Семинар
ОТБАСЫ ТӘРБИЕСІНІҢ ӘДІСТЕРІ МЕН ФОРМАЛАРЫНЫҢ МӘНІН АШЫҢЫЗ, ОЛАРДЫҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫН ЖІКТЕҢІЗ
ОТБАСЫНДАҒЫ БИЛІК ҚҰРЫЛЫМЫ
АВТОРИТАРЛЫҚ
01
ДЕМОКРАТИКАЛЫҚ
02
ЕРЛІ – ЗАЙЫПТЫЛАРДЫ СҰРЫПТАУ ТҰРҒЫСЫНАН ҚАРАҒАНДА – НЕКЕЛІК ЭНДОГЕНДІК
(яғни, белгілі бір топтың, әсіресе, кастаның ішінен болуы. Бұл алғашқы
қауымдық қоғамға тән. Қазіргі уақытта тек қана өз ұлтында немесе діни
қауымда болатын некелік) және экзогомдық (бұл, керісінше, некелікті белгілі
бір топ немесе кастаның ішінен сұрыптап алуға тиым салу, мұнда некелік
әрбір топтан серіктестік негізіндеқұралады) сияқты категорияларда болды.
ef
Отбасының рөлдік құрылымы деп, ондағы жеке мүшелердің белгілі бір қоғамдағы
ереже – нұсқауларға, әдет-ғұрыптарға, т.б. негізделген өзара іс-әрекет,
қатынастардың жиынтығын айтады. Әдет – ғұрып, салт бойынша отбасында әйел
адам үй шаруашылығын жүргізу, бала табу және баланы тәрбиелеу қызметін
атқарса, ер адам үй және шаруашылық иесі, отбасының тұрақты тіршілігін
экономикалық тұрғыдан қамтамасыз етеді. Сөйтсе де еркек пен әйел функциялары
өзгеріп отыруы мүмкін. Бүгінгі күні көптеген әйел адамдар өндірісте жұмыс
істейді және жалпы отбасылық шешімді қабылдауға қатынасады.
Отбасы құрылымы және оның іштей ұйымдастырылуы көптеген
факторларға байланысты. Отбасы құрылымы, ең алдымен, ерлізайыптылардың типіне (яғни, үлгілі түріне) байланысты болады. Тарихта
ерлі- зайыптылықтың моногамдық (біркелкілік) және полимамдық
(көпнекелік) түрлері болған.
ef
Отбасы ғылымында отбасы функцияларының анализіне көп назар
аударылған. Психологтер көбінесе отбасына келесі функцияларды
сипаттайды:
Балалардың дүниеге келуі және оларды тәрбиелеу;
Қоғамның құндылықтары мен салт-дәстүрін, әлеуметтік-тәрбиелеу
потенциалының жүйелілігі мен реализациясын сақтау, дамыту және оны
келесі ұрпақтарға беру;
Адамдардың комфорт және эмоционалды қолдау, қауіпсіздік сезімі,
құндылықты және өзінің «Мен» мағынасын, эмоционалды жылулық пен
махаббат сияқты психологиялық қажеттіліктерін қанағаттандыру;
Отбасының барлық мүшелерінің дамуына жағдай жасау;
Бос уақыттарын бірге өткізу қажеттіліктерін қанағаттандыру;
Отбасылық психотерапевт Д.Фримен
өзінің көзқарасын ұсынады. Оның
ойынша отбасы мүшелерінің әлеуметтік
ортамен байланысты орындайтын негізгі
функцияларына келесілер жатады:
Өмір сүруін қамтамасыз ету;
Отбасын сыртқы факторлардан қорғау;
Отбасы мүшелерінің бір-біріне қамқор
болуы;
Балаларды тәрбиелеу;
Отбасы мүшелерінің индивидуалды
дамуына физикалық, эмоционалдық,
әлеуметтік және экономикалық жағдай
жасау.
ҚОРЫТЫНДЫ
ef