты 
ынталандырушысы  неде,  олардың  көріністері  қандай  деген  сұрактарда 
додлуап  іздейміз.  Қоғам  дамуының  объективті  қозғаушы  күштері  өздерін 
терең  түсінуді,  білуді  қажет  етеді  сондықтан  олар  өздерінің  идеологтарын 
қалыптастырады. 
Қоғамның  даму  процесі,  оның  жоғары  қарай  ілгері  басуы  қозғаушы 
күштер,  қайшылықтар,  қарама  қарсы  күрестер,  әлеуметтік  өзгерістердің 
қарқынды  секірістері  арқылы  жүзеге  асырылады.  Бұл  арада  қозғаушы 
шығады. Бұлар 
қоғам  дамуының  прогресшіл  мүдделеріне  сәйкес  нақтылы  тарихи 
жағдайларға  байланысты  толғағы  пісіп  жетілген  қайшылықтарды  шешуге 
бағытталған.  Материалдық  экономикалық  мүдделерден  басқа  рухани 


96 
 
мүддерлерде бар. Рухани мүдделер қоғамның эстетикалық адамгершілік діни 
мүдделері  оның  білімге  мәдениетке,  оқуға  үмтылуы.  өзгеру  негізіне 
объективті  болмыс  және  материалдык  дүниеде  өмір  сүруі,  адам  мен 
қоғамдағы  өзгеру  барысының  бейнесін  салады.  Бұл  мүдделерді 
қанағаттандыру  қоғам  дамуында  жаңа  мүдделерді  туғызады.  Сондықтан 
мүдделердің    жоғарлауы,  өрлеу  заңы  адамның  болмыс  жағдайлары  мен 
мүдделері арасындағы қайшылықтарды  шешуде адамдардың ынта ықыласы, 
көзқарастары жүзеге асырылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   72




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет