Конрад Аденауэр атындағы Қор


Қазақстанның саяси жүйесі. Сипатты белгілері



Pdf көрінісі
бет68/178
Дата06.02.2022
өлшемі11,11 Mb.
#80747
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   178
Байланысты:
Book KAZ final

Қазақстанның саяси жүйесі. Сипатты белгілері
1. Билік адамға өте тәуелді
Тактикалық тұрғыдан алғанда, бұл модельдің күші бар, өйткені бұл модель 
элита ішіндегі тұрақтылықты ұзақ уақыт сақтауға мүмкіндік берді. Бірақ 
бұл стратегиялық тұрғыдан алғанда үлкен әлсіздік, себебі елде тек ұжым-
дық мұрагерлер рөлін атқарып қана қоймай, тұрақты транзитке кепілдік 
бере алмайтын, сонымен қатар мұраланған жүйені жаңғыртуға тырыса-
тын күшті саяси институттар жоқ.
2. Корпоративизмнің айқын элементтері бар
Үкіметтің қолданыстағы моделі «бейресми корпорацияға» негізделген, бұл 
ең алдымен мемлекет нақты мүдделерді ұсыну саласында монополистер 
болып табылатын құрылымдармен ғана өзара қарым- қатынаста екендігі 
көрінеді. Сонымен қатар, мемлекеттің өзі саясат, қаржы, ақпараттық өріс, 
ҮЕҰ және т. б. сияқты салаларда монополияларды құруға қатысады.
Қоғам ұйымдастыру тұрғысынан күрделене түсуде. Жауап ретінде мемле-
кет қоғамның әртүрлі сегменттерінде өзінің қатысуын кеңейтуге тырысады, 
әртүрлі мақсаттарға –жасырын жаңалықтармен күресу үшін қауіпсіздікті 
қамтамасыз етуге тырысады. Әрине, бұл бюрократтық аппараттың функ-
цияларын көбейтуге алып келеді. Қазақстандағы «мемлекеттік капи-
тализмнің» қалыптасуымен орталық және өңірлік деңгейлерде үкімет 
жүйесінің айтарлықтай күрделілігі байқалды. Бұл дәстүрлі ведомство-
лық қысым топтарына қосымша, мемлекетке байланысты басқа да көпте-
ген ойыншылардың пайда болуына байланысты. Бұл өздерінің патрон- 
клиенттік пирамидаларынан тұратын (соның ішінде көптеген мердігерлер, 
қосалқы мердігерлер және басқа да үлестес бизнес құрылымдар) тұратын 
ұлттық компаниялар мен квазимемлекеттік құрылымдар, онда барлық 
қатысушыларды біріктірудің негізгі себебі – ресурстардың қайта бөлінуіне 
қолжетімділік болады. Бұл пирамидалар, ең алдымен басшыларының қар-
жылық және экономикалық айырмашылықтарына байланысты. Олардың 


117
Қазақстандағы саяси тәуекел- менеджмент
кейбіреулері қоғамдық салаға шығады, басқалары «қара жәшікте» жатады. 
Бірақ, оның дамуын жұмылдыру кезеңінде, саясаттың барлық салаларын-
дағы бақылаушы органдардың қолшатыр құрылымы қалыптасқан кезде, 
билік ұзақ уақыт бұрын басталған қоғамдық өрістің бөлшектелу және 
бөлшектеу үдерісіне әсер ете алмады. Нәтижесінде, бұл сала классика-
лық азаматтық қоғамнан оның әртүрлі жергілікті өзгерістеріне қызықты 
трансформациядан өтеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   178




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет