Курсы: 1 Мамандығы: 051102 Қоғамдық денсаулық сақтау

	«Астана Медицина Университеті» АҚ	ӘН № 07.1.19
		Шығарылған күні
	Құқық негіздері мен сот медицинасы кафедрасы	Тексерілген күгні
		Тексеріс #:	бет -

Тақырыбы: "Құқықтық қатынастардың түсінігі және түрлері"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған: оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Құқықтық қатынастардың түсінігі және түрлері.

2.Мақсаты: Бұл саланы оқып-үйрену құқықтық қатынастар және олардың түрлері туралы негізгі ұғымдарды білуге мүмкіндік береді. Құқықтық қатынастар - бұл жақтары өзара мемлекетпен қорғалатын заңды құқықтар мен міндеттермен тығыз байланысты қоғамдық қатынастар. Мемлекет құқықтық нормаларды жүзеге асыру үшін барлық жағдайларды жасауда.

3. Оқыту мақсаты:

-Презентацияларды жазу дағдасына үйрену.

-Конституцияның баптарымен жұмыс істеу барысында құқықтық терминдердің сипаттамасын оқып-үйрену.

-Ауызша бақылау жұмысы кезінде тақырып бойынша мысалдар келтіріп сауатты сұрақтар қойып үйрену.

Презентация үшін сұрақтар тізімі:

1. Құқықтық қатынастардың түсінігі.

2. Құқықтық қатынастарының субъектілері.

3. Құқықтық қатынастардың құрылымы.

4. Құқықтық қатынастардың белгілері.

5. Заңды фактілердің түсінігі;

6. Заңды фактілердің түрлері;

7. Құқық қабілеттіліктің түсінігі;

8. Әрекет қабілеттіліктің түсінігі;

9. Әрекет қабілеттіліктің түрлері.

10. Құқықтық қатынастардың түрлері.

1. Сапарғалиев Г.С. Мемлекет және құқық негіздері, Алматы ,Жеті Жарғы

1997 жыл, 340-373б.

2. Оспанов К.И Құқық негіздері, оқу құралы Алматы, Жеті Жарғы. 2007 жыл, 106-118 б.

3. Тұрлаев П.Р. Мемлекет және құқық негіздері, Карағанды АРКО баспасы 2004 ж.

4. ҚР Конституциясы 1995, өзгерістер мен толықтырулар 2008жылдың 1 қаңтарында енгізілген. 27 бап

5. ҚР конституциясының түсіндірме сөздігі.

6. «Неке және отбасы туралы» Заң 1998 жыл.

1. «Жалпы құқық теориясы». "Құқықтану" мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған оқулық , А.С. Пигалкина 2-ші баспа, толықтырды МГУ 1996 жыл, 1998жыл

2. «Құқықтық жалпы оқу ұйымдастырушыларына көмек ретінде құқықтық жалпы оқуды ұйымдастыру және өткізу» орындады Р.К. Баймурзаева 2-ші қосымша баспа Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл.

3. «Құқықты не және қалай реттейді» Пратасов В.С.оқу құралы М. 1995 жыл.

1. 
   Құқықтық қатынастар дегеніміз не? Құқықтық қатынастардың белгілері.
   
2. 
   Құқықтық қатынастардың пайда болу себептері.
   
3. 
   Заңды факт дегеніміз не?
   
4. 
   Заңды фактілердің қандай түрлерін білесіндер?
   
5. 
   Оқиға дегеніміз не?
   
6. 
   Әрекет дегеніміз не? Әрекеттің түрлерін атап, оларды сипаттаңыз.
   
7. 
   Құқықтық қатынастардың объектілері.
   
8. 
   Құқықтық қатынастардың субъектілері: жеке және заңды тұлғалар.
   
9. 
   Құқықтық субъектілік: құқық қабілеттілік, әрекет қабілеттілік және деликтоқабілеттілік.
   
10. 
    Жеке тұлғаның әрекет қабілеттілігіне қандай факторлар себеп болады?
    

1. Келесі терминдерге түсінік беріңіздер:

- құқықтық қатынастар;

- заңды фактілер;

- құқық қабілеттілік;

- әрекет қабілеттілік;

- деликтоқабілеттілік;

- құқықтық субъектілік;

3. «Заңды фактілер мен оқиғалар» туралы кестені толтырыңыз

Заңды фактілер	Оқиғалар

Тақырыбы: "Заңды жауапкершіліктің түсінігі және түрлері"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Заңды жауапкершіліктің түсінігі және түрлері.

2.Мақсаты: тақырыпты зердеделеу барысында заңды жауапкершілік туралы нақты біліп және заңды жауапкершіліктің түрлерін ажырата білу. Құқық бұзушылықтың түрлеріне сәйкес заңды жауапкершілік: азаматтық – құқықтық, қылмыстық – құқықтық, әкімшілік, тәртіптік және материалдық болып жіктелуін зерделеу.

3.Оқыту мақсаты:

1. 
   Студенттерге заңды жауапкершіліктің негізгі санаттары және оның түрлері туралы білім жүйесін қалыптастыру;
   
2. 
   Студенттердің құқықтық тәрбие деңгейін жоғарылату және аумағын кеңейту үшін база құру;
   
3. 
   Топта ұжымдық жұмыс істей білуге және өзінің көзқарасын толық та нақты жеткізе білуге үйрету;
   

Әр топқа 3-4 студенттен бөлу керек.

Топтар Заңды жауапкершіліктің әр түріне толық сипаттама беріп, түрлі жағдайларды көрсетулері қажет:

1. 
   Әкімшілік – құқықтық жауапкершілік;
   
2. 
   Азаматтық – құқықтық жауапкершілік;
   
3. 
   Тәртіптік жауапкершілік;
   
4. 
   Қылмыстық – құқықтық жауапкершілік;
   
5. 
   Экологиялық - құқықтық жауапкершілік.
   

Әр команда тапсырма алады. Командалардың жұмысы 5 ұпайлық жүйемен бағаланады.

Заңды жауапкершіліктің түрлерін ашуға арналған негізгі сұрақтар:
1. Заңды жауапкершіліктің түрлері туралы түсінік.

2. Жауапкершіліктің түрлерінің субъектісі.

3. Заңды жауапкершіліктің негіздері

4. Заңды жауапкершіліктің жеке ерекшеліктері.

5. Заңды жауапкершіліктен босату жағдайлары

6. Құқық бұзушылық үшін берілетін жаза түрлері

Топтарға арналған қосымша сұрақтар:

1. Заңды жауапкершілік дегеніміз не? Ол қандай белгілермен сипатталады? Тұлғаны заңды жауапкершілікке тартудың негіздемесі не?

1.Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» Оқулық,2-ші басылым. Алматы,2004..

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2-бас.,толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007.

3. ҚР Конституциясы. I бөлім Жалпы ережелер. Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

1. Ашитов З.О.,«ҚР-ның Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.

8. Бақылау - «Заңды жауапкершіліктің түсінігі және түрлері»

тақырыбы бойынша жазбаша бақылау сұрақтары:

1. 
   Заңды жауапкершілікке анықтама беріңіз.
   
2. 
   Заңды жауапкершіліктің мақсатын, функцияларын, негіздерін атаңыз.
   
3. 
   Заңды жауапкершіліктен шығарылып тасталған жағдайларды атаңыз.
   
4. 
   Заңды жауапкершіліктің қандай түрлерін білесіз?
   
5. 
   Заңдылыққа анықтама беріңіз. Мәні не?
   
6. 
   Заңдылықтың субъектісі?
   

8.Құқық бұзушылық дегеніміз не?

9. Қылмыс дегеніміз не?

10.Теріс қылық дегеніміз не?

2. Тапсырмаларды орындаңыздар.

А) 10 сынып оқушылары Игорь мен Саша көлде қайықпен жүзуді ұйғарады. Терең жерге жеткен кезде Игорь Сашаға суға шомылуды ұсынады. Саша жүзе алмайтынын айтып шомылудан бас тартады. Дегенменде, Игорь жүзуді үйрететінін айтып, әзілдеп Сашаны суға итеріп жібереді.Суға тұншыққан Саша тереңге батып кетеді. Игорь оныіздертаба алмады.

Қылмыс жасалды ма? Құрамын сипаттаңыз.

Б) 5 қабатта тұратын Сухотина өз пәтерінің көшеге шығып тұрған терезесінен бос консерві ыдысын лақтырады. Консерві ыдыс көшеден өтіп бара жатқан Афонинаның бетіне тиеді. Нәтижесінде, зардап шегуші бір көзінен айырылады.

3. «Заңды жауапкершіліктен шығарылып тасталған жағдайлар» кестесін толтырыңыз.

Тақырыбы: "Қазақстан Республикасы соттарының негізгі қызметі ретіндегі сот әділдігінің жүзеге асырылуы"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Қазақстан Республикасы соттарының негізгі қызметі ретіндегі сот әділдігінің жүзеге асырылуы

2.Мақсаты: ҚР аумағындағы сот қызметінде әділ соттың жүзеге асырылуы негіздері бойынша студенттерге теориялық ұғым қалыптастыру. Сот билігі органдары қызметінің маңызды қағидалары: заңдылық, адам құқығын сақтау және силау, ізгілік, басымдылық, демократия екендігін студенттерге түсіндіріп, заң бойынша кешенді білім қалыптастыру қажет.

3. Оқыту мақсаты:

-іскерлік ойынның жоспарын құрып үйрену.

-коммуникативтік дағдыларды дамыту.

-мемлекеттік – құқықтық құбылыстар жайындағы алған білім негізінде құқықтық мәденетті дамыту.

-іскерлік ойынның жоспарын құру.

-ойынның жоспарымен хронометражына сәйкес ойынлды жүргізу.

-іскерлік ойынға барлық студенттердің қатысуы.

-іскерлік ойынды өткізу нәтижесінде туындаған қосымша сұрақтарды талқылау.

-қорытынды жасау.

Іскерлік ойын барысында келесі сұрақтарды ашу:

1. Мемлекеттік биліктің басқа да тармақтарымен сәйкестілігі туралы жалпы түсінік беру.

2. ҚР Жоғарғы сот қызметі.

3. ҚР Сот жүйесінің мақсаты мен міндеттері.

4. Сот әділдігіне түсінік беру.

5. Сот әділдігіне жіберу барысындағы соттың қызметі.

6. Сот әділдігіне жіберу барысындағы конституциялық қағидалардың мақсаты .

7. Кінәсіздік презумциясына түсінік беру.

8. Сот әділдігіне жіберу барысындағы заңдылық қағидасы.

9. ҚР соттарына қойылатын талаптар.

10. Адам және азаматтардың құқықтарымен бостандықтарын қорғау бойынша сот әділдігінің қағидасын жүзеге асыру.

Іскерлік ойынның мысалы:

Іскерлік ойынды өткізу әдістемесі « Үстел ортасындағы қаламсап»

Қажетті нәрселер:

1. 
   Бөлек қағаздарға басылған сұрақтар.
   
2. 
   таза парақтар, қаламсаптар.
   
3. 
   Жұмыс дәптері.
   

1. 
   Топтағы барлық топтар 3 топтамаға бөлінеді.
   
2. 
   Әрбір топ бөлек столға отырады да таза парақ пен қаламсап дайындайды.
   

4. Тапсырмалар: нақты бір сұраққа барлық топ жауап береді.

5. Әр студент параққа өзінің тегін және жауаптың бір нұсқасын жазып көршісіне береді де қаламсабын столдың ортасына жылжытып жібереді.

6. Оқытушы топтардың жұмысын және барлығының қатысуын қадағалайды. Дұрыс жауаптың жалпы бір нұсқасы дәптерге жазылады.

7. Оқытушы студенттердің жауаптарын бағалап, тиісті бал қояды.

8. Жауап жазылған парақтарға оқытушы тиісті ұпай және қолын қояды.

9. Студенттерге ұпай сабақ барысында есептеліп қойылады.

10. Журналдың төменгі бос орнына іскерлік ойынның өткізілгендігі жазылып, топ жетешісі (староста) қолын қояды.

11. Студенттердің жасаған жұмыс жазбаларын оқытушы сақтап қояды. 6. Таратылатын материал: жағдайлық есептер

7. Әдебиет Негізгі

1.Баққұлов С. Д.«Құқық негіздері».Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004 .-

248 бет. VII бөлім.118-125 беттер..

2.Оспанов И.Қ .«Құқық негіздері»2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы , 2007. - 304 бет. VII бөлім 192-224 беттер.

3.ҚР Конституциясы 75, 78 баптар і Алматы 2008 ж.

4.Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003ж.

8. Бақылау: жазбаша бақылау

1. 
   «Әділсоттың қағидалары» терминіне анықтама беріңіз, мысал келтіре отырып соттың маңыздылығын көрсетіңіз.
   
2. 
   Сот жүйесінің негізгі функцияларын атаңыз.
   
3. 
   ҚР Конституциясының 77 бабын қолдана отырып сот әділдігі қағидаларының құқықтық мемлекетте алатын ролін анықтаңыз.
   
4. 
   Оқулықтарды, дәрістерді зерделеу негізінде ҚР сот жүйесіне қатысушылардың құқықтары мен міндеттерін сипаттаңыз.
   
5. 
   Қандай да бір құқықбызушылық бойынша жағдайлық есеп құрып, құқықтық тәртіп сақтау органдарындағы сот қызметінің құзыреттілігін анықтап көрсетіңіз.
   
6. 
   «Заңдылық», «құқықтық тәртіп», «құқықбұзушылық», «заңға сыйымды тәртіп» терминдерінің мазмұнынасипаттама беріңіз.
   
7. 
   Сөйлемді жалғастырыңыз: «Сот жүйесінің бірінші инстанциясына ........... жатады.
   

Тақырыбы: " Әкімшілік жауапкершілікті қолдану тәртібі мен түсінігі"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Әкімшілік жауапкершілікті қолдану тәртібі мен түсінігі.

2.Мақсаты: Құқықтың бұл саласын қарастыру оның жалпы құқық жүйесіндегі ролін, сондай – ақ әкімшілік жауаптылық, оны қолдану шарттары мәселелерін түсіну үшін маңызды болып табылады.

3.Оқыту мақсаты:

-Жағдайлық есептерді шешуге дағдыландыру.

- Жағдайлық есептерді дұрыс құрып, тақырыпқа сай сұрақ құрастыруды үйрету.

- Конституция баптарымен жұмыс істеу барысында құқықтық терминдерге сипаттама беруді үйрету.

-Ауызша бақылау жұмысы барысында нақты мысал келтіре отырып дұрыс сұрақ құрастыруға үйрету.

4.Өткізілу түрі: жағдайлық есептер.

5. Тақырып бойынша тапсырма:

Келесі сұрақтар бойынша жағдайлық есептерді жазу:

1. Әкімшілік жауапкершіліктің түсінігі және оны қолдану шарттары.

2. Әкімшілік жауапкершіліктің негіздері.

3. Әкімшілік құқық бұзушылықтың түсінігі.

4. Әкімшілік құқық бұзушылықтың құрамы.

5. Әкімшілік жазалардың түсінігі және түрлері

1. Баққұлов С.Д «Құқық негіздері» Оқулық, 2 -ші басылым. Алматы, 2004.

- 248 бет. ІІІ бөлімі 47- 50 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2-бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет. ІІІ бөлімі 90- 93 беттер.

3. Қ.Р. Конституциясы ІІ бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

7. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

8.Бақылау: тақырыпқа сәйкес 10 термин бойынша кроссворд құрастыру

№ 1 НҰСҚА

№ 1 тапсырма

Жолдың арғы бетіндегі автобус аялдамасына жетуге асыққан 15 жастағы С.Денис 20 шақырым жерде орналасқан жаяу жүргіншілер өтетін жер асты жолымен өтпей, келе жатқан жүк көлігітің алдын кесіп өтіп кетеді.

Жүк көлігінің жүргізушісі Кукушкин С.Денисті қағып кетпеу үшін көлікті оңға бұрып жіберіп жарық шамды бағанды соғып, бағанмен көлікке зақым келтіреді.

С.Денистің теріс қылығына құқықтық сипаттама беріңіз. Қай жастан бастап әкімшілік жауапкуершілікке тартуға болады? Жол қозғалысы ережесінің бұзылғаны үшін жауапқа тартуға қандай орган құқылы?

№ 2 тапсырма

0. 
   ведомстволық нормативтік кесімдердің қабылдануы;
   
1. 
   қаржылық тексеріс жасау;
   
2. 
   жеке кесімдер (бұйрықтар) шығару;
   
3. 
   келісімдер жасау;
   
4. 
   қызметтік жиналыс өткізу;
   
5. 
   жинақтаушы құралдар, шикізат, материалдар сатып алу.
   

Астана қ. санитарлық бас дәрігері қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының бірнеше қызметкерлерін жұқпалы аурулардың таралмауы үшін жұмыстан уақытша шеттету туралы шешім қабылдайды.

№ 1 тапсырма

А.В. Демьянов айыппұл төлеу түрінде әкімшілік жауапқа тартылған. Дегенменде, ол айыппұл төлеуден жалтарған.

Айыппұл төлеуді жалтару жағдайының соңы неге әкеп соғады? Айыппұл төлеуден бостау мүмкіндігі барма? Жауапты дәлелдеңіз.

Государственный санитарный врач принял решение о временном отстранении от работы повара столовой, являющегося носителем возбудителей инфекционного заболевания.

Мемлекеттік санитарлық дәрігердің іс - әрекеті дұрыс па? Бұл мәселе қай нормативтіке кесімде қарастырылған? Бұл қолданылған шараны әкімшілік ескерту шарасына ма не болмаса әкімшілік алдын алу шарасына жатқызуға бола ма

№ 3 тапсырма

0. 
   құқық бұзушылықтың тікелей объектісі болатын заттарды немаесе құжаттарды алып қою;
   

0. 
   заттарды тәркілеу;
   

0. 
   күш қолдану, арнайы құралдармен оқ атылатын қаруларды қолдану;
   

0. 
   Ресей Федерациясынан келген азаматтығы жоқ шетел азаматтарын әкімшілік оқшаулау;
   

0. 
   жеке тексеру;
   

0. 
   бас бостандығынан айыру мекемелерінен босап шыққан тұлғаларды әкімшілік бақылау;
   

0. 
   оқу орнынан шығару;
   

0. 
   жол қозғалысы қауіпі төніп тұрған жолдарда қозғалыс жасауға тиым салу;
   

0. 
   әкімшілік ұстау;
   

0. 
   жұмыстан шығару;
   

0. 
   лауазымынан түсіру;
   

0. 
   әкімшілік қамауға алу;
   

№ 1 тапсырма

Полиция қызметкері Кулешов, әскери қызметкер Петров, аудандық салық қызметінің бастығы Осинин, сот төресі Попов және облыс депутаты Абрамов 12 маусымда орманға демалуға барып, от жаққан да өздері көлге түсуге кеткен. Осы кезде лаулап жанған от өрши түскен. Бірінші келіп қалған Кулешов отты өшірген. Болған жағдайды көрген орман шаруашылығының бастығы өрт қауіпсіздігі ережесінің бұзылғандығын көрсетіп әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама құрады. Демалушылардың әр қайсына 3 000 теңге көлемінде әкімшілік айыппұл салады. Келесі күні аудандық прокурорға және әр субъектінің жоғары лауазымды тұлғасына тәртіптік жаза қолдану үшін болған жайды хабарлайды

Лауазымды тұлғалардың қабылдаған шешімдерінің барлығы дұрыс па?

№ 4 НҰСҚА

№ 1 тапсырма

Азамат Сидоров қоғамдық трамвай көлігінде өзінің жеке портативті магнитофонын бар дауысына салып қосып қояды. Жолаушылар даусын ақұырындатуды немесе мүлдем өшіруін өтінеді. Бірақ, ол жолаушылардың өтінішіне көңіл аудармайды. Әкімшілік құқықбұзушылық туралы материалдар аудандық сотқа жіберіледі. Сот шешімі – магнитофонды тәркілеу, ал Сидоровты 15 тәулікке әкімшілік қамауға алу.

Қабылданған шешім дұрыс па?

№ 2 тапсырма

1 маусым күні мопед айдап келе жатқан азамат Петровты өзінің үйіне жаяу жүргіншілер жолымен келгенін көріп қалған ІІД қызметкері ұстайды. Құқық бұзғаны үшін оған 4000 теңге көлемінде айыппұл салынады.

ІІД қызметкерінің іс-әрекеті заңсыз және өзі мопед айдап келе жатып ешқандай құқықбұзушылық жасамағанын, сондай-ақ тұрғындардан оған қарсы шағым-арыз жоқ екенін нұсқап Петров сотқа шағым түсіреді.

№ 3 тапсырма

Жол бақылау қызметінің инспекторы автокөлік жүргізушісі Сивцовты көлікті тиісті құжаттарынсыз айдағаны үшін ұстайды да үш есе базалық айыппұл салады. Жүргізуші Сивцов бұл шешім туралы облыстық МАИ Басқармасына өзінің қажетті құжаттарының бәрі бар, бірақ үйінде ұмытып кеткенін айтып шағым түсіреді.

Облыстық МАИ Басқармасының атынан азамат Сивцовқа жауап дайындаңыз.

№5 НҰСҚА

№ 1 тапсырма

1 маусым күні ІІД инспекторы автокөлік айдау рұқсат куәлігінсіз көлік айдап келе жатқан Малковты тоқтатады. Құжаттарды рәсімдеу барысында малков әскери қызметтен шығарылғаннан кейін әскери есепке тұрмаған және «Продмаш» зауытының жатақханасында ағасы коменданттың міндетін атқарушы болып жұмыс істегендіктен сол жатақханада тіркеусіз тұрып жатқандығы және өзі №3 автобазада слесарь жұмысын істейтіндігі анықталады.

Кім қандай құқық бұзушылықтары үшін әкімшілік жауапқа тартылуы мүмкін?

№ 2 тапсырма

17 қаңтарда 17 жастағы азамат Барсуков жеңіл масаң күйінде троллейбус аялдамасында тұрған адамдардың алдында былапыт сөздер айтады. Осы құқықбұзушылығы үшін азамат Барсуковқа сот әкімшілік жаза түрінде 10 тәулікке қамауға алу туралы шешім шығарады

Сот төрағасының іс-әрекетіне құқықтық баға беріңіз.

№3 тапсырма

Ворошилов аудандық сотының сот процесі барысында сот төрағасы Фомушкин өзінің талаптарына бірнеше рет бағынбаған жауап беруші Буянованы әкімшілік жауапкершілік түрінде 5 тәулікке қамауға алу туралы қаулы шығарады.

Буянованың кәмелет жасқа толмаған Настя атты қызы бар.

Буяноваға берілген жаза дұрыс па?

ОҚЫТУШЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Тақырыбы: Азаматтық – құқықтық жауапкершілікті қолдану тәртібі мен түсінігі.

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.
1.Тақырыбы: Азаматтық – құқықтық жауапкершілікті қолдану тәртібі мен түсінігі.

2.Мақсаты: бұл тақырыпты зерделеу азаматтық –құқықтық жауапкершілік ұғымын кеңінен ашуға мүмкіндік береді. Өмірдегі кездесетін кейбір жағдайларда азаматтық – құқықтық жауапкершілікті анықтау, жауапқа тартудың негізімен шарттарын және азаматтық – құқықтық жауапкершіліктен босату негіздерін анықтай білуді үйрету.

3.Оқыту мақсаттары: Студенттерге азаматтық – құқықтық жауапкершілік және оның қолданылу шарттары туралы толық түсінік қалыптастырып, алған білімдерін тәжірибелік сабақтарда қолдана білуді үйрету. Жұптасып жұмыс жасауға дағдыландыру. Жұптасып жұмыс жасау барысында белгіленген уақытқа сәйкес берілген тапсырмаларға талдау жасап, жұптағы екінші адамды толықтыра отырып негізгі жауап дайындауға үйрету.

4.Өткізілу түрі: жұптасып жұмыс жасау.

5.Тақырып бойынша тапсырма:

1 жұп

1. 
   Заңды жауапкершілік түсінігі.
   
2. 
   ҚР Конституциясының 6,26 баптарына талдау жасау.
   

1. Азаматтық – құқықтық жауапкершілік түсінігі.

2. Азаматтық – құқықтық жауапкершіліктің ерекшеліктері

3 жұп

«Кез келген шығынды зиян келтіруші толықтай орнына келтіруі қажет».

1. «Азаматтық құқықтық жауапкершщілік негіздері» тақырыбына кесте (схема) құру.

1. 
   Үлес, пікірлестік, субсидиялық жауаптылыққа түсінік беру;
   
2. 
   «Азаматтық – құқықтық жауапкершілік» тақырыбы бойынша сөзжұмбақ құру
   

1. Жағдайлық есептің шешімін табыңыз:

Тігінші Малышев Климентьевке кысқы пальто тігіп беру туралы келіскен болатын. Климентьев тігін матасын ғана әкеледі де, ал қара каракуль жағасымен басқа керек жарақтарын тігінші Малышев өзі қосатын болып келіскен. Малышевтің айтуы бойынша Кллиментьев пішініне қарап жағасының құнын 10 000 теңгеге бағалайды. Тігіннің аяқталу мерзімі 1 ай. Климентьев пальтосын екінші рет өлшеуге келген кезде тігінші Малышев пальтоның жағасы қымбаттап кеткендігі туралы хабарлайды, яғни 35 000 теңге қоса төлеуін сұрайды. Климентьев жағаның қымбаттау салдары менің есебімнен болмауы керек деп қарсылық білдіреді.

Климентьев пальтосын алып кетуге келгенде, пальтосына тағылған каракуль жағаның ауқымы кішкентай екенін көріп екеуінің арасында дау туады. Климентьев келіскен баға бойынша пальтоға тиісті жағаны тігіп беруін талап етеді. Ал Малышев болса қосымша ақы төленбегеннен кейін осы кішкентай жағаны таққан. Климентьев ең біріншіден келісім бойынша пальтоны ала алмайды. Дау мәселесі сотқа жіберіледі.

Мына ұғымдарға тиісті сөздерді қойыңыз:

Азаматтық-........ жауаптылық құқық бұзушының мүлкінен айыру, не алу, немесе кәсіпкерлікпен .............тыйым салумен, заңды тұлғаны мәжбүрлікпен жою, не қайта құрумен байланысты, жағымсыз нәтижелі, құқықтық жауаптылықтың бір түрі.

7. Әдебиет

Негізгі

1. Баққұлов С. Д.«Құқық негіздері».Оқулық, 2-ші басылым. Алматы 2004 . -

248 бет. IV- бөлімі. 54-102 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері"2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы. 2007. - 304 бет. IV- бөлімі. 93-112 беттер.

3. ҚР Конституциясы. II Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. Азаматтық кодексі жалпы бөлімі 1994 ж.

6. Азаматтық кодексі ерекше бөлімі 1999 ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

№1 нұсқа.

Халық қолданатын тауарларды тасымалдау және сақтау үшін кәсіпорын нотариалдық куәландырудан өтпеген, салықтарды төлемеген, мемлекеттік тіркеу тәртібінде келісімі жоқ, акционерлік қоғаммен келісімге отырады. Бір айдан кейін осы заңды тұлғаларға заңсыз келісімде отырғаны үшін шағым түседі. Әділет органы бұл шағымды орынды деп қабылдайды. Келісім шартты жасау барысында қандай бұзушылық болды?

№2 нұсқа.

Азамат Р.С. өзінің төлеу ақысыз демалысында кәсіпкерлік қызметпен айналысты. Екі айдан кейін бұл қызметін есірткіні қиянат жасағаны үшін тоқтатты. Бұл арада ол жұмыс орнынан ақшалай көмек алуды керек еді. Азамат Р.С. әрекеті заңды ма?

№3 нұсқа.

15 жасар азамат Л.П. өзі қамқорлықта бола тұра, коммерциялық заңды тұлғаға автокөлікті сатып алу - сату туралы ұсыныс жасады. Заңды тұлға бұл мәміледен бас тартты. Бұл іс- әрекет заңды ма?

№4 нұсқа.

Қол жазба машина жасайтын зауытта шарт бойынша екі жұмыскер шрифт пен клавишке күнін қоймаған, ақырында зауыт қарапайым құралға бола біраз шығынға ұшырады. Зауыт шрифт жасайтын жұмыскерлерден шығынға ұшыраған құралдарды өтеуді талап етті. Соңғысы қарсылық көрсетті. Зауыттың іс-әрекеті дұрыс па?

№5 нұсқа.

Азамат Р.С. өзінің төлеу ақысыз демалысында кәсіпкерлік қызметпен айналысты. Екі айдан кейін бұл қызметін есірткіні қиянат жасағаны үшін тоқтатты. Бұл арада ол жұмыс орнынан ақшалай көмек алуды керек еді. Азамат Р.С. әрекеті заңды ма?

ОҚЫТУШЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Тақырыбы: "Неке келісіміне тұру тәртібі және түсінігі"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Неке келісіміне тұру тәртібі және түсінігі

2.Мақсаты: Бұл саланы зерделеу жалпы құқық жүйесіндегі алатын орнын түсіну үшін қажет. Әкімшілік жауапкершілік, оны қолдану шарттарын зерделеу заңды жауапкершіліктің түрлері жайлы ұғымдарын толық қалыптастырады.

3.Оқыту мақсаты:

- тақырыпқа дайындалу барысында оқулық бойынша негізгі ережелерді ажырата білу.

-Конституция баптарымен жұмыс істеу барысында төмендегі аталған мына құқықтық терминдерге сипаттама беру: мемлекеттік басқару, мелекеттік қызмет, әкімшілік жауапкершілік.

- ауызша бақылау жұмысы барысында нақты мысал арқылы дұрыс сұрақ қоя білу.

- қосымша әдебиеттерді қолдана білу

Презентация төмендегі талаптарға сай болуы керек:.

- тақырыптық кестені қолдану керек.

-терминдердің аздаған түсінікиемелері.

-POWER POINT бағдарламасымен жазу керек.

-презентацияны дәрісханада қорғау қажет.

Презентацияның сұрақтары:

1.Отбасы құқықтық қатынасындағы неке келісімінің түсінігі мен маңызы.

2.Неке келісімінің құрылу шарты.

3.Неке келісіміндегі ерлі зайыптылардың, балаларының мүліктік және мүліктік емес құқықтары мен міндеттері.

4. Неке келісімін өзгерту және тоқтату тәртібі.

5. Неке келісімі шартын бұзғаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікке тартылу.

6. Неке келісіміндегі ерлі – зайыптылардың құқықтарының жүзеге асырылуы және қорғалуы.

7. Неке келісімінің жарамсыздық негіздемесі.

8. Неке келісімі бойынша құнды қағаздар меншік құқығын беру туралы мәселенің жоба – шешімін құру.

9.Неке келісіміне тұру барысында мемлекеттік органдардың қатысуы.

10. Разрешение имущественных споров по брачному договору в суде.

6.Таратылатын материал: жағдайлық есептер.

7. Әдебиет

Негізгі

1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері». Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004.

- 248 бет. V- бөлім 107-111 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері"2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет.IV бөлім 113-140 беттер.

3. ҚР Конституциясы. II бөлімі Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. Неке және отбасы туралы 1998 ж.

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.

8.Бақылау : «Неке келісіміне тұру тәртібі және түсінігі» тақырыбы бойынша кестені толтыру

№	Неке келісімінің міндетті шарттары	Ерлі-зайыптылардың неке келісімі бойынша құқықтары мен міндеттері

ОҚЫТУШЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Тақырыбы: "Еңбекті қорғау құқықтық негіздері"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Еңбекті қорғау құқықтық негіздері.

2.Мақсаты: тақырыпты зерделеу барысында еңбек қызметінің ұйымдастырылуы, құқықтық, әлеуметтік – экономикалық, ұйымдастырушылық – техникалық, санитарлық - гигиеналық, емдеу – алдын алу іс шаралары, реабилитация және басқа да шаралармен қатар қызметкердің жұмыс процесіндегі өмірі мен денсаулығын қорғау жүйесі ретіндегі еңбек қорғау құқығының негіздері бойынша негізгі ұғымдарды кеңінен ашу қажет.

3.Оқытудың мақсаты: Дидактикалық қосымша құралдарды қолдана отырып тапсырмаларды өзі орындау.

- тақырыптқа дайындалу барысында қосымша әдебиеттерді пайдалану

- өздігінше немесе топтасып жұмыс істеу барысында өзінің жеке ойын айтуға дағдыландыру

-тақырыпты зерделеу барысында жұмыс істеу уақытын, демалу уақытын, еңбек қорғау туралы, еңбек шартын құруға қойылатын жалпы талаптарды үйрену. Еңбек құқықтық қатынастарындағы түрлі қатысушылардың құқықтық әрекеттерін анықтап талдай білуге үйрету.

- еңбек заңдылығын талдауға дағдыландырып, оны тәжірибеде қолдана білуге бейімдеу.

1 топ

1. 
   Еңбек қорғау мағынасында не түсінесіз?
   
2. 
   Еңбек қорғау жүйесіндегі мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары қандай?
   

1. 
   Еңбек қорғаудың талаптарын анықтаңыз.
   
2. 
   Еңбек қорғау бойынша негізгі нормативтік актілерді атаңыз.
   

1. 
   Жұмысшының еңбек қорғау құқығына, сондай-ақ осы құқық кепілдігінің жүзеге асырылуы бойынша қандай құқықтары бар?
   
2. 
   Жұмыс берушінің жұмысшыны жұмыс қауіпсіздігі жағдайларымен қамтамасыз ету міндеттері қандай?
   

1. 
   Әйел адамдар, кәмелет жасқа толмағандар және төмен қабілетті тұлғалардың (мүгедектер) еңбек қорғау бойынша арнайы нормалары қандай?
   
2. 
   Еңбек қорғау ережесін сақтауды бақылаудың тәртіптері қандай?
   

1. 
   Еңбек қорғау заңдылығының тәртібін бұзған жұмыс берушіге тағайындалатын жауапкершіліктің түрлері қандай?
   
2. 
   Зиян келтіретін жұмыстармен айналысатын жұмысшыларға еңбек қорғау бойынша қойылатын негізгі талаптар қандай?
   

1.Баққұлов С. Д.«Құқық негіздері» Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004 .-

248 бет.IX- бөлімі 137-149 беттер.

2.Оспанов Қ.И.«Құқық негіздері» 2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет.VIII бөлім 238-272 беттер..

3. Қ. Р. Конституциясы.II бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. Қ.Р Еңбек туралы заңы 1999 ж.

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж

8. Бақылау: Таратылатын материал: жағдайлық есептер

1 есеп

Әкімшіліктің әрекеттеріне баға беріңіз?

2 есеп

Химик – сараптамашы Свиридова реактив зертханасына жаңадан жұмысқа келушілермен бірге жұмыс ережесі бойынша нұсқаулықтан өтуге екі рет міндеттеледі. Себепсіз жағдайлармен нұсқаулықтан өтуге келмей қалғаны үшін әкімшілік оған сөгіс жариялайды. Сөгістен кейін екінші күні Свиридова реактивтерді араластырып тұрғанда қолындағы құты жарылып кетеді де ол қатты күйіп қалады.

3 есеп

а) жөндеу жұмыстарына келмейтін механизм құралдарына пломба салу;

б) ауаның газдалынуы тиісті мөлшерден 1,5 есе асып кеткен ыстық құйылым учаскелерінің жұмыс істеуіне тиым салу;

в) сақтандыру жабдықтары және бөліп тұратын торлары жоқ құралдармен жұмыс істейтін цехтың жұмысын тоқтату;

г) техникалық қауіпсіздік жөіндегі инженердің лауазымына сәйкес келмеуі себебі бойынша жұмыстан шығарылуын әкімшіліктен талап ету;

д) цех бастығына айыппұл салу.

Еңбек қорғау жөніндегі мемлекеттік инспектордың іс-әрекеті дұрыс па? Жоғарыда көрсетілген нұсқалардың дұрыс жауабын анықтаңыздар.

4 есеп

5 есеп

Техникалық қауіпсіздік жөніндегі инженердің және кадрлар бөлімі бастығының орынбасарының пікірлерінің негіздемелеріне құқықтық баға беріңіздер.

6 есеп

Химиялық зауыттағы ауысым бастығы Болатовтың кінәсінен өрескел технологиялық ереже бұзушылық болады. Бұны сезген цех бастығы «Біз сізбен қаншама жұмыс істеп келе жатырмыз бірақ мән-мағына жоқ. Ауысым бастығы болғаныңызға үш жыл болды, әлі де қателіктер жасайсыз. Бұрын жұмыс дағдыларыңыз аз болды, үйреттік, біліктілікті жоғарылату курсына да жібердік. Ал соңғы бір жарым жыл? Технология ережесі мен техникалық қауіпсіздік ережесін бұзғаныңыз үшін бұйрықпен екі жаза берілді. Міне тағы да қателік жасадыңыз. Сіз басшы болуға жарамайсыз. Түсініктеме жазыңыз. Сізді аппаратшы жұмысына ауыстыруға тура келеді»,-дейді. Өзінің жазған түсніктемесінде Болатов кінәсін толық мойындайды, бірақ аппаратшы жұмысына ауысуға қарсылық білдіреді. Цех бастығы зауыттың директорына Болатов ауысым бастығының лауазымына сәйкес еместігін және оның жұмыстағы барлық кемшіліктеріне толық сипаттама беріп, аппаратшы жұмысына ауысудан бас тартқаны жөнінде баяндама хат жазып зауыт директорынан Болатовты тиісті лауазымынан босатуын өтінеді.

7 есеп Темір жолда екі адам оқыс оқиғаға душар болады. Профкомның еңбек қорғау жөніндегі уәкілі әкімшіліктің өтініші бойынша бар кінәні зардап шегушілерге артып жалған акт жазады. Бұл дерек еңбек қорғау жөніндегі мемлекеттік инспекторға мәлім болып, ол жиналған барлық материалдарды прокуратураға жібереді.

Прокурор жіберілген материалдар бойынша қандай шешім қабылдауы қажет?

8 есеп

Осы жағдайда залалды өтеу бойынша ай сайынғы төлем қанша болуы керек екендігін анықтаңыздар.Степановтың денсаулығына келтірілген залалды өтеу жөніндегі шешімді қандай орган және қандай тәртіппен шығарады?

9 есеп

Кәсіпорын жұмысшысы түскі үзілісте кәсіпорыннан тыс жердегі асханаға бет алады. Асхананың жаныда оны жеңіл авто көлік қағып кетеді, көлік иесі табылмайды. Өндіріске байланысты бақытсыздық жағдайы актісін беру барысында зардап шеккен жұмысшыға басшылық тарапынан наразылық білдіріледі. Әкімшілік өкілі наразылықты негіздей отырып, бұл оқиға кәсіпорын аумағында емес, яғни тыс жерде болғанын және оның қызметтік міндеттеріне де өндіріске де қатысы жоқ екенін мәлімдейді. Зардап шегуші бұл наразылыққа келіспей кәсіпорынның профсоюз органына шағымданады. Шағымда кәсіпорын оларды түскі ас ішетін асханамен қамтамасыз етпегенін, сондықтан да тыс жерге барып түстенуге мәжбүр болғандығын, яғни өндіріске қатысты деп тануларын көрсетеді.

10 есеп

Тақырыбы: "Міндетті әлеуметтік сақтандырудың құқықтық негіздері"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1. Тақырып: "Міндетті әлеуметтік сақтандырудың құқықтық негіздері"

2.Мақсаты: бұл тақырыпты зерделеу барысында студенттер сақтандыру негіздері, эконмикалық мәнін және сақтандырудың функциялары, міндетті әлеуметтік сақтандыру құқығының мемлекеттік қаржы жүйесінде алатын орны мен атқаратын ролі және қоғамдық өндірісте оның қолданылу аясымен, сондай -ақ апат жағдайларында материалдық өтеуін, әлеуметтік және жеке сақтандыруда - картаюдың салдарынан, сырқаттану, бақытсыз жағдайларда ғы сақтандырулармен толық таныса алады.

3.Оқытудың мақсаты:

- Конституция баптарымен жұмыс істеу барысында құқықтық терминдерге сипаттама беруді үйрету.

- Тақырып бойынша дайындалу барысында сақтандырудың түрлері бойынша іскерлік ойынның жоспарын дайындау.

- Ауызша бақылау жұмысы барысында тақырыпты нақты мысал келтіре отырып дұрыс мазмұндауға үйрету.

4. Өткізілу түрі: іскерлік ойын.

Іскерлік ойын — оқытудың белсенді әдістерінің бірі.
Оқытудың белсенді әдісі ретіндегі іскерлік ойынның талабы: ойынға қатысушылардың арасында ролдердің бөлінуі; ойын бойынша бірлесіп шешім қабылдау үшін екі тараптың сөйлесу әрекеті; уақыт өлшемін пайдалану; ойын жарысы барысында кәсіби білім мен ойынның нәтижесін бағалау жүйесін қолдана; ойын барысында шынайы өмірді көрсете білу.

5.Тақырып бойынша тапсырма:

-іскерлік ойынның жоспарын құру.

-ойынның жоспарымен хронометражына сәйкес ойынлды жүргізу.

-іскерлік ойынға барлық студенттердің қатысуы.

-іскерлік ойынды өткізу нәтижесінде туындаған қосымша сұрақтарды талқылау.

-қорытынды жасау.

Іскерлік ойын барысында мына сұрақтарға жауап беру қажет:

1. Міндетті әлеуметтік сақтандыру аясындағы заңдылық пен нормативтік құжаттар;

2. Міндетті әлеуметтік сақтандыру негізінің санаттары мен ұғымы;

3. Міндетті әлеуметтік сақтандырудың түрлері;

4. ҚР сақтандыру жүйесі құрылымының негізгі қағидалары;

5. Сақтандырушымен сақтандырылушыға түсінік беру.

1.Баққұлов С. Д.«Құқық негіздері» Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004 .-

248 бет.IX- бөлімі 137-149 беттер.

2.Оспанов Қ.И.«Құқық негіздері» 2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет.VIII бөлім 238-272 беттер..

3. ҚР Конституциясы II бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. ҚР Еңбек туралы заңы 1999 ж.

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж

8.Бақылау: "Міндетті әлеуметтік сақтандырудың құқықтық негіздері" тақырыбы бойынша сөзжұмбақ құрастыру.

ОҚЫТУШЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Тақырыбы: "Қылмыстық жауапкершілікті қолдану тәртібі және түсінігі"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.
1. Тақырыбы: "Қылмыстық жауапкершілікті қолдану тәртібі және түсінігі".

2. Мақсаты Бұл тақырыпты оқып - үйрену процессуалдық құқықтың негізгі түсініктерімен, сот төрлеігін жүзеге асыру тәртібімен сыбайлас жемқорлық түсінігімен, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылығымен, оның объектілерімен және субъектілерімен осы құқық бұзушылық үшін жауапкершілікпен танысуға мүмкіндік береді.

3. Оқыту мақсаты

- Қылмыстық жауапкершіліктің түсінігін жалпы зерделеу

- Конституцияның баптарымен жұмыс істеу барысында төмендегі құқық терминдеріне сипаттама беруді үйрету: азаматтық процесс, сот төрелігі, қылмыстық процесс, құқықтық тәртіп.

- шағын топтарда жұмыс істеу барысында жұмыстың сценариін құруды ұйрету.

- мемлекеттік - құқықтық құбылыс бойынша білімінің негізінде құқықтық мәдениетті дамыту.

4. Өткізілу түрі: Шағын топтар.

Әр шағын топ 3-4 студенттен құралады.

1. Қылмыстың түсінігі және белгілері.

2. Қылмыстық жауапкершілік және қылмыс құрамы.

3. Келесі анықтамаға қандай түсінік сәйкес келеді?

Жасалған қылмыс үшін қылмыстық жауапкершілікті белгілейтін, мемлекеттік биліктің жоғарғы органдарының нормативті актісі - ...

2 топ.

2. Қылмысқа қатысу. Қылмысқа қатысудың түрлері.

3. Келесі анықтамаға қандай түсінік сәйкес келеді?

Ұрланған заттарды қажет етпейтін, ұрлыққа қызығушылық - бұл ...

3 топ.

1. Қылмыс жасау сатылары.

4 топ.

2. Кінәнің түсінігі.

3. Келесі анықтамаға қандай түсінік сәйкес келеді?

Қылмыстық жауапкершілікке тарту үшін бір мемлекеттен екінші мемлекетке азаматты беру - бұл ...

5 топ.

1. Қылмыстың мақсаты және ниеті.

Қылмыстық кодексте жазалау қатерімен тыйым салынған айыпты қоғамдық қауіпті әрекет - бұл ...

1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004.

- 248 бет. X- бөлім 171-172 және XII бөлімі 177-180 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет. VI бөлімі 190-191 және VII бөлім 192-238 беттер.

3. Қ. Р. Конституциясы Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңы 1998 ж.

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.
8. Бақылау : жазбаша бақылау.

1.Қылмыстың негізгі белгілерін және олардың категорияларын анықтаңыздар.

2.Қылмыстық жауапкершіліктің түсінігін, оны қолданудағы шарттарымен айырмашылығын анықтаңыздар.

3. Қылмыстық жауапкершіліктің субъективті жағын түсіндіріңіздер.

4. Қылмыстық жауапкершіліктің объективті жағының айырмашылығын анықтаңыз (әрекет және әрекетсіздік), мысал келтіріндер.

5. Қылмыстық құқық бойынша жазаның негізгі және қосымша түрлерінің айырмашылықтарын анықтандар.

Таратылатын материал: Жағдайлық есептерді шешінде

1. Жедел медициналық жәрдем кезекшілігінен кеш қайтқан мейірбикенің алдынан кенеттен қолында пышағы бар белгісіз ер кісі шығады. Ол мейірбикеден қымбат әшекей-бұйымдарымен ақшасын беруін талап етеді. Сөмкесіндегі хирургиялық қайшының бар екені мейірбикенің есіне түсіп кетіп, дереу қайшыны алып шығып жаңағы ер адамның ішіне екі рет тығып алады. Қылмыскер оқиға болған жерден қашып кетеді, ал мейірбике болған оқиға жайлы полиция бөлімшесіне хабарлайды. Бірнеше сағаттан соң қылмыскер ұсталынады.

Сұрақ: Мейірбике қылмыстық жауапқа тартылады ма?
2. Әкімшілік басшысы К. пара алғаны үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылады. Қылмыстық іс тергеу ісіне жіберілді. Жуық арада қалалық газет басылымдарында тілші В.-ның әкімшілік басшысының "дағдылы пара алушы" екені туралы мақаласы шығады.

Сұрақ: Тілші әкімшілік басшысына жала жапқаны үшін қылмыстық жауапқа тартылады ма?

Сұрақ: Әр қылмыскердің қатысу түрлерін анықтаңыз?

4. 26-жастағы Лясин 14-15 жастағы жасөспірімдерден топ жинап алып, келе жатқан поездың апатқа ұшырап, жолаушылардың заттарын ұрлау үшін теміржол рельстарының бөлшектерін қасақана бұрап алған. Дегенменде, бұл дайындықпен жасалған әрекет дер кезінде анықталған.

Сұрақ: Лясин және ол жинаған жасөспірімдер тобы қылмыстық жазаға тартылады ма?

5. 15-жастағы Матвеевпен 13-жастағы Ельцов қызық болсын деп клиникалық ауруханағаға телефон шалып, ауруханада жарылғы құрылым заттың бар екенін хабарлайды. Жағдайды анықтау үшін сырқаттармен аурухана қызметкерлері сыртқа шығарылады.

Сұрақ: Матвеев пен Ельцов қылмыстық жауапқа тартылады ма?

Тақырыбы: "Міндеттеме түсінігі және түрлері"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Міндеттеме түсінігі және түрлері.

2.Мақсаты: тақырыпты оқып-үйрену азаматтық құқық пен міндеттеме және оның түрлері туралы нақты түсінікті қалыптастыру.

3.Оқыту мақсаты:

1. 
   Студенттерге мемлекет және құқықтың түсінігі мен категориялары туралы білім жүйесін, негізгі заңды әрекеттерді, мемлекет және құқықтың дамуы мен қызметін қалыптастырады.
   
2. 
   Студенттердің құқықтық тәртіп деңгейін көтеру және көлемін кеңейту үшін базаның құрылуы;
   
3. 
   Шығармашылық қызметті қоса, өздерінің заңды мүдделері үшін құқықтар мен міндеттерге ие болатындарды сауатты және тиімді күреспен қамтамасыз ету.
   
4. 
   Құқықбұзушылықты алдын-алу;
   
5. 
   Құқықтық тәртіпті белсендіру.
   

Жұптарға бөлініп тапсырмаларды орындау.

1 жұп.

1.Міндеттемеге түсінік беріңіз.

«А» заңды тұлғасы «Б» заңды тұлғасына келісім шартпен келісіп тауар апарады. «Б» заңды тұлғасы өзінің міндетін атқармады.

«А» өзінің құқықтарын қалай қорғай алады?

2 жұп.

2. "Міндеттемелердің түрлері" кесте құру.

3 жұп.

1. Міндеттемелердің пайда болу негіздері.

В.А. Семенова аяқ киім жөндеу бойынша шеберханаға туфлиін тапсырып 900 тенге төледі. Семенова аяқ киімін алып кетуге келгенде, туфлиі жоғалғаны белгілі болды. Жоғалған аяқ киімнің құнын өтеуге шеберханаға қарсылық білдірді.

Бұл жағдайда В.А. Семенова не істеуі керек? Бұл жағдайда қандай құқықтық нормаларға жүгінуі тиіс?

Істі шешіндер.

4 жұп.

1. "Несие беруші" сөзіне түсінік беріңіз

5 жұп.

2. Міндеттемені бұзғаны үшін жауапкершіліктің түрлері.

6 жұп.

1. Міндеттемені қамтамасыз ету түрі ретінде кепіл түсінігі.

2004 ж. 25 тамызда Л. Пономарева, Астана қаласының тұрғыны, «Коммерция және құқық институты» мемлекеттік емес мекемесімен келісім шартқа отырады. Шартқа сәйкес институт «Еңбек экономикасы» мамандығы бойынша білім беріп, мамандандыруға міндеттенеді. Сонымен қатар келісім шартта лицензия және мемлекеттік тексеріс туралы куәлік бар екені көзделген. Л. Понамарева келісім шартты жасасып уақтылы оқуға 100 мын тенге төледі. Бірақта 2005жылдың 10 наурызында институттың «Еңбек экономикасы» факультетінде мемлекеттік тексерістен өту туралы куәлігі жоқ екені белгілі болды. Бұл мемлекеттік үлгідегі диплом алуға, салық бойынша жеңілдіктер алуға, оқу демалыстарын төлеуі т.б. құқықтарын шектейді. Л. Понамарева төленген қаражатты өтеп алу үшін сотқа талап-арыз жазады. Бір жақты тәртіпте шартты бұзуға құқығы бар ма? Азаматша Л. Понамареваның талап-арызы қанағаттандырылады ма?

7 жұп.

1. Міндеттемені қамтамасыз ету түрі ретінде кепілге алу түсінігі.

Бұл тапсырмалардың жауабы мысалдар келтіре отырып нақты және толық болуы тиіс.

1. Сапарғалиев Г.С. Мемлекет және құқық негіздері, Алматы ,Жеті Жарғы

1997 жыл. 7-19 бет

2. Оспанов К.И Құқық негіздері, оқу құралы Алматы, Жеті Жарғы. 2007 жыл. 5-27б

3. Тұрлаев П.Р. Мемлекет және құқық негіздері, Карағанды АРКО баспасы 2004 ж.

4. ҚР Конституциясы 1995, өзгерістер мен толықтырулар 2008жылдың 1 қаңтарында енгізілген 33 бап

5. ҚР Конституциясының түсіндірме сөздігі.

Қосымша:

1. «Қазіргі Қазақстанның мемлекет және құқық негіздері» оқу құралы, Дулатбеков Н.О. Астана Фолиант 2000 ж.

2. «Қазақтың кәдімгі құқығы бойынша ақпараттар». Жинақ Алматы 1998 жыл

3. «Жалпы құқық теориясы». "Құқықтану" мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған оқулық , А.С. Пигалкина 2-ші баспа, толықтырды МГУ 1996 жыл.

4.«Құқықтық жалпы оқу ұйымдастырушыларына көмек ретінде құқықтық жалпы оқуды ұйымдастыру және өткізу» орындады Р.К. Баймурзаева 2-ші қосымша баспа Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл .

5. ҚР конституциясының түсіндірме сөздігі Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл

6. «Мемлекет және құқық». Алексеев С.С. Н-курс. Москва 1994 жыл

7. «Құқық теориясы» Алексеев С.С. Москва 1994 жыл.

8. «Құқықты не және қалай реттейді» Пратасов В.С.оқу құралы М. 1995 жыл.

9. «ҚР конституциялық құқығы» Г. Сапарғалиев Алматы Жеті Жарғы 2005 жыл.

№ 1 жағдайлық есеп

Автокөлік зауытына жалпы құны 500 тенгеге қолданылатын материалдарды сату мерзімі өтіп кеткен үшін мүліктік санкция қолдану туралы автокөлік зауыты талап-арызымен фабрикаға жүгінді. Фабрика санкциядан босатуын сұрады, қөлік зауытымен уақтылы шартты орындай алмаған себебі өзінің серіктесінен шикізатты мерзім өтіп кеткеннен кейін алды. Тасымалдау жоспарымен көзделген, темір жол уақтылы вагондар бөлмеген, сондықтан шикізатты сату тоқтатылды. Бұл жағдайда біреудің құқықтары бұзылды ма? Несие беруші қай мерзім ішінде және қандай органға жүгініп, бұзылған құқықтарын қалпына келтіре алады? Қандай шешім шығарылуы тиіс? Наразылық және талап-арыз құрастырыңдар?
№ 2 жағдайлық есеп

Қаңтар айында зауыт жалпы құны 1млн. 300мың теңгеге сатып алушы тоңазытқыштар зауытына мотор-компрессорлар жеткізбеді. Бірақ ақпан айында жеткізді. Наурызда мотор-компрессорлардың бір бөлігі жалпы құны 300мың тенгеге қабылдану кезінде стандарттарға сәйкес болмағаны үшін қабылданбады. Сатушыға қайтарып беру себебінен тоңазытқыштар зауыты 100мың тенгеге шығынға ұшырады. Осы жағдайлардан кейін сатып алушы сатушыға талап жазады.

Тауарларды қабылдау үшін қандай тәртіп қарастырылған? Бұл жағдайда не шығын болып табылады? Тоңазытқыштар зауытының талап-арызын түсіндіріндер. Наразылық және талап-арыз жазындар. Дау қалай шешіледі?
№ 3 жағдайлық есеп

Громова жаңбырлы күні Смолинаның үйінен кетіп бара жатып қайтарып берем деп плащын сұрады. Екінші күні да, бір жұмадан кейін да плащ қайтарылмады. Смолина телефон бойынша Громоваға дереу плащын қайтаруын сұрады, бірақ Громова уақытым жоқ деді.

Дауды қалай шешеді?

№ 4 жағдайлық есеп

Фермер Рощин ауылшаруашылық кооперативтен ақтүйнектің жана өнімі сатылғаннан кейін оның құнын төлеймін деген шартымен тұқымдық ақтүйнекті қарызға алды. Кепілге алушы фермер Олялин болды. Рощин уақытында қарызын төлей алмады, себебі ақтүйнек түптері колорадтық қоңызбен және фитофторамен жойылған. Кооперативке Олялин қарызды өтеді. Қандай іс-әрекеттердің күшімен Олялин Рощинның қарызын өтеді? Рощинның қарызын өтегеннен кейін Олялин қандай құқықтарға ие болды?

№ 5 жағдайлық есеп

Вьюнов Карловтың үйін жөндеп сырлауға міндеттеніп, алдын-ала жарты ақшасын төлеуін сұрады. Карлов аванстың орнына кепілпұл беруін ұсынып, жазбаша түрде ресімдеді. Бір күннен кейін Вьюнов жұмысты атқарудан бас тартады. Карлов Вьюновтан кепілпұлдың мөлшерін екі есе қайтаруға және шығынын өтеуге талап етеді. Карловтың Вьюновқа талабы заңды ма?

ОҚЫТУШЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Тақырыбы: "ҚР салық жүйесі және түсінігі"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған: оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: ҚР салық жүйесі және түсінігі.

2.Мақсаты: тақырыпты оқып-үйрену ҚР –да салықтық саясат туралы ұғым қалыптастыру үшін маңызды. Бұл тақырып Қазақстанның салық жүйесінің негізгі ұғымдарын және салық түрлерін оқып білуге мүмкіндік береді. Әрбір мемлекетте салықтар мемлекеттің бюджет кірісінің көп бөлігін құрайды.

3.Оқыту мақсаты:

1. 
   Студенттерге жан-жақты танымдық оқу әрекеттеріне салықтық сауаттылық негіздері мен құқықтық мәдениетті қалыптастыру.
   
2. 
   Презентациялар жасауға дағдыландыру.
   
3. 
   Студенттердің коммуникативтік дағдыларын дамыту.
   

Презентация келесі мәселелер бойынша жазылады:

1. ҚР салық жүйесінің түсінігі және мақсаты

2. Салықтың түсінігі.

3. Салықтың белгілері.

4. ҚР салықтың түрлері.

5. Тура салықтар, олардың мақсаты.

6. Жанама салықтар, олардың мақсаты.

7. Республикалық салықтар, түрлері.

8. Жергілікті салықтар, олардың түрлері.

9. Қосылған құн салығы, оның міндеті.

10. Әлеуметтік салық және оның міндеті.

Бұл жұмыс барысында салықтың мақсатын, қызметін және түрлерін ашу керек.

6. Таратылатын материал: жағдайлық есептер.

7.Әдебиет:

Негізгі:

1. Сапарғалиев Г.С. Мемлекет және құқық негіздері, Алматы ,Жеті Жарғы

1997 жыл. 7-19 бет

2. Оспанов К.И Құқық негіздері, оқу құралы Алматы, Жеті Жарғы. 2007 жыл 5-27 бет

3.Тұрлаев П.Р. Мемлекет және құқық негіздері, Карағанды АРКО баспасы 2004 ж.

4. ҚР Конституциясы 1995, өзгерістер мен толықтырулар 2008жылдың 1 қаңтарында енгізілген. 33 бап

5.ҚР конституциясының түсіндірме сөздігі.

Қосымша:

1. «Қазіргі Қазақстанның мемлекет және құқық негіздері» оқу құралы, Дулатбеков Н.О. Астана Фолиант 2000 ж.

2. «Қазақтың кәдімгі құқығы бойынша ақпараттар». Жинақ Алматы 1998 жыл

3. «Жалпы құқық теориясы». "Құқықтану" мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған оқулық , А.С. Пигалкина 2-ші баспа, толықтырды МГУ 1996 жыл.

4.«Құқықтық жалпы оқу ұйымдастырушыларына көмек ретінде құқықтық жалпы оқуды ұйымдастыру және өткізу» орындады Р.К. Баймурзаева 2-ші қосымша баспа Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл .

5. ҚР конституциясының түсіндірме сөздігі Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл

6. «Мемлекет және құқық». Алексеев С.С. Н-курс. Москва 1994 жыл

7. «Құқық теориясы» Алексеев С.С. Москва 1994 жыл.

8. «Құқықты не және қалай реттейді» Пратасов В.С.оқу құралы М. 1995 жыл.

9. «ҚР конституциялық құқығы» Г. Сапарғалиев Алматы Жеті Жарғы 2005 жыл.

№ 1 тапсырма

Келесі терминдерден сөйлем құрастырындар:

1 нұсқа.

Салық

Қамтамасыз етеді, реттейді, қорғайды

Әрбір азамат салық төлейді

міндет

Салық. Республикалық, жергілікті. Алынады, ұсынылады, өтініледі

Төле, босатыл, тыныш өмір сүр. Міндет.

№2 тапсырма

Тапсырма шарты: салық заңнамасына қатысы бар «С» әрпінен басталатын сөз тіркестерін құрастырындар.

(салық құқығы, салық құқығының нормасы, салықтық құқықтық қатынастар, салықтық несие, cалықтық бақылау, салық органы, салықтық құқықбұзушылық, салықтық тексеріс, ҚР салық кодексі, салықтық база, салықтық кезең, салық жеңілдіктері, салық санкциясы, салық декларациясы).

№3 тапсырма:

Топ қатысушыларына берілген тізімнен 5термин таңдап, оларға түсінік беру керек. (Салық, салықтық құқықтық қатынастар, салық төлеушілер, салық органы, өсім, салықтық ақы, салық жеңілдіктері, акциз, тура салықтар, жанама салықтар).

Тақырыбы: «Жер заңын бұзғаны үшін жауапкершілік»

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1. Тақырыбы: «Жер заңын бұзғаны үшін жауапкершілік».

2.Мақсаты: тақырыпты оқып - үйренудің мақсаты студенттердің Қазақстан Республикасындағы жер-құқықтық қатынасын реттеумен танысу, топта жұмыс істеуге әдеттену, жер - құқықтық қатынасын реттеу саласында студенттердің теориялық білім алуына және тәжірибе жағынан икемденуге, жерді пайдаланудың құқықтық негіздерін реттеу және жер-құқықтық қатынастардың құқықтық табиғатын түсіндіру, жер заңдылықтарының бұзылуы жағдайындағы жауапкершіліктің негіздері, сондай-ақ заңды жауапкершіліктің түрлерін білу үшін қажет.

3. Оқыту мақсаты: жер заңдылықтарын түсіндіру және қолдануды үйрену, мемлекеттік басқарудағы жер қорын оқыту, жер заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық мөлшерін анықтауды және құқықбұзушыларды жауаптылыққа тарту әдістерін үйрену, шағын топтардағы жұмыстарға машықтану.

4. Өткізілу түрі: шағын топтар.

5. Тақырып бойынша тапсырма:

Топ шағын топтарға бөлініп төмендегі тапсырмаларды орындайды.

1. Заңдық жауапкершіліктің түсінігі.

2. Заңды жауапкершілікке негіздеме.

3. Жағдайлық есепті шешіндер: Горячинский ауданының табиғатты қорғау бойынша аумақтық комитеті ЖШС «Земледелецке» жалға алған жер учаскесіне қажетсіз заттарды үйіп қойған үшін және белгілерді жойғаны үшін айыппұл салу туралы қаулы шығарды. Аумақтық комитеттің ісін бағаландар.

1. Тақырыпқа кроссворд құрастырындар.

2. Жер құқықбұзушылық үшін әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы мысал келтіріндер.

3. Жағдайлық есепті шешіндер: Әуежайдың екінші кезегінің құрылысына қалалық басшылық иелеріне алынған жерлерге кадастрлік бағалаудан шығынын өтеп, «Құрылысшы» бақшасының жер учаскелерінің бір бөлігін мемлекеттік қажеттіліктер үшін алып қою туралы қаулы шығарды. Басшылықтың қаулысы заңды ма, құқықтық талдау беріңіздер.

1. Жер құқықбұзушылық туралы түсінік.

2. Жер құқықбұзушылықтың құрамын анықтаңдар.

3. Жер құқықбұзушылық үшін әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы жағдайлық есеп құрастырындар.

1. Жер құқықбұзушылық үшін әкімшілік және қылмыстық жауаптылықтың қарым-қатынасын анықтаңдар. (еркін таңдалған критериялар бойынша).

2.ҚР Конституциясының 6, 26 баптарын талдау.

3. Жер құқықбұзушылықтың субъектісі және субъективтік жағының түсінігі.

1. Тақырыпқа байланысты 10 анықтамасы бар мәтін құрастырындар.

2. Жағдайлық есепті шешіндер: Аудандық табиғатты қорғау прокуратурасының өткізілген тексерісі кезінде аумақтағы жерлердің біразы мақсаты бойынша қолданылмағанын анықтады. Бұл жағдайда табиғатты қорғау прокуратурасы қандай әрекеттер жасайтынын анықтаңдар. Жерлердің мақсаты бойынша қолдану қалай анықталады?

3. Жер заңнамасын бұзғаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілік.

1. Сапарғалиев Г.С. Мемлекет және құқық негіздері, Алматы ,Жеті Жарғы

1997 жыл. 108-154 бет.

2. Оспанов К.И Құқық негіздері, оқу құралы Алматы, Жеті Жарғы.

2007 жыл . 88-118 бет.

3.Тұрлаев П.Р. Мемлекет және құқық негіздері, Қарағанды АРКО баспасы 2004 ж.

4. ҚР Конституциясы 1995 ж. өзгерістер мен толықтырулар 2008 ж. 1 қаңтарында енгізілген. 6, 26 баптар.

5. ҚР Конституциясының түсіндірме сөздігі.

6. Қазақстан Республикасының азаматтық кодексі (жалпы бөлім) 1995 ж.

7. Қазақстан Республикасының азаматтық кодексі (ерекше бөлім) 1999жылдың 01 шілдесінен, өзгертулер мен толықтырулар 2007ж. 1 наурызында енгізілген.

1. «Жалпы құқық теориясы». "Құқықтану" мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған оқулық , А.С. Пигалкина 2-ші баспа, толықтырды МГУ 1996 жыл. 1998 жыл.

2.«Құқықтық жалпы оқу ұйымдастырушыларына көмек ретінде құқықтық жалпы оқуды ұйымдастыру және өткізу» орындады Р.К. Баймурзаева 2-ші қосымша баспа Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл .

3. «Құқықты не және қалай реттейді» Пратасов В.С.оқу құралы М. 1995 жыл.

1. Жер заңдылығын бұзғаны үшін заңды жауапкершіліктің мақсаты және міндеті.

2. Жер заңдылығын бұзғаны үшін қылмыстық жауапкершілікке тарту.

3. Жер заңдылығын бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тарту.

4. Жер заңдылығын бұзғаны үшін тәртіптік жауапкершілікке тарту.

5. Жер заңдылығын бұзғаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікке тарту. Азаматтық және жер заңдылықтары нормасы бойынша шығынын өтеу.

6. Жер заңдылығын бұзғаны үшін арнайы (жер-құқықтық) жауапкершілікке тарту.

Жағдайлық есептер.

№1 есеп. Азамат Федоров ауылдағы тұрғылықты үйін азамат Ивановқа сатты. Бір жылдан кейін азамат Федоров сатылған тұрғылықты үй тұрған жер учаскесіне сатып алу-сату туралы мәміле жасауды талап етеді. Егерде Иванов мәміле жасасуға қарсылық білдіретін болса, Федоров оның атындағы жер учаскесінде орналасқан үйді пайдалануға тыйым саламын деп айтты. Дауды шешіндер.

№2 есеп. Ауылдық жерлерден өткен электр желі жүйесінде дауылдан соң тіреуіштері құлатылып, сымдардың үзілуіне алып келді. Апаттан келтірілген зардапты жою және электр желі жүйесін қалпына келтіру барысында машиналармен 3гектар жердегі бидай алқабы жойылды.

Колхоз электр желі басқармасына келтірілген зардапты толық өтеп беру туралы мәселесімен шағымданады. Басқарма зардапты өтеуден бас тартады, оның себебі ретінде осы оқиға табиғат апаты нәтижесінен болғандықтан, басқарма барлық жауапкершіліктерден босатылады, деп түсіндіреді. Колхоз сарапшы сотқа шағымданады.

Істі шешіндер. Келтірілген зиянды өтеу тәсілдерін және негіздерін анықтаңдар.

№3 есеп. Жол-құрылыс ұйымы көлік жүретін жол жасады. Жол-құрылыс жұмысына уақытша 10 гектар ауылшаруашылық кооперативтен жер беріледі. Құрылыс біткеннен кейін, Жол-құрылыс ұйымымен келесі рекультивацияға 5 гектар аумақта топырақтың жамылғысын алмағаны анықталады. Ауылшаруашылық кооператив жол-құрылыс ұйымынан ауылшаруашылық мәдениетінің егінінің құнымен компенсация талап етті. Заңды жауапкершілікте ауылшаруашылығы жерлерінің бүлінуіне қандай шаралар қолданылады? Жауапкершіліктің субъектісін анықтаңыз? Ауылшаруашылық кооперативтың жол-құрылыс ұйымына талап еткен компенсациясы қанағаттандырады ма?

№4 есеп. Қала аумағындағы жерлердің біразы диқан шаруашылығының иелігінде болды. Олар қала шегіндегі участікке қара мал ұстау үшін құрылыс салуды шешті. Іргетасын салғаннан кейін қалалық cәулетшіге белгілі болады. Сәулетшінің ұсынысы бойынша жергілікті әкімшілік қала шегінде бұл құрылысты салуға тыйым салу туралы шешім шығарады. Диқан шаруашылығының басшысы әкімшілік шешімін заңсыз дейді, себебі құрылыс диқан шаруашылығының меншігіндегі жерде орналасқан.

№5 есеп. Азамат Копырев жергілікті әкімшілікке бос тұрған және шөппен өсіп кеткен жерлерді ауылшаруашылық өнімін егу үшін жалға беру туралы өтінішімен жүгінді.

Бұл сұрақтың шешімі қай органның құзыреттілігіне жатады? Бұл жер учаскесі жердің қандай санатына жатады? Сәйкес санаттағы жерді қолданылуын шектеу және экологиялық талаптарын атаңдар.

№6 есеп. Жол жөндеу басқармасы колхоз жерлері бойынша өтетін облыстық мағынасы бар жерлер участігінде жол жөндеу жұмыстарын жүргізді. Жөндеу жұмыстары кезінде жұмысшылар айналып өтетін жолды жасамағандықтан, өтіп бара жатқан көліктер колхоз егінжайымен өтуге мәжбүр болды. Соның нәтижесінде 1,5 гектар жердің егіні шығынға ұшырады.

Колхозға келтірілген зиянның орнын кім толтырады? Жол жөндеу басқармасы жерге көліктер зиян келтірді деп шешім шығарды.

№7 есеп. Орман комбинатымен жасасқан келісімге сәйкес, авиациялық мекеме комбинатқа тиесілі орман ішін улы химикаттармен залалсыздандырды. Уақытша қатты желдің кесірінен улы химикаттар колхоздың егініне шашырап, оған зардап әкелді. Келтірілген зиянды өтеу үшін колхоз сарапшы сотқа шағымданды.

Келтірілген зиянды авиациялық мекеме ме, алде орман комбинаты ма өтейді?

№8 есеп. Жер учаскесінің меншік иесі өз жерінен емдік-қасиетті топырағы бар жердің қайнар көзін тауып, қажеті бар мекемелерге сату жолдарын ұйымдастырды. Заречный ауданының прокуроры, жеке меншік жерлерді емдік шарада қолдануға болмайтындықтан емдік-қасиетті топырағы бар жерлерді қолданбау туралы қаулы қабылдады. Жер учаскесінің меншік иесі прокурордың ісіне сотқа шағымданады.

Дауды шешіндер.

Прокурордың ісі заңды ма?

Жер учаскесінің меншік иесінің табиғатты пайдалану бойынша қандай қағидалары бұзылды? Табиғи объектінің мақсатты белгіленуі қандай тәртіппен анықталады. Табиғи объектілерді мақсатты қолданудың қағидасының түсінігін ашып беріңіз?

ОҚЫТУШЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Тақырыбы: "Экологиялық құқық бұзушылыққа жауапкершілік қолдану тәртібі мен түсінігі "

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1. Тақырыбы: "Экологиялық құқық бұзушылыққа жауапкершілік қолдану тәртібі мен түсінігі"

2. Мақсаты: тақырыпты зерделеу экологиялық құқықбұзушылық жауапкершілігін нақты да толық білуге және экологиялық - құқықтық жауапкершіліктің түрлерін ажырата білуге бағдар береді. Экологияға түсінік беріп, экологиялық құқықбұзушылыққа берілетін жазаларды қолдану шартын білу.

3. Оқыту мақсаты:

- Тақырыпқа дайындалу барысында оқу құралдары бойынша негізгі ережелерді анықтауды үйрету.

- Конституцияның баптарымен жұмыс істеу барысында төмендегі құқық терминдеріне сипаттама беруді үйрету: қоршаған орта, табиғатты қорғау міндеттілігі, табиғат ресурстары.

- Ауызша бақылау жұмысы барысында тақырыпқа нақты мысал келтіру арқылы сауатты мазмұндауға үйрету.

- Қосымша әдебиеттер қолдана білуге үйрету.

4. Өткізілу түрі: Жағдайлық есептер.

5. Тақырып бойынша тапсырма:

Экология құқығы бойынша негізгі сұрақтар.

1. Экологиялық құқық ҚР құқығының кешенді саласы.

2. Табиғат байлықтарын пайдалану құқығы.

3. Табиғат байлықтарын пайдаланудың түсінігі, түрлері және нысандары.

4. Экологиялық құқықтық қатынас түсінігі, объектілері және субъектілері.

5. Экологиялық құқық бұзушылық.

6. Экологиялық құқық бұзушылық үшін заңды жауапкершілік.

Топтарға берілетін қосымша сұрақтар:

1. Экология дегеніміз не?

2. Экологиялық құқық бұзушылық дегеніміз не?

3. Экологиялық құқық бұзушылық үшін әкімшілік жауапкершілікті қолдану шарттары.

4. Экологиялық құқық бұзушылық үшін азаматтық - құқықтық жауапкершілікті қолдану шарттары.

5. Экологиялық құқық бұзушылық үшін қылмыстық жауапкершілікті қолдану шарттары.

6. Экологиялық құқық бұзушылықтың себептері?

6. Таратылатын материал: оқиғалық есептер

7. Әдебиет

Негізгі
1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері».Оқулық, 2- ші басылым. Алматы, 2004.-

248 бет. VIII- бөлімі. 126 бет.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет.V бөлім 140-146 беттер.

3. ҚР Конституциясы. II бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. ҚР Cалық кодексі 2001 ж.
Қосымша
1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.

Тақырыпты бекіту үшін жазбаша бақылауға жауап беру

1. "Экология" дегеніміз не?

2. Экологиялық құқық қандай функцияны орындайды?

3. Экологиялық қауіпсіздік дегеніміз не?

4. "Экологиялық құқықтық қатынас" нені білдіреді?

5. "Экологиялық құқық бұзушылық" нені білдіреді?

6. "Табиғи ресурстарды қорғау міндеті" нені білдіреді?

7. "Қолайлы қоршаған ортаға құқық" нені білдіреді?

Жағдайлық есептерді шешу

1. Мироненко мен Жолдаспаев жексенбі күні орманда болды. Олар жаққан отты сөндірмей кетті. Өртке қарсы ережелерді бұзғаны үшін оларды инспектор ұстап, Мироненко және Жолдасбаев істейтін жұмыс орнының әкімшілігіне шағымданды. Оларға қандай жаза қолданылады?

Экологиялық құқық пәні қандай обьектілерді зерттейді?

10. Азамат Мұхтаровқа Балхаш көлінде балық аулауға тыйым салған. Сол үшін ол әдейі су қоймаларын ластап, ормандарды жоямыз деп шешті. Экологиялық жауапкершілік негізін анықтаңыз?

Тақырыбы: "Мемлекеттік басқару түсінігі. Денсаулық сақтаудағы мемлекеттік басқару жүйесі"

Сағат саны:

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Мемлекеттік басқару түсінігі. Денсаулық сақтаудағы мемлекеттік басқару жүйесі.

2. Мақсаты: тақырыпты оқып-үйрену ҚР-ның «Халықтың денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі» кодексіне сәйкес негізгі ұғымдармен танысу, яғни денсаулық сақтаудағы мемлекеттік басқару, медициналық және фармацевтикалық қызметке республикалық бақылау жүргізу тәртібі, республикалық және жергілікті атқарушы басқарма органдарының мемлекеттік реттеудің негізгі қағидалары. Денсаулық сақтауда үкіметтің өкілеттілігін білу және денсаулықты қорғауға конституциялық құқық шеңберінде кепілденген медициналық көмек көрсету тәртібін білу

3. Оқыту мақсаты:

- Қазақстан Республикасы заңдылығының негізінде азаматтардың денсаулығын сақтау туралы білім қалыптастыру

- ҚР Денсаулық сақтау мемлекеттік басқармасы туралы түсінікті зерделеу бойынша негізгі бағыттарды анықтау

-іскерлік ойынның сценариін дайындауға дағдыландыру

-іскерлік ойын барысында тиісті материалдарды меңгере білу.

4.Өткізілу түрі: іскерлік ойын.

Іскерлік ойын — белсенді оқытудың бастаушы әдістерінің бірі болып табылады. Оқыту әдісі ретінде іскерлік ойын келесі талаптарға сәйкес болуы тиіс: ойынға қатысушылар арасында рөлдерді бөліп алу, ойынға қатысушылардың қызметнің біріктілігі; үйлестірілген шешімдер қабылдауға қажетті шарт ретінде ойын бойынша диалогтық қарым-қатынас; ойынның бастаушы тірегі болатын ұжымда жалпыға бірдей ойындық мақсаттың болуы (ойындық жүйе) ; ойынға терме енгізу (ойламаған жерден пайда болған жағдайлар); уақытты тиімді қолдана білу; ойын жүргізілуіне және білімдеріне қарай жарысқа қатысуларына байланысты қорытынды бағалар жүйесін қолдану; интеллектуалдық және эмоционалдық жағдайды тудыратын ойында ынталандыру жүйесінің болуы, іскерлік ойынның тоқтаусыз және қызықты болуы; іскерлік ойынның тиімділігі - оқытылатын бірлескен ойынға жетістілікті дамыту және тәрбиелеу.

5.Тақырып бойынша тапсырма:

-«Денсаулық сақтау және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР кодексін оқу

-іскерлік ойынның сценариін жазу.

-сценариге және хронометражға сәйкес ойынды жүргізу.

- іскерлік ойынға студенттердің барлығы қатысуы тиіс.

-іскерлік ойын жүргізу барысында қосымша пайда болған сұрақтарды талдау.

-қорытынды шығару.

Іскерлік ойын барысында келесі сұрақтарды ашу:

1.Мемлекеттік басқару түсінігі.

2. Мемлекеттік басқару әдістері.

3. Мемлекеттік басқару мақсаттары.

4. Денсаулық сақтаудағы мемлекеттік басқару.

5. Денсаулық сақтаудағы мемлекеттік басқару саясаты.

6. Денсаулық сақтаудағы саясаттың мемлекеттік қағидалары.

7. Денсаулық сақтаудағы үкіметтің өкілеттілігі.

8. Денсаулық сақтаудағы орталық атқарушы органдардың өкілеттілігі.

9. Денсаулық сақтаудағы ведомствалық қарым-қатынастар.

10. Денсаулық сақтаудағы мемлекеттік бақылау және қадағалау.

Іскерлік ойынға мысал:

Іскерлік ойынды жүргізу әдістемесі: <<Қаптағы мысық»

Жұмыс үшін қажетті:

1. 
   Сұрақтар нұсқасы.
   
2. 
   Топтағы студенттер санына сәйкес шағын топтар құру үшін нөмірлер дайындау.
   
3. 
   Таза парақтар.
   

1. Барлық студенттер үш- үштен нөмірлерді таңдау әдісімен топтарға бөлінеді.

2.Әр топ жеке партаға отырып таза қағаз бен қалам дайындайды.

3. Параққа күні, топ нөмірі,факультет,шағын топ студенттерінің аты-жөні, іскерлік ойын атауы жазылады.

4. Әр шағын топтан бір студент оқытушыдан сұрақтары бар конверт алады, әр шағын топқа бөлек конверт беріледі, бірақ тапсырмалардың қиындығынын деңгейі бірдей болады.

5. Студенттер параққа сұрақтарды көшіріп алып, 15мин уақыт ішінде жауап берулері тиіс.

6. Әр шағын топ тапсырманы талқылап, толық жауап жазады.

7. Оқытушы студенттер басқа шағын топтардағы студенттермен сөйлесіп, олардан көшірмеулерін қадағалауы тиіс.

8. 15 миннан соң жауаптарымен парақтар жиналынады.

9. Оқытушы сабақ барысында тапсырманың дұрыстығын, толықтығын және таза орындалғанын тексереді.

10.Шағын топтың барлық қатысушыларына бірдей 11 балы қойылады. Жауабы бар параққа оқытушы балды және қолын қояды.

12.Студенттердің алған балдары сабақ қорытындысы ретінде қойылатын бағаға қосылады.

13.Журналдың төменгі жағындағы бос жерге іскерлік ойын өткені туралы белгі қойылады, топ старостасы қол қояды.

14.Жұмыс хаттамалары оқытушымен сақталады.

1. «Денсаулық қорғау және денсаулық сақтау жүйесі туралы" ҚР кодексі 2009жылдың 18қыркүйегінен.

2. Оспанов К.И Құқық негіздері, оқу құралы Алматы, Жеті Жарғы.

2007 жыл 217-248б.

3. Тұрлаев П.Р. Мемлекет және құқық негіздері, Қарағанды АРКО баспасы 2004 ж.

4. ҚР Конституциясы 1995 ж. өзгерістер мен толықтырулар 2008 ж. 1 қаңтарында енгізілген.

24 бап

5. ҚР Конституциясының түсіндірме сөздігі.

1. «Қазіргі Қазақстанның мемлекет және құқық негіздері» оқу құралы, Дулатбеков Н.О. Астана Фолиант 2000 ж

2. «Қазақтың кәдімгі құқығы бойынша ақпараттар». Жинақ Алматы 1998 жыл

3. «Жалпы құқық теориясы». "Құқықтану" мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған оқулық , А.С. Пигалкина 2-ші баспа, толықтырды МГУ 1996 жыл. 1998 жыл.

4.«Құқықтық жалпы оқу ұйымдастырушыларына көмек ретінде құқықтық жалпы оқуды ұйымдастыру және өткізу» орындады Р.К. Баймурзаева 2-ші қосымша баспа Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл .

5. ҚР конституциясының түсіндірме сөздігі Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл

6. «ҚР конституциялық құқығы» Г. Сапарғалиев Алматы Жеті Жарғы 2005 жыл.

8.Бақылау: тақырыпты бекіту үшін жағдайлық есептерді талқылау

1 есеп

Мекемеден емделуге байланысты материалдық шығынды өтеуді талап етуге заңды негіздері бар ма? Ішек инфекциясы пайда болғаны және тіреуше суларының ластануы туралы мәселені кім және қалай шешеді?

2есеп

санэпид қадағалау орталығының бас дәрігері қалалық радио эфирында ауада көміртек тотықтары 200реттен жоғарлағаны туралы екі рет сөйледі. Бұл жағдайға халық ашуланып, ауаны тазарту үшін шұғыл шара қолдануын талап етті. Сол себептен қала әкімшілігі дәрігер өзінің өкілеттілігін асырғаны үшін және халық арасында үрей тудырғаны үшін сотқа талап жазады. Сот талапты қабылдамады, дәрігердің әрекетін заңды деп шешті. Бұл жағдайда заң бұзушылық болды ма?

Жергілікті газеттерде облыс аумағында туберкулез ауруының таралуы туралы және соңғы жылдары бұл аурудың көбеюі жайында жиі-жиі хабарламалар жазылды. Сол себептен облыс әкімшілігінің басшыларының бірі бұқаралық ақпарат құралдарынан халықты қорқытуды тоқтатуын талап етті, жақындағы сайлауға жүгініп, кейбір қызметкерлерді жұмыстан босатумен қорқытады. облыс әкімшілігінің қызметкеріның ісі дұрыс па

4 есеп

Қалалық денсаулық сақтау департаменті дәріхананың жұмысын тексеру барысында кейбір дәрі-дәрмектер сақтау уақыты өтіп кеткеннен кейін сатылғаны үшін мекемені жабу туралы басшысын ескертіп, жеке дәріхананың басшысына сотқа шағымданды. Департамент шешімін дәріхана басшысы қайта шағымдады, себебі оның ойынша департаменттің жеке мекеменің ісіне араласуына құқығы жоқ және өзінің әрекеттерімен дәріхана басшысының құқығын бұзды. Департамент ісінің заңды негізі бар ма?

Жоғарғы медициналық оқу мекемесінің кафедралар және клиника қызметкерлері халыққа ортопедиялық - стоматологиялық қызмет көрсету үшін коммерциялық ұйым құрып, тіркеді. Олардың жұмысын тексеру барысында оқу орнының басшылығына лицензия берілмеген жақтық-бет хирургиясымен айналысатыны белгілі болды. Коммерциялық ұйым қала әкімшілігінің бұйрығымен жабылды. Бұл шешімнің негізі заңның қандай бұзушылықтарына жүгінді.

6 есеп

Қалалық тері-венерологиялық диспансеріне екінші рет сифилис ауруы бар ер адам жүгінді. Бірақ оны стационарда орын жоқ деп және дәрі-дәрмектің жоқтығынан емдеуге қабылдамады. Сонымен қатар бөлімше меңгерушісі ауруға жеке тәжірибеге рұқсатын және лицензиясын көрсетіп, жеке тәртіпте емделуге ұсынды. Заң бұзушылық бар ма?

13-жастағы қыз тері диспансерінде псориаздан емделді. Дәстүрлі әдіспен емдегеннен ешқандай пайдасы болмағасын, дарігер жанадан шыққан емдік құрал бар екенін және оны жағымды жағынан ұсынылып, жіберілгенін айтады, бірақ фармкомитет рұқсатын бермеген. Дарігер сол емдік затын қолдану үшін қыздың ата-анасынан жазбаша келісім алады. Бірақ қосалқы жағдайдан кейін дәрігердің атына шағым түскеннен кейін әкімшілік жазаға тартылды. Дәрігер заңның қандай ережесін бұзды?

8 есеп

4 жастағы баланың диагнозы дұрыс қойылмай, бір жыл бойы дәлме-дәл емес ем жүргізілген. Арнайы емдеу мекемесінде баланы тексергеннен кейін диагнозы қойылды: церебральный арахноидит. Содан кейін дұрыс ем жүргізіле бастады, бірақ сол уақытқа дейінгі емнен балада гидроцефалия пайда болып, ол мүгедек болып қалды. Міндеттерін немқұрайды атқарып, баласын мүгедек етіп қойғандары үшін баланың анасы дәрігерлерге шағымданып прокуратураға жүгінді. Ол кінәлілерді жазалап, мүгедек баласын емдеуге емдегені үшін материалдық және моралды шығынын өтеуін талап етті. Тағайындалған сот-медициналық сараптама комиссиясы диагностикада, яғни емдеу барысында да ақаулар барын бекітті. Сол себептен сот емдеуші дәрігерді кінәлі деп, 2 жыл бас бостандығынан шартпен айыруды шешті, бөлімше меңгерушісін қызметтен босату шешімін шығарды. Бірақта моралдық және материлдық шығын келтіргеннін өтеуге бас тартылды, себебі дәрігерлер қылмыстық және әкімшілік жазаларын алды.

Тақырыбы: "Денсаулық сақтау жүйесіндегі жергілікті өзін-өзі басқару органдарының рөлі"

Сағат саны: 2

Курсы: 1

Құрастырған : оқытушы Н.Т.Какимжанова

Астана, 2012 ж.

1.Тақырыбы: Денсаулық сақтау жүйесіндегі жергілікті өзін-өзі басқару органдарының рөлі.

2.Мақсаты: тақырыпты оқып-үйрену ҚР мемлекетін басқаруды, сондай-ақ ҚР денсаулық сақтау жүйесін, атқарушы жүйе шеңберінде мемлекеттік билікпен таныстырады. Денсаулық сақтау жүйесі республикалық және жергілікті маңызы бар органдардан тұрады. Бұл мәселелерді қарастыру құқықтық және әлеуметтік мемлекеттегі денсаулық сақтауда жергілікті өзін-өзі басқару органдарының рөлін білу үшін қажет.

3.Оқыту мақсаты: Студенттерде денсаулық сақтау жүйесі туралы нақты түсінік болуы, оның ішінде денсаулық сақтауда жергілікті өзін-өзі басқару органдарының рөлі туралы ұғым қалыптастырып, алған білімдерін тәжірибелік сабақтарда қолдану. Жұптасып жұмыс жасауға дағдылану, алынған білімдерін бекіту. Жұптасып жұмыс жасау барысында берілген уақыт ішінде сұрақтарға толық жауап беру және жұптың жауабын толықтыра білу .

4.Өткізілу түрі: жұптасып жұмыс жасау.

5.Тақырып бойынша тапсырма:

18.09.2009 ж. «Денсаулық қорғау және денсаулық сақтау жүйесі» ҚР кодексін үйрену. Сабақ үстінде төменде көрсетілген материалдармен жұптасып жұмыс жасау.

1 жұп.

1. «Денсаулық қорғау және денсаулық сақтау жүйесі» ҚР кодексіне жалпы мінездеме.

2 жұп.

2. Халықтың денсаулығы ұғымына түсінік беру.

3 жұп.

1. Денсаулық сақтау жүйесіндегі жергілікті өзін-өзі басқару органдарының өкілеттілігі.

4 жұп.

2. Науқастың құқығы деген ұғымға анықтама беру.

5 жұп.

1. тақырып бойынша кем дегенде 10 түсінікті қолданып кроссворд құрастыру.

6 жұп.

2. тақырып бойынша кем дегенде 7 түсінік қолданып тест құрастыру.

7 жұп.

1.Мемлекетпен ұсынылатын тегін медициналық көмек көрсетуге кепіл беру.

8 жұп.

2. «Медициналық көмек көрсетудің түрлері»кесте құру.

1. Сапарғалиев Г.С. Мемлекет және құқық негіздері, Алматы ,Жеті Жарғы

1997 жыл

2. Оспанов К.И Құқық негіздері, оқу құралы Алматы, Жеті Жарғы.

2007 жыл .

3. Тұрлаев П.Р. Мемлекет және құқық негіздері, Қарағанды АРКО баспасы 2004 ж.

4. ҚР Конституциясы 1995 ж. өзгерістер мен толықтырулар 2008 ж. 1 қаңтарында енгізілген.

28,29 баптар

5. ҚР Конституциясының түсіндірме сөздігі.

6. «ҚР зейнетақымен қамтамасыз ету» Заңы 1998 жыл.

1«Жалпы құқық теориясы». "Құқықтану" мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған оқулық , А.С. Пигалкина 2-ші баспа, толықтырды МГУ 1996 жыл. 1998 жыл.

2.«Құқықтық жалпы оқу ұйымдастырушыларына көмек ретінде құқықтық жалпы оқуды ұйымдастыру және өткізу» орындады Р.К. Баймурзаева 2-ші қосымша баспа Алматы Жеті Жарғы 1996 жыл .

3. «Мемлекет және құқық». Алексеев С.С. Н-курс. Москва 1994 жыл

4. «Құқық теориясы» Алексеев С.С. Москва 1994 жыл.

5. «Құқықты не және қалай реттейді» Пратасов В.С.оқу құралы М. 1995 жыл.

6. «ҚР конституциялық құқығы» Г. Сапарғалиев Алматы Жеті Жарғы 2005 жыл.

8.Бақылау: бақылау жұмысының сұрақтары

1. Денсаулық сақтау жүйесіндегі мемлекеттік саясаттық негізгі бағыттарын анықтаңыздар.

2.Денсаулық сақтау жүйесіндегі мәслихаттың алатын орны?

3.Әкімдіктің Денсаулық сақтау жүйесіндегі құзіреттілігін көрсету.

4.ҚР денсаулық сақтау жүйесіне кесте құру

5.Мемлекеттік медициналық жәрдемнің негшізгі кепілдеріне анықтама беру.

Хирург дәрігері алты жыл бойы мамандығы бойынша жұмыс болмауына байланысты медициналық іскерлікке байланысы жоқ бизнеспен айналысты. Орын пайда болғаннан кейін оған жұмыс берілмеді.

Бұл шешім дәйекті ме? Дәйектің құрылу негізі?

2есеп

Бұл адам құқығының бұзылуына жатады ма?

3есеп

Педиатрия факультетінің 4 курс студенті балалар емханасының инфекциялық бөлімшесіне мейірбике болып қызметке орналасты. Бірақ оның қарсыласы - медициналық училищесінің түлегі, аурухана әкімшілігінің шешіміне, аяқталған жоғары білімі жоқтығынан мейірбикелік қызметпен айналыса алмайды және арнайы мейірбикелік дайындықтан өтпегенін себепке ала отырып шағымданды.

4есеп

Бұл іс заңды ма? Осындай сұрақтарды шешуге кімнің құқығы бар және шешімді өзгертуге болады ма?

5есеп

63 жастағы науқас Р, бас дәрігерге емдеуші дәрігерді ауыстыру туралы сұраныс жасап өтініш жазды. Өз өтінішінде емдеуші дәрігердің алаңсыз, қайырымсыз, өзінің міндеттеріне немқұрайлы қарайтынын айтады. Бас дәрігер оның қызметкерлерінің жұмысы көп болғандықтан әр науқасқа мұқият қарай алмайтындығын айтып, жеке тәжірибелікпен айналысатын дәрігерге баруын ұсынды.

6есеп

Бұл қылмыстық әрекет болып табылады ма?

7есеп

Қыстың -26°С суығында далада ер адам табылды, сыртқы көрінісі бойынша тұрғылықты үйі жоқ адамға ұқсайды. Көрген адам жедел жәрдем шақырды. Келген дәрігер шарап иісін сезіп, тексеру барысында ешқандай жарақат және ауруы болмағандықтан, оны айықтырғышқа жөнелту үшін полиция қызметкерлерін шақырды. Полиция қызметкерлернің алкогольмен қатар тынысы өте баяу және ессіз жағдайда жатқанына көздері жетеді. Сондықтан оны айықтырғышқа акетпей, ауруханаға апарып медициналық көмек көрсетулерін талап етеді. Дау 30 минутқа жалғасып, сонында ер адамды ауруханаға жеткізеді, ал танда ол қайтыс болды. Сот-медициналық сараптама жасалынып, орташа мас болу дәрежесінде төмен температураның әсерінен өлім болды делінген. Жедел жәрдемнің іс-әрекеті қылмыс белгілері ретінде қаралады ма? Бұл жағдайда ол не үшін жауапкершілікке тартылады?

Перзентханада жедел ішек инфекциясының пайда болу себебінен 37 бала ауырып, екеуі қайтыс болды. Сараптама комиссиясы санитарлық нормалардың және эпидемияға қарсы режимдердің, яғни перзентхана ішіндегі жөндеу жұмыстарының нашарлығы, жиі ыстық судың болмауы, сондай-ақ 2 көрші перзентхананың жабылуына байланысты бір мезгілде босанушы әйелдердің көп мөлшерде перзентханаға түсулері, балаларды тамақтандыру режимдерінің бұзылуы және басқа жеткіншіліктер үшін өрескел бұзушылықтарды анықталды. Осының барлығы ауруханада ішкі инфекцияның пайда болуына әкеп соқты. Тексеру нәтижесінде бас дәрігердің бірнеше рет жергілікті әкімшілік органдарына аурухананы жөндеу және санитарлық эпидемиологиялық режимдердің бұзылу салдарынан қауіп туғанын ескерткені анықталды.