Лекция 1 Кіріспе «Инженерлік жүйелер, желілер және жабдықтар»
ҚАЛАЛЫҚ АУМАҚТАРДЫ САНИТАРЛЫҚ КӨРКЕЙТУ
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
Ëåêöèÿ 1 ʳð³ñïå «Èíæåíåðë³ê æ?éåëåð, æåë³ëåð æ?íå æàáäû?òàð»
| ҚАЛАЛЫҚ АУМАҚТАРДЫ САНИТАРЛЫҚ КӨРКЕЙТУ
Қала аумағын санитарлық тазалау Қаланы абаттандырудың маңызды элементтерінің бірі қалалық аумақтар мен су және әуе бассейндерінің қоршаған ортасын санитарлық тазалау болып табылады. Адамдардың өмірі мен қызметі нәтижесінде қалалардағы қоқыстардың едәуір саны қалыптасады. Қалдықтарды тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттарда, қоғамдық тамақтану дүкендері мен кәсіпорындарында, өндірістік кәсіпорындар мен құрылыс алаңдарында, моншаларда, кір жуатын орындарда, емдеу мекемелерінде, көшеде және т.б. пайда болады. Қатты қоқысқа үй қоқысы, тамақ кәсіпорындарының төгінділері, көше сыпырғыштары, кейбір өндірістердің жұмыстарынан шаң, құрылыс қоқыстары, өнеркәсіп кәсіпорындарының төгінділері жатады. Сұйық қалдықтар тұрғын үйлерде, монша-кір жуу орындарында, асханалар мен мейрамханаларда, өнеркәсіп кәсіпорындарында, көшелерде жаңбыр суы түрінде пайда болады. Лақтыру адам үшін зиянды. Микроорганизмдердің әсерінен олар ыдырауға қабілетті және оларда айтарлықтай уақыт сақталады және жұқпалы аурулардың қоздырғыштары көбеюде, жағымсыз иіс пайда болады. Қалаларда қалыпты санитарлық жағдай жасау үшін барлық қоқыстарды қалалық аумақтардан уақтылы алып тастау қажет: қатты қоқыстарды шығару, ал сұйық қалдықтарды канализациялық құбырлардың көмегімен тазарту құрылыстарына жіберу қажет. Қалалардағы қоқыстар саны ұлғаюда. Сонымен бірге қатты тұрмыстық қалдықтарды (ҚТҚ) шығару, залалсыздандыру және ұтымды пайдалану проблемасы күрделенеді. Қазіргі уақытта қалаларда 1 адамға жылына 1 м3 дейін қалдық жиналады,бұл көрсеткіштің 2,0-2,5 есе ұлғаю ықтималдығы бар. Қаланың тұрмыстық қоқыстарын жоюға үлкен қаражат жұмсалады. Мәскеуден, мысалы, жыл сайын 12 жойылады... 13 млн м3, Санкт-Петербургтен-3,5 млн м3 ҚТҚ. Жалпы еліміз бойынша жыл сайын қалалардан 57 млн тоннадан астам тұрмыстық қалдықтар шығарылады. Оларды екі жолмен жояды: жағу және компостқа қайта өңдеу. Қазіргі жағдайда бұрынғы әдістерді (қоқыс төгу, қазу) пайдалану түсініксіз. Біздің елімізде қоқыс өртейтін зауыттар жұмыс істейді,олардың жылуымен ішінара тұрғын аудандар жылытылады. ТҚҚ-ны залалсыздандырудың мұндай тәсілі әлемде кең тараған болса да, онда елеулі шығындар бар: алынатын жылуды пайдалану шығындардың оныншы бөлігін ғана жабады. Сонымен қатар, қоқысты жағу кезінде оттегі жұтылып, атмосфера жану өнімдерімен қанығады. Өртеу-бұл қолдануға болатын органикалық жою. Бұл ретте қымбат импорттық жабдықтар қолданылады. Балама нұсқа Санкт-Петербургте, Төменгі Новгородта, Могилевте қабылданды. Онда ҚТҚ өңдеу зауыттарын компостқа сала бастады. Қазірдің өзінде қалдықтарды биотермиялық қайта өңдеу жөніндегі отандық жабдығы бар зауыттар салынды. ҚТҚ-ны залалсыздандырудың осы тәсілінің артықшылығы-жерге гумус компост түрінде қайтарылады. Жарты жыл бойы бұл компост жылыжайда биоотын ретінде, содан кейін ашық топырақта тыңайтқыш ретінде пайдаланылады. Сонымен қатар, қара және түсті металл сынықтары және басқа да өнеркәсіп үшін құнды компоненттер, яғни. мұндай әдіс іс жүзінде қалдықсыз. Қоқыс өртейтін зауыттар анағұрлым өндіреді және ірі қалаларда оларды қолдану орынды. Қоқыс өңдеу зауыттарын тұрақты биоотын тұтынушылары, компост бар жерлерде қолдану тиімді. ТҚҚ кәдеге жаратудың екі әдісі де санитарлық-гигиеналық қатынаста заңды. Қазіргі уақытта жаңа әдістер әзірленуде: қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау орындарына және қатты тұрмыстық қалдықтарды тиеу станцияларын және үлкен жүк таситын көлік қоқыс тасушыларды пайдалана отырып, қатты тұрмыстық қалдықтарды пневматикалық тасымалдау. Қаланы санитарлық тазалау мәселесін толығымен шешуге, тұрмыстық қоқыстарды тиімді қайта өңдеуді қамтамасыз етуге және қала маңының санитарлық жағдайын жақсартуға ҚТҚ кәдеге жаратудың индустриялық әдістеріне жедел көшу көмектеседі. жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|