Туристік жорықтардағы бағдарлау. Туризм бойынша пайдаланылатын карталар
№ 10 дәріс.Қорықтар мен ұлттық парктер (саябақтар) туризм обьектілер
Мемлекеттік табиғи қорық қоры - қоршаған ортаның табиғи эталондар, реликтілері, ғылыми зерттеулерге, ағарту білім беру ісіне, туризмге және рекреацияға арналған нысандары ретінде экологиялык, ғылыми және мәдени жағынан ерекше құнды, мемлекеттік қорғауға алынған аумақтарының жиынтығы. Қорықтардың басты мақсаты - табиғи ландшафтылар эталонын мұндағы тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлар дүниесімен коса сақтау, табиғат кешендерінің табиғи даму заңдылықтарын анықтау. Соңғысы адамның шаруашылық әрекетінен табиғатта болатын өзгерістерді болжау үшін аса қажет. Қазақстан қорықтар саны жөнінен ТМД-ға кіретін республикалар арасында 16-шы орын алады. Дегенмен, республика жерінің көлеміне шаққанда корықтар үлесі жөнінен 13-ші орында. Бұл Қазақстан секілді ұлан-байтақ республика үшін қорықтар көлемінің әлі де болса аз екендігін көрсетеді. Қазіргі кезде нақты 10 қорық жұмыс істейді. Қазақстандағы қорықтардың барлық ауданы 1 610 973 га. Бұлар, әрине, Қазақстан табиғатының алуан түрлі табиғат жағдайларын толық көрсету үшін жеткіліксіз. Сондықтан болашақта ғалымдардың, табиғатты қорғау коғамы өкілдерінің ұсынуымен тағы 15 қорық ұйымдастырылмақшы.
Қорықтардың табиғи ұлттық парктерден айырмашылығы;табиғи парктерде кіріп серуендеуге мүмкіндік бар.Ал қорықтарда оған тыйым салынған.
Ұлттық саябақтар елімізде қорғалатын ландшафтылардың жаңа түрі. Олар әлі де толық өріс алып, дами қойған жоқ. Мұның қорықтардан айырмашылығы - туристер мен тынығушылардың кіріп көруіне рұқсат етіледі.
Мемлекеттiк ұлттық табиғи парк — ерекше экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылығы бар мемлекеттiк табиғи-қорық қорының бiрегей табиғи кешендерi мен объектiлерiнiң биологиялық және ландшафтық саналуандығын сақтауға, оларды табиғат қорғау, экологиялық-ағартушылық, ғылыми, туристiк және рекреациялық мақсаттарда пайдалануға арналған табиғат қорғау және ғылыми мекеме мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақ.
Туризм объектілері туризм субъектілерінің (туроператорлардың, туристік агенттіктердің, көліктік компаниялардың, қонақ үй шаруашылығының, туристік агенттіктердің және т.б.) профильді мақсат қою қызметі бағытталған туризм индустриясының элементтері болып табылады.
Осы анықтамаға сүйене отырып, туризм объектілерінің екі негізгі тобын бөлуге болады:
• барған немесе көрсетілген орындар (объектілер) (туристік ресурстар санатына кіреді)
• ұсынылатын қызметтердің немесе тауарлардың негізгі тұтынушылары ретінде туристер
Көру объектілері: түсінігі және сорттары
Туризм объектілері ретінде баруға немесе көрсетуге арналған орындар туризм әдіснамасы саласындағы ең көп зерттелетін тақырыптардың бірі болып табылады. Олар көбінесе ұсынылатын туристік өнімнің ерекшелігі мен бәсекеге қабілеттілігіне әсер ететін шешуші фактор болып табылады (сапарлар, саяхаттар, экскурсиялар немесе жорықтар).
Тиісінше, бару объектісі – туристік ресурс, оған клиенттің танымдық қызығушылығы бағытталған және онымен танысу туристік өнімді алу мақсаттарының бірі болып табылады.
Көру объектілерінің екі негізгі түрі бар: табиғи объектілер (табиғат ескерткіштері) және тарихи-мәдени объектілер (мәдениет ескерткіштері). Туризмнің осы объектілерінің жиынтығын аттракциондар деп те атайды.
Осылайша, табиғи көрікті жерлерге мыналар кіруі мүмкін: саябақтар, қорықтар, қорықтар, ботаникалық бақтар, хайуанаттар бағы, дельфинарийлер, рекреациялық аймақтар немесе объектілер, бірегей немесе сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің коллекциялары және т.б.
Тиісінше, турист – оның тұрақты немесе ұзақ мерзімді (12 айдан астам) тұрғылықты жері болып табылмайтын елге, аумаққа немесе елді мекенге уақытша баратын және осы кезеңде қызметпен айналыспайтын туристік өнімді немесе қызметті тұтынушы. жергілікті көзден төленеді.
Демек, бұл туризм объектілерінде «турист» ұғымының синонимі немесе аналогы ретінде жиі қолданылатын келесі кіші түрлер бар:
• келуші – жергілікті көздерден төлем алудан басқа кез келген мақсатпен өзінің тұрақты тұрғылықты жерінен алыс орналасқан турист
• халықаралық (шетелдік) турист – оның тұрақты тұрғылықты жері болып табылмайтын аумаққа, елге немесе елді мекенге ұзақ (24 сағаттан астам) туристік саяхат (саяхат) жасайтын адам.
• экскурсант – елді мекенге, ауданға немесе елге 24 сағаттан аз уақыт аралығында баратын адам; әдетте бұл круиздік кемелердің, яхталардың жолаушылары, теміржол және автобус бағыттарының қатысушылары
• Отандық турист – бұл өзінің тұрақты тұратын елінде ұзақ сапарға (24 сағаттан 12 айға дейін) келетін және сапары кезінде ешқандай ақылы қызметпен айналыспайтын уақытша түнгі келуші.