Лабораториялық ЖҰмыс №3. «Достық» қолданушы интерфейсін құру
Программалық қосымшадағы диалог схемасын зерттеу және сипаттау
жүктеу/скачать 2,43 Mb.
|
интерфейс пр мет
Программалық қосымшадағы диалог схемасын зерттеу және сипаттау1 Жұмыстың мақсаты 1 Багдарламалык косымшанын диалогтык схемасын зерттеу жане сипаттау2 Тесттик тапсырмаларды куруда практикалык дагдыларды окып-уйрену. 3 Интерфейсти тестилеуде практикалык дагдыларды алу жане теориялык билимдерди ныгайту. Қажетті оқу-лабораториялық құрылғылары: - Қысқаша теориялық мәлімет Диалог – ақпарат беруші мен реципиент рольдерінің үнемі ауысуы болып отыратын пайдаланушы мен ЭЕМ арасында хабарламаларды алмасу процессі, рольдердің ауысуы неғұрлым оперативті түрде болуы керек Диалог процесі келесі шарттарды қанағаттандыруы керек: ақпарат беруші мен реципиенттің біртұтас мақсатын; пайдаланушы мен ЭЕМ-нің үнемі рольдерінің ауысуы; әңгімелесудің ортақ тілі; жалпы деректер қорының болуы; деректер қорын ең болмағанда бір объектпен (субъектпен) толықтыру мүмкіндігі. Диалогты болдыру үшін диалогты басқару, пайдаланушыны ақпараттандыру, ақпараттық хабарламаларды енгізу және оларды қолданбалы бағдарламалардың көмегімен өңдеп, нәтижесін шығару функцияларын орындауға арналған техникалық, ақпараттық, бағдарламалық, лингвистикалық қамтамасыздандырудың жиынын құрайтын диалогтық жүйені (ДЖ) құрастыру керек.. Диалогтық жүйені логикалық деңгейде жобалауға жобалау стратегияларын таңдау, жобалау әдістері мен принциптер жүйесін бағалау және өзара әрекеттесу процесстерін ЭЕМ-де пайдалану мен логикалық ұйымдастыру әдістері жатады. Диалогтық жүйенің логикалық құрылымын таңдау диалогтық жүйенің арналуы мен әңгімелесудің пайдаланатын тіліне байланысты. Интерфейсті тестілеу интерфейстерді жобалаудағы ең маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Тестілеудің бастапқы кезеңі интерфейс прототиптерін жасаумен байланысты болып келеді. Бұл кезеңде жобалаушы жобалаудың қолда бар нәтижелерін пайдаланады: алдын ала құрылған сценарийлар бойынша тексеру қажет қосымшаның жалпы схемасын, жеке экрандық формалардың жоспарларын және глоссарий пайдаланады. Бұл нәтижелер алдын ала құрылған сценарий бойынша тексерілуі қажет жолпы схемаға біріңғай енгізіледі. Мұндай тексерулердің мақсаты болып сцеранийде суреттелген әрекеттердің тізбектілігінің сәйкеес еместігін анықтау және толық схеманың құрылымының сәйкес еместігін байқау болып табылады. Сәйкес еместіктерді анықтау экрандық формаларды модификациялау есебінен немесе / және қосымшаның жалпы схемасын түзету арқылы жойылуы мүмкін. Қосымшаның толық схемасына ие бола отырып электронды прототипті жасауға кірісеміз. Мұнда атап өтетін жағдай, прототип бірінші кезекте нәтижелеуші жүйенің интерфейсінің функционалдылығын бейнелеуі қажет, сондықтан оның бірінші версияларын жеткілікті дәрежеде «примитивті» етіп жасау қажет. Прототиптің одан арғы версиялары эстетикалық түрде анағұрлым жетілдірілген болып құрылуы мүмкін. Пайдалану интерфейсінің электронды прототипі презентациялық бағдарламалардың бірінде – MS PowerPoint, MS Visio және т.б. орындалған демонстрациялық ролік тәріздес. Мұндағы әрбір экрандық форма жеке бір слайдтарға сай кееледі, және кнопкаларды басу нәтижелері слайдтар арасындағы ауысуларға имитрленеді. Ауысулар гипперсілтемелерді ұйымдастыру көмегімен тартылады. Прототиптің эклектрондық версиясы пайдалану интерфейсінде адамның қосымшалармен жеткілдікті дәрежедегі күрделі әрекеттерін тестілеуге мүмкіндік береді. Тестілеудің сәттілігі тестілеудің алдында тұрған міндетті дұрыс және түзетілген түрде қоя білуге байланысты болады. Тестілеу келесілерді нақтылауға бағытталуы мүмкін: өнімді пайдалануда әрекеттердің өнімділігін. Бұл пайдаланушының міндеттерді орындауға жұмсаған уақытының ұзақтығы бойынша (тестілік тапсырмалардың) бағаланеады. Тиімді өнімдер шектелген уақыттың ішінде тапсырмаларды сәтті орындай алатын пайдаланушылардың санын арттыруға мүмкіндік береді; өнімнің пайдалылығы. Өнім егер адамдық қателіктер санын төмендетуге мүмкіндік беретін болса, онда пайдалы болып саналады. Пайдалы өнім тапсырмаларды сәтті орындай алатын пайдаланушылардың санын арттырады; оқудың қарапайымдылығы. Бұл пайдаланушымен өнімді меңгерудің белгілі бір деңгейіне жету үшін қажетті тренинг уақыты бойынша тбағаланады; пайдаланушының субъективті бағалануы. Пайдаланушылар өзінің өнімге қатысты әрекетіне онбалдық шкала бойынша бағалай алады. өнімді егер пайдаланушылардың белгілі бір бөлігі оған 8 және одан жоғары балл берген болса, онда сәтті құрылған деп санауға болады. Жүргізу барысында құрылатын тесттік тапсырмалар пайдаланушылар үшін арналған тапсырмалар, олар тестілеудің көрсетілген міндеттеріне байланысты құрылуы тиіс. Тестілік тапсырмаларды құрудың негізі болып пайдаланушының сценарийі есептеледі. Тестілеу пайдаланушы аудиториясының өкілдерімен, яғни жасалатын өніммен алдын ала таныс емес тұлғалармен дайындалады. Тестіленетін пайдаланушылардың тәжірибелілігінің деңгейі соңғы пайдаланушылар белгілі бір профиліне сай деңгейге сәй»кес келуі қажет. Гиперсілтиемелерді пайдалану мүмкіндіктері сонымен қатар Microsoft PowerPoint презентациялық бағдарламасында да бар. Мұндағы гиперсілтеме бір слайдтың екінші бір слайдпен байланысы болып табылады, яғни ол слайдтар тобынан тұратын презентацияның шамаланған көрініс болып саналады, мұнда ол презентация белгілі бір аудитория үшін веб-парақша немесе файлмен көрсетілу үшін жоспарланады. Жалпы алып қарағанда презентация мәтіннен тұратын, сонымен қатар объектілерден, яғни суреттерден тұруы мүмкін, оларды жеке редактіленетін объектілерге немесе файлдарға таратып орналастыруға, немесе бір объекті болып табылатын файлға график немесе фигураға топтастыруға болады. Презентацияға дайын басқаратын тетікті (кнопканы) орналастыруға және ол үшін гиперсілтемелерді анықтауға болады. Басқарушы кнопкалар, мысалы, келесі, алдыңғы, бірінші немесе презентацияның соңғы слайдтарына жылжыту үшін интуитивті символдарға кнопкаларды енгізуде пайдаланылады. Қандай да бір объектіге гиперсілтемелерді құруда, олар егер слайдтардан ерекшеленетін болса, оларға баратын жол URL (нұсқаушы хаттама) адресі түрінде көрсетіледі және объектіні Интернетте немесе Интражеліде орналастыруға болады, мысалы: http/www.mcrosoft.com немесе файл ://Компьютердің аты/жалпы папка/файл аты.htm. Бет немесе файлға гиперсілтеме құруда, егер локальды файлдық жүйеде орналасұан болса, гиперсілтеме файлға нұсқаушы жол ретінде көрсетіледі, мысалы С:/Dokuments and settings/Пайдаланушының аты/Менің құжаттарым/файл.хІs. Шамаланған көрсетілімдер үшін немесе ағымдағы презентацияда орын алу үшін гиперсілтемелер құру үшін келесілер жасау қажет: Гиперсілтемені көрсетуі қажет мәтін немесе объектіні таңдау Гиперсілтемелер қөосу тетігін басу Байланыс облысында құжаттағы орны тетігін басу Егер басқа ағымдағы презентация слайдтарымен байланыс орнату қажет болса, онда слайдтар тізімінен ауысуы қажет слайдты таңдап басамыз. Егер шамаланған көрсетіліммен байланыс орнату қажет болса, онда шамаланған көрсетілімдер тізімінен ауысу қажет көрсетілімді тауып көрсету және қайту жалаушасын басамыз Басқа презентацияның белгілі бюір слайдына гиперсілтемелер құру үшін төмендегілерді жасау қажет: Гиперсілтемені көрсетуі қажет мәтін немесе объектіні таңдау Гиперсілтемелер қөосу тетігін басу Байланыстыру облысынан сол файл тармақтарынан веб-парақша тетігін басу Гиперсілтеме көрсетілуі қажет слайдтан тұратын презентацияны тауып және таңдау қажет Жинастыру тетігін басып және қажетті слайд мазмұнын таңдап басамыз Негізінде бірлік қолданбалы тестілеу шамамен 60 процент қате шығара алады.Міне сондықтан да қолданбалы тестілеудің саны бір сеансты қолдану барысында өнімнің күрделілігі мен жобалаудың көлеміне тікелей байланысты болуы міндетті. «Орташа» сөздікке 4-8 адам жеткілікті. Тестілеу кезінде Қолданушыны үзуге қатаң тиім салынған. Тестілеушіге оны тестілеп жатқанын сездірмеу керек. Мүмкіншілігімен программистің тағайындаушылардың қатысуымен болғаны дұрыс, бірақ олардың тестілеудей ролі мүлдем төмен. Тестілеудің әдісі ретінде қолданылуы қарапайым болып келетіні: 1. Қолданушыны бақылау. Қолданушыға тесттік тапсырма беріледі, және ол оны орындайды. Қолданушының әрекеттері жасалынады. Бұл әдіс бірдей емес интерфейсті элементтерді анықтау барысында өте қолайлы, яғни ереже ретінде келген бір келкілік емес қолданушының қателерін соңынан тазалап жүреді. Қолданушының әрекеті жасалып жатқанда тесттердің анализдеу кезіндегі қателерін табу өте оңай. Сонымен қатар бұл әдіс қолданушының бағаны жасау әрекетінде де қолданыла береді. Бұл үшін қолданылған әрекетті қолданушыға оның орындалуына кеткен уақытты тоқтату керек. 2. Қолданушы коментерийі. Айтқандай алдыңғы тестілеу әдісін қолдана отырып, қолданушы тесттік тапсырмаларды орындайды. Сондай-ақ қолданушы әрекеті жасалынады., сонымен қатар олардың коментарийлі өз әрекеттері жасалынады. Келесіде каментарий реализатцияның жеткіліксіз нақты интерфейстің элементтнрі сондай-ақ ретсіз орналасқан элементтердің басқаруын, төмен дәрежелі навигатция т.б көрсетілуіне мүмкіндік береді. Бұл әдіспен өнімнің пайдалы бағасын пайдалану үшін, онымен қарапайым жұмыс жасау үшін, субьектлі сатыны қанағаттандыру үшін қолданады. Сондай-ақ бұл әдістің тұрақты емес екенін ескерту керек. Бұл қолданудың нәтижесі тестілеудегі қолданушынкң өзіндік сапасына тікелей байланысты. Онаң әңгімешілдігі, өзінің ойын нақты біле алуы т.б. 3. Қабылдау сапасы қабылданушыға тесттік тапсырма берледі, ол орындаған соң біраз уақыттан кейін қолданүшы міндетті түрде өзі жасаған жұмысты экраны форма (қағаз түрінде) іске қосу керек. Іске қосудың нәтижесі түр нұсқаумен салыстырылды. Тестің негізгі ойы келісімен байланыстырылады тестілеуді сақтайтын жедел жадтың көлемі, экрандық формаларындағы элементтердің саны есте сақтау құрылымынан үлкен дәрежеде болуы мүмкін емес жұмыс кезінде қолданушы тек қана қажетті процесстерді ғана оқиды. Қолданушыға қайтадан берілген тапсырма яғни интерфейстік элементердің орналасуы басқаша болады. Осылайша бұл әдіс оқулық жұыстың өніммен бағалауын сондай-ақ субьектілі сатының қолданушыға қолайлы болуын қамтамасыз етеді. Тестілеу кезінде әртүрлі қателердің болуы міндетті емес екенін білу керек деген сөз, сол кезде модификацияны жұмыстың аяқталуына байланысты шыгара алмай қалады. Интерфейсті қолданудың нәтижесі өзімен бірге интератифті процессті көрсетеді. Әр итерация жобалаудың әрбір этаптарымен және прототипті нәтиженің құрылуымен тестіле прототипті және оның модификациясы мен байланысады. Нәтиже жасуды интерацияның санын азайту үшін маңызды үлкен күш жұмсау керек. жүктеу/скачать 2,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|