Картография кақытпен кеңістіктегі процестермен құбылыстардың өзара байланысы және өзгеру туралы географиялық карталарды жасаумен әдістерді пайдалану туралы ғылым. Географиялық картала (грек тілінен “хартес”-табақ отам легенді білдіреді).
Табиғатпен қоғамдық құбылыстардың орналасқан жай-күйін және өзара байланысын көрсететін жер бетінің кішірейтілген бейнесі. Карта дегеніміз қолданылған шартты белгілер арқылы жер бетінің жазықтықтағы кішірейтілген беййнесі. Кең алқапты бейнелейтін карталарды қашанда бұрмаланулар болады. Карта жер бетінің едәуір территориясын, жердің қыйсықтығын Ала отырып картографиялық проекцияда сызылған жазықтықтағы кішірейген кескіні. Теңізде жүзу мен әуе қатынасында міндетті түрде карта пайдаланып, географиялық картала арқылы түрлы ғылыми-зерттеулер жүргізіледі. Жер бедерінің топырақты, өсімдікті халықтың қоныстануын, өнеркәсіппен ауылшаруашылығын өндірісін және т.б. зерттеу картадан басталып, картамен аяақталады. Күнделікті өмірде географиялық карталардың маңызы зор.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Картография с основами топографии. Учебное пособие для педагогических фузов. Под.редакцией Г.Ю.Грюнберга. М.,1991.
Калыбеков. «Геодезия және топография негіздері». Алматы., 1983ж.
Южанов В.С. Картография с основами топографии: уч.пос. М., Высш.шк...,2001.
Географический атлас для учителей средной школы. М., 1980.
Мектепке арналған географиялық атластар/ең соңғы жылы шыққан.
Оқу топографиялық карталар масштабы: 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000
Қосымша әдебиеттер.
Грюнберг Г.Ю. Картографические понятия в шкоьной географии. М., 1979
Грюнберг Г.Ю. Изготовление географических карт в школею М., 1972
Берлянт А.М. Теоретические проблемы картографии. М., 1993
Берлянт А.М. Картографические методы исследования. М., 1997
Берлянт А.М. Геоинформационное картографирование. М., 1997
Кошкарев А.В. Тикунов В.С. Геоинформатика. М.,1993
Малахов И.В. Элементы картографии в средней школе. М., 1991
Салищев К.А. Картоведение. М.,1976
Справочник по картографии. М., 1988
Атлас «Земля-планета людей. Взгляд из космоса» М., 1997
Атлас «Природная среда и естественные ресурсы мира». М., 1997
Атлас Казахстана. Т.1,2. М., 1982-1985
Лабораториялық сабаққа қолданылатын оқулықтар:
Гедымин А.В.Грюнберг Г.Ю., Малых М.И. Практикум по картографии с основами топографии. М.,1981
Лапкина Н.А. Практические работы по топографии и картаографии. М., 1971
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
«Сырдария » университеті
«Филология -тарих » факулътеті
«Қоғамдық пәндер және геграфия» кафедрасы
«Картография және топография негіздері» пәні
бойынша 050116 «География »
мамандықтарының студенттері үшін
Семинар сабақтарының жоспары
Жетісай 2006ж.
Р/с
|
Сабақтың тақырыбы.
|
Єдебиеттер.
|
1
|
№1-сабақ
Картография және топография пәніне шолу
1. Картография пәні және өзге пәндермен байланысы.
2. Картография туралы. Карта белгілі бір аумақ пішіні.
3. Карта элементтері. Карта білім және ақпарат құралы.
4. Шартты белгілер
|
1,2,3,4,7,8,9,12
|
2
|
№ 2- сабақ.
Жергілікті жердің планын оқи білу
1. Жергілікті жердің планы.
2. Планның және картаның шартты белгілері.
3. Абсалюттік және салыстырмалы биіктіктер.
|
1, 2, 3,5,6,8,11
|
3
|
№ 3-сабақ.
Бағытттарды анықтау түрлері
1.Тұрған жердің бағытын анықтау
2. Азимут бойынша жол табу.
3.Қашықтықты қағаз бетіне белгілеу.
|
1, 2, 3,7,8,9,12
|
4
|
№ 4-сабақ. Глобуспен жұмыс
1.Географиялық глобус жер шарының кішірейтірілген пішіні
2.Глобустың көмегімен шешілетін мәселелер .
3.Бұрмаланудың түрлері
4.Картографиялық тор.Конустық проекция
|
2,3,5,7,12
|
5
|
№ 5-сабақ..
Карталардағы жазуларға түсінік
1. Карталардың жіктемесі
2. Картографиялық жалпыландырудың болмысы.
3. Топонимика туралы түсінік
|
2, 3, 4,6,7,12
|
6
|
№ 6-сабақ.
Тақырыптық карталар
1. Жалпы географиялық карталар болмысы.
2. Жалпы географиялық картадағы жер бедерінің бейнеленуі.
3. Елді мекеннің бейнеленуі
|
2, 3, 4,5,7,9,11
|
7
|
№ 7- сабақ.
Географиялық атлас тардың түрлері
1. Атластардың шығу тарихы.
2. Аталстардың жіктемесе.
Географиялық атластардың болмысы және олардың ерекшелктері.
|
3, 4, 5,8,9,12
|
8
|
№ 8 – сабан
Картаны жасау технологиясы
1. Карталардың бағдарламалары жайлы түсінік.
2. Карта бағдарламасы.
3. Картаны дайындау тәсілдері.
4. Карталарды басып шығару.
|
2, 3, 4 ,5,6,8,9,11
|
9
|
№ 9 – сабақ
Топографиялық картадағы жіктелу
1. Топографиялық карталарды торларға жіктеу.
2. Карталардың және географиялық түрлері.
3. Топографиялық карталардың бетінде сулы нысандарды, өсімдіктерді, грунтарды кескіндеу. 4. 4. Жер бедерін пішіндеу.
|
3, 4, 5 ,6,9,10,12
|
10
|
№ 10 - сабақ
Геодезиялық жұмыстар
1. Геодезия пәні міндеттері.
2. Халық шаруашылық дамуында ролі.
3. Геодезияның даму таризхы.
|
1, 2, 3,4,7,9,11
|
11
|
№ 11 – сабақ
Түсірімдердің түрлері
1. Биіктік түсірімдердің жіктемесі.
2. Нивелирлеу, нивелирледің түрлері.
3. Нивелирлердің тексерулер мен жөнедулері. 4. 4. 4. Техникалық нивелирлеу.
|
2, 3, 4,5,8,10
|
12
|
№ 12- сабақ
Компастық түсірімнің түрлері
1. Буссолдық (компастық) түсірім оған қолданылатын құрал саймандар мен приборлар.
2.Мектеп астролябимен және эккер мен түсіру.
|
1,2, 3, 4,8,9,12
|
13
|
№ 13 – сабақ
Түсірімдерді жіктеу
1. Биіктік түсірімдердің жіктемесі.
2. Нивелирлеу, нивелирледің түрлері.
3. Нивелирлердің тексерулер мен жөнедулері. 4. Техникалық нивелирлеу.
|
2,3,4,5,7,8,11
|
14
|
№ 14 – сабақ
Мензуалық түсірімдердің ерекшеліктері
1. Менузалалық түсірім жайлы жалпы мәліметтер.
2. Менузалалық түсірімнің мәні, құрылысымен тексерулер. Кипергель.
3. Бұрышсыздық түсірімдер барысындағы дала жұмыстары.
|
3,4,5,6,9,10
|
15
|
№ 15 – сабақ
Ғарыш түсірімдерінің ерекшеліктері
1. Жоспарлы биіктік түсірімдер түрлері және олардың мазмұны.
2. Әуебейне түсірім жайлы түсінік. Ғарыштық түсірім жайлы жалпы деректер.
3. Ғарыштық түсірімдердің бейнелік әдісі.
|
3,4,5,6,7,8
|
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
1. Картография с основами топографии. Учебное пособие для педагогических фузов. Под.редакцией Г.Ю.Грюнберга. М.,1991.
2. Калыбеков. «Геодезия және топография негіздері». Алматы., 1983ж.
3. Южанов В.С. Картография с основами топографии: уч.пос. М., Высш.шк...,2001.
4. Географический атлас для учителей средной школы. М., 1980.
5. Мектепке арналған географиялық атластар/ең соңғы жылы шыққан.
6. Оқу топографиялық карталар масштабы: 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000
Қосымша әдебиеттер.
1. Грюнберг Г.Ю. Картографические понятия в шкоьной географии. М., 1979
2. Грюнберг Г.Ю. Изготовление географических карт в школею М., 1972
3. Берлянт А.М. Теоретические проблемы картографии. М., 1993
4. Берлянт А.М. Картографические методы исследования. М., 1997
5. Берлянт А.М. Геоинформационное картографирование. М., 1997
5. Кошкарев А.В. Тикунов В.С. Геоинформатика. М.,1993
6. Малахов И.В. Элементы картографии в средней школе. М., 1991
7. Салищев К.А. Картоведение. М.,1976
8. Справочник по картографии. М., 1988
9. Атлас «Земля-планета людей. Взгляд из космоса» М., 1997
10. Атлас «Природная среда и естественные ресурсы мира». М., 1997
11. Атлас Казахстана. Т.1,2. М., 1982-1985
Лабораториялық сабаққа қолданылатын оқулықтар:
1. Гедымин А.В.Грюнберг Г.Ю., Малых М.И. Практикум по картографии с основами топографии. М.,1981
2. Лапкина Н.А. Практические работы по топографии и картаографии. М., 1971
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
«Сырдария» университеті
«Филология және тарих» факультеті
«Қоғамдық пәндер және география » кафедрасы
«Карторграфия және топография негіздері» пәні бойынша 050116 география
мамандығының студенттері үшін
Студенттің өзіндік жұмысының жоспары
(С Ө Ж)
Жетісай – 2006ж
9. С Ө Ж – Т А Қ Ы Р Ы П Т А Р Ы 2-кредит.
№
|
СӨЖ тақырыптары, мазмұны
|
әдебиеттер
|
1
|
1-тапсырма:
Картография және топография пәні және оның тараулары
|
Калбеков. “геодезия және топография негіздері. А., 1983
|
2
|
2-тапсырма:
Жердің Күн жүйесіндегі орны.
|
Атлас «Земля-планета людей. Взгляд из космоса» М., 1997
|
3
|
3-тапсырма.
Азимут пен градус арасындағы өлшем.
|
Берлянт А.М. Картографические методы исследования. М., 1997
|
4
|
4-тапсырма.
Меридиан және паралельдер бойындағы ұзындық бурмалануды анықтау.
|
Картография с основами топографии. Учебное пособие для педагогических фузов. Под.редакцией Г.Ю.Грюнберга. М.,1991.
|
5
|
5-тапсырма.
Картографиялық жалпыландырудың болмысы.
|
Берлянт А.М. Теоретические проблемы картографии. М., 1993
|
6
|
6-тапсырма.
Географиялық карталардың бейнелеу ерекшеліктері.
|
Берлянт А.М. Картографические методы исследования. М., 1997
|
7
|
7-тапсырма.
Карталардың қасиеттері.
|
Справочник по картографии. М., 1988
|
8
|
8-тапсырма.
Карталардың ақпараттық қасиеттері
|
Салищев К.А. Картоведение. М.,1976
|
9
|
9-тапсырма.
Топографиялық карталар және оның қасиеттері.
|
Калыбеков. «Геодезия және топография негіздері». Алматы., 1983ж.
|
10
|
10-тапсырма.
Нақтылы аумақты түсірім жүктемесі, жоспарлы түсірімдер
|
Калыбеков. «Геодезия және топография негіздері». Алматы., 1983ж.
|
11
|
11-тапсырма.
Теодолиттік түсірімді жұмыстық негіздеуде жүзеге асыру.
|
Гедымин А.В.Грюнберг Г.Ю., Малых М.И.
|
12
|
12-тапсырма.
Бұрыш өлшеу түсірімдер түрлері
|
Практикум по картографии с основами топографии. М.,1981
|
13
|
13-тапсырма.
Ғарыштық түсірім түрлері, өзіндік сипаттары
|
Берлянт А.М. Картографические методы исследования. М., 1997
|
14
|
14-тапсырма.
Тахеметрия түсірімі олардың құрал саймандары
|
Картография с основами топографии. Учебное пособие для педагогических фузов. Под.редакцией Г.Ю.Грюнберга. М.,1991.
|
15.
|
15-тапсырма.
Электрондық түсір түрлері
|
Берлянт А.М. Геоинформационное картографирование. М., 1997
|
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Картография с основами топографии. Учебное пособие для педагогических фузов. Под.редакцией Г.Ю.Грюнберга. М.,1991.
Калыбеков. «Геодезия және топография негіздері». Алматы., 1983ж.
Южанов В.С. Картография с основами топографии: уч.пос. М., Высш.шк...,2001.
Географический атлас для учителей средной школы. М., 1980.
Мектепке арналған географиялық атластар/ең соңғы жылы шыққан.
Оқу топографиялық карталар масштабы: 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000
Қосымша әдебиеттер.
1. Грюнберг Г.Ю. Картографические понятия в шкоьной географии. М., 1979
2. Грюнберг Г.Ю. Изготовление географических карт в школе М., 1972
3. Берлянт А.М. Теоретические проблемы картографии. М., 1993
4. Берлянт А.М. Картографические методы исследования. М., 1997
5. Берлянт А.М. Геоинформационное картографирование. М., 1997
6. Кошкарев А.В. Тикунов В.С. Геоинформатика. М.,1993
7. Малахов И.В. Элементы картографии в средней школе. М., 1991
8. Салищев К.А. Картоведение. М.,1976
9. Справочник по картографии. М., 1988
10. Атлас «Земля-планета людей. Взгляд из космоса» М., 1997
11. Атлас «Природная среда и естественные ресурсы мира». М., 1997
12. Атлас Казахстана. Т.1,2. М., 1982-1985
Лабораториялық сабаққа қолданылатын оқулықтар:
Гедымин А.В.Грюнберг Г.Ю., Малых М.И.
Практикум по картографии с основами топографии. М.,1981
3. Лапкина Н.А. Практические работы по топографии и картаографии. М., 1971
Қазақстан Республикасы Білім және ғлым министрлігі
«Сырдария» университеті
«Филология және тарих» факультеті
«Қоғамдық пәндер және география » кафедрасы
«Картография және топография негіздері» пәне бойынша «050116» Геграфия» мамандығының студенттері үшін
Оқытушының басшылығымен студенттердің өзіндік жұмыс жоспары.
(ОБСӨЖ)
Жетісай – 2006ж.
ОБСӨЖ- жоспары.
№
|
Тақырыбы.
|
Бақылау түрі
|
Сағ. саны
|
1
|
№1сабақ.
Географиялық картаның элементтері.
Географиялық картаның ролі.
Географиялық картаның ең басты қасиеті
Картаның мазмұны
Карталардың элементтері
Карта тілі
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
2
|
№2 саақ.
Жергілікті жердің планын сызу.
1. Жергілікті жердің планын кішірейтіліп түсіру
2. Пландағы заттардың шартты белгілері
3. Абсолют биіктік
4. Салыстырмалы биіктік
5. Горизонтальдар
|
Жазба бақылау жұмысы.
|
2
|
3
|
№3 сабақ.
Қашықтықты өлшеу тәсілдері
1. Жер бетінде өлшенілген қашықтықты қағазға қалай белгілейді?
Қашықтықты таспамен өлшеу
Өлшеуіш ашамен өлшеу әдістері
3. Қадаммен өлшеу
4. Көз мөлшерімен өлшеу
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
4
|
№4 сабақ.
Картографиялық проекциялардың фактрлары
Глобустың градустық торы
Бұрмалану түрлері
Нольдік бұрмалану сызықтары
4. Картографиялық тор
5. Картаны қолдану
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
5
|
№5 сабқ.
Географиялық картадағы жазулардың түрлері, орналасуы.
Карталардың қаншалықты территорияны қамтитындығы
Карталардың масштабы
Карталардың мазмұны
Жазулардың графикалық ерекшеліктері
|
Тестілік сауалнама
|
2
|
6
|
№6 сабақ.
Географиялық картадағы жер бедерінің бейнелену ерекшеліктері.
1. Су обьектілерін бейнелеу
2. Мұхит және теңіз бедерінің, жағалаудың түрлерінің
сипаттамасы
3. Өзен суларының бейнеленуі және көлдердің сипаттама
беру жолдары
4. Көп жылдық қар және мұздықтардың бейнеленуі
|
Тестілік сауалнама
|
2
|
7
|
№7сабақ.
Географиялық атластардың жіктемесі.
Атлас тар сериясы
Атластардың түрлері мен ерекшеліктері
Географиялық атластардың болмысы
Атластардың жіктемесі
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
8
|
№8 сабақ.
Картаны оқу, түсіну, білу.
Карталарды пысықтау, талдау және бағалау
Картаны басқа жұмыстарда пайдалану
Карталардың ақпараттық қасиеттері
Карта арқылы қолданылатын анализдер
|
Тестілік сауалнама
|
2
|
9
|
№9 сабақ.
Топографиялық карта масштабтары.
Топографиялық карталар және оның қасиеттері.
Топографиялық картала номенклатурасы.
Топографиялық карталар ерекшеліктері.
Ірі, орта ұсақ масштабтар.
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
10
|
№10 сабақ.
Координаттарды есептеп шығару.
Географиялық ендік.
Географиялық бойлық.
Қашықтықтарды өлшеу.
Картадан географиялық координаталарды анықтау.
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
11
|
№11сабақ.
Көз мөлшерлі түсірім және пайдаланатын құрал саймандар.
Көз мөлшерін түсіру.
Планшетті пайдалану.
Сызғышты падалану.
Компасты пайдалану.
|
Тестілік сауалнама
|
2
|
12
|
№12 сабақ.
Азимуд бойынша жол тауып жүру.
Тұрған жерді бағдарлау.
Азимут бойынша қашықтықты табу.
Азимут неше градустың арасында өлшенеді.
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
13
|
№13 сабақ.
Фотосхема, фотоплан, фотокарта.
Ғарыштық түсірім түрлері мен өзіндік сипаттары.
Ғарыштық түсірімдердің бейнелік әдістері.
Космостық түсірім оның қолдануы.
Жерді зерттеуде қолданылытын тәжірибе.
|
Тестілік сауалнама
|
2
|
14
|
№14 сабақ.
Горизонталь сызықтары.
Биіктіктері бірдей сызықтар.
Төбенің биіктігін өлшеу.
Берг штрих сызықтар.
Деңгейлегішті пайдалану.
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
15
|
№15сабақ.
Жергілікті жердің обсалюттік биіктігін анықтау.
Жер бетіндегі абсалюттік биіктік.
Теңіз деңгейінің биіктіктері.
Салыстырмалы биіктіктер.
|
Жазба бақылау жұмысы
|
2
|
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
1. Картография с основами топографии. Учебное пособие для педагогических фузов. Под.редакцией Г.Ю.Грюнберга. М.,1991.
2. Калыбеков. «Геодезия және топография негіздері». Алматы., 1983ж.
3. Южанов В.С. Картография с основами топографии: уч.пос. М., Высш.шк...,2001.
4. Географический атлас для учителей средной школы. М., 1980.
5. Мектепке арналған географиялық атластар/ең соңғы жылы шыққан.
6. Оқу топографиялық карталар масштабы: 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000
Қосымша әдебиеттер.
1. Грюнберг Г.Ю. Картографические понятия в шкоьной географии. М., 1979
2. Грюнберг Г.Ю. Изготовление географических карт в школе М., 1972
3. Берлянт А.М. Теоретические проблемы картографии. М., 1993
4. Берлянт А.М. Картографические методы исследования. М., 1997
5. Берлянт А.М. Геоинформационное картографирование. М., 1997
6. Кошкарев А.В. Тикунов В.С. Геоинформатика. М.,1993
7. Малахов И.В. Элементы картографии в средней школе. М., 1991
8. Салищев К.А. Картоведение. М.,1976
9. Справочник по картографии. М., 1988
10. Атлас «Земля-планета людей. Взгляд из космоса» М., 1997
11. Атлас «Природная среда и естественные ресурсы мира». М., 1997
12. Атлас Казахстана. Т.1,2. М., 1982-1985
Лабораториялық сабаққа қолданылатын оқулықтар:
Гедымин А.В.Грюнберг Г.Ю., Малых М.И.
Практикум по картографии с основами топографии. М.,1981
Лапкина Н.А. Практические работы по топографии и картаографии. М., 1971
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
«Сырдария» университеті
«Филология және тарих » факультеті
«Қоғамдық пәндер және география » кафедрасы
«Картография және топография негіздері» пәні бойынша 050116 «География» мамандығының студенттері үшін
Достарыңызбен бөлісу: |