Компьтерге тергенде қателері бар. Тексеріп барып, шығару керек. Махамбет өлеңдеріндегі «Қара нар керек біздің бұл іске»

М. Мақатаевтың «Ақ  кимешек көрінсе» өлеңіндегі əәже туралы ойларын əәдеби

жүктеу/скачать 1,07 Mb. Pdf көрінісі бет 39/50 Дата 11.05.2020 өлшемі 1,07 Mb. #67106

40.М. Мақатаевтың «Ақ  кимешек көрінсе» өлеңіндегі əәже туралы ойларын əәдеби  туындылардағы əәжелер бейнесімен байланыстыра отырып, талдап жазыңыз              ƏӘже. ƏӘже ата – ананың анасы, үйдің үлкені, мейірімі мол, құшағы кең, ақылы  сара, өзі дана, немере мен шөберелердің сүйікті жаны.  Десе де қазақ əәдебиетінде  əәже жайлы өлең жазып, прозаға қосу ХХ ғасырда қолға алынды. Оған себеп – бірінен  соң бірі жалғасқан тарихи əәлеуметтік жағдай.              ƏӘжелер өнегесі мен олардың тəәлім – тəәрбие ұрығын себуші, ұлттық салт –  дəәстүрді кейінгі ұрпаққа аманаттаушы ретінде ешкім қайталай алмайтын бейнесі  XVI – XVIII ғасырларда – ақ айқындалып, ХХ ғасырдағы қазақ прозасында,  поэзиясында анық көрініс табуына елеулі əәсер етті. Ел тарихында бір рулы елге ана  болып, ел бірлігін сақтап келген Домалақ ана, Абайдың əәжесі Зере секілді əәжелердің  бейнесі аңыз – əәңгімелерде, əәдеби шығармаларда сомдалған. ƏӘжелер туралы  жазылған өлеңдер де көп. ƏӘнге айналғандары қаншама?! Мəәселен, М.Мақатаевтың  «Ақ кимешек көрінсе», Қ.Мырзалиевтың «Асыл əәже», Н.Нəәжмеденовтың «ƏӘжеме»,   Ербол Бейілхан «ƏӘже», С.Жиенбаетың «Таба нан» тағы басқа əәже тақырыбындағы  өлеңдері.              М.Мақатаетың «Ақ кимешек көрінсе» деген əәже туралы өлеңіндегі əәже  туралы ойлар жоғарыдағы аты аталған туындылардағы əәжелер бейнесімен  байланысы қандай? Аталмыш шығармалардағы əәжелер – «ƏӘлемдегі əәженің бəәрі бір  ме?!» деп Мұқағали ақын айтқандай, таққа отырып ел басқармағанымен, ерінен  бұрын сөз бастамағанымен, барлық тəәрбиенің, барлық құндылықтың бастауында  тұрады. ƏӘжелер өнегесі – ұрпақтан – ұқпаққа ұласып, ғасырдан – ғасырға  жалғасатын тəәрбиенің таусылмас қайнар көзі болып саналады. Обал, сауап, ынсап,  парыз, аманат, борыш, қанағат секілді ұғымдар маңызының айқындалып, бала  санасына терең сіңуіне əәже ықпалы зор екендігі сөз болады. Өз жұртының дəәстүрін  күзеткен əәжелерге деген сағыныш, ерекше құрмет анық байқалады. Көнеден жаңаға  бет алған əәжелер образы қазақ халқының салт – дəәстүрімен, тəәлім – тəәрбиесімен  тығыз байланысты. Болашақ ұрпақты тəәрбиелеуде əәженің орны, əәженің рөлі  айтарлықтай.       жүктеу/скачать 1,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу: