Композиция (лат.compositio) - элементтердің жазықтықта немесе кеңістікте бірігуі мен байланысынан құрылған жүйе. Көркемдік пішіннің ең басты элементі ретінде композиция бұйымға бірлік пен тұтастық береді, оның компоненттерін өзара бағыныңқылыққа және тұтастыққа келтіреді.
Киім дизайиында композиция пішін құрылымының жалпы заңдылықтарын айқындайды. Композиция мақсаты - конструктивті, функционалды, эстетикалың құндылығы бар утилитарлық аяқталған заттың пішінін жасау.
Киім композициясы - киім бөліктерінің бейнелі, көркем-идеялық мағынасын аша отырып, тұтастығын біріктіру. Костюм құрастыру өнерін сәулет өнерімен теңдестіруге болады. Сәулет өнерінде түрлі сәндік элемент- терге жарты колонна, пилястр, ою-орнекті фриздер жатады. Ал костюмге көркемдеу, фурнитура, кесте, ою-өрнек тағы да басқа жатады
Киім композициясының негізін киім бөліктерінің көлемі, арақатыстығы, киімнің жалпы пропорциясы және силуэт құрайды. Киімде әр пішіннің пропорциялық дене бітіммен арақатынастары маңызды рөл атқарады. Олар пішінге, яғни силуэтке белгілі сипат береді.
Мысалы, киімде тік пішіндер сымбаттылық пен жеңілдікті көрсетсе, көлденең сызықтар дене бітімді аласа, ауырлау ете түседі.
Киім бөліктерін пішінге келтіру процесі құрастыру арқылы іске асырылады. Пішін күрделі болған сайын, құрылымды сызықтар да әрқилы болады.
Костюм композициясында басты пішіндер ретінде киім негізін құрайтын нымша, белдемше, жеңді және моделъді әрлендіріп байытатын пішіндер түрін ерекше атауға болады. Оларға: кестенің декорациялық элементтері болып саналатын шілтер, күлте, желбіреуіш, үлбір, сонымен қатар киім бөліктері - жаға, қалта, қаттама, т.б. жатады.
Пішіннің бірінші түрі - басты пішін, екіншісі - сәндік- костюмдік деп аталады. Сәндік-костюмдік пішін жеке өзі қызмет ете алмайды. Сонымен, киім компонент- теріне пішін (форма), силуэт, конструкциялық және декорациялық сызықтар, түс, киімнің жеке бөліктері, декор жатады. Композициялық әдістерге пропорция, статика, динамика, симметрия, асимметрия, ырғақ, қарама-қайшылық жатады
Композицияның қасиеттері
Киім композициясының да өз заңы мен ережелері бар, ол кез келген костюм түрінде орындалуы тиіс:
келісімділік - композиция компоненттері мен композициялық құралдардың киім мақсатына бағынылуы;
композицияның барлық бөліктері мен компоненттерінің өзара және адам дене бітімімен өлшем пропорциялылығы;
