Лекция 2 тарау. Терминалдық құрылғылар

4 Лекция 
 
 
2 тарау. Терминалдық құрылғылар 
♦ Телетайп 
♦Портативтық компьютерлер 
♦ Телетайп және ЭЛТ терминалы 
♦ ПК ны терминалдық құрылғылар ретінде пайдалану 
♦ Синхронизациялау 
♦ Деректерді тарату әдістері 
Деректерді тарату жүйелерінде түрлі жабдықтар және түрлі программалық қам- 
сыздандыру қолданады. Тӛменде тарату жүйесінің тікелей пайдаланушы бӛлімі – 
терминал баяндалады. 80-ші жылдардың орталарында кӛп терминалдар екі катего- рияға 
бӛлінер еді: телетайптық терминалдар және электрон-сәулелі трубка негізінде 
жасалғандарға (ЭЛТ). Телетайптар— бұл электромеханикалық құрылғылар, олар де- 
ректерді электрондық әдісімен таратады және қабылдайды. Олар деректерді енгізу үшін 
клавиатураға ие, деректер печатталған символдар түрінде қағаз бетіне түсіріледі. ЭЛТ 
терминалы клавиатураға да ие, бірақ информацияны кӛрсететін белгілер және символдар 
электрондық сәуле жәрдемінде экранда құрылады.. 
90-ші жылдар басында телетайптар және терминалдар орнына персонал ком- 
пьютерлер қолдана бастады. Олар кӛпфункционалдық коммуникациялық терминал- дар 
орнын иеледі.
Телетайп 
Морзе телеграфын аустыратын құрылғы телетайп деп аталды. Бұл 5-разрядтық 
кодты қолданатын арнайы телеграф болып табылады. Құрылғының атауы ең ұлкен 
осындай құрылғыны жасайтын американың Teletype Corporation атынан алынған. 
Телетайп тӛмен жылдамдықты кетпе кет принтерге ие құрылғы деп есептелсе
болады. Клавиатура маңызды компоненты болсада оның бар болуы шарт емес.
Телетайптарда деректерді таратудың кетпе кет интерфейстерде кең қолданатын 
асинхрондың стартстоптық әдісі қолданады. Бұл технология ең қарапайым болып ең 
эффектив емес. Телетайптың тарату жылдамдығы телефондық жолға қарағанда кӛп есе 
кем. Сӛл түстік Америкада телетайптардың жылдамдығы 75 және 110 бит/с ке жетеді, 
қалған дүниеде - 100 және 200 бит/с.
Телетайптар электр токты қарапайым қосу және үзу жолымен немесе оның ба- 
ғытыны ӛзгерту жолымен сигналдарды тудырады. Ток шамасы 20 немесе 60 мА, ал 
саймандар ток сыртпағына ие саймандар деп аталады. Телетайптар екі жағдайда бо- латын 
жүйелер болып табылады. Бір жағдайы бір деп есептеледі, екіншісі ноль деп. Сонымен 
таратылатын символдар екілік цифрлардың кетпе кеттігі екен.
Бар болған барлық телетайптарды екі түрге ажыратса болсады: клавиатураға ие 
(Keyboard Send-Recivc, KSR) және клавиатураға ие емес (Receive-Only, RO). Әдетте- гі 
телетайптың пешаттау жылдамдығы 10 дан 30 символға бір секундте, немесе 100 ден 300 
ге дейін минуттағы сӛздер, бұл оператордың теру жылдамдығынан аншы жоғары. Әдетте 
телетайптың пайдаланушысы деректерді клавиатурамен енгізеді. Енгізілген деректер 
қабылдауды бақылау мақсатында компьютерден принтерге кері таратылады да 
қабылданғанда пешатқа шығарылады (бұл процесс 
эхо 
деп аталады). Сонымен енгізілген 
және шығарылған деректердің нүсқалары түрақты алынып оты- рады.